Türkiye’de Çözüm Odaklı Kısa Süreli Yaklaşıma Dayalı Yürütülen Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Year 2024, Volume: 7 Issue: 2, 71 - 85, 01.09.2024

Bünyamin Ateş , Mehmet Enes Sağar

https://doi.org/10.47477/ubed.1481097

Abstract

Bu araştırmada Türkiye’de rehberlik ve psikolojik danışmanlık bilim dalında son on iki yılda çözüm odaklı kısa süreli psikolojik danışma yaklaşıma dayalı yürütülen ve Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde elektronik ortamda erişime açık bir şekilde yayınlanmış 19 adet lisansüstü tezin incelenmesi yapılmıştır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi modeli kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Yapılan araştırma sonucunda, incelenen tezlerden, 17’sinin devlet üniversitelerinde yapıldığı, 15’nin doktora düzeyinde yürütüldüğü, en fazla tezin 2014 (6) yılında yapıldığı, tezlerin değişik konularda yürütüldüğü ve tamamının etki olduğu, araştırma modeli olarak en çok deney-kontrol grupları/ön-test/son-test/izleme testi (2x3) modelinin tercih edildiği, 13’ünün parametrik analiz yöntemleri ile analiz edildiği, çalışma grubunu ağırlıklı olarak lise öğrencilerinin (7) oluşturduğu, grupların çoğunun 8-12 kişiden (15) oluştuğu belirlenmiştir. Son olarak kullanılan teknikler açısından lisansüstü tezler incelendiğinde ise; derecelendirme soruları tekniğine 19, mucize soru tekniğine 17, ev ödevi tekniğine 17, istisnalar tekniğine 16 tezde yer verilmekle birlikte yaklaşıma özgü bazı tekniklere de lisansüstü tez çalışmalarında yer verildiği tespit edilmiştir.

Keywords

Çözüm odaklı kısa süreli yaklaşım, psikolojik danışma, doküman inceleme, Türkiye

Ethical Statement

Döküman incelemesi olduğundan etik kurul belgesi istenmemektedir.

Supporting Institution

-

Project Number

-

Thanks

-

Investigation of Graduate Thesis Based on a Solution-Focused Brief Approach in Turkey

Abstract

In this research, 19 postgraduate theses, which were conducted in Turkey based on the science of guidance and psychological counseling in the last two years, based on a solution-focused brief psychological approach, and published with electronic access at the National Thesis Center of The Council of Higher Education, were examined. In this research, the document review model, one of the qualitative research methods, was used. The data obtained was subjected to content analysis. As a result of the research, it has been determined that 17 of the theses examined were made at state universities, 15 theses were conducted at the doctoral level, the most theses were made in 2014 (6), the theses were conducted on different subjects and all of them were effect, the experimental-control groups/pre-test/post-test/follow-up test (2x3) model was most preferred as the research model, 13 of them were analyzed with parametric analysis methods, the study group consisted mainly of high school students (7), and most of the groups consisted of 8-12 people (15). Finally, when postgraduate theses are examined in terms of the techniques used; While the scaling questions technique was included in 19 theses, the miracle question technique in 17, the homework technique in 17, exceptions technique in 16 theses, it was determined that some approach-specific techniques were also included in postgraduate theses.

Keywords

Solution-focused brief approach, psychological counseling, document review, Turkey

Project Number

-

References

• Ateş, B. & Sağar, M.E. (2024). Geleneksel ve güncel psikolojik danışma kuramları, B. Ateş & M. E. Sağar (Ed.) Psikolojik Danışma Kuramlarına Giriş, İçinde (s. 1-16) Eğitim Yayınevi.
• Asay, T. R. ve Lambert, M. J. (1999). The empirical case of the common factors in psychotherapy: Quantitative findings. In M. A. Hubble, B. L. Duncan ve S. D. Miller (Eds.), The heart and soul of change: What works in therapy (pp. 23-55). Washington DC: American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/11132-001
• Ateş, B. (2021). Post-modern bir yaklaşım olarak çözüm odaklı kısa süreli psikolojik danışma. Öğretmen Eğitiminde Yenilikçi Araştırmalar Dergisi, 2(2), 147-163. https://doi.org/10.29329/jirte.2021.372.4