Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Aile Yaşam Doyumu ve Akademik Özgüven Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 3, 99 - 117, 31.12.2023

Ahmet Dündar Eren Ahmet Rasim Peker Rabia Erbaş Amine Ataoğlu

Öz

Aile yaşam doyumu, aile içerisindeki duygusal atmosferin varlığı ve içeriğiyle ilişkilendirilmektedir. Akademik özgüven ise bireyin kendisini olduğu gibi kabul etmesi, öz saygısının yüksek olması ve öz yeterliliğinin yüksek olmasıyla ilişkilendirilmektedir. Bu çalışma, spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin aile yaşam doyumu ile akademik özgüven arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlayan bir araştırmanın önemini vurgulamaktadır. Araştırma, spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin akademik hayatlarında aile yaşam doyumunun ne kadar etkili olduğunu belirlemeyi hedeflemektedir. Araştırma nicel bir çalışma olarak planlanmış olup, Yozgat Bozok Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerinden oluşan bir örneklem grubu kullanılacaktır. Veri Toplama Araçları: kişisel bilgi formu, Aile Yaşam Doyumu Ölçeği ve Akademik Özgüven Ölçeği kullanılmıştır. Aile Yaşam Doyumu Ölçeği: Bu ölçek, Barraca, Yarto ve Olea tarafından geliştirilmiş ve Türkçe uyarlaması Taşdelen-Karçkay tarafından yapılmıştır. Ölçek, tek faktörlü olup 27 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin çift kutuplu ve tek kutuplu olmak üzere iki formu bulunmaktadır. Akademik Özgüven Ölçeği: Ölçek beş boyutlu olup, 25 maddeden oluşmaktadır. Veriler Google form üzerinden çevrimiçi anket yoluyla toplanmıştır. Kayıp verilerin olup olmadığı kontrol edildikten sonra SPSS statistics 26 programına aktarılan verilerin üzerinde istatistiksel analizler uygulanmıştır. Verilerin analizinde, verilerin normal dağılımı gösterdiği tespit edilmesi sonucunda T-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) analizi kullanılmıştır. Ölçekler ile yapılan analizler sonucunda cinsiyet, ailenin yaşadığı şehirde okuma durumu ve anne eğitim durumu değişkenlerinde anlamlı farklılığa rastlanmamıştır. Yaş, bölüm, baba eğitim durumu ve sosyoekonomik durum değişkenlerinde anlamlı farklılığa rastlanmıştır. Anlamlı farklılık bulunan boyutlar için Gabriel testi uygulanmıştır. Aile yaşam doyumunun, akademik özelliklerin belirli yönleriyle bağlantılı olması, bireylerin aile içindeki memnuniyet düzeylerinin, akademik özgüveni etkileyebileceği fikrini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Aile Yaşam Doyumu, Akademik Özgüven, Özyeterlilik, Motivasyon

Kaynakça

• Akyol, S. U. (2013). Boşanmış ve Boşanmamış Aileye Sahip Ergenlerin Yalnızlık, Yaşam Doyumu, Sosyal Destek ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Yayımlanmamış yükseklisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Arseven, A. (1986). Çocukta benlik gelişimine ailenin etkisi ve çocuğun okuldaki başarısı. Eğitim ve Bilim, 10(60).
• Ayan, S. (2011). Okulda disiplin cezası alma, ailede şiddete uğrama. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12(2).
• Aykaç, M. (2019). Aile yaşam doyumuyla çocuk yaşam kalitesi arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Antalya.
• Başoku Doğan, Ö. ve Doğan, N. (2005). Akademik benlik kavramı ölçeğinin ortaöğretim kurumları öğrenci seçme ve yerleştirme sınavını yordama geçerliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 53-62.
• Bayer, A. (2013). Değişen Toplumsal Yapıda Aile. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(8): 101- 129.
• Bronfenbrenner, U. (1994). Ecological Models of Human Development. Readings on The Development of Children, 2 (1), 37-43r
• Budak, S. (2000). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Y.
• Byrne, B.M. (1984). “The General Academic Self-Concept Nomological Network: A Review of Construct-Validation Research”, Review of Educational Research, 54.
• Cavga, Z. (2019). Lise öğrencilerinde aile yaşam doyumu ile psikolojik dayanıklılık ve sosyal medya kullanım bozukluğu arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi) İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Çağlar N. (2023), Ortaokul öğrencilerinin akademik özgüvenleri ile fiziksel aktiviteye katılım motivasyonlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Trabzon Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Trabzon.
• Çalışkan, M., Toker, M., ve Özbay, Y. (2017). Aile Yaşam Doyumu Ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 2(1), 1-9.
• Dağlı, A., ve Baysal, N. (2016). Yaşam Doyum Ölçeğinin Türkçe‟ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1262.
• Dil, S., ve Bulantekin, Ö. (2011). Hemşirelik öğrencilerinde akademik başarı düzeyi ile aile işlevselliği ve kontrol odağı arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşirelik Dergisi, 2(1), 17-24.
• Ermiş, B. S. (2019). Lise öğrencilerinin bağlanma stilleri, aile yaşam doyumları ve duygusal özerlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fakirullahoğlu P. (2016). Öznel Aile Mutluluğu Ölçeği Geliştirilmesi ve Güvenirlik Geçerlik Çalışması. (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi). Atatürk Üniversitesi. Erzurum. Gür, H. ve Küçükoğlu, S., (1992). Yaşlılık ve fiziksel aktivite, Roche Yayınları, 9.
• Haybron D.M. (2004). Happiness and The Importance of Life Satisfaction, Delivered at the Department of Philosophy, University of Arizona. 1-22. Erişim: 20.05.2019. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.199.9197&rep=rep1&type= pdf
• Kalkan, A., Bakioğlu, F., & Toprak, Y. (2020). Akademik Özgüven Ölçeğinin (AÖÖ) Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 49(225), 319- 342.
• Larson, J. H. and Holman, T. B. (1994). Premarital Predictors of Marital Quality and Stability. Family Relations, 43 (2). 228-237.
• Mavili-Aktaş, A. (2004). Aile Terapisinde Sosyal Hizmet Yaklaşımı. Aile ve Toplum, 2(7),33-43.
• Nazlıçiçek, N. (2007). Onuncu Sınıf Öğrencilerinin Matematik Başarılarını Açıklayıcı Bir Model Çalışması. Yıldız Teknik Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. (Yayınlanmamış Doktota Tezi).
• Neugarten, B. L., Havighurst, R. J. and Tobin, S. S. (1961). The Measurement of Life Satisfaction. Journal of Gerontology. 16 (2), 134-143.
• Ozankaya, Ö. (1996). Toplumbilim. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Özcan, K. (2021). Geleneksel Türk okçuluğu yapan ergenler ile yapmayan ergenlerin sosyal kaygı ile akademik özgüvenleri arasındaki ilişki (Master's thesis, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi).
• Pehlivan, O. (2017). Aile tanımı ve ilişkilerinin toplumsal olarak inşası.
• Sadeghi, A., Niayfar, G. H., Azizi, S., & Nejad, D. A. (2016). Investigation of the role of the university in students‟ academic self confidence, university of guilan, faculty of humanities. Scientific Research Publishing, 130-139.
• Saracaloğlu, A., ve Varol, S. (2007). Beden eğitimi öğretmeni adaylarinin yabanci dile yönelik tutumlari ve akademik benlik tasarimlari ile yabanci dil başarilari arasindaki ilişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3(1), 39-59.
• Seligman, M. E. P. (2007). Gerçek mutluluk. (Çev. S. Kunt). Ankara: HYB Yayınları. 117
• Senemoğlu, N. (2007). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi.
• Swick, K. J. And Williams, R. D. (2006). An Analysis of Bronfenbrenner‟s Bio-Ecological Perspective for Early Childhood Educators: Implications for Working with Families Experiencing Stress. Early Childhood Education Journal, 33 (5), 371-378.
• Şen, Z. (2018). Öğrenci ve öğretme-öğrenme süreci özelliklerinin fizik dersi öğrenme düzeyini yordama gücü (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Şirinkan, A., (2002). Özel öğretim yöntemleri ( I-II ), Sefa Kırtasiye Matbaa, Erzurum.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., and Ullman, J. B. (2013). Using multivariate statistics. Boston, MA: pearson.
• Taşdelen-Karçkay, A. (2016). Family Life Satisfaction Scale-Turkish version: Psychometric Evaluation. Social Behavior and Personality: an İnternational Journal, 44(4): 631-639.
• Yavuzer, H. (1992). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yetim, Ü. (1991). Kişisel Projelerin Organizasyonu ve Örüntüsü Açısından Yaşam Doyumu (Yayımlanmamış Doktora Tezi).Ege Üniversitesi, İzmir.
• Vealey, R. S. (1986). Conceptualization of Sport-Confidence and Competitive Orientation: Preliminary Investigation and Instrument Development. Journal of Sport Psychology, 8(3), 22