Bu çalışmanın amacı, Atatürk’ün fikrî gelişiminde büyük etkisi görülen
Manastır vilâyetindeki eğitim kurumlarını, bunların gelişimlerini ve bölgeye
yaptıkları katkıları ortaya koymaktır. Çalışmada, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nden
alınan belgeler, devlet ve vilâyet salnâmeleri ve telif eserler kaynak olarak
kullanılmıştır.
Osmanlı Devleti, modernleşme sürecine girdiğinde eğitim kurumları da bu
durumdan nasibini almış ve batılı tarzda mektepler açılmıştır. Aynı zamanda devlet,
bu eğitim kurumlarına devletin geleceğini kurtarma görevini vermiştir. Amaç
gerçekleşmemişse de bu okullarda eğitim gören Atatürk, Türk Milleti’nin büyük
kurtarıcısı olmuştur. 1845 yılında ordu merkezlerinde askerî idâdi açılmaya karar
verilmiştir. Bu karardan sonra Manastır merkezinde Rumeli Ordu-ı Hümâyûnu’na
mensup Mekteb-i İdâdi-i Şâhâne açılmıştır. Taşrada rüşdiye mekteplerinin
yayılmasına karar verildiğinde 2 Temmuz 1853 (H. 24 N 1269) tarihinde seçilen 25
yerden biri de Manastır olmuştur. Böylece Manastır vilâyeti genelindeki rüşdiye
mektepleri yayılmaya başlamış ve 5 Aralık 1885’te mülki idâdi mektebi açılmıştır.
Yine vilâyette medreseler, Gayrimüslim ve yabancı okullar da eğitim-öğretim
yapmaktadırlar.
Atatürk’ün Askerî İdâdiye girdiği 1895 (R. 1311/1312) yılında Manastır
vilâyetinde 2 mülkî idâdi, 1 askerî idâdi, 1 askerî rüşdiye, 15 erkek ve 1 kız rüşdiyesi
bulunmaktadır. Daha sonraki yıllarda sayı giderek artmış ve Makedonya’nın
merkezi konumunda olan Manastır, Osmanlı yönetiminden çıktığı 1912 yılına kadar
eğitim kurumlarıyla ve fikri yapısıyla önemli devlet adamları yetiştirmiştir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | August 1, 2013 |
Submission Date | November 14, 2015 |
Published in Issue | Year 2013 Volume: 26 Issue: 2 |