Femmutopya: Feminist Ütopyacılığın Karşı Hegemonik Bir Alan Olarak Yükselişi

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 70 - 83, 30.06.2025

Mustafa Kara , Hasan Baktır

https://doi.org/10.55036/ufced.1652871

Öz

Feminist ütopyacılık, yerleşik ataerkil ütopyacı geleneğe ve toplumsal cinsiyet meselelerini çevreleyen baskın söylemlere meydan okumayı amaçlayan spekülatif ve dönüştürücü bir türdür. Bu amaçla feminist ütopya edebiyatı, toplumda cinsiyet eşitliğinin sağlanmasının önemini savunan hem erkek hem de kadın yazarlar için önemli bir araç olarak hizmet etmiştir. Dahası, ütopik yazın özünde, geleceği tasavvur etmenin ve inşa etmenin temel bileşeni olarak hayal kurma eylemine dayanır, böylece farkındalığı artırır ve yabancılaştırma adı verilen bilişsel bir sürece katılır. Buna ek olarak, kadınların alternatif bakış açılarının dahil edilmesi, toplumsal cinsiyet rollerinin genel olarak anlaşılması üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Buna bağlı olarak bu makale, feminist ütopik bir romanın özelliklerine genel bir bakış sunmayı ve arzulanan ve henüz gerçekleşmemiş ihtiyaçları yaratmak için gereken temel toplumsal dönüşümü sağlamak amacıyla toplumdaki egemen eril bakış açısının bir eleştirisini sunmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

ütopyacılık , femmutopya , toplumsal dönüşüm , edebi aktivizm

Femmutopia: The Rise of Feminist Utopianism as a Counter-Hegemonic Space

Öz

Feminist utopianism is a speculative and transformative genre that aims to challenge the established patriarchal utopian tradition and the dominant discourses surrounding gender issues. To this end, feminist utopian literature has served as a crucial instrument for both male and female authors who advocate for the importance of achieving gender equality in society. Furthermore, at its heart, utopian writing relies on the act of dreaming as the fundamental component for envisioning and building the future, thereby increasing awareness and participating in a cognitive process called defamiliarization. In addition, the inclusion of women’s alternative perspectives has had a significant impact on the overall understanding of gender roles. This article, therefore, aims to provide an overview of the characteristics of a feminist utopian novel and to provide a critique of the dominant masculine perspective in society in order to bring about the essential social transformation needed to create the desired and yet unrealized needs.

Anahtar Kelimeler

utopianism , femmutopia , social transformation , literary activism

Kaynakça

• Booker, M. K. (1994). Woman on the Edge of a Genre: The Feminist Dystopias of Marge Piercy. Science Fiction Studies, 21(3), 337 - 350. https://www.jstor.org/stable/4240370
• Cornell, D. (1999). Beyond Accommodation: Ethical Feminism, Deconstruction, and the Law. Rowman & Littlefield Publishers, Inc. (1991)
• Gearhart, S. M. (1984). Future Visions: Today’s Politics: Feminist Utopias in Review. In R. Rohrlich & E. H. Baruch (Eds.), Women in Search of Utopia (pp. 296 - 310). Schocken Books.
• Johns, A. (2010). Feminism and Utopianism. In G. Claeys (Ed.), The Cambridge Companion to Utopian Literature (pp. 174 - 199). Cambridge University Press.
• Kelly-Gadol, J. (1977). Did Women Have a Renaissance? In R. Bridenthal & C. Koonz (Eds.), Becoming Visible: Women in European History (pp. 137-164). Houghton Mifflin.
• Lewes, D. (1989). Gynotopia: A Checklist of Nineteenth-Century Utopias by American Women. Legacy, 6(2), 29 - 41. https://www.jstor.org/stable/25679064
• Lorde, A. (2007). Age, Race, Class, and Sex: Women Redefining Difference. In Sister Outsider: Essays and Speeches (pp. 114-124). Crossing Press.
• More, T. (1965). Utopia (P. Turner, Trans.). Penguin Books. (1965)
• Moylan, T. (2014). Demand the Impossible: Science Fiction and the Utopian Imagination (R. Baccolini, Ed.). Peter Lang AG.
• Pearson, C. (1981). Coming Home: Four Feminist Utopias and Patriarchal Experience. In M. S. Barr (Ed.), Future Females: A Critical Anthology (pp. 63 - 70). Bowling Green State University Popular Press.
• Pfaelzer, J. (1990). Response: What Happened to History? In L. F. Jones & S. W. Goodwin (Eds.), Feminism, Utopia and Narrative (pp. 191 - 200). The University of Tennessee Press.
• Plato. (1997). Republic (J. L. Davies & D. J. Vaughan, Trans.). Wordsworth Editions Limited.
• Sargent, L. T. (1973). Women in Utopia. Comparative Literature Studies, 10(4, Special Issue on Utopian Social Thought in Literature and the Social Sciences), 302 - 316. https://www.jstor.org/stable/40468021
• Sargisson, L. (2003). Contemporary Feminist Utopianism. Routledge. (1996)
• Teslenko, T. (2005). Feminist Utopian Novels of the 1970s: Joanna Russ & Dorothy Bryant. Routledge. (2003)
• Wånggren, L. (2024). Feminist Utopias in the Early Twentieth Century. Women’s Writing, 31(2), 314-331. https://doi.org/10.1080/09699082.2024.2325826