Gruplararası İlişkiler, Nefret Söylemine Yönelik Tutum ve Algılanan Nefret Davranışı

Year 2015, Volume: 4 Issue: 7, 35 - 58, 01.01.2015

Rahşan Balamir Bektaş Eda Karacan Aslıhan Alhan

Abstract

Bu araştırmanın amacı farklı grup kimliği olan kişilerin nefret söyleminin zararına yönelik algıları ve algılanan nefret davranışları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu doğrultuda öncelikle nefret söylemine maruz kalmanın ve nefret söyleminin algılanan zararının etnik/kültürel kimliklere göre nasıl algılandığı betimsel olarak ele alınmış ve sonrasında nefret söyleminin algılanan zararının ve nefret söylemine maruz kalmanın etnik/kültürel kökene ve cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğine bakılmıştır. Araştırmaya Ankara'da bulunan farklı üniversitelerde okuyan öğrenciler ve bu öğrenciler aracılığıyla ulaşılan ve üniversite öğencisi olmayıp değişik yaşlarda 18 ile 70 yaş arası 213 kadın ve 154 erkek olmak üzere toplam 367 kişi katılmıştır. Çalışmada Nefret Söyleminin Algılanan Zararı Ölçeği Harm and Freedom of Speech Scale , Nefret Söylemine Maruz Kalma Ölçeği Hate Speech Experience Questionnaire ve demografik bilgi formu uygulanmıştır. Sonuçlar öncelikle katılımcıların çeşitli kimlik bilgilerine verdikleri cevaplar açısından betimsel olarak ele alınmıştır. Buna göre katılımcılar her ne kadar etnik/kültürel kimliklerini Türk, Kürt, Alevi, Laz vb. belirtseler de katılımcıların çoğu kendilerini daha çok kişisel özelliklerine göre örn; dürüst, saygılı, eğlenceli, sakin, kadın, öğrenci, anne/baba vb. tanımlamışlardır. Katılımcıların algıladıkları nefret söyleminin zararı ve nefret söylemine maruz kalma nefret deneyimi etnik/kültürel kökene ve cinsiyete bağlı olarak değişip değişmediğini belirlemek amacıyla çok yönlü varyans analizi MANCOVA uygulanmış ve sonuçta etnik/kültürel kökenin temel etkisi ve etnik/kültürel köken ve cinsiyetin ortak etkisi anlamlı olarak bulunmuştur. Sonuçlar nefret deneyimi ve nefret söyleminin zararı açısından ele alınarak tartışılmıştır

Keywords

gruplar arası ilişkiler, nefret söylemi, nefret deneyimi

INTERGROUP RELATIONS, PERCEIVED HARM SPEECH AND BEHAVIOR

Abstract

The objective of this research is to investigate the relationship between the perceived harm of hate speech and hate speech experience with individuals from different group identities. In this sense, first of all perceived harm of hate speech and hate experience is descriptively analyzed in terms of ethnic/cultural identities, and then it is examined whether experiencing hate speech and perception of the hate speech differentiates by ethnic/cultural identities and gender. The research included students from different universities in Ankara and a total of 367 individuals 213 females and 154 males; aged ranged 18 through 70 contacted through those students. The Harm and Freedom of Speech Scale, the Hate Speech Experience Questionnaireand demographic form were used for this study. The results were firstly examined descriptively in terms of the participants' responses to the variety of identity questions. Results revealed that although individuals identified their ethnic/cultural Turk, Kurd, Alawite, Laz etc. identities, majority of them specified themselves according to their personal properties or identities e.g., honest, respectful, enjoyable, calm, woman, student or parent . The Multivariate of Covariance analyses MANCOVA was used to determine whether the harm of hate speech perceived by participants and the hate speech experience varied by ethnic/cultural origin and gender. Results revealed that the main effect of ethnic/cultural identity and the interaction effect of both ethnic/cultural identity and gender were significant. Results were discussed in terms of the experience of hate speech and the perceived harm of hate speech with the literature

Keywords

Intergroup relations, hate speech, experience of hate

References

• Aktay, Y.,ve Kızılkaya, A.(2010). Hepimiz Ötekiyiz Türkiye'de Kimlikler ve Algılar. İstanbul: Tezkire
• Alğan C. ve Şensever L. (2010). Ulusal Basında Nefret Suçları: 10 yıl, 10 Örnek. İstanbul
• Sosyal Değişim Derneği Yayınları, 07.05.2014, www.aciktoplumvakfi.org
• Althusser, L. İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları , İstanbul:İletişim, 1994.
• Ataman , H. (2012). Nefret Suçlarını Farklı Yaklaşımlar Çerçevesinden Ele Almak: Etik, Sosyo- Politik ve Bir İnsan Hakları Problemi Olarak Nefret Suçları. Y. İnceoğlu (Ed.), Nefret Söylemi ve/veya Nefret Suçları , 47-80. İstanbul : Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (1997).Modernite ve Holocaust.(S. Sertabiboğlu, Çev.). İstanbul, Sarmal Yayınları
• Bauman, Z. (1998). Sosyolojik Düşünmek.(A. Yılmaz,Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (1999). Küreselleşme Toplumsal sonuçları, (A.Yılmaz,Çev.).İstanbul:Ayrıntı Yayınları
• Best, S. ve Kellner, D. (1998). Postmodern Teori Eleştirel Soruşturmalar. (M. Küçük, Çev.). İstanbul:Ayrıntı Yayınları
• Bilgin, N. (2007). Kimlik İnşası. Ankara: Aşina Kitaplar.
• Billig, M. (2002). Henri Tajfel’s cognitive aspects of prejudice and psychology of bigotry. British Journal of Social Psychology, 41(2), 171-188.
• Bleich, Z. (2011). The Rise of Hate Speech and Hate Crime Laws in Liberal Democracies, Journal of Ethnic and Migration Studies, 37:6, 917-934
• Boyle, K. (2010).Nefret Söyleminin Kontrolü: Uluslararası Standartlar Türkiye’den Neler İstiyor? A. Çavdar ve A. Yıldırım (Ed.), Nefret Suçlan ve Nefret Söylemi, 63-70. İstanbul: Uluslararası Hrant Dink VakfıYayınları.
• Chancer, L.S. ve Watkins, B. X. (2013). Cinsiyet, ırk, sınıf, İstanbul: Babil Yayınları
• Cowan, G., & Mettrick, J. (2002). The Effects Of Target Variables And Setting On The Perceptions Of Hate Speech. Journal of Applied Social Psychology, 32(2), 277-299.
• Cowan, G., Resendez, M., Marshall. E., & Quist, R. (2002). Hate Speech And Constitutional Protection: Priming Values Of Equality And Freedom. Journal of Social Issues, 58(2), 247- 263.
• Çayır, K. (2010). Ayrımcılığın Sosyolojisi ve Türkiye Toplumu. A. Çavdar ve A. Yıldırım (Ed.), Nefret Suçlan ve Nefret Söylemi, 45-56. İstanbul: Uluslararası Hrant Dink VakfıYayınları
• Delanty, G. (2015). Bir Kavramın Anotomisi Topluluk,(F., Atay,Çev.). İstanbul:Everest Yayınları
• Demirtaş, H. Andaç (2003) Sosyal Kimlik Temel Kavram ve Varsayımlar. İletişim Araştırmaları,1(1): 123-144.
• Doosje, B., Spears, R. & Ellemers, N. (2002). Social identity as both cause and effect: the development of group identification in response to anticipated and actual changes in the intergroup status hierarchy. British Journal of Social Psychology, 41(1), 57-76.
• Esmer, Y. (2012). Türkiye Değerler Atlası 03.10.2012, http://content.bahcesehir.edu.tr/public/files/files/ATLAS%20SUNUM pdf
• Freud, S. (1999). Uygarlığın Huzursuzluğu, (H. Barışçan,Çev.). İstanbul: Metis Yayınları Gelişli, N. ve Kapril, G. (2011). Türkiye’de ulusal ve yerel gazetelerde nefret
• söyleminin izlenmesi, 26.05.2014.
• http://www.nefretsoylemi.org/
• Göregenli, M. (2013). Temel Kavramlar: Önyargılar, Özcü İnançlar ve Ayrımcılık. M. Çınar (Ed.) Medya ve Nefret Söylemi, 23-39. İstanbul:Hrant Dink Vakfı Yayınları
• Göregenli, M. (2013). Ayrımcılığın Meşrulaştırılması. M. Çınar (Ed.) Medya ve Nefret Söylemi, 39-57. İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları
• Göregenli, M. (2013). Nefret Söylemi Ve Nefret Suçları. M. Çınar (Ed.) Medya ve Nefret Söylemi, 57-75. İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları
• Guibernau, M. (2010). Küreselleşme, Modernite ve Ulusal Kimlik. I. Gündüz (Der.).Ulusal kimlik ve Etnik Açılım, 61-79. İstanbul: Sarmal Yayınları
• Hornsey, M.J. & Imani, A. (2004). Criticizing Groups From The Inside And The Outside: An Identity Perspective On The Intergroup Sensitivity Effect. Personality and Social Psychology Bulletin, 30, 365-383.
• Hortaçsu, N. (1998). Grup İçi ve Gruplararası Süreçler. Ankara: İmge Kitabevi.
• İnceoğlu, Y. ve Sözeri, C. (2012). Nefret Suçlarında Medyanın Sorumluluğu: Ya sev ya terk et ya da..” Y. İnceoğlu (Ed.), Nefret Söylemi ve/veya Nefret Suçları , 23-38. İstanbul : Ayrıntı Yayınları.
• İnceoğlu, Y. (2013). Tartışmalı Bir kavram:Nefret Söylemi. M. Çınar (Ed.) Medya ve Nefret Söylemi, 75-95. İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları
• Karan, U. (2010). Nefret Nefret Suçlarından Ne Anlıyoruz? A. Çavdar ve A. Yıldırım (Ed.), Nefret Suçlan ve Nefret Söylemi, 55-62. İstanbul: Uluslararası Hrant Dink VakfıYayınları
• Karan, U. (2012). Nefret İçerikli İfadeler, İfade Özgürlüğü ve Uluslararası Hukuk. Y. İnceoğlu (Ed.), Nefret Söylemi ve/veya Nefret Suçları , 81-102. İstanbul : Ayrıntı Yayınları.
• Karan, U. (2013).Nefret Söylemi ve Yakından İlişkili Diğer Kavramlar: Ayrımcılık, Nefret Suçu ve Hakaret. M. Çınar (Ed.) Medya ve Nefret Söylemi, 95-127. İstanbul:Hrant Dink Vakfı Yayınları
• Keyman, F. (2009). “Sistem Kurucu ve Sistem Dönüştürücü Bir Toplumsal Gerçeklik Olarak Kültürel Kimlik Olgusunu Yeniden Düşünmek. G. Pultar (Ed.), Kimlikler Lütfen Türkiye Cumhuriyeti'nde Kültürel Kimlik Arayışı Ve Temsili, 50-61. Ankara: ODTÜ Yayıncılık
• Keyman, F. (2013). Sunuş. M. Çınar (Ed.) Medya ve Nefret Söylemi, 7-15. İstanbul:Hrant Dink Vakfı Yayınları
• Merrington, J.(1999). “Gramsci’nin Marksizm Anlayışında Kuram ve Uygulama”, (K.Saybaşılı
• Çev.). Ankara: Doruk Yayıncılık
• Murray, R. (2011). Do Words Harm? The Perceptions And Attitudes Of African American CollegeStudents To Hate Speech. Capella University: Unpublished doctoral thesis.
• Oakes, P.J., Haslam, S.A. & Turner, J.C. (1994). Sterotyping and social reality. Oxford:Blackwell.
• Oran, B. (2010). Türkiye’’de Azınlıklar Kavramlar, Teori, Lozan, İç Mevzuat, İçtihat, Uygulama.
• 05.2014, www.altinicizdiklerim.com
• Özulu, S.(2015). Nefret Dili ve Siyaset. M. Akpınar (Ed.), Nefret Söylemi ve Siyaset. İstanbul: Ufuk Yayınları
• Pratto, F., Sidanius, J., & Levin, S. (2006). Social Dominance Theory And The Dynamics Of Intergroup Relations: Taking Stock And Looking Forward. European Review of Social Psychology, 17, 271–320.
• Rubin, M. & Hewstone, M. (2004). Social Identity, System Justification, and Social Dominance: Commentary on Reicher, Jost et al., and Sidanius et al. Political Psychology, 25 (6), 823-844.
• Sakallı, N. (2013). Sosyal Etkiler Kim Kimi Nasıl Etkiler? Ankara:İmge Kitabevi.
• Sidanius, J. & Pratto, F. (1999). Social Dominance: An intergroup theory of social hierarchy and
• oppression (3-57). New York: Cambridge University Press.
• Slattery, M.(2007). Sosyolojide Temel Fikirler. Ü.Tatlıcan ve G. Demiriz (Der.). Bursa: Sentez
• Şahan, İ.(2015). Yazılı Basında Nefret Söylemi. 04.07.2015, http://www.nefretsoylemi.org/
• Tajfel, H. (1981). Human groups and social categories: Studies in social psychology. Cambridge: Cambridge University Press.
• Tajfel, H., & Turner, J. (1979). An integrative theory of intergroup conflict. In W. G. Austin &
• S. Worchel (Eds.), The social psychology of intergroup relations (pp.33-48). Monterey, CA: Brooks/Cole.
• Weber A. (2009). Nefret Söylemi El Kitabı. Avrupa Konseyi Yayınları. 02.05.2014, www.ihop.org.tr/dosya/coe/nefret_söylemi.pdf