Üniversite Öğrencilerinin Genetiği Değiştirilmiş Trangenik Ürünlere Yönelik Bilgi Düzeyleri ve Bakış Açılarının Belirlenmesi: Gümüşhane Üniversitesi Örneği

Year 2019, Volume: 8 Issue: 15, 343 - 365, 01.01.2019

Kurtuluş Merdan

Abstract

Genetiği değiştirilmiş ürünlerin sayısı son dönemlerde sürekli artmakta, yaşamın her evresindekarşımıza çıkmaktadır. Biyoteknolojide yaşanan gelişmelere paralel olarak genetiği değiştirilmiş organizmalar GDO tarımdan sağlığa kadar birçok sektörde kullanım alanı bulmuştur. Günümüzde pamuk, soya, mısır ve kanola en yaygın olanlarıdır. Bunların yanı sıra ayçiçeği, pirinç, yer fıstığı, papaya ve kasava da GDO’lu üretilmektedir. Ayrıca kiraz, muz, ahududu, biber, ananas, kavun ve karpuzla ilgili çalışmalar yoğun olarak devam etmektedir

Keywords

GDO, Biyoenerji, Gümüşhane Üniversitesi, Kanola

DETERMINING THE LEVEL OF INFORMATION AND PERSPECTIVE OF UNIVERSITY STUDENTS REGARDING GENETICALLY MODIFIED TRANSGENIC PRODUCTS: GUMUSHANE UNIVERSITY SAMPLE

Abstract

The amount of genetically modified products has been increasing continuously in recent years and they are available as a source of nutrition in every phase of life. In parallel with developments in biotechnology, genetically modified organisms GMOs are used in many sectors from agriculture to health. Today, the most commonly used GMOs are cotton, soy, corn and canola. In addition to these, sunflower, rice, peanut, papaya and cassava are also produced with GMOs. Studies on cherry, banana, raspberry, pepper, pineapple, melon and watermelon are also continuing intensively

Keywords

GMO, Bioenergy, GumushaneUniversity, Canola

References

• Abacı, Z.M. ve Abacı, Z.T. (2014). “İnönü Üniversitesi Biyoloji ve Gıda Mühendisliği Bölümü Öğrencilerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Bilinci ve Bilgi Düzeyi”, Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. 4(2): 31-37.
• Adızel, Ö., Özdemir, K., Durmuş, A., ve Akın, G. (2010). “Genetiği Değiştirilmiş Organizmaların (GDO) Doğa ve İnsana Etkisi”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 15(2), 148-153
• Akçelik, M. (2004). “Yaşam Gen Demek Değildir”, Yaşam Bizimdir Dergisi, 10-12. Akçay, S. (2017), “Öğretmen Adaylarının Genetiği Değiştirilmiş Gıdalar İle İlgili Algıları”, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 11(2), 365-382.
• Arun, Ö.Ö., Muratoğlu, K., ve Eker, F. Y. (2015). “Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar Kavramına Genel Bakış”, İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 41 (1), 113- 123.
• Aysal, P., Lehotay, S. J., Cannavan, A. (2007).”Validation of an efficient method for the determination of pesticide residues in fruits and vegetables using ethyl acetate for extraction”. J Environ Sci Health B. 42(5):481-90
• Bozdoğan, E. (2012), “Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar ve Olası Riskler”, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(1), 13-20
• Costa-Font M. and Gil J. M. (2009). “Structual Equation Modelling of Consumer Acceptance of Genetically Modified (GM) Food in the Mediterranean Europe: A Cross Country Study” Food Quality and Preference, 20, 399-409.
• Çelik, V., Balık, T. D. (2007). “Genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO)”,Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 23(1-2), 13-23.
• Çiftçi, K., Terin, M. (2018). “Üniversite Öğrencilerinin Genetiği Değiştirilmiş Ürünler Konusundaki Bilgi Düzeyleri: Ege Üniversitesi Örneği”, International Journal of Economic and Administrative Studies, (18. EYİ Özel Sayısı), 67-76.
• Demir, A., Seyis F. ve Kurt O. (2006). “Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar: 1. Bitkiler”. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 21(2), 249-260.
• Demir, A., Pala, A. (2007). “Genetiği Değiştirilmiş Organizmalara Toplumun Bakış Açısı”, Hayvansal Üretim, 48 (1), 33-43.
• Engin, I., Karababa, A. O. (2011). “Genetiği değiştirilmiş organizmalar: Sağlığa zararlarını kanıtlamak neden zor? Sorunlar ve riskin ipuçları”, Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 9(2), 113-122
• Ergin, S. Ö., Yaman, H. (2013). “Genetiği Değiştirilmiş Gıdalar ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri”, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 261-274.
• Ergin, A., Uzun, S.U. ve Bozkurt, A. İ. (2015). “Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalarla ilgili bilgi ve görüşleri”, Pamukkale Tıp Dergisi, 8(2): 92-98.
• Günaydın, G. (2004). “GDO: Ne’dir O?”, Popüler Bilim, 130, 32-36.
• Güngör, E., Demiryürek, K. (2019). “Genetiği Değiştirilmiş Organizmalı (GDO) Ürünler İle İlgili Öğrencilerin Tutumları: On dokuz Mayıs Üniversitesi Örneği”, Black Sea Journal of Agriculture, 2(1): 40-46.
• Haspolat, I. (2012). “Genetiği değiştirilmiş organizmalar ve biyogüvenlik”, Ankara Üniv Vet Fak Derg., 59, 75-80.
• Hemmer, W. (1997). “Foods derived from genetically modified organisms and detection methods”, BATS Report 2, BATS, Clarastrasse 13, CH-4058, 6-12.
• ISAAA (2017). “.Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops in 2017”, Biotech Crop Adoption Surges as Economic Benefits Accumulate in 22 Years. ISAAA Brief No. 53. ISAAA: Ithaca, NY. Erişim Tarihi: 24.02.2019.
• Kaynar, P. (2009). “Genetik Olarak Değiştirilmiş Organizmalar (GDO)’ya Genel Bir Bakış”,Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 66 (4), 177-185.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemi (16. Baskı). Ankara. Nobel Yayın Dağıtım. Kıran, F., Osmanağaoğlu, Ö. (2011). “Gıdalarda Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmaların (Gdo) Belirlenmesi”, Gıda / TheJournal Of Food, 36 (5): 295-302.
• Kıymaz, T., Tarakçıoğlu, M. (2002). “Biyoteknoloji Alanındaki Gelişmelerin Yansımaları ve Türkiye’nin Politika Seçenekleri. Planlama Dergisi”, DPT’nin Kuruluşunun 42. Yılı Özel Sayı, 235-242.
• Koçak, N., Türker, T., Kılıç, S. & Hasde, M. (2010),“Tıp fakültesi öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalar hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi”, Gülhane Tıp Dergisi, 52, 198-204.
• Oğur, S.,Aksoy, A., ve Yılmaz, Z. (2017). “Üniversite Öğrencilerinin Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar ve Gıdalar Hakkındaki Bilgi Düzeyleri Ve Tutumları: Bitlis Eren Üniversitesi Örneği”, Journal of Foodand Health Science, 3(3), 97-108.
• O’Fallon, M. J, Gursoy, D. andSwanger, N.(2007). To Buy or Not To Buy: Impact of Labeling on Purchasing Intentions of Genetically Modified Foods, Hospitality Management, 26, 117-130.
• Öçal, E. E., ve Işıklı, B. (2019). Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar Yararlı Mı, Zararlı Mı?, ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 4(1), 71-79.
• Özden, M., Akgün, A., Çinici, A., Gülmez, H., ve Demirtaş, F. (2013). “8. Sınıf Öğrencilerinin Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO) Hakkındaki Bilgi Düzeyleri ve Biyoteknolojiye Yönelik Tutumlarının İncelenmesi”, Adıyaman Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 3 (2), 94-115.
• Özmert, S., ve Yaman, H. (2011). “Tüketicilerin Genetiği Değiştirilmiş Gıdalara Karşı Tutumlarının ve Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi”,Kocatepe Veteriner Dergisi, 4(1), 31- 41.
• Pamuk, Ş. (2010). “Genetiği Değiştirilmiş Gıdalara Genel Bir Yaklaşım”, Kocatepe Veteriner Dergisi, 3(2), 91-100.
• Pryme, I.F., Lembck, R. (2003). “In vivo studies on possible health consequences of genetically modified food and feed-with particular regard to ingredients consisting of genetically modified plant materials”, Nutrition and Health, 17, 1-8.
• Roe, B. and Teisl, M. F. (2007).“Genetically Modified Food Labeling: The Impacts of Message and Messenger on Consumer Perceptions of Labelsand Products”, Food Policy, (32): 49-66.
• Şahin, T.S., Aral, Y., ve Gökdai, A. (2018). “Dünyada Genetiği Değiştirilmiş Ürünler Pazar Yapısı ve Sosyo-Ekonomik Değerlendirme”, Veteriner Hekim Derneği Dergisi,89(2), 85-108.
• Şen, S., ve Altınkaynak, S.(2014). Genetiği Değiştirilmiş Gıdalar ve Potansiyel Sağlık Riskleri, SAÜ. Fen Bil. Der., 18 (1), 31-38..
• Temelli, A., ve Kurt, M. (2011). “Üniversite Öğrencilerinin Transgenik Ürünler (GDO) Konusundaki Bilgi ve Görüşlerinin Belirlenmesi”, Kuramsal Eğitimbilim, 4(2), 247- 261.
• Tiryaki, O. (2016). “Türkiye’de yapılan pestisit kalıntı analiz ve çalışmaları”, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 32(1):72-82
• Türker, T., Koçak, N., Aydın, İ., İstanbulluoğlu, H., Yıldıran, N., Türk, Y. Z., ve Kılıç S. (2013).“Determination of knowledge, attitude, behavior about genetically modified organisms in nursing school students”, Gülhane Tıp Dergisi, 55, 297-304.
• Tukelman, Ö. E. (2017). “Genetiği Değiştirilmiş Ürünlere Karşı Üreticilerin Farkındalıkları”, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 175s.
• Yanpar, H., Müftüoğlu, S., ve Saka, M. (2017). Ankara’da Yaşayan Üniversite Öğrencilerinin Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar İle İlgili Bakış Açısının Değerlendirilmesi, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1), 12-20.