Kamu Mali Yönetiminde Hesap Verme Mekanizması Olarak Performans Esaslı Bütçe Sistemi Unsurları

Year 2019, Volume: 8 Issue: 15, 387 - 411, 01.01.2019

Dürdane Küçükaycan

Abstract

Yeni kamu yönetimi anlayışı kamu kaynaklarının kullanımında hesap verme sorumluluğunun gereklerinin yerine getirilmesi açısından performansın değerlendirilerek performans raporu olarak kamuoyuna sunumunu gerektirmektedir. Bu çalışmada kamu mali yönetiminde hesap verme sorumluluğu mekanizması içerisinde yer alan performans esaslı bütçeleme sistemi unsurları değerlendirilmiştir. Kamu idareleri 5018 sayılı kanuna göre hesap verme sorumluluğu çerçevesinde faaliyet raporu hazırlamakla yükümlüdür. Faaliyet raporları, 5018 sayılı Kanuna göre kamu idareleri için temel hesap verebilirlik aracı olarak kabul edilmektedir. Kamu idarelerinin faaliyetlerinin sonuçlarının görülmesi açısından faaliyet raporları temel hesap verebilirlik aracı olmakla birlikte, bu raporla kamu idaresinin performans başarısını/başarısızlığını değerlendirebilmek için performans esaslı bütçeleme sistemi içerisinde yer alan diğer temel unsurların da değerlendirilmesi gerekmektedir. Performans esaslı bütçeleme sistemini oluşturan temel unsurları stratejik plan, performans programı, faaliyet raporları ve performans denetimi kamu idarelerinin performansının değerlendirilmesini ve raporlamasını sağlayarak kamu mali yönetiminde hesap verme sorumluluğun gelişmesine katkı sağlaması beklenmektedir

Keywords

Hesap Verme Mekanizması, Performans Raporlama, Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi.

PERFORMANCE REPORTING AND PERFORMANCE BASED BUDGET SYSTEM COMPONENTS AS MECHANISM OF ACCOUNTING IN PUBLIC FINANCIAL MANAGEMENT

Abstract

The new public management approach requires that performance be assessed and presented to the public as a performance report in order to meet the requirements of accountability for the use of public resources. In this study, performance-based budgeting system elements included in the mechanism of accountability in public financial management were evaluated. Public administrations are obliged to prepare an activity report within the framework of accountability in accordance with Law no. 5018. Activity reports are accepted as the basic accountability tool for public administrations according to Law No. 5018. In view of the results of the activities of the public administrations, the main elements of the performance-based budgeting system should be assessed in order to be able to assess the performance / failure of the public administrations, together with the activity reports as a basic accountability tool. It has been excepted that the basic elements of the performance-based budgeting system strategic plan, performance program, activity reports and performance audit contribute to the development of accountability in public financial management by providing evaluation and reporting of public administrations’ performance

Keywords

Accounting Mechanism, Performance Reporting, Performance Based Budgeting System.

References

• 5018 Sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Resmi Gazete: 24.12.2003, Sayı: 25326.
• Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete: 26.05.2006, Sayı: 26179.
• Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkındaki Yönetmelik, Resmi Gazete: 17.03.2006, Sayısı: 26111.
• Adi, S., Martani, D., Pamungkas, B. ve Simanjuntak, R.A. (2016). Analysis of the Quality of Performance Report of the Local Government on Websites: Indonesian Case, Cogent Business & Management, 3: 1229393, pp. 1-17.
• Bilge, S. (2006). Yerel Yönetimlerde Performans Ölçümü ve Dışsal Faktörlerin Yerel Yönetimlerin Performansına Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Eskişehir.
• Blanco, H., Lennard, J., ve Lamontagne, S. (2011). Annual Reporting and Accountability by Municipalities in Canada: An Empirical Investigation. Accounting Perspectives, 10(3), Ss.195-224.
• Boyne, G. ve Law, J. (1991). Accountability and Local Authority Annual Reports: The case of Welsh District Councils, Financial Accountability and Management, 7 (3), Ss. 179 – 94.
• Brusca, I. ve Montesinos, V. (2016). Implementing Performance Reporting in Local Government: A Cross-Countries Comparison, Public Performance & Management Review, 39, 506–534.
• Candan, E. (2007). Türk Bütçe Sisteminde Performans Denetimi, T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayınları, Ümit Ofset Matbaacılık, Ankara.
• Demirbaş, T. ve Engin, R. (2016). “Sayıştayın Belediyeler Üzerindeki Performans Denetimlerinde Ulaştığı Bulguların Analizi”, Sayıştay Dergisi, C. 100, ss.27-60.
• Demirol, D. (2014). Doğrudan Hesap Verebilirlik Aracı Olarak Sosyal Hesap Verebilirlik: Nepal ve Türkiye Örnekleri Üzerinden Bir Değerlendirme, Sayıştay Dergisi, Sayı: 92, Ocak-Mart 2014, ss. 66-91.
• Do, S. J., Davey, H. ve Coy, D. (2014). Assessing Accountability of Organisations Using the Internet to Report: South Korean Local Government. Journal of Finance and Management in Public Services, 12(1), 1-26.
• Edizdoğan, N. ve Çetinkaya, Ö. (2016). Kamu Bütçesi, Ekin Yayınevi, 7. Baskı, Bursa.
• Egeli, H., Akdeniz, H. Ahmet, Aksaraylı, M., Tüğen, K. ve Özen, A. (2007). Stratejik Planlamaya Dayalı Performans Esaslı Bütçeleme Sisteminin Kritik Kontrol Noktaları Analizi: Türkiye’deki Kamu Kurumları Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (1), 27-47.
• Gören, İ. (2000). “Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması Bağlamında Performans Yönetimi”. XV. Türkiye Maliye Sempozyumu, Türk Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması ve Bu Yapılanmada Performans Yönetimi ve Denetiminin Yeri, Antalya, 15-17 Mayıs 2000. Antalya: Akdeniz Üniversitesi İİBF, 2000, 227-266.
• İlhan, İ. (2011). “6085 Sayılı Sayıştay Kanunu’nda Performans Denetimine İlişkin Olarak Yapılan Değişiklik Üzerine Değerlendirmeler”, Dış Denetim, Ocak-Şubat-Mart 2011, 112-117.
• Jackson, P. M. (2011). Governance by Numbers: What Have We Learned Over the Past 30 Years? Public Money & Management, 31(1), 13–26.
• Johnsen, A. (2005). What Does 25 Years of Experience Tell Us About the State of Performance Measurement in Public Management and Policy? Public Money and Management, 25(1), 9–17.
• Karakaş, M. (2005). “Kamu Mali Yönetiminde Yeniden Yapılanma Aracı Olarak Hesap Verme Sorumluluğu ve Saydamlık”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 2, ss. 292.
• Karaarslan, H. (2015). Yerel Yönetimlerde Performans Ölçümü ve Göstergeler, Strategic Public Management Journal (SPMJ), Cilt No: 2, ss. 88-107.
• Kanada Sayıştayı (2001). “Kamu Kesiminde Hesap Verme Sorumluluğu Uygulamalarının Modernizasyonu”, Özbaran, B. (Çev.), Sayıştay Yayınları, Araştırma ve Tasnif Grubu Bilgi Notu, 31 Ocak 2001.
• Kaya, S. (2003). “ Hesap Verme Sorumluluğu Parlamento ve Sayıştay”, 2. Kamu Mali Yönetim Reformu Arenası Konuşma Metni.
• Khan, M. A. (1997). “Performans Denetiminin Esasları”. Bağdadioğlu N. ve İnan, A. (çev.). Sayıştay Dergisi. Sayı: 27, Ekim-Aralık 1997, ss. 64-94.
• Kırılmaz, M. ve Atak, F. (2015). Kamu Mali Yönetiminde Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik Araçları: Faaliyet Raporları, Ombudsman Akademik Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 3, TemmuzAralık.
• Kjennerud, K.R. (2013). “Political Accountability and Performance Audit: The Case of the Auditor General in Norway”, Public Administration, 91(3), 680–695.
• Mack, J., Ryan, C. ve Dunstan, K. (2001). ‘Local Government Annual Reports: Australian Empirical Evidence on Recipients’, APIRA Conference, Adelaide, Australia.
• Masterson, D. ve Smith, K. (2012). The GASB as a Contentious Accountability and Governance System in US Local Government, Evans School Review, Vol. 2, Num. 1, Spring.
• Önder, Ö. ve Türkoğlu, İ. (2012). Denetim Anlayışının Değişimi: Yeni Sayıştay Kanunu Üzerine Değerlendirmeler. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(17), ss. 197-214.
• Özen, A. (2008). Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Maliye Bakanlığı Strateji Gelişme Başkanlığı, Yayın No: 2008/382, Ankara.
• Pehlivan, O. (2016). Devlet Bütçesi, Celepler Matbaacılık, 3. Baskı, Trabzon.
• Polat, M. (2010). Hesap Verebilirlik Aracı Olarak İdare Faaliyet Raporlarının Değerlendirilmesi, Devlet Bütçe Uzmanlığı Araştırma Raporu, Ankara.
• Pollanen, R.M. (2014). Annual Performance Reporting as Accountability Mechanism in Local Government. International Journal of Business and Public Administration, Vol. 11, No. 1, pp.105– 120.
• Ryan, C., K. Dunstan ve J. Brown. (2002). The Value of Public Sector Annual Reports and Annual Reporting Awards in Organisational Legitimacy. Accounting, Accountability and Performance 8 (1): 61 – 76.
• Sayıştay Başkanlığı, (2002). “Yönetim ve Hesap Verme Sorumluluğu Amaçları Bakımından Performans Bilgisi”, Tasmania Government, Özeren, B. ve Aral, C.S. (çev.), Sayıştay Yayınları, Araştırma/İnceleme/Çeviri Dizisi, Ankara: Ekim 2002.
• Schatteman, A. (2008). Is Public Performance Reporting Living Up to Its Expectations? A Bibliographic Essay, Public Performance & Management Review, 32(2), 309–327.
• Steccolini, I. (2004). Is the Annual Report an Accountability Medium? Empirical Investigation into Italian Local Governments, Financial Accountability & Management, 20 (3), 327- 350.
• Radnor, Z. ve Barnes, D. (2007). Historical analysis of performance measurement and management in operations management. International Journal of Productivity and Performance Management, 56(5/6), 384–396.
• Taytak, M. ve Bahtiyar, E. (2015). Hesap Verme Sorumluluğu Çerçevesinde Türk Sayıştay’ının Rolü, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C:20, S:4, s. 261-284.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2006). “Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu”, 2. Sürüm.
• T. C. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü (BÜMKO). (2009). Performans Programı Hazırlama Rehberi, Ankara.
• Tilbury, C. (2006). “Accountability via Performance Measurement: the Case of Child Protection Services”, Australian Journal of Public Administration, Vol. 65 No. 3, pp. 48-61.
• Thomas, P. G. (2006). “Performance Measurement, Reporting, Obstacles and Accountability Recent Trends and Future Directions”, http://epress.anu.edu.au/anzsog/performance/pdf/prelims.pdf, Erişim Tarihi:10.06.2017.
• Zeytinoğlu, E. (2010). Belediyelerde Performans Raporlamasının Kamu Muhasebe Standartları Açısından Analizi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Eskişehir.