PAYLAŞIM EKONOMİSİ VE GELENEKSEL SEYAHAT YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI MALİYET ANALİZİ: BLABLACAR ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 33 - 52, 30.12.2022

Halil İbrahim Karakan , Ayşe Akbulut Mete

Öz

Bilgi iletişim ve ulaşım teknolojilerinin gelişmesi yenilikçi girişimler ortaya çıkarmıştır. Bu girişimlerden birisi olan ve paylaşım ekonomisi temeline oturan BlaBlaCar uygulaması, yolcuları ve araç sahiplerini aynı platformda buluşturarak ‘’boş koltuk’’ – ‘’seyahat masrafları paylaşımı imkânı sunmaktadır. Bu paylaşım ekonomisi uygulaması sayesinde yolcular ve araç sahibi düşük maliyetle seyahat ederken, trafiğe daha az araç çıkmasıyla çevre ve trafik sorunları da azalmaktadır. Bu araştırmanın amacı BlaBlaCar uygulaması ile yapılan seyahatlerin maliyeti ile geleneksel seyahat türleriyle yapılan seyahatlerin maliyetini karşılaştırılarak avantajlarını / dezavantajını ortaya koymaktır. Araştırmanın bir başka amacı ise BlaBlaCar paylaşım ekonomisi uygulaması ile yolculuk deneyimi yaşayan kişilerin olumlu ve olumsuz görüşlerini değerlendirerek bu deneyimlerin nitelendirilmesini sağlamaktır. Bu kapsamda 2021 yılı Şubat ayı içerisinde İstanbul – Ankara istikametinde yapılan yolculukların maliyeti resmi internet siteleri üzerinden incelenmiştir. Araştırma sonucunda bir paylaşım ekonomisi uygulaması olan BlaBlaCar ile seyahat etmenin geleneksel seyahat tercihlerine göre düşük maliyetli bir seyahat yöntemi olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca BlaBlaCar uygulamasını deneyimleyen kullanıcıların bu uygulamanın olumlu yönlerini ekonomik, paylaşımcı, işbirlikçi, sosyal, pratik, çevreci ve hayvan dostu olarak nitelendirirken; olumsuz yönlerini de riskli, güvensiz, denetimsiz ve ayrımcı olarak nitelendirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Seyahat Maliyeti, Paylaşım Ekonomisi, BlaBlaCar

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, çalışmanın Committee on Publication Ethics (COPE)' in tüm şartlarını ve koşullarını kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm.

Kaynakça

• Biletall.com (2021). Otobüs bileti al. Erişim Adresi: https://www.biletall.com/ (06.02.2021).
• BlaBlaCar (2021). BlaBlaCar. Erişim Adresi: https://blog.BlaBlaCar.com.tr/about-us (05.02.2021).
• BlaBlaCar (2021). Hakkımızda. Erişim Adresi: https://blog.BlaBlaCar.com.tr/about-us#:~:text=BlaBlaCar%2C%20aracında%20boş%20koltuklarıyla%20yolculuk,bir%20ulaşım%20ağına%20hayat%20veriyor. (08.02.2021).
• Çakmak, V. ve Altaş, A., (2018). Sosyal medya etkileşiminde tren yolculukları: doğu ekspresi ile ilgili Youtube paylaşım videolarının analizi, Journal of Tourism And Gastronomy Studies.
• Casprini, E., Di Minin, A. ve Paraboschi, A. (2019). How do companies organize nascent markets? The BlaBlaCar case in the inter-city shared mobility market, Technological Forecasting and Social
• Change, 144, 2019, 270-281, ISSN 0040-1625,
• Cresswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Çev: M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Enuygun.com (2021). Ucuz uçak biletleri. Erişim Adresi: https://www.enuygun.com/ucak-bileti/istanbul-ankara-ista-anka/?gclid=Cj0KCQiAyJOBBhDCARIsAJG2h5fFiohyX93VjWGhiuSxs-2yHWJ3XTbDGRL3G2xYWtAujnHu7sOYNksaAtDJEALw_wcB (06.02.2021).
• Farajallah, M.., Hammond, R. G. ve T. Penard. (2019). What drives pricing behavior in Peer-to-Peer markets? Evidence from the carsharing platform BlaBlaCar, Information Economics and Policy, 48, 2019, 15-31, ISSN 0167-6245,
• Kervankıran, İ ve Bağmancı, M. (2020). Turizm hareketliliğine karşı istikametten bakmak Türkiye’den yurtdışına olan seyahatlerin görünümü. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19 (3), 686-712. DOI: 10.21547/jss.744618
• Karayolları Genel Müdürlüğü (2021). 4. Bölge Müdürlüğü, Erişim Adresi. https://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Otoyollar/UcretlerAna.aspx (05.02.2021)
• Lemoine, L., Guesmi, S. ve Hadhri, W. (2017). İşbirliğine dayalı bir ekonomi platformunda güven inşa etmek. BlaBlaCar'da bir marangoz seçmek için kriterlerin niteliksel bir çalışması. Yönetim sorusu (soruları), 4 (4), 77-89. https://doi.org/10.3917/qdm.174.0077
• Martin C.J. (2016), The sharing economy: A pathway to sustainability or a nightmarish form of neoliberal capitalism? Ecological Economics, 121, 149–159
• Saxena D, Muzellec L. ve Trabucchi D. (2020). BlaBlaCar: Dijital platformda değer yaratma. Journal of Information Technology Teaching Cases.; 10 (2): 119-126. doi: 10.1177 / 2043886919885940
• Setiffi, F. ve Lazzer, G. (2018). Riding free-riders? A study of the phenomenon of BlaBlaCar in Italy. In Cruz, I., Ganga, R., Wahlen, S. (Eds.), Contemporary Collaborarive Consumption. London: Springer.
• Seven, V ve Öksüzoğlu, H. (2020). BlaBlaCar platformu aracılığıyla yapılan taşımaların hukukı̇ nı̇telı̇ğı̇ (hatır taşıması ve otostop karşılaştırması). Türk-Alman Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2 (2), 25-76.
• Shahen, S. Stocker, A. ve Mundler, M. (2017). Online and app-based carpooling in France: Analyzing users and practices—A study of BlaBlaCar
• Strähle J. ve Erhardt, C. (2017), Collaborative consumption 2.0: An alternative to fast fashion consumption, In: Strähle J. (ed.), Green Fashion Retail, Springer Series in Fashion Business, Singapore.
• Silwanowicz, T. (2017). Ride-sharing customer behaviour on example of BlaBlaCar. Prace Naukowe/Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 200-213.
• Sundararajan, A. (2016). The sharing economy: the end of employment and the rise of
• crowd-based capitalism. MIT Press
• Tapscott, D. ve Williams, A. (2010). Innovating the 21st-century university: ıt's time!.. Educause Review. 45.
• T.C.D.D. (2021). TCDD Taşımacılık A.Ş. online bilet. Erişim Adresi: https://ebilet.tcddtasimacilik.gov.tr/view/eybis/tnmGenel/tcddWebContent.jsf (06.02.2021)
• Tourıño, A. (2016): “La economía colaborativa desde la óptica de la competencia desleal. Análisis de los autos de medidas cautelares dictados en los casos de Uber, BlaBlaCar y Cabify”, Actualidad civil, 4, 80-93.
• Voyant Tolos (2022). Erişim Adresi: https://voyant-tools.org/ (21.12.2022).
• Yaşar, M. (2020). Çevre dostu ürün ve çevre dostu ürün ambalajinin tüketici satin alma davranışına etkisinin belirlenmesi -Bingöl ili örneği-. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (16), 314-333
• Yıldıran, V. Ç., Nurtanış Velioğlu ve M., Karsu, S. (2020). BlaBlaCar İle işbirlikçi tüketime katılım yolculuğu. Comminication Economics Organisation. Bosna Hersek: 2020 International CEO Communication, Economy, Organization& Social Sciences Congress.
• Zalega, T. (2020). The sharing economy and the behaviour of young Polish singles: the case of BlaBlaCar, Gospodarka Narodowa. The Polish Journal Of Economics, Warsaw School of Economics, 4, 105-134.