Yabancı Gözüyle Yunus Emre’nin Şiiri

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 33 - 41, 31.05.2022

Ali Osman Öztürk

Öz

Ünlü şarkiyatçı Annemarie Schimmel, İslam dünyasına sempati besleyen ve önyargısız bir yaklaşım geliştirmiş olan bir bilim insanıdır. Bunun nedenlerinden biri Türkiye’de çalışmış ve insanlarını bizzat tanımış olmasıdır diyebiliriz. Kur’an-ı Kerim çevirmeni şair Friedrich Rückert’i kendine örnek aldığını bizzat belirten Schimmel, bilim insanlığının yanı sıra aynı zamanda şair ve çevirmendir. İslam Araştırmaları içinde tasavvuf edebiyatına da çok önem verirken, özellikle Muhammed İkbal, Mevlana Celaleddin Rumi ve Yunus Emre’ye ayrı bir önem verir. Yunus Emre’nin şiirlerini çok sevdiğini ve önemsediğini 1989’dan itibaren yayınlanmaya başladığı kitaplardan ve üniversitelerde verdiği konferanslarda anlıyoruz. Bu yazıda 1991 yılında çıkardığı Ausgewählte Gedichte von Yunus Emre. Yunus Emre’den Seçme Şiirler kitabı bağlamında ozanın şiirleri hakkındaki düşüncelerine yer vereceğiz. Yunus Emre geleneği içinde şiir yazan ardıl Yunus’ları ayırmadığını gördüğümüz Schimmel, ozanın mısralarının en güzel İslam geleneğiyle, Allah’a ve yarattığına sevgi ile dünyayı, yaratanını öven ve ona derin hasret duyan bir yaratılmış varlık olarak anlayan ruhla dopdolu olduğunu belirtir.

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, İslam, tasavvuf, şiir, insan sevgisi., Yunus Emre, İslam, tasavvuf, şiir, insan sevgisi.

Yunus Emre Poems through the Eyes of a Foreigner

Öz

The famous orientalist Annemarie Schimmel is a scholar who is sympathetic to the Islamic world and open-minded about Islam. We can say that one of the reasons is that she worked in Turkey and met the people there personally. Just like the Koran translator and poet Friedrich Rückert, whom Schimmel saw as a role model, the renowned orientalist also worked as a poet and translator. While she gives great importance to Sufi literature in Islamic studies, she places particular emphasis on Muhammad Iqbal, Mevlana Celaleddin Rumi, and Yunus Emre. We can understand how impressed she is by Yunus Emre's poems from the volumes she began publishing in 1989 and from the lectures she gave at German universities. In this article, we will consider her thoughts on Yunus Emre's poems, based primarily on the volume Yunus Emre’den Seçme Şiirler [Selected Poems of Yunus Emre], which she published in 1991. In the context of this book, we can say that Schimmel did not distinguish between Yunus Emre and his epigones. She believes that the poet's verses are imbued with the finest Islamic tradition, with love for Allah and His creation, and with a spirit that understands the world as a creature, praising and longing for its Creator.

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, Islam, mysticism, poetry, philanthropy, Yunus Emre, Islam, mysticism, poetry, philanthropy

Kaynakça

• “Annemarie Schimmel’e Barış Ödülü”, çev. Ali Osman Öztürk, Yedi İklim 10 (67), 1995, s. 77.
• AMBROS, E. G. (2021): “On Dokuzuncu Yüzyıl Öncesi Osmanlı Edebiyatı: Ana Akımlar ve Eğilimler”. Kün: Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi 1 (2), s. 5-23.
• AMMANN, Ludwig (2001): „Wunderbare Entschleunigung. Annemarie Schimmel und das Sufi-Ensemble Nezih Uzels in der Freiburger Ludwigskirche”. Badische Zeitung, 19 Dez. 2001.
• AYVAZOĞLU, Beşir (2017): „Niçin Herkesin Yunus’u Kendine Göre”, Yunus Emre Kitabı, Aksaray: Aksaray İl Kültür Müdürlüğü Yayını, s. 19-24.
• BOMBACI, Alessio (1968): Histoire de la Littérature Turque. Çev. I. Melikoff. Paris: C. Klincksieck.
• DURUSOY, Gertrude (1986): “Mystische Elemente in der Lyrik des deutschen Mittelalters und bei Yunus Emre”. Osmanlı Araştırmaları V. Yay. haz. Halil İnalcık - Nejat Göyünç – Heath W. Lowry. İstanbul, s. 13-50.
• ERGÜVEN, Abdullah Rıza (1992): “Bir Düşünür – Ozan: Yunus Emre”. “Eserlerine Göre Yunus Emre’yi Günümüzde Bir Değerlendirme Denemesi Üzerine”. Çevren Bilim/Kültür Dergisi. Uluslararası Yunus Emre Sempozyumu Bildirileri, 14-15. 11. 1991, Yıl: XIX, Sayı: 87-89, Priştine, s. 95-100.
• FRISCHMUTH, Barbara (2008): Von Fremdeln und vom Eigentümeln. Essays, Reden und Aufsätze über das Erscheinungsbild des Orients. Graz-Wien: Literaturverlag Droschl.
• GÖLPINARLI Abdülbaki (1981): Yunus Emre. Hayatı ve Bütün Şiirleri, 4. Baskı, İstanbul: Altın Kitaplar Matbaası.
• GÜZEL, Abdurrahman (1992): “Eserlerine Göre Yunus Emre’yi Günümüzde Bir Değerlendirme Denemesi Üzerine”. Çevren Bilim/Kültür Dergisi. Uluslararası Yunus Emre Sempozyumu Bildirileri, 14-15. 11. 1991, Yıl: XIX, Sayı: 87-89, Priştine, s. 23-50.
• LERCH, Wolfgang Günter (1990): „Botschafterin des Ostens”. Frankfurter Allgemeine Zeitung, 15.01.1990.
• ÖZÇELIK, Mustafa (2015): Yunus Emre. İstanbul: Matsis Matbaa (= Ordu Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları: 7).
• ÖZTÜRK, Ali Osman (1998): “Annemarie Schimmel’e Göre Yunus Emre’nin Şiiri”. Konya Ticaret Odası Dergisi, s. 50-51.
• REIF, Adelbert (1994): “Wir müssen den Islam so ernst nehmen, wie er es verdient”. Ein Gespräch mit Annemarie Schimmel. Universitas. Zeitschrift für interdisziplinäre Wissenschaft, Nr. 576, 49. Jg., Juni 1994, s. 595-604.
• SCHIMMEL, Annemarie (1989): Wanderungen mit Yunus Emre [Yunus Emre ile Gezintiler], Köln: Önel Verlag.
• SCHIMMEL, A. (1991): Der Islam. Eine Einführung [İslam’a Giriş], Stuttgart: Reclam (=Universal-Bibliothek, Nr. 8639 [2]).
• SCHIMMEL, A. (1991): Ausgewählte Gedichte von Yunus Emre. Yunus Emre’den Seçme Şiirler. Köln: Önel Verlag.
• SCHIMMEL, A. (1992): Mystische Dimensionen des Islam. Die Geschichte des Sufismus. 2. Baskı. München: Eugen Diderichs Verlag.
• SCHIMMEL, A. (1993): Aus dem goldenen Becher. Türkische Gedichte aus sieben Jahrhunderten [Aldın kadehten. Yedi yüzyıllık Türk şiirleri]. Köln: Önel Verlag.
• SCHIMMEL, A. (1996): “36. Türk Dil Bayramı ve Yunus Emre‘yi Anma Törenleri Münasebetiyle Yunus Emre‘nin Şiiri”. Çev. Muallâ Öztürk. Konya Postası, 15 Haziran 1996.
• SCHIMMEL, A. (2001): Rumi. Freiburg: Herder Spektrum.
• SCHIMMEL, A. (2004): Nimm eine Rose und nenne sie Lieder: Poesie der islamischen Völker [Bir gül al ve adını şarkılar koy]. 3. Aufl., Berlin: Insel Verlag.
• ŞENOCAK, Zafer (1986): Das Kummerrad / Dertli Dolap. Frankfurt a.M.: Dağyeli Verlag.
• TATCI, Mustafa (1990): Yûnus Emre Dîvânı II. Tenkitli Metin. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• TATCI, M. (1997): Yûnus Emre Dîvânı (Âşık Yûnus). Cilt 4. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yay.
• UYSAL, İdris Nebi (Haz.) (2014): Yunus Emre Divanı (Karaman Nüshası), İstanbul: Kesit Yayınları.
• WANNİG, Klaus-Detlev (1980): Der Dichter Karaca Oglan. Freiburg: Klaus Schwarz Verlag (= Studien Zur Türkischen Liebeslyrik: 1 (Studien Zur Sprache, Geschichte und Kultur der Turkvölker).
• WANNİG, K.-D. (2010a): Türk Halk Türkülerinde İnsan. Çev. Mustafa Özdemir. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0 (11), s. 41-52. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunitaed/issue/2849/39324
• WANNİG, K.-D. (2010b): “Geleneksel Türk Halk Şiirinde Doğa”. Çev. Mustafa Özdemir. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0 (9), s. 117-138. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunitaed/issue/2851/39425
• YAKIT, İsmail (2002): Yunus Emre’de Sembolizm Çıktım Erik Dalına, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.