Traditional Children's Games of Boyabat Region

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 133 - 148, 31.05.2023

İzzet Karaca , İsmail Sancak , Ramazan Demir

Öz

Children's games are defined as purposeless activities that include certain rules, allowing children to spend quality and fun time. Games have a positive effect on the formation of children's personalities, developing social relations with their friends, improving their physical abilities, and cognitive and emotional development. In order to ensure permanent learning in children, games have started to be integrated into education over time. The games, which are frequently used in our schools with the name of educational games technique, got rid of aimlessness and started to serve the purpose of creating desired behaviors in children. In addition, children's games are important tools that reflect folk culture. Children's games are specific to a culture in which they are found, and are examples of tangible cultural heritage that have been passed down from one generation to the other. The basis of many games played by children today dates back to hundreds of years. While some of them have the same gameplay, some of them have changed in terms of form, place, number of people and materials to be used depending on technological developments in the past years. It is important to compile the games in order not to forget these traditional children's games to continue the cultural transfer and to continue to use these games in education in the coming years. With this study, traditional children's games played by children in Boyabat district of Sinop province in the past were compiled and tried to be introduced. The research is a field study and it is a descriptive study using oral history method. As a result of this study, 18 games were compiled. Information about the games compiled are presented under the titles of the game name, the number of the game, the tools and materials used for the game, the dimensions and features of the game area, the duration of the game, the game order (explanation - definition), the rules of the game, the narrator of the game, the description of the game.

Anahtar Kelimeler

Boyabat games, children, traditional games

Boyabat Yöresi Geleneksel Çocuk Oyunları

Öz

Çocuk oyunları, çocukların kaliteli ve eğlenceli zaman geçirmelerini sağlayan, belirli kurallar içeren, amaçsız faaliyetler olarak tanımlanmaktadır. Oyunlar, çocukların kişiliklerinin oluşmasına, arkadaşlarıyla sosyal ilişkiler geliştirmesine, fiziksel yeteneklerini geliştirmelerine, bilişsel ve duygusal gelişimlerine pozitif etki yapmaktadır. Çocuklarda kalıcı öğrenmeyi sağlamak için zamanla oyunlar eğitime entegre edilmeye başlanmıştır. Eğitsel oyunlar tekniği adıyla okullarımızda sıklıkla kullanılan oyunlar amaçsızlıktan kurtulup, çocuklarda istendik davranışlar oluşturma amacına hizmet etmeye başlamıştır. Ayrıca çocuk oyunları halk kültürünü yansıtan önemli bir araçtır. Çocuk oyunları bulunduğu kültüre has, nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar ulaşan somut kültürel miras örneklerindendir. Günümüzde çocuklar tarafından oynanan birçok oyunun temeli yüzlerce yıl öncesine dayanmaktadır. Bunlardan bazılarının oynanış şekli aynı iken, bazıları da üzerinden geçen senelerde teknolojik gelişmelere bağlı olarak biçim, mekân, kişi sayısı ve kullanılacak malzemeler bakımından değişime uğramıştır. Bu geleneksel çocuk oyunlarının unutulmaması, kültür aktarımının devamı ve ilerleyen senelerde bu oyunların eğitim de kullanılmaya devam etmesi amacıyla oyunların derlenmesi önem arz etmektedir. Bu çalışma ile geçmişte, Sinop ilinin Boyabat ilçesinde çocuklar tarafından oynanan geleneksel çocuk oyunları derlenerek tanıtılmaya çalışılmıştır. Araştırma bir alan araştırması olup, sözlü tarih yöntemi kullanılan, betimsel bir çalışmadır. Bu çalışma sonucunda 18 oyun derlenmiştir. Derlenen oyunlar ile ilgili bilgiler oyunun adı, oyunun sayısı, oyun için kullanılan araç gereçler ve malzemeler, oyun yeri alan ölçü ve özellikleri, oyunun süresi, oyun düzeni (açıklaması - tanımı), oyunun kuralları, oyunu aktaran, oyunu anlatan başlıkları altında sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Boyabat oyunları, çocuk, geleneksel oyunlar

Kaynakça

• AÇA, Mustafa (2018). “Trabzon Yöresi Geleneksel Çocuk Oyunlarından Bazılarının Halk Bilimsel İncelemesi”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, C. 11, S. 22, s. 49-68.
• AKANDERE, Mehibe (2004). Eğitici Okul Oyunları (3. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• AKBAŞ, Banu ve Selma Özuslu Ünal (2016). “Oyuncaklarla Oynanan Geleneksel Gaziantep Oyunları”, Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, C. 1, S. 1, s. 25-42.
• ARTUN, Erman (1992). Tekirdağ Çocuk Oyunları. Tekirdağ: Trakya Doğuş Tesisleri.
• BABAYİĞİT, Özgür (2016). “Öğrenme Stilleri ve Eğitimdeki Önemi”, Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi , C. 1, S. 1, s. 1-8
• BAŞAL, Handan Asûde (2007). “Geçmiş Yıllarda Türkiye'de Çocuklar Tarafından Oynanan Çocuk Oyunları”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 20, S. 2, s. 243-266.
• BEGİÇ, Hacer Nurgül (2017). “Türk Çocuk Oyunları” . Journal of Turkology , C.27, S.2 , s: 359-364.
• BORATAV, Pertev Nail (1994). 100 Soruda Türk Folkloru. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• ÇİL, Osman ve Funda SEFER (2021). “Sınıf Öğretmenlerinin Oyun Temelli Matematik Etkinliklerine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi”, Trakya Eğitim Dergisi, C. 11, S. 3, s. 1366-1385.
• DEHKORDI, Mitra Rouhi (2017). "The Educational Impact of Traditional Games: the Role of Zurkhaneh Sport in Educating Children", International Journal of Sport Culture and Science, C. 5, S. 3, s. 134-139.
• DEMİRCİ, Vildan (2022). “Erken çocukluk döneminde oyun temelli etkinliklerin çocuklarda astronomi kavramlarının gelişimine etkisi”. Doktora Tezi. Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi.
• ERÇETİN, Şule (2007). KPSS Eğitim Bilimleri. Ankara: Arın Yayınları.
• GÜNEŞ, Firdevs (2015). Oyunla Öğrenme Yaklaşımı. Electronic Turkish Studies, C. 10, S. 11, s. 773-786.
• HAZAR, Muhsin (2005). Beden Eğitimi ve Sporda Oyunla Eğitim. Ankara: Tubitak Yayınları.
• HAZAR, Zekihan vd. (2017). “Ortaokul öğrencilerinin geleneksel oyun ve dijital oyun algılarının incelenmesi: Karşılaştırmalı metafor çalışması”. Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, C. 15, S. 4, s. 179-190.
• IRMAK, Yılmaz (2016). “Bingöl Geleneksel Çocuk Oyunları”, Bingöl Araştırmaları Dergisi, C. 3, S. 1, s. 67-86.
• KARATAŞ, Hülya (2021). “Sosyal bilgiler öğretiminde eğitsel oyun kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri”. Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir: Hacı Bektaş Veli Üniversitesi.
• KATI, Yasemin (2020). “Malatya Geleneksel Çocuk Oyunları ve Çocuk Gelişiminde Oyunun Rolü”, Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, C. 8, S. 22, s. 309-338.
• KAYA, Meryem (2013). “Sosyal bilgiler dersinde kullanılabilecek bir öğretim yöntemi olarak sözlü tarih: Amaç, içerik, uygulama”. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• LUNE, Howard ve Bruce Berg (2017). Qualitative Research Methods For The Social Sciences. (9th Edition). England, Essex: Pearson.
• ONAY, Caner (2006). Çoklu Zeka Kuramına Göre Oyunla Eğitim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• ONUR, Bekir vd. (2001). “Changes In Children’s Games Through Three Generations: A Study In A Rural Setting In Turkey”, In Dimensions of Play Conference. Sheffield/UK, C. 24, S. 27, s. 35-39.
• ÖZDEMİR, Nebi (2006). Türk Çocuk Oyunları I-II. Ankara: Akçağ Yayınları.
• ÖZDEN GÜRBÜZ, Duru (2016). “Geleneksel Çocuk Oyunları ve Eğitimsel İşlevleri: Emirdağ Örneği”, Electronic Turkish Studies, C. 11, S. 14, s. 529-564.
• ÖZER Arzu vd. (2006). “Oyunun Çocuk Gelişimi Üzerine Etkileri”, Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, C. 4, S. 3, s. 54-57.
• ÖZHAN, Mevlüt (1997). Türkiye’de Çocuk Oyunları Kültürü. Ankara: Feryal Matbaası.
• SAĞLAM, Tülin (1997). “Türk Çocuk Oyunlarında Ritüel Ögeler” Çocuk Kültürü, I. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi Bildirileri, s. 416-441.
• SENEMOĞLU, Nuray (2004). Gelişim Öğrenme ve Öğretim (10. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
• SÜMBÜLLÜ, Yusuf Ziya ve Muhammet Emin Altınışık (2016). “Geleneksel çocuk oyunlarının değerler eğitimi açısından önemi”, Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 1 S. 2, s 73-85.
• TOKSOY, Atilla Coşkun (2010). “Yarışma Niteliği Taşıyan Geleneksel Çocuk Oyunları”, Çevirimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, C. 2, S. 1, s. 205-220.
• TUĞRUL, Belma vd. (2014). “Oyunun üç kuşaktaki değişimi”, The Journal of Academic Social Science Studies, C. 27, S. 1, s. 1-16.
• YILDIRIM, Ali ve Hasan ŞİMŞEK (2018). Qualitative Research Methods in The Social Sciences. (11. baskı). Ankara: Seçkin Kitapevi.
• YILMAZ, Ercan Altuğ (2020). Oyunların Gücü Adına: Oyunlaştırma Bilimine Giriş. İstanbul: Epsilon Yayınevi.