MİLLİYETÇİLİK TEORİLERİNDE YENİ BİR ANALİZ BİRİMİ OLARAK CİNSİYET

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 86 - 104, 22.03.2023

Elifcan Çoruk

https://doi.org/10.51763/uid.1075797

Öz

Cinsiyet ve milliyetçilik arasındaki ilişki, 1980’li yıllardan itibaren tartışmalı bir konu haline gelmiştir. Bununla birlikte milliyetçiliği konu edinen çalışmaların çoğu cinsiyet kavramını göz ardı etmektedir. Bu durum cinsiyet ve milliyetçilik ilişkisine eleştirel feminist bir perspektiften bakılmasını gerektirir. Çünkü milliyetçilik ve iktidar bağlantısı, cinsiyet üzerinden hiyerarşi ve tahakküm kurar. Buradan hareketle bu çalışma, milliyetçilik çalışmalarında cinsiyetin bir analiz birimi olarak incelenmesi gerektiği kaygısını gütmektedir. Bu kaygıyla çalışma teorik olarak milliyetçiliği, cinsiyet olgusuyla kurduğu ilişki üzerinden sorgulamayı amaçlamaktadır. Bu amaçla ilk olarak milliyetçilik teorileri ele alınmıştır. İkinci olarak ise, milliyetçilik içerisinde cinsiyetin nerede konumlandığı feminist çizgide incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Cinsiyet, Milliyetçilik, Feminist Perspektif, İktidar, Cinsiyetsiz

Kaynakça

• Akıncı, A. (2014) “Milliyetçilik Kuramları”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi , 15 (1) , 131-150.
• Anderson, B. (2017) “Hayali Cemaatler”, (İ. Savaşır, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Avcil, C. (2020) “Milliyetçiliğin Toplumsal Cinsiyet ile İlişkisine Dair Kuramsal Bir Bakış”, Mukaddime, 11(2): 468-484.
• Billig, M. (2002) “Banal Milliyetçilik”, (C. Şişkolar, Çev.) İstanbul: Gelenek Yayıncılık.
• Braudel, F. (1980) “On History”, (S. Matthews, Çev.) London: Weidenfeld and Nicolson.
• Chatterjee, P. (2013) “Kadın Sorununa Milliyetçi Çözüm”, A. G. Altınay (ed.), Vatan, Millet, Kadınlar (s. 103-125), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Cockburn, C. (2009) “Buradan Baktığımızda Kadınların Militarizme Karşı Mücadelesi”, (F. Özlen, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Connor, W. (1994) “Ethnonationalism: The Quest for Understanding” Princeton: Princeton University Press.
• Crenshaw, K. (1989) “Demarginalizing the Intersection of Race and Sex: A Black Feminist Critique of Antidiscrimination Doctrine, Feminist Theory and Antiracist Politics”, University of Chicago Legal Forum, 1989(1): 139-167.
• Çakır, S. (2008, Temmuz 19) “1908'in Kadınlar Açısından Anlamı”, https://m.bianet.org/bianet/kadin/108437-1908-in-kadinlar-acisindan-anlami, (10.05.2021).
• Dede, K. (2021) “Milliyetçiliğin Serüveni: Tarih, Gündelik Yaşam ve Şimdiki Zaman” Y. Çongar, M. Arslantunalı, & L. İsvan (ed.) Ne Mutlu Eşitim Diyene: Milliyetçilik Tartışmaları (s. 16- 45), İstanbul: Kıraathane Kitapları.
• Enloe, C. (2003) “Muzlar, Plajlar ve Askeri Üsler”, (B. Kurt, & E. Aydın, Çev.) İstanbul: Çitlembik Yayınları.
• Gellner, E. (1992) “Uluslar ve Ulusçuluk”, (B. E. Behar, & G. G. Özdoğan, Çev.) İstanbul: İnsan Yayınları.
• Gökalp, E. (2007) “Milliyetçilik: Kuramsal Bir Değerlendirme”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1): 270-298.
• Gusfield, J. R. (1996) “Primordialism and Nationality”, Society Journal, 33(2): 53-57.
• Hobsbawm, E. J. (1993) “Milletler ve Milliyetçilik”, (O. Akınhay, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hobsbawm, E. J. (2005) “Giriş: Gelenekleri İcat Etmek” E. J. Hobsbawm, & T. Ranger (ed.), Geleneğin İcadı (M. M. Şahin, Çev., s. 1-18). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Jayawardena, K. (1986) “Feminism and Nationalism in the Third World”, Londra: Zed Books.
• Kocacık, F. ve Gökkaya, V. B. (2005) “Türkiye’de Çalışan Kadınlar ve Sorunları”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1): 195-219.
• Küçükalioğlu, E. G. (2019) “Milliyetçilik Kuramları ve Toplumsal Cinsiyet Genel Bir Değerlendirme”, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16):151-163.
• Mayer, T. (2000) “Gender Ironies of Nationalism: Sexing the Nation”, London and New York: Routledge.
• Nagel, J. (1998) “Masculinity and Nationalism: Gender and Sexuality in the Making of Nations”, Ethnic and National Studies, 21(2): 242-269.
• Özkan-Kerestecioğlu, İ. (2016) “Milliyetçilik: "Uyuyan Güzeli Uyandıran Prens"ten Frankeştayn'ın Canavarına” H. B. Örs (ed.) Modern Siyasal İdeolojiler (s. 307-350), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Özkan-Kerestecioğlu, İ. (2021) “Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Türkiye'de Milliyetçilik ve Feminizm İlişkisi: İhtilaflar ve İttifaklar”, Y. Çongar, M. Arslantunalı, & L. İsvan (ed. Ne Mutlu Eşitim Diyene: Milliyetçilik Tartışmaları (s. 99-130), İstanbul: Kıraathane Kitapları.
• Özkırımlı, U. (2016) “Milliyetçilik Kuramları Eleştirel Bir Bakış” Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Sancar, S. (2014) “Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti” İstanbul: İletişim Yayınları.
• Smith, A. (2017) “Etno-Sembolizm ve Milliyetçilik” (B. F. Çallı, Çev.) İstanbul: Alfa Yayınları.
• Smith, A. (2013) “Milliyetçilik” (Ü. H. Yolsal, Çev.) Ankara: Atıf Yayınları.
• Walby, S. (2013) “Kadın ve Ulus”, A. G. Altınay (ed.), Vatan, Millet, Kadınlar (s. 35-64), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Wenk, S. (2000) “Gendered Representations of The Nation’s Past and Future”, I. Blom, K. Hagemann, & C. Hall (ed.) Gendered Nations:Nationalisms and Gender Order in the Long Nineteenth Century (s. 63-73), Nex York: Berg Press.
• Yuval-Davis, N. (2014) “Cinsiyet ve Millet”, (A. Bektaş, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Zalewski, M. (1995) “Well, What is the Feminist Perspective on Bosnia?”, Royal Institute of International Affairs, 71(2): 339-356.