KORSANLIK VE DENİZ HAYDUTLUĞU İLE MÜCADELE: SOMALİ ÖRNEĞİ VE TÜRKİYE’NİN KATKILARI

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 20, 30.06.2016

İlhan Tabur Yrd. Doç. Dr. Mehmet Nasih Tağ , Nejat Atilla Demirhan

Öz

Denizyolu taşımacılığının, diğer taşıma türlerine göre tek seferde en fazla taşıma kapasitesine ve en düşük maliyete sahip olması, küresel ticareti büyük ölçüde deniz yollarına bağımlı hale getirmiştir. Öte yandan yirmi birinci yüzyılın ileri teknolojilerini kullanan günümüz deniz haydutları, gerçekleştirdikleri sansasyonel haydutluk ve silahlı soygun faaliyetleriyle, denizyolu taşımacılığı için ciddi bir tehdit teşkil etmekte, küresel ekonomiye yıllık 13-16 milyar dolar ek maliyet ortaya çıkarmaktadırlar. Bu makalede küresel ekonomi ve denizyolu taşımacılığı için önemli bir tehdit olan deniz haydutluğu ve silahlı soygun faaliyetleri incelenecektir. Spesifik olarak, Aden Körfezi ve Somali civarında gerçekleşen deniz haydutluğunun nedenleri, alınan önlemler ve sonuçları değerlendirilecektir. Bu çalışmada gerçekleşen deniz haydutluğu olayları ile engellenme durumunun sıklığı ve frekansı, uluslararası güçler tarafından alınan askeri güvenlik önlemleri ile gemi bünyesinde alınan korunma tedbirlerinin, deniz haydutluğu ve silahlı soygun tehdidini önlemek için yeterli olup olmadığı, Uluslararası Ticaret Odasına bağlı Uluslararası Denizcilik Bürosu Korsanlık Olaylarını Raporlama Merkezi, Birleşmiş Milletler, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO), Avrupa Birliği Deniz Gücü (EU NAVFOR) verilerine göre holistik bir bakış açısıyla analiz edilecektir. Ayrıca yaşanan olayların küresel deniz taşımacılığı ve deniz lojistiğine maliyetleri de değerlendirilecektir.

Kaynakça

• Batır, K. (2011). Yirmibirinci Yüzyılda Deniz Haydutluğu ve Uluslararası Hukuk. Ankara: International Strategic Research Organization (USAK). (ISBN: 6054030531).
• Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi. (1982). Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı İnternet Sitesi: http://denizmevzuat.udhb.gov.tr/dosyam/denizhukuku.pdf Erişim Tarihi:30 Haziran 2015
• Blair, D. (2008). Somalia: Analysis of a failed state. The Telegraph İnternet Sitesi: http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/africaandindianocean/somalia/3479010/Somalia-Analysis-of-a-failed-state.html Erişim Tarihi:28 Haziran 2015
• Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü, U. D. H. B. (2013). Deniz Haydutluğu ile Mücadele Tanıtım Kitapçığı (ISBN: 978-975-493-050-4).
• Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü, U. D. H. B. (2014). Deniz Ticareti 2013 İstatistikleri
• EU NAVFOR.(2008a).The Maritime Security Centre – Horn of Africa (MSCHOA). European Union Naval Force ATALANTA İnternet Sitesi: http://eunavfor.eu/mschoa/ Erişim Tarihi:28 Haziran 2015
• EU NAVFOR.(2008b).Mission. European Union Naval Force ATALANTA İnternet Sitesi: http://eunavfor.eu/mission Erişim Tarihi:28 Haziran 2015
• EU NAVFOR.(2016).Key Facts and Figures (EU Naval Force Somalia - Operation ATALANTA). EU Naval Force Somalia - Operation ATALANTA İnternet Sitesi: http://eunavfor.eu/key-facts-and-figures/ Erişim Tarihi:02 Şubat 2016
• IMB CCS, C. C. S. (2011). Piracy and Armed Robbery Against Ships: Annual Report, 1 January–31 December 2011: International Chamber of Commerce.
• IMB CCS, C. C. S. (2014). Piracy and Armed Robbery Against Ships: Annual Report, 1 January–31 December 2014: International Chamber of Commerce.
• Code of practice for the ınvestigation of the crimes of piracy and armed robbery against ships, (2002).İnternet Sitesi: http://www.imo.org/blast/blastDataHelper.asp?data_id=24575&filename=A922%2822%29.pdf
• IMO, I. M. O.(2009).Djibouti Code of Conduct. International Maritime Organization İnternet Sitesi: http://www.imo.org/en/OurWork/Security/PIU/Pages/DCoC.aspx Erişim Tarihi:28 Haziran 2015
• Best Management Practices Against Somali Based Piracy (BMP4), (2011).İnternet Sitesi: http://www.imo.org/en/MediaCentre/HotTopics/piracy/Documents/1339.pdf Erişim Tarihi:28 Haziran 2015
• Interim Guidance To Private Maritime Security Companies Providing Privately Contracted Armed Security Personnel On Board Ships In The
• High Risk Area, (2012).İnternet Sitesi: http://www.imo.org/en/OurWork/Security/SecDocs/Documents/Piracy/MSC.1-Circ.1443.pdf Erişim Tarihi:28 Haziran 2015
• Koçak, İ. H. (2012). Dünyada ve Türkiye’de Ekonomik Gelişmeler ve Deniz Ticaretine Yansımaları. TC Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: DTGM/02.
• Kraska, J., & Wilson, B. (2009). Pirates of the Gulf of Aden: The Coalition is the Strategy, The. Stan. J. Int'l L., 45, 243.
• Lawrance, R. Z., Doherty, S., & Hanouz, M. D. (2012). Reducing Supply Chain Barriers: The Enabling Trade Index 2012. The Global Enabling Trade Report 2012.
• Maritime Connector.(2015).Modern piracy. Maritime Connector İnternet Sitesi: http://maritime-connector.com/wiki/piracy/ Erişim Tarihi:2 Temmuz 2015
• McGivern, L. (2009). The European Union as an International Actor: Has Operation Atalanta Changed Global Perceptions of the EU as a military force? Journal of International Law, 400.
• Oceans Beyond Piracy. (2013). The Economic Cost of Somali Piracy 2012. One Earth Future Foundation.
• Oceans Beyond Piracy. (2015). The State of Maritime Piracy 2014. One Earth Future Foundation.
• Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM). (2009). Deniz Haydutluğu ile Mücadele ve Türkiye’nin Konumu: Somali Örneği
• Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM)
• Özkan, M. (2014). Doğu Afrika Jeopolitiği ve Türkiye’nin Somali Politikası
• Paris Declaration Respecting Maritime Law. (1856). International Committee of the Red Cross (ICRC) İnternet Sitesi: https://www.icrc.org/applic/ihl/ihl.nsf/WebART/105-10001?OpenDocument Erişim Tarihi:28 Haziran 2015
• Plumer, B.(2013, 3 March).The Economics of Somali Piracy. The Washington Post İnternet Sitesi: https://www.washingtonpost.com/news/wonk/wp/2013/03/03/the-economics-of-somali-piracy/ Erişim Tarihi:2016, January 14
• Shortland, A., & Vothknecht, M. (2011). Combating “maritime terrorism” off the coast of Somalia. European Journal of Political Economy, 27, S133-S151.
• Steven, J. (2013). Developments in Private Maritime Security Compliance Standards 2012. Paper presented at the 3rd UAE Counter Piracy Conference.
• Topal, A. H. (2010). Uluslararası Hukukta Deniz Haydutluğu ve Mücadele Yöntemleri. AUHFD, 59(1), 99-130.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurul Tutanağı. (2011). 23. Dönem 5. Yasama Yılı 60. Birleşim. Türkiye Büyük Millet Meclisi İnternet Sitesi: https://www.tbmm.gov.tr/tutanak/donem23/yil5/bas/b060m.htm Erişim Tarihi:15 Haziran 2015
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararı (934). (2009). Türk Silahlı Kuvvetleri Deniz Unsurlarının, Korsanlık/Deniz Haydutluğu ve Silahlı Soygun Eylemleriyle Mücadele Amacıyla Yürütülen Uluslararası Çabalara Destek Vermek Üzere Aden Körfezi, Somali Karasuları ve Açıkları, Arap Denizi ve Mücavir Bölgelerde Görevlendirilmesi Hususunda Anayasanın 92 nci Maddesi Uyarınca Hükümete Bir Yıl Süreyle İzin Verilmesine Dair Karar. Türkiye Büyük Millet Meclisi İnternet Sitesi: http://www.resmi-gazete.org/rega/934-turk-silahli-kuvvetleri-deniz-unsurlarinin-korsanlik-deniz-haydutlugu-ve-silahli-soygun-eylemleriyle-mucadele-amaciyla-yurutulen-uluslararasi-cabalara-destek-vermek-uzere-aden-korfezi-somali-karasulari-ve-aciklari-arap-denizi-ve-mucavir-bolgelerde-gor-6558.htm Erişim Tarihi:15 Haziran 2015
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararı (1082). (2015). Türk Silahlı Kuvvetleri Deniz Unsurlarının, Korsanlık/Deniz Haydutluğu ve Silahlı Soygun Eylemleriyle Mücadele Amacıyla Yürütülen Uluslararası Çabalara Destek Vermek Üzere Aden Körfezi, Somali Karasuları ve Açıkları, Arap Denizi ve Mücavir Bölgelerde Görevlendirilmesi Hususunda Anayasanın 92 nci Maddesi Uyarınca Hükümete Bir Yıl Süreyle İzin Verilmesine Dair Karar. Türkiye Büyük Millet Meclisi İnternet Sitesi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/02/20150206-2.pdf Erişim Tarihi:15 Haziran 2015
• UDHB, U. D. v. H. B.(2009).Gemi Geçiş Bildirimi. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, İnternet Sitesi: http://denizhaydutlugu.udhb.gov.tr/Dosya.aspx Erişim Tarihi:28 Haziran 2015
• US Department of State.(2009).International Response: Contact Group. US Department of State, İnternet Sitesi: http://www.state.gov/t/pm/ppa/piracy/contactgroup/index.htm Erişim Tarihi:2 Temmuz 2015
• USAK, U. S. A. K.(2013).Deniz Haydutluğu ile Mücadelede Yeni Dönem. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu İnternet Sitesi: http://www.ubak.gov.tr/BLSM_WIYS/DTGM/tr/Belgelik/guncel_haber_arsiv/20130514_103106_64032_1_64480.html Erişim Tarihi:15 Haziran 2015
• USN MARLO, M. L. O.(2015).UKMTO Dubai. USN Maritime Liason Office İnternet Sitesi: http://www.cusnc.navy.mil/marlo/UKMTO.html Erişim Tarihi:2 Temmuz 2015