Kaynaştırma Eğitimi Tutum Ölçeği (KETÖÇ) - Öğretmen Formu: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 120 - 132, 30.12.2019

Emre Laçin , Hasan Ferşat Taşlıbeyaz

https://doi.org/10.47770/ukmead.757721

Cited By: 10

Öz

Bu çalışmanın amacı kaynaştırma öğrencileri ile çalışan ve kaynaştırma eğitimi sürecini yürüten öğretmenlerin kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarını belirlemek için bir ölçek geliştirmektir. Çalışma grubunu Ankara’nın sekiz merkez ilçesinde sınıflarında kaynaştırma öğrencisi bulunan ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan 358 öğretmen oluşturmaktadır. Ölçek geliştirme çalışması için uzman görüşüne gönderilmek üzere 25 maddelik deneysel form hazırlanmıştır. Maddeler kapsam geçerliği için uzman görüşüne gönderilmiş .80’in altında değer alan maddeler çalışma kapsamı dışına çıkartılmıştır. Oluşturulan 20 maddelik deneme formu, öğretmenlere uygulanmış, elde edilen veriler analiz edilmiştir. 214 öğretmene uygulanan deneme formu Açımlayıcı Faktör Analizi ile analiz edilmiş; sınıf, okul, aile ve başarı olmak üzere dört boyutlu 12 maddeden oluşan bir yapı elde edilmiştir. Analizlerde ölçeğin alt ölçeklerle olan ilişkisine bakılmış, birbirleriyle olumlu ve anlamlı bir ilişki içinde olduğu görülmüştür. Alt boyutların kaynaştırma eğitimi tutumu olarak adlandırılan yapının bileşenleri olduğu görülmüştür. 144 öğretmene AFA ile elde edilen yapı uygulanmış ve Doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Açımlayıcı Faktör Analizinde ortaya koyulan yapının doğrulandığı görülmüştür. Ölçeğin tümü üçün elde edilen iç tutarlık katsayısı .74 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

kaynaştırma, tutum, özel gereksinimli bireyler

Kaynakça

• Akçamete, G., & Kaner, S. (1999).Cumhuriyetin 75. Yılında çocuğa yönelik özel eğitim çalışmaları. 2. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi: Cumhuriyet ve Çocuk. Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, No: 2, 395-405.
• Arslan, K. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimi hakkındaki tutumlarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. Book of Proceedıngs (p.164).
• Ballesteros, R. F. (2003). Encyclopedia of psychological assessment . Sage Publications.
• Baykoç, N. & Şahin, S. (2010). Özel eğitimin tarihi gelişimi. Necate Baykoç (Ed.), Öğretmenlik programları için özel eğitim. Ankara: Gündüz.
• Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi: istatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem A Yayıncılık, Genişletilmiş 18. Baskı.
• Cansiz, M., & Cansiz, N. (2015). Preservice science teachers’ concerns for educating students with special needs in their future classrooms. The Eurasia Proceedings of Educational & Social Sciences, 2, 36-39.
• Chow, P., & Winzer, M.M. (1992). Reliability and validity of a scale measuring attitudes towards mainstreaming. Educational and Psychological Measurement, 52, 223–227.
• Crocker, L., & Algina, J. (1986). Introductıon to classical and modern test theory. CBS: Collage Publishers Campany. USA.
• Çağlar, D. (1990). Türkiye’de özel eğitimin bugünkü durumu ve sorunları. Eğitim Bilimleri I. Ulusal Kongresi, 24-28.
• Danyoli, A. (2019). Okul öncesi öğretmen adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi.
• Deniz, E., & Çoban, A. (2019). Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Electronic Journal Of Social Sciences, 18(70).
• Diken, İ. H., & Sucuoğlu, B. (1999). Sınıfında zihin engelli çocuk bulunan ve bulunmayan sınıf öğretmenlerinin zihin engelli çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 2(3), 25-39.
• Enç, M., Özsoy, Y., & Çağlar, D. (1987). Özel eğitime giriş. Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Fazlıoğlu, Y., & Doğan, M. K. (2013). Öğretmenlerin Kaynaştırmaya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 223 234.
• Gearheart, B. R., Weishahn, M.W., & Gearheart, C. J. (1996). The exceptional student in the regular classroom. New Jersey: Prentice Hall.
• Good, T. L., & Brophy, J. (2007). Looking in classrooms (10th ed.). New York: Harper Collins.
• Gözün, Ö., & Yıkmış, A. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(02).
• Güleryüz, B., & Özdemir, M. (2015). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 53-64.
• Hacıibrahimoğlu, B., & Ustaoğlu, A. (2019) Okul öncesi öğretmen adaylarının otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara ilişkin bilgi ve tutumlarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 491-506.
• Hayes, K., & Gunn, P. (1988). Attitudes of parents and teachers toward mainstreaming. The Exceptional Child, 35, 31–39.
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(02).
• Kargın, T., Güldenoğlu, B. ve Şahin, F. (2010). Genel eğitim sınıflarındaki özel gereksinimli öğrenciler için yapılması gereken uyarlamalara ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10 (4), 2431-2464
• Kılıç, A. F. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin engelli öğrencilerin kaynaştırılmasına yönelik bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin değişmesindeki etkililiği (Doktora Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Kırcaali-İftar, G. ( 1992). Özel eğitimde kaynaştırma. Eğitim ve Bilim, 16,45-50. Leal, D., Smith, S., Shank, M., Turnbull, A., & Turnbull, R. (2002). Exceptional lives: Special education in today’s schools. Upper Saddle River: Pearson Education, Inc.
• Lindsay, G. (2003). Inclusive education: A critical perspective. British Journal of Special Education, 33(1), 3-12.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2000). Özel eğitim hakkında kanun hükmünde kararname ve özel eğitim hizmetleri yönetmeliği Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2010) Okullarımızda Neden Niçin Nasıl Kaynaştırma Yönetici, Öğretmen ve Aile Kılavuzu https://orgm.meb.gov.tr/alt_sayfalar/yayimlar/kaynastirma/kaynastirma.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı (2015), Kaynaştırma Yoluyla Eğitim Kılavuzu http://orgm.meb.gov.tr/www/kaynastirma yoluyla-egitimuygulamalari-kilavuz-kitapcigi-yayimlandi/icerik/561
• Nunnally, B. H., & Bernstein, J.C. (1994). Psychometric theory (3rd ed.). London, UK: McGraw Hill.
• Orel, A., Zerey, Z., &. Töret, G. (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(01).
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (1995). Integrating students with special needs into mainstream schools. OECD.
• Özdemir, H. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Özokcu, O. (2018). Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 418-433.
• Özsoy, Y. (1990). Türkiye’de özel eğitim. Eğitim Bilimleri I. Ulusal Kongresi.
• Özyürek, M. (2004). Bireyselleştirilmiş eğitim programı temelleri ve geliştirilmesi. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Peterson, M. J., & Hittie, M. M. (2003). Inclusive teaching: Creating effective schools for all learners. Boston: Allyn and Bacon.
• Salend, S. J. (1998). Effective mainstreaming: Creating inclusive classrooms. New Jersey, Prentice Hall.
• Sargın, N., & Sünbül, A. M. (2002). Okul öncesi dönemde kaynaştırma eğitimine ilişkin öğretmen tutumları: Konya ili örneği (Teacher attitudes towards early childhood inclusion: Konya example). XI. Eğitim Bilimleri Kongresi. Yakındoğu Üniversitesi, Lefkoşa, KKTC.
• Scruggs, T.E., & Mastropieri, M.A. (1996). Teacher perceptions of mainstreaming/inclusion, 1958–1995: A research synthesis. Exceptional Children, 63, 59–74.
• Sharma, U., Forlin, C., Loreman, T., & Earle, C. (2006). Pre-service teachers’ attitudes, concerns, and sentiments about inclusive education: An international comparison of the novice pre-service teacher. International Journal of Special Education, 21, 80–93.
• Subban, P., & Sharma, U. (2005). Understanding educator attitudes toward the implementation of inclusive education. Disability Studies Quarterly, 25, 1–19.
• Sucuoğlu, B. (2006). Etkili kaynaştırma uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Sucuoğlu, B., Bakkaloğlu, H., Karasu, F. İ., Demir, Ş., & Akalın, S. (2013). Inclusive preschool teachers: Their attitudes and knowledge about inclusion. International Journal of Early Childhood Special Education, 5(2), 107-128.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics (4th Ed). Needham Heights: Allyn & Bacon
• Ünal, F., & Saban, A. İ. (2014). Kaynaştırma Uygulamasının Yapıldığı Sınıflarda, Öğretmenlerin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumları-I. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 388-405.
• Williams, R.J., & Algozine, B.C. (1977). Differential attitudes toward mainstreaming: An investigation. The Alberta Journal of Educational Research, 23, 207 212.
• Ysseldyke, J.E., Algozzine, B., & Thurlow, M. L. (2000). Critical issues in special education. Education, 17 (4), 434-456.