Türkiye ve Bazı Gelişmiş Ülkelerin Öğretmen Yetiştirme Sistemleri ve Programlarının Karşılaştırılmalı Olarak İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 16, 30.06.2021

Abdullah Kalkan

https://doi.org/10.47770/ukmead.878302

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma, gelişmiş bazı ülkelerde ve Türkiye’de öğretmen yetiştirme sistem ve programlarının incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında Finlandiya, Estonya, Almanya, İngiltere, Danimarka, Belçika, Japonya ve Türkiye’nin öğretmen yetiştirme programları değişik boyutları ile ele alınmıştır. Araştırma, bu ülkelerde öğretmen yetiştirmeden sorumlu kurumlar, öğretmenlik programlarına giriş koşulları, öğretmen yetiştirme kurumlarında öğretilen ders programlarının nitelikleri ve öğretmen adaylarının mesleğe atanma koşulları alt başlıklarından oluşmaktadır. Araştırma yöntemi nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Ülkelerin öğretmen yetiştirme programları yatay yaklaşım kullanılarak incelenmiş, ülkelerin sistem ve programları araştırma soruları kapsamında aralarında güçlü-zayıf yönler, benzer ve farklı yönler tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucuna göre, öğretmen yetiştirme programlarına giriş koşulları ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Karşılaştırmalı program, öğretmen eğitimi, yükseköğretim programları

Kaynakça

• Aksarı, M. (1997). Yabancı ülkelerde öğretmen yetiştirme sistemi.Eğitim ve Yaşam Dergisi, 5(1), 49-56.
• Avrupa Komisyonu/EACEA/Eurydice. (2015). Avrupa'da öğretmenlik mesleği: Uygulamalar, Algılar ve Politikalar. Eurydice Raporu. Lüksemburg: Avrupa Birliği Yayınlar Ofisi.http://publications.europa.eu/resource/cellar/36bde79d-6351-489a-9986-d019efb2e72c.0014.01/DOC_1adresinden 20.04.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Aykaç, N., Kabaran, H. ve Bilgin, H. (2014). Türkiye'de ve bazı Avrupa Birliği ülkelerinde öğretmen yetiştirme uygulamalarının karşılaştırılmalı olarak incelenmesi. Turkish Studies, 9(3), 279-292.https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.6484
• Aytaç, A. ve Er, K. O. (2018). Türkiye’de ve Finlandiya’da hizmet öncesi sınıf öğretmeni yetiştirme programlarındaki öğretmenlik uygulamalarının karşılaştırılması. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(2), 10-19.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/504844
• Commission/EACEA/Eurydice, E. (2018). Teaching careers in Europe: Access, progression and support. Luxembourg: Publications Office of the European Union.doi:10.2797/309510. adresinden 20.04.2021 tarihinde erişilmiştir
• Çam, F. B. (2016). Eğitim sisteminin ortaya çıkışı ve Antik Yunan eğitim anlayışının temelleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 629-643.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/224487
• Çelik, Z. ve Bozgeyikli, H. (2019). Dünyada ve Türkiye'de öğretmen yetiştirme, istihdam ve mesleki gelişim politikaları. Ankara: EBSAM | Odak Analiz 2.https://www.ebs.org.tr/ebs_files/files/yayinlarimiz/odak_analiz_2.pdf
• Dolton, P., Marcenaro, O. ve She, R. D.W. (2018). Global teacher statüs index 2018. London: Varkey Foundation.https://www.varkeyfoundation.org/media/4867/gts-index-13-11-2018.pdf
• Eğmir, E. ve Çelik, H. (2021). Öğretmen adaylarının Türk eğitim sisteminin sorunlarına olan yaklaşımı ve kültürel bazda küresel problemlere yakınlık düzeyleri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(34), 939-979. doi:10.26466/opus.773110, https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1213786
• Ekinci, A. ve Öter, Ö. M. (2010). Finlandiya'da eğitim ve öğretmen yetiştirme sistemi. Çalışma Ziyareti Raporu. Dicle Üniversitesi. Diyarbakır. https://docplayer.biz.tr/4955627-Finlandiya-da-egitim-ve-ogretmen-yetistirme-sistemi.html. adresinden 22.04.2021 tarihinde erişilmiştir
• Gemici, B. (2019). Almanya'da öğretmenlik eğitimi.https://www.muhabirce.de/bahattin-gemici/2019-06-14/almanyada-ogretmenlik-egitimiadresinden 02.03.2021 tarihinde erişilmiştir
• Gül, A. C. (2016). Türkiye ile Çin, Finlandiya, Japonya ve Hollanda’nın öğretmen yetiştirme ve seçme sistemlerinin karşılaştırılması. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 7(2), 63-72.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/399646
• Güler, B. (2021). Atanamayan Öğretmen Sayısı 55 Ülke Sayısını Geçti-Öğretmen Atamaları. https://www.mebpersonel.com/sozlesmeli-ogretmenler/atanamayan-ogretmen-sayisi-55-ulke-sayisini-gecti-ogretmen-h248596.htmladresinden 23.04.2021tarihinde erişilmiştir.
• Hali, S. ve Rencüzoğulları, S. (2017). İslamiyet öncesi dönemde Türklerde eğitim. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 6(17), 425-437.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/436726 https://www.bcu.ac.uk/. (2021). https://www.bcu.ac.uk/courses/education-studies-ba-hons-2021-22 adresinden 16.02,2021 tarihinde erişilmiştir.
• https://www.hurriyet.com.tr. (2018). Lisans öğrencilerinin yüzde 9'u eğitim fakültesinde. https://www.hurriyet.com.tr/egitim/lisans-ogrencilerinin-yuzde-9u-egitim-fakultesinde-41019363 adresinden 22.04.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Kilimci, S. (2006). Almanya, Fransa, İngiltere ve Türkiye'de sınıf öğretmeni yetiştirme programlarının karşılaştırılması.(Yayımlanmamış doktora tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• İlğan, A. (2021). Öğretmenlerin mesleki gelişimi üzerine kavramsal bir çerçeve ve Türk eğitim sistemi için çıkarımlar. Yaşadıkça Eğitim, 35(1), 256-280. https://doi.org/10.33308/26674874.2021351225
• Karataş, K. (2020). Öğretmenlik mesleğine kuramsal bir bakış. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(17), 39-56. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1179676 adresinden 20.04.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Kıran, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 170-189.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1156348
• MEB. (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Ankara: MEB.https://oygm.meb.gov.tr/www/ogretmenlik-meslegi-genel-yeterlikleri/icerik/39
• MEB. (2018). 2023 Eğitim vizyonu. Ankara: MEB.http://2023vizyonu.meb.gov.tr/adresinden 23.04.2021 tarihinde erişilmiştir
• MEB. (2019). PİSA 2018 Türkiye ön raporu. Ankara: MEB.http://pisa.meb.gov.tr/?page_id=22adresinden 22.04.2021 tarihinde erişilmiştir
• MEB. (2020a). Sözleşmeli öğretmen olarak atama yapılacak alanlar. https://personel.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_08/21171448_03173325_takvim_ve_kontenjanlar.pdfadresinden 22. 04.2021 tarihinde erişilmiştir.
• MEB. (2020b). TIMSS 2019 Türkiye ön raporu. Ankara: MEB. https://odsgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_12/10175514_TIMSS_2019_Turkiye_On_Raporu_.pdfadresinden 21.04.2021 tarihinde erişilmiştir
• Milli Eğitim Temel Kanunu (1973). “1739 sayılı kanun”, TC. Resmî Gazete, 14574, 24 Haziran, 1973.https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/14574.pdf
• OECD. (2019). What are the admission systems for tertiary education?https://www.oecd-ilibrary.org/adresinden 18.04.2021 tarihinde erişilmiştir
• Oliva, P. F. ve Gordon, V. R. (2018). Program geliştirme (8 b.). (Ç. E. Gündoğdu, Çev. Ed.) Ankara: Pegem Akademi.
• Özkan, U. B. (2019). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi. Ankara: Pagem Akademi.
• Sever, D., Aktaş, B. Ç., Şahin, S. A., & Tunca, N. (2015). Pedagojik formasyon sertifika programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine başladıklarında karşılaşabileceklerini düşündükleri sorunlar. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 5(2), 1-23. doi: https://doi.org/10.18039/ajesi.35496
• Sönmez, V. (2010). Program geliştirmede öğretmen elkitabı(16 b.). Ankara: Anı.
• TDK. (2021). https://sozluk.gov.tr/. 01 07, 2021 tarihinde https://sozluk.gov.tr/adresinden 22.04.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Uygun, S., Ergen, G. ve Öztürk, İ. H. (2011). Türkiye, Almanya ve Fransa’da öğretmen eğitimi programlarında uygulama eğitiminin karşılaştırılması. İlköğretim Online, 10(2), 389-405.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/90649
• Üstüner, M. (2004). Geçmişten günümüze Türk eğitim sisteminde öğretmen yetiştirme ve günümüz sorunları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(7). https://www.pegem.net/Akademi/3-8232-Gecmisten-Gunumuze-Turk-Egitim-Sisteminde-Ogretmen-Yetistirme-ve-Gunumuz-Sorunlari.aspx
• WorldBank. (2019). All Countries and Economies. https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD?most_recent_value_desc=trueadresinden 20.04.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Yaman, B. (2018). Türkiye, Almanya, Fransa, Çin ve Japonya’da öğretmen yetiştirme (2000-2017). Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2011). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri(11 b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, C., ve Türkoğlu, A. (2018). Karşılaştırmalı eğitim yansımaları: "On yıl sonra". Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 31-45. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/464735
• Yıldız, A. (2013). Finlandiya'nın PISA başarısına etki eden faktörler bağlamında Türkiye'nin durumu. (Yayımlanmamış doktora tezi), Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• YÖK. (2018). Öğretmen yetiştirme lisans programları. Ankara: https://www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogretim-dairesi/yeni-ogretmen-yetistirme-lisans-programlariadresinden 20.04.2021 tarihinde erişilmiştir.
• YÖK. (2020). https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/egitim-fak%C3%BCltelerine-yetki-devri.aspxadresinden 20.04.2021 tarihinde erişilmiştir.
• YÖK. (2021). 2020 KPSS lisans oturumlara göre aday sayıları. https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2020/KPSS/LISANS/sayisalbilgiler22102020.pdfadresinden 20.04.2021 tarihinde erişilmiştir.