Okuma Güçlüğü Çeken Ortaokul Öğrencileri Üzerine Bir Eylem Araştırması

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: Özel sayı 1, 78 - 89, 26.09.2021

Kadir Şahin , Deniz Melanlıoğlu

https://doi.org/10.47770/ukmead.984535

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmada okuma güçlüğü yaşayan ortaokul öğrencilerini farklı metin türlerini içeren etkinliklerle karşılaştırarak yaşadıkları okuma güçlüklerini gidermek amaçlanmaktadır. Ayrıca araştırmada farklı metin türleriyle oluşturulmuş etkinliklerin okuma güçlü yaşayan öğrencilerin kitap okuma motivasyonlarına ve okuma tutumlarına olan etkisinin sınanması da amaçlanmaktadır. Nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde eylem araştırması deseninde gerçekleştirilen araştırmanın çalışma kümesini Kayseri’de okuyan ve okuma güçlüğü bulunan 5 öğrenci oluşturmaktadır. Bu amaç doğrultusunda “eşli okuma, koro okuma ve eko okuma” kullanılarak bir eylem planı oluşturulmuştur. Uygulanan eylem planı sonunda iki öğrenci geçiş gösteren öğretimsel düzeyden bağımsız düzeye, bir öğrenci zorlanma düzeyinden kesin öğretimsel düzeye, bir öğrenci ise geçiş gösteren öğretimsel düzeyden kesin öğretimsel düzeye yükselmiştir. Sesli okuma hataları yapma oranlarında ise toplamda düşüş yaşanmasına rağmen kelime uydurma, hece yutma, okuma hatalarında beklenilen düzeyde etkili olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin kitap okuma motivasyonlarında ve okuma tutumlarında anlamlı bir değişiklik olmadığı sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Akıcı okuma, okuduğunu anlama, okuma becerisi, okuma güçlüğü, Türkçe eğitimi

Kaynakça

• Açıkgöz, Ü. K. & Güngör, A. (2006). İşbirlikli öğrenme yönteminin okuduğunu anlama stratejilerinin kullanımı ve okumaya yönelik tutum üzerindeki etkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 48 (48), s.481-502.
• Akyol, H. & Mustafa Y. (2011). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), s. 793-815.
• Akyol, H. (2006). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Altun, T. & Ekiz, D. & Odabaşı, M. (2011). Sınıf öğretmenlerinin sınıflarında karşılaştıkları okuma güçlüklerine ilişkin nitel bir araştırma. D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, s. 80-101.
• Ateş, S. & Yıldız, M. (2011). Okumayı farklı yöntemlerle öğrenen ilköğretim üçüncü sınıf öğrencilerinin sesli okuma akıcılıklarının karşılaştırılması. Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı Kış 9(1), s.101-124.
• Aydoğan, R., & Demirtaş, V. Y. (2008). Okumaya karşı olumlu ve olumsuz tutuma sahip 6. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersinde kullandıkları okuduğunu anlama stratejileri ve yaratıcılık düzeyleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (34), 22-41.
• Baştug, M., & Akyol, H. (2012). Akıcı okuma becerilerinin okuduğunu anlamayı yordama düzeyi. Journal of Theoretical Educational Science/Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(4).
• Bozkuş, K. (2018). Öğretmenlerin mesleki gelişiminde dinamik yaklaşımın uygulanması: bir eylem araştırması. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Bulut, P. & Kuşdemir, Y. (2017). İlkokul öğrencilerinde görülen sesli okuma hatalarının öğretmen gözlemleri ışığında değerlendirilmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 5(1), 1-14.
• Çankal A. O. (2018). Akıcı okuma stratejilerinin dördüncü sınıf Türkçe derslerinde okuduğunu anlama becerisine ve okuma motivasyonuna etkisi. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel Eğitim Ana Bilim Dalı, Rize.
• Çaycı, B. & Demir, M. K. (2006). Okuma ve anlama sorunu olan öğrenciler üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı 4(4), s.437-456.
• Deeney, T. A. (2010). One minute fluency measures, Mixed Messages in Assessment and İnstruction. The Reading Teacher, 63, s.440-4407.
• Demirel, Ö. & Şahinel, M. (2006). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Demirtaş, G. (2016). Okuma güçlüğü yaşayan dördüncü sınıf öğrencileri üzerine bir durum çalışması. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Dowhower, S. L. (1991). Speaking of prosody: fluency’s unattended bedfellow. Theory Into Practice, Sayı 30(3) s.165-175.
• Duran, E. & Sezgin, B. (2012). Yankılayıcı okuma yönteminin akıcı okumaya etkisi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 31(2), s.145-164.
• Ergül, C. (2012). Okumada güçlük yaşayan öğrencilerin okuma performanslarının öğrenme güçlüğü riski açısından değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3).
• Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş, (A, Ersoy ve P, Yalçınoğlu, Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Güneş, Firdevs, Türkçe öğretimi yaklaşımla ve modeller (5. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2017.
• Güneş, F. (2017). Türkçe öğretimi yaklaşımla ve modeller (5. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Hudson, R.F. & Lane, H.B. & Pullen, P. C. (2005). Reading fluency assessment and instruction: What, why, and how? Reading Teacher, 58(8), 702-714.
• Johnson, A.P. (2014). Eylem araştırması el kitabı. (Y, Uzuner ve M, Ö, Anay, Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Johnson, B. & Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları: Nicel, nitel ve karma yaklaşımlar. (Çev., Ed., SB Demir), Ankara: Eğiten Kitap.
• Kanmaz, A. (2012). Okuduğunu anlama stratejisi kullanımının, okuduğunu anlama becerisi, bilişsel farkındalık, okumaya yönelik tutum ve kalıcılığa etkisi. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Aydın.
• Karasu, H.P & Girgin, Ü. &Uzuner, Y. (2013). Formel olmayan okuma envanterleri (1. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karatay, H. (2014). Okuma eğitimi kuram ve uygulama (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Katrancı, M. (2015). Book reading motivation scale: reliability and validity study. Educational research and reviews, Sayı 10(3), s. 300-307.
• Keskin, H. K. & Baştuğ, M. (2011). İlköğretim dördüncü sınıf öğrencilerinin sesli okuma ve konuşma prozodileri arasındaki ilişkinin incelenmesi,” 10. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Sivas.
• Kovacıoğlu N. Ş. (2006). İlköğretim ikinci sınıflarında aile çevresi ve çocuğun okumaya karşı tutumu ile okuduğunu anlama becerisi arasındaki ilişkiler. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü eğitim Programları ve Öğretimi Dalı, İstanbul.
• Kuruyer, G.H. (2014). Zenginleştirilmiş okuma programının okuma güçlüğü olan öğrencilerin bilişsel süreç ve nöral yapılarına etkisi. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Bilim Dalı, Ankara.
• Lynn, S.F. & Douglas, F. & Michelle, K.H. & Joseph R.J. (2001). Oral reading fluency as an indicator of reading competence: a theoretical, empirical, and historical analysis. Scientific Studies Of Reading, Sayı 5(3), s. 239-256.
• Melanlıoğlu, D. (2017). “Dil öğretiminde metin ve metin seçimi. Uygulamalı Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi el kitabı II. Cilt, Ed. Hayati Develi vd. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Melanlıoğlu, D. (2014). Üstbiliş strateji eğitimin ortaokul öğrencilerinin okuma kaygısına etkisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, Cilt (39) Sayı 176, s.107-109.
• Natıonal Readıng Panel, (2000). Teaching children to read: an evidence-based assessment of the scientific research literature on reading and its implications for reading instruction. Washington, DC: National Institute of Child Health and Human Development.
• Nunez, L.D. (2009). An analysis of the relationship of reading, fluency, comprehension and world recognition to student achievement. Doctoral Dissertation, Tarleton State University.
• Sallabaş, M.E. (2008). İlköğretim 8. Sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları ve okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), s. 141-155.
• Seçkin, Ş. (2012). Okuma güçlüğü olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin okuma akıcılıkları. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şen, N. (2016). Okuma güçlüğü çeken ortaokul öğrencilerinin okuma becerilerinin incelenmesi. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı, İzmir.
• Sidekli, S. (2010). İlköğretim 5. Sınıf öğrencilerinin okuma ve anlama becerilerini geliştirme (eylem araştırması). Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Ankara.
• Tosun, D.K. (2018). Okuma çemberlerinin okuduğunu anlama, akıcı okuma ve okuma motivasyonu ve sosyal beceriler üzerindeki etkisi ve okur tepkilerinin belirlenmesi. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Anabilim Dalı, Sınıf Eğitimi Bilim Dalı, Pamukkale.
• Tuna, L. (2016). Okuma stratejilerinin 7. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlığı kazanmasına, okuma tutumuna ve okuduğunu anlama becerisine etkisi. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı, İzmir.
• Türkmenoğlu, M. (2014). İlkokullarda okuma güçlüğünde yaşanan sorunlar ile eğitim uygulamalarına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Denizli.
• Ünalan, Ş. (2006). Türkçe öğretimi (3. Baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Genişletilmiş Onuncu Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M. (2011). İlköğretim 4. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama seviyeleri ile Türkçe, matematik, sosyal bilgiler 8/9ve fen ve teknoloji derslerindeki başarıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, s. 29.
• Yüksel, Aslı, Okuma güçlüğü çeken bir öğrencinin okuma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir çalışma. Kuramsal Eğitimbilim, 3 (1), 2010, s. 124-134.