ATTRACTION OF MELANCHOLY: INTERTEMPORAL ARTISTIC MANIFESTATION OF MELANCHOLY

Yıl 2024, , 142 - 163, 30.03.2024

Feyyaz Vural

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1420542

Öz

Throughout history, melancholy has been perceived in an interdisciplinary context. The concept of melancholy, which has persisted since antiquity, has been categorized within various frameworks such as an incurable disease, a divine punishment, and many other definitions. Over time, the inevitable changes in the priorities of the world order, influenced by psychological, pathological, sociological, economic, and political factors, have made it inevitable for melancholy to be interpreted differently within the evolving world and thought systems, at the center and periphery of which lies the framework of different interpretations. This article examines the role of melancholy in the broader dialectical context, tracing its significance in the discipline of art history from ancient times to the present through significant examples. However, it is crucial to evaluate this phenomenon not solely through changing artistic stylizations for the effectiveness and integrity of the study. The works of artists considered cultural icons of their respective eras, who lived centuries apart and are renowned for their contributions to their times, have been approached from an art-historical perspective regarding melancholic origins. The primary aim of the study is to explore how European artists have responded to melancholy spiritually and artistically, illustrating the evolution of their responses through examples from their works.

Anahtar Kelimeler

Melancholia, European Art, Antiquity, İnterdisciplinary

HÜZNÜN ÇEKİMİ: MELANKOLİNİN DÖNEMLERARASI SANATSAL TEZAHÜRÜ

Öz

Günümüze kadar gelen süreçte melankoli, zaman içerisinde interdisipliner bağlamda alımlanmıştır. Antikiteden itibaren süregelen melankoli kavramı çaresi olmayan bir hastalık, tanrısal bir cezalandırma edimi ve daha pek çok tanımlamalarla belirli bir standardizasyonal kalıba oturtulmuştur. Zaman içinde değişimi kaçınılmaz dünya düzeninin önceliklerinde psikolojik, patolojik, sosyolojik, ekonomik ve siyasal etmenler melankolinin, değişen ve bu değişimle doğru orantılı olarak gelişen dünya ve düşünce sistematiğinin merkez çeperinde farklı yorumlanmasını kaçınılmaz kılmıştır. Bu makale çalışmasında, melankoli olgusunun diyalektik bağlamda genelden özele ve geçmişten günümüze sanat tarihi disiplinindeki yeri, belli başlı örnekler üzerinden incelenmiştir. Ancak salt değişen resim stilizasyonları üzerinden bu olguyu değerlendirmek çalışmanın verimliliği ve selameti açısından oldukça ehemmiyetlidir. Birbirlerinden yüzyıllar önce yaşamış ve yaşamış oldukları dönemin kült sanatçıları olarak addedilen çalışmaya konu olan sanatçıların eserleri melankoli bazında sanat menşeili olarak ele alınmıştır. Çalışmanın temel amacı Avrupa sanatı merkezli melankoli olgusunu sanatçılar üzerindeki etki ve tepkilerine spiritüel ve sanatsal bakış açısıyla ele alıp, eserler üzerinden örneklendirerek geldiği noktanın değişimini gözler önüne sermektir.

Anahtar Kelimeler

Melankoli, Avrupa sanatı, Antikite, İnterdisipliner

Etik Beyan

Bu çalışma etik kurul izninden muaftır.

Destekleyen Kurum

Çalışmada herhangi bir kurum ya da kuruluştan destek alınmamıştır.

Teşekkür

Çalışmada herhangi bir tüzel kişi ya da kişilerden destek alınmamıştır.

Kaynakça

• Akın, H. (2014). Antikçağ’dan Yeniçağ’a Delilik, Melankoli Ve Cinlenme – Avrupa'da Aykırı Olma Halleri Üzerine Tarihsel Bir İnceleme. Antikçağ’dan Yeniçağ’a Delilik, Melankoli Ve Cinlenme – Avrupa'da Aykırı Olma Halleri Üzerine Tarihsel Bir İnceleme. Ankara: Hacettepe Üniversitesi - Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aksoy, M. (2014). Rönesans Sanatı’nda Ölüm Teması. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Güzel Sanatlar ABD Resim Bilim Dalı - Yüksek Lisans Tezi.
• Akyürek, E. (1994). "Ortaçağ'dan Yeniçağ'a Felsefe ve Sanat". İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Aldoğan, A. (2019). Edward Hopper Resimlerinde Amerikan Günlük Hayatının ve Modern Yaşamın İzleri. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi(42), 243-253. doi:10.32547/ataunigsed.514986
• Aslışen, M. (2006). Postmodern Sürete Kitsch Olgusu. M. Aslışen içinde, Postmodern Sürete Kitsch Olgusu (s. 43). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Axthelm, D. (2012). Vanitas: Lukas Cranachs Melancholia-Gemalde (1533). Music in Art XXXVII, 195.
• Bałus, W. (1994). Dürer's "Melencolia I": Melancholy and the Undecidable. Artibus et Historiae, s. 9-21. doi:https://doi.org/10.2307/1483470
• Bayrak, B. (2012). Çağdaş Sanat Pazarında Bir Marka Olmak: Bir Vaka İncelemesi Olarak Damien Hirst. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(2).
• Borgna, E. (2014). Melankoli. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Connor, S. (2001). Post-Modernist Kültür. (D. Şahiner, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Doorly, P. (2004). Dürer's Melencolia I: Plato's Abandoned Search for the Beautiful. The Art Bulletin, 86, 255. doi:https://doi.org/10.2307/3177417
• Ferraris, M. (2008). İmgelem. (F. Genç, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Gombrich, E. (1986). Sanatın Öyküsü. (B. Cömert, Çev.) Ankara: Remzi Kitabevi.
• Gür, N. (2023). Edward Hopper’ın Resimlerinde Yok-Yerler. Tykhe Sanat Dergisi, 8(15), s. 345.
• Kaçmaz Ateş, Ö. (2021). Goya'nın Kara Resimleri ve Köpek Adlı Resminin Analizi. Art and Interpretation - Sanat ve Yorum Dergisi, 328.
• Kalfa, Z. (2019, Haziran). Modernist Bir İlke Olarak Sancı. İdil Sanat Dergisi, s. 730-738. doi:10.7816
• Kay, H. (1984). Picasso’s World of Children. New York: Doubleday& Co. Inc.,Garden City.
• Kesen, P. (2000). Melankoli Olgusuna Yaklaşımlar. P. Kesen içinde, Melankoli Olgusuna Yaklaşımlar (s. 20). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kleiner, F., & Mamiya, C. (2015). Gardner's Art Through the Ages: A Global History. Australia: Cengage Learning.
• Kömürcüoğlu, Ş. (2023). Melankoliyi rasyonalize etmek: Aristotelesçi gelenek ve Rönesans'ın melankoli düşüncesi üzerine biir okuma. Mediterranean Journal of Humanities, s. 205-218.
• Kuş, M. (2019, Ağustos). Postmodern Sanat ve Günümüz. İdil Sanat Dergisi(1003).
• Lassnig, E. (2008). Dürers "MELENCOLIA-I" und die Erkenntnistheorie bei Ulrich Pinder. Berlin: Wiener Jahrbuch für Kunstgeschichte.
• Lieberman, W. (1954). Pablo Picasso Blue and Rose Periods. (H. Abrams, Dü.) New York Art Design.
• McHugh, S. (2005). Toplumun Aynasında Köpek. (S. Çağlayan, Çev.) İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Oğraş, Ç. (2022). Picasso’nun mavi dönem resimlerinde melankoli kavramının yeri. Journal of Arts, 5(4), s. 216.
• Saltz, J. (2020, Mayıs 28). https://www.vulture.com/article/sandro-botticelli-la-derelitta.html. 11 10, 2023 tarihinde https://www.vulture.com: https://www.vulture.com/article/sandro-botticelli-la-derelitta.html adresinden alındı
• Shiner, L. (2020). Sanatın İcadı - Bir Kültür Tarihi. (İ. Türkmen, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sigerist, H. E. (1945). Civilization and Disease,. New York: Cornell University Press.
• Simmel, G. (2003). Modern Kültürde Çatışma. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Teber, S. (1997). Melankoli. İstanbul: Say Yayıncılık.
• Teber, S. (2022). Melankoli - Normal Bir Anomali. İstanbul: Okuyan Us Yayınları.
• Todorov, T. (2019). Aydınlanmanın Gölgesinde, Goya. (S. Şahin, Çev.) İstanbul: Othello Yayıncılık.
• Toulmin, S. (2002). Kozmopolis /Modernite'nin Gizli Gündemi. (H. Arslan, Çev.) İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Touraine, A. (2002). Modernliğin Eleştirisi. (H. Tufan, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Uca, O. (2017, Haziran). Modernlikler, Modern Sanat ve Sanatseverlik. Tykhe Sanat ve Tasarım Dergisi, 2(2), s. 20-31.
• Ümer, E. (2018). Kaygının Sanatsal Temsilleri. Sanat ve Tasarım Dergisi, 8(1), s. 26.
• Wind, E. (1940). The Subject of Botticell's "Derelitta". Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, 4, 114.
• Yılmaz, A. (2019, Mayıs). Damien Hirst’ün Eserlerinde Ölüm Teması. İdil Sanat Dergisi(57), s. 577.
• WEB1: https://www.wga.hu/html_m/b/bellini/giovanni/1490-99/137alle3.html (Erişim Tarihi: 05.11.2023)
• WEB2: https://www.vulture.com/article/sandro-botticelli-la-derelitta.html (Erişim Tarihi: 05.11.2023)
• WEB3: http://www.travelingintuscany.com/art/andreamantegna/lamentation.html (Erişim Tarihi: 05.11.2023)
• WEB4: http://www.unterricht.kunstbrowser.de/theorie/interpretation/03c19899200b03c07 (Erişim Tarihi: 05.11.2023)
• WEB5: https://www.alamy.com/stock-photo/lucas-cranach-melancholy.html?sortBy=relevant (Erişim Tarihi: 05.11.2023)
• WEB6: https://historia-arte.com/obras/goya-perro-enterrado (Erişim Tarihi: 05.11.2023)
• WEB7: https://thirdeyetraveller.com/edvard-munch-in-oslo-scream-painting-art/ (Erişim Tarihi: 05.11.2023)
• WEB8: https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Dosya:Edvard_Munch_-_Anxiety_-_Google_Art_Project.jpg (Erişim Tarihi: 05.11.2023)
• WEB9: https://thomasfineart.net/shop/archive/new-york-movie-1939-after-edward-hopper/ (Erişim Tarihi: 05.11.2023)
• WEB10: https://flaps.club/ciglik-francis-bacon-study-after-velazquezs-portrait-of-pope-innocent-x/ (Erişim Tarihi: 05.11.2023)
• WEB11: https://scalar.fas.harvard.edu/resources-for-loss/the-physical-impossibility-of-death-in-the-mind-of-someone-living-by-damien-hirst-contributed-by-so (Erişim Tarihi: 05.11.2023)
• WEB12: https://aposto.com/i/picassonun-mavi-ve-pembe-donemleri (Erişim Tarihi: 05.11.2023)
• WEB13: https://sophosakademi.org/picassoya-felsefi-bir-bakis-mavi-donem-tablolari-ve-guernica/ (Erişim Tarihi: 05.11.2023)