VOCATİON CONSEPTİON IN THE QURAN AND INVESTIGATION OF THE VERSES REGARDING HUNTING

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 747 - 769, 05.05.2021

Mehmet Eyüp Özberk

https://doi.org/10.47525/ulasbid.884164

Öz

As a social being, a person has to choose and work according to his personal abilities in order to survive. The Quran aims to establish an exemplary civilization for humanity as well as its main purpose of “guiding guidance”. In this respect, the Quran was interested in the truths of life, touched on the facts about social life, and commanded people to work and encouraged them to reconstruct the earth. We observe that work and various professions, which are the truth of life, are pointed out especially in stories containing news from prophets and previous nations, in similar stories, in verses that declare judgment and prove Allah’s monotheism and majesty. In our attributed study; we aim to reveal the concept of profession (vocation) in the Quran, to determine the most cited profession types and to examine the verses and interpretations about “hunting”. As far as we can determine the topics relevant to the subject of the article is an original scientific work has not been mentioned in Turkey before. In our article, we will first deal with the concept of profession and express the importance of working and having a profession in religious and social aspects. Then, we will try to evaluate all the verses of the Quran in the context of work and profession (vocation). Finally, we will examine the verses in Sourate al-Maidah about “hunting” and make use of the comments of contemporary and classical interpreters (mufassir) on the subject. We think that our article will attract the attention of researchers, encourage them to examine the subject from different aspects and open the door to new studies.

Anahtar Kelimeler

Quran, vocation (proffesion) work, hunting, hunting tools

KUR’ÂN’DA MESLEK TASAVVURU ve AVCILIK MESLEĞİNE YAPILAN ATIFLAR

Öz

Toplumsal bir varlık olarak insan, hayatını idame ettirebilmek için şahsî kabiliyetlerine göre kendine uygun bir meslek seçip çalışmak zorundadır. Kur’an, “hidayete rehberlik etme” temel gayesinin yanı sıra insanlık için örnek bir medeniyet kurmayı hedeflemiştir. Bu itibarla hayatın hakikatleriyle ilgilenmiş, sosyal hayatla ilgili olgulara değinmiş, insana çalışmayı emrederek yeryüzünün imarına sevk etmiştir. Özellikle peygamberler ve geçmiş milletlerden haberler içeren kıssalarda, yapılan teşbihlerde, hüküm bildiren, Allah’ın tevhit ve azametini ispat eden ayetlerde hayatın bir hakikati olan çalışmaya ve muhtelif mesleklere işaret edildiğini müşahede etmekteyiz. Buna matuf olarak çalışmamızda; Kur’ân’da meslek tasavvurunu ortaya koymayı, en çok atıf yapılan meslek türlerini tespit ederek “avcılık” ile ilgili ayetleri ve tefsirlerini incelemeyi hedeflemekteyiz. Makalenin konusu özgün olup tespit edebildiğimiz kadarıyla mevzu ile alakalı Türkiye’de daha önce bilimsel bir çalışma yapılmamıştır. Makalemizde öncelikle meslek kavramını ele alacak, çalışma ve meslek sahibi olmanın dinî ve sosyal yönden önemini ifade edeceğiz. Ardından Kur’ân ayetlerinin tümünü çalışma ve meslek olgusu bağlamında değerlendirmeye çalışacağız. Son olarak “avcılıkla” ilgili Mâide Suresinde yer alan ayetleri inceleyecek, günümüz ve klasik müfessirlerin konuyla ilgili yorumlarından istifade edeceğiz. Makalemizin, araştırmacıların dikkatini çekeceğini, konuyu farklı yönleriyle incelemeye sevk edeceğini ve yeni çalışmalara kapı aralayacağını düşünüyoruz.

Anahtar Kelimeler

Kur'an, Meslek, Çalışma, Avcılık, Av Aletleri

Kaynakça

• Abbâs Mustafâ es-Sâlihî. es-Saydü Ve’t-Tardü Fi’ş-Şi‘ri’l-Arabî Hattâ Nihâyeti’l-Karni’s-Sâni’l-Hicrî. Beyrut: el-Müessesetü’l-Câmiiyye, 1981.
• Abdu'rrazzâk es-San’ânî, Ebû Bekr Abdurrazzâk b. Hemmâm b. Nâfi‘ es-San'ânî el-Himyerî. (211/826-27). Tefsîru Abdirrazzâk. Thk. Mahmûd Muhammed Abduh. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1999.
• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Mervezî. (241/855). el-Müsned. Thk. Şuayb el-Arnaût, Âdil Murşid. 40 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1997.
• Ahmed İbrâhîm eş-Şerîf. Mekke Ve’l-Medîne Fi’l-Câhiliyyeti Ve Ahdi’r-Rasûl. Kahire: Dâru’l-Fikri’l-Arabî, 2003.
• Azizova, Elnure. “Hz. Peygamber Döneminde Çalışma Hayatı ve Meslekler”. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007, Yayımlanmış Doktora Tezi.
• Beydâvî, Nâsıruddîn Ebû Saîd (Ebû Muhammed) Abdullâh b. Ömer b. Muhammed el-Beydâvî. (685/1286). Envâru’t-Tenzîl Ve Esrâru’t-Te’vîl. 5 Cilt. Lübnan: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, h. 1418.
• Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Huseyn b. Ali. (458/1066). es-Sünenü’l-Kübrâ. Thk. Muhammed Abdulkâdir Atâ. 11 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Bilmen, Ömer Nasuhi. (1971). Kur’ân-ı Kerim’in Türkçe Meali Âlisi ve Tefsiri. 8 Cilt. İstanbul: Bilmen Yayınevi, 1985.
• Börk, Ali; Kavas, Erkan. “Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam Geleneklerinde İş Ahlakı: Karşılaştırmalı Bir Analiz”. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi. (2015). 6(13), 89-101.
• Bucaille, Maurice. (1998). et-Tevrât Ve’l-İncîl Ve’l-Kur’ân Ve’l-İlm. Trc. Eş-Şeyh Hasen Hâlid. Beyrut: el-Mektebu’l-İslâmî, 1990.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. (256/870). el-Câmiu’s-Sahîh. Thk. Muhibbu’d-Dîn el-Hatîb, Muhammed Fuâd Abdu’l-Bâkî, Kusayy Muhibbu’d-Dîn el-Hatîb. 4 Cilt. Kahire: el-Matbaatu’s-Selefiyye, h.1400.
• Cevâd Ali. (1987). el-Mufassal Fî Târîhi’l-Arab Kable’l-İslâm. 10 Cilt. Irak: Câmiatu Bağdâd, 1993.
• Demirci, Kürşat. “Hafta Tatili”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 1997.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. Eş‘as es-Sicistânî. (275/889), es-Sünen. Thk. Muhammed Nâsıru’d-Dîn el-Elbânî. Riyad: Mektebetu’l-Meârif, ts.
• Ebû Hayyân, Ebû Hayyân Muhammed b. Yûsuf b. Ali b. Yûsuf b. Hayyân el-Endelüsî. (745/1344). el-Bahru’l-Muhît Fi’t-Tefsîr. Thk. eş-Şeyh Zehîd Caîd. 11 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 2010.
• Ebû Nuaym el-İsfehânî, Ebû Nuaym Ahmed b. Abdillâh b. İshâk el-İsfahânî (el-Esfehânî). (430/1038). Hilyetu’l-Evliyâ Ve Tabakâtu’l-Asfiyâ. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1988.
• Ebu’l-Leys es-Semerkandî, Ebu’l-Leys İmâmü’l-Hüdâ Nasr b. Muhammed b. Ahmed b. İbrâhîm es-Semerkandî. (373/983). Tefsîru’s-Semerkandî -Bahru’l-Ulûm-. Thk. Ali Muhammed Muavvıd vd.. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1993.
• Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed b. Ezher el-Ezherî el-Herevî. (370/980). Tehzîbü’l-Luğa, Thk. Abdullâh Derdîş, Muhammed Ali en-Neccâr. 15 Cilt. Kahire: ed-Dâru’l-Mısriyye, ts..
• Fahruddîn er-Râzî, Ebû Abdillâh (Ebu’l-Fadl) Fahruddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn er-Râzî et-Taberistânî. (606/1210). Mefâtîhu’l-Ğayb. 32 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1981.
• Fîrûzâbâdî, Ebu’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya‘kûb b. Muhammed el-Fîrûzâbâdî. (817/1415). el-Kâmûsu’l-Muhît, Thk. Muhammed Nuaym el-Arkasûsî. Beyrut: Müessesetu’r-Risâle, 2005.
• Gazzâlî, Huccetü’l-İslâm Ebû Hâmid Muhammed el-Gazzâlî et-Tûsî. (505/1111). İhyâu Ulûmi’d-Dîn Mea Tahrîci Hâfız el-Irâkî. 4 Cilt. Kahire: Dâru’ş-Şa‘b, ts.
• Halîl b. Ahmed, Ebû Abdirrahmân el-Halîl b. Ahmed b. Amr b. Temîm el-Ferâhîdî (el-Fürhûdî). (175/791). Kitâbu’l-Ayn –Murattaben Alâ Hurûfi’l-Mu‘cem-. Thk. Dr. Abdu’l-Hamîd Hindâvî. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2003.
• Hamidullah, Muhammed. (1908-2002). İslam Peygamberi. Çev. Salih Tuğ. 2 Cilt. Ankara: Yeni Şafak Gazetesi Armağanı, 2003.
• Hâzin, Ebu’l-Hasen Alâuddîn Alî b. Muhammed b. İbrâhîm el-Hâzin el-Bağdâdî. (741/1341). Lübâbu’t-Te’vîl Fî Meâni’t-Tenzîl. Thk. Abdu’s-Selâm Muhammed Ali Şâhîn. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2004.
• Heravî, Ebû Ubeyd Ahmed b. Muhammed b. Muhammed el-Heravî el-Bâşânî. (401/1011). el-Ğarîbeyni Fi’l-Kur’âni Ve’l-Hadîs. Thk. Ahmed Ferîd el-Mezîdî. 6 Cilt. Riyad: Mektebetü Nezâr Mustafâ el-Bâz, 1999.
• Heysemî, Ebu’l-Hasen Nûruddîn Ali b. Ebî Bekr b. Süleymân el-Heysemî. (807/1405). Mecma‘u’z-Zevâid Ve Menba‘u’l-Fevâid. Thk. Muhammed Abdu’l-Kâdir Ahmed Atâ. 12 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2001.
• Işık Erol, Sevgi. Neoliberalleşme Sürecinde İş Ahlakı. İstanbul: Hiperyayın, 2017.
• İbn-i Âşûr, Muhammed et-Tâhir b. Muhammed b. Muhammed et-Tâhir et-Tûnisî. (1973). et-Tahrîr Ve’t-Tenvîr. 30 Cilt. Tunus: ed-Dâru’t-Tûnisiyye Li’n-Neşr, 1984.
• İbn-i Atıyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gâlib b. Abdirrahmân b. Gâlib el-Muhâribî el-Gırnâtî el-Endelüsî. (541/1147). el-Muharraru’l-Vecîz Fî Tefsîri’l-Kitâbi’l-Azîz. Thk. Abdüsselâm Abdüşşâfî Muhammed. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2001.
• İbn-i Düreyd, Ebû Bekr Muhammed b. el-Hasen b. Düreyd el-Ezdî el-Basrî. (321/933). Cemheratü’l-Luğa. Thk. Dr. Ramzî Munîr Ba‘lebekkî. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-İlm Li’l-Melâyîn, 1987.
• İbn-i Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Muhammed b. İdrîs er-Râzî. (327/938). Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm Müsneden An Rasûlillâhi Ve’s-Sahâbeti Ve’t-Tâbiîn. Thk. Es‘ad Muhammed Tayyib. 10 Cilt. Mekke: Mekteb Nezâr, 1997.
• İbn-i Haldûn, Ebû Zeyd Veliyyüddîn Abdurrahmân b. Muhammed et-Tûnisî. (808/1406). Mukaddime. Çev.: Halil Kendir. 2 Cilt. Ankara: Yeni Şafak Kültür Armağanı, 2004.
• İbn-i Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibbân b. Ahmed el-Büstî. (354/965). Sahîh İbn-i Hibbân Bi-Tertîbi İbn-i Belbân. Thk. Şuayb el-Arnaût. 18 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1993.
• İbn-i İshâk, Ebû Abdillâh Muhammed b. İshâk b. Yesâr b. Hıyâr el-Muttalibî el-Kureşî el-Medenî. (151/768). es-Sîratu’n-Nebeviyye. Thk. Ahmed Ferîd el-Mezîdî. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2004.
• İbn-i Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed el-Kazvînî. (273/887). Sünen. Thk. Muhammed Nâsıru’d-Dîn el-Elbânî, Riyâd: Mektebetu’l-Meârif, ts.
• İbn-i Manzûr, Ebu’l-Fadl Cemâluddîn Muhammed b. Mukerram b. Alî b. Ahmed el-Ensârî er-Ruveyfiî. (711/1311). Lisânu’l-Arab. 20 Cilt. Bulak/Mısr: el-Matbaatu’l-Kübra’l-Mîriyye, h.1300.
• İbn-i Sa‘d, Ebû Abdillâh Muhammed b. Sa‘d b. Menî‘ el-Kâtib el-Hâşimî el-Basrî el-Bağdâdî. (230/845). et-Tabakâtü’l-Kübrâ. Thk. Muhammed Abdulkâdir Atâ. 9 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1990.
• İlhan, Süleyman. “Bazı Temel İşlevleri ve Artan Önemi Açısından Meslek”. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları. (2004), 132-137.
• İlhan, Süleyman. “Yeni Kapitalizm ve Meslek Olgusunun Değişen Anlamları Üzerine”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Ağustos 2008. (21), 313-328.
• Kallek, Cengiz. “Pazar”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 2007.
• Kapu, Hüsnü; Aybas, Meryem. “Yahudi, Hıristiyan ve İslam Geleneklerinde İş Ahlakına Bakış: Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. (Ocak 2009), 23(1), 73-94.
• Karadağ, Ayişe. “Meslek Olarak Hemşirelik”. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2 (2002), 5.
• Keskin, Yusuf Ziya. “Hadislere Göre Avcılık ve Avlanma Esasları”. Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD). 5(1), (2007), 33-48.
• Kettânî, Muhammed Abdülhay b. Abdilkebîr b. Muhammed el-Hasenî el-İdrîsî el-Kettânî. (1962). Nizâmu’l-Hukûmeti’n-Nebeviyye -el-Müsemmâ et-Terâtîbu’l-İdâriyye-. Thk. Abdullâh el-Hâlidî. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Erkam, ts..
• Kiraz, Celil. Kur'ân’da Ahlâkî İlkeler -Tevrat, Zebur ve İncil’le Mukâyeseli Bir Çalışma-. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Doktora Tezi, 2005.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh el-Ensârî el-Kurtubî. (671/1273). el-Câmiu Li-Ahkâmi’l-Kur’ân. Thk. Şeyh Hişâm Semîr el-Buhârî. 21 Cilt. Riyad: Dâru Âlemi’l-Kütüb, 2003.
• Kurtuluş, Berrak. “İş Ahlakı: Geçmişte ve Günümüzde”. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi. (2005), (50), 737-759.
• Kuzgun, Yıldız. Meslek Gelişimi ve Danışmanlığı. Ankara: Nobel Yay., 2009.
• Mahmûd Şükrî el-Âlûsî, Ebu’l-Meâlî Cemâlüddîn Mahmûd Şükrî b. Abdillâh b. Mahmûd el-Âlûsî. (1924). Bulûğu’l-Erab Fî Ma‘rifeti Ahvâli’l-Arab. Thk. Muhammed Behcet el-Eserî. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd el-Mâtürîdî es-Semerkandî. (333/944). Te’vîlâtu Ehli’s-Sünne. Thk. Dr. Mecdî Bâsellûm. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2005.
• Mâverdî, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Habîb el-Basrî el-Mâverdî. (450/1058). en-Nüketü Ve’l-Uyûn. Thk. es-Seyyid Abdu’l-Maksûd b. Abdi’r-Rahîm. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts..
• Mevsılî, Ebü’l-Fadl Mecdüddîn Abdullâh b. Mahmûd b. Mevdûd el-Mevsılî. (683/1284). el-İhtiyâr Li-Ta‘lîli’l-Muhtâr. Thk. Şuayb el-Arnaût vd.. 4 Cilt. Dımeşk: Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, 2009.
• Mukâtil b. Süleymân, Ebu’l-Hasen Mukâtil b. Süleymân b. Beşîr el-Ezdî el-Belhî. (150/767). Tefsîru Mukâtil b. Süleymân. Thk. Abdullâh Mahmûd Şehhâte. 5 Cilt. Beyrut: Müessesetü’t-Târîhi’l-Arabî, 2002.
• Murtedâ ez-Zebîdî, Ebu’l-Feyd Muhammed el-Murtedâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrezzâk el-Bilgrâmî el-Hüseynî ez-Zebîdî. (1205/1791). İthâfu’s-Sâdeti’l-Muttekin Bi-Şerhi İhyâi Ulûmi’d-Dîn. 10 Cilt. Beyrut: Müessesetü’t-Târîhi’l-Arabî, 1994.
• Mücâhid, Ebu’l-Haccâc Mücâhid b. Cebr el-Mekkî el-Mahzûmî. (103/721). Tefsîru’l-İmâm Mücâhid b. Cebr. Thk. Muhammed Abdusselâm. Kahire: Dâru’l-Fikr, 1989.
• Mücemma‘u’l-Lüğati’l-Arabiyye. el-Mu‘cemü’l-Vasît. Kahire: Mektebetü’ş-Şurûki’d-Devliyye, 2004.
• Müslim, Ebu’l-Huseyn Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî. (261/865). Sahîhu Müslim. Thk. Ebû Kuteybe. 2 Cilt. Riyâd: Dâru Taybe, 2006.
• Râğıb el-İsfehânî, Ebu’l-Kâsım Huseyn b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Râgıb el-İsfehânî. (502/1108). el-Müfradât Fî Ğarîbi’l-Kur’ân. Thk. Muhammed Seyyid Keylânî, Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, ts..
• Sa‘dî, Ebû Abdillâh Abdurrahmân b. Nâsır b. Abdillâh b. Nâsır es-Sa‘dî en-Nâsırî et-Temîmî. (1956). Teysîru’l-Kerîmi’r-Rahmân Fî Tefsîri Kelâmi’l-Mennân. Thk. Abdurrahmân b. Muallâ el-Luveyhık. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2002.
• Sâfî, Mahmûd b. Abdirrahîm Sâfî. (1956). el-Cedvel Fî İ‘râbi’l-Kur’ân Ve Sarfihî Ve Beyânihî. 16 Cilt. Beyrut: Dâru’r-Raşîd, 1995.
• Saîd Havvâ, Saîd b. Muhammed Dîb Havvâ. (1989). el-Esâs Fi’t-Tefsîr. 11 Cilt. Kahire: Dâru’s-Selâm, 1985.
• Sami, Şemseddin. (1850-1904). Kâmûs-i Türkî. Dersaâdet: İkdâm Matbaası, h. 1317.
• Sargon, Erdem. “Av”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 1991.
• Seyyid Kutb, Seyyid b. Kutb b. İbrâhîm b. Hüseyn eş-Şâzilî. (1966). Fî Zılâli’l-Kur’ân. 7 Cilt. Kahire: Dâru’ş-Şurûk, 2003.
• Suyûtî, Ebu’l-Fadl Celâluddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî. (911/1505). el-İtkân Fî Ulûmi’l-Kur’ân. Thk. Merkezü’d-Dirâsâti’l-Kur’âniyye. 7 Cilt. Suud: Mucemma‘u’l-Melik Fehd, ts..
• Şa‘râvî, Muhammed Mütevellî eş-Şa‘râvî. (1998). Tefsîru’ş-Şa‘râvî. 20 Cilt. Kahire: Metâbi‘ Ahbâri’l-Yevm, ts..
• Şâtıbî, Ebû İshâk İbrâhîm b. Mûsâ b. Muhammed el-Lahmî eş-Şâtıbî el-Gırnâtî. (790/1388). el-Muvâfakât. Thk. Ebû Ubeyde Meşhûr. 6 Cilt. Hûber: Dâru’bni Affân, 1997.
• Taberânî, Süleyman b. Ahmed b. Eyyûb. (360/971). el-Mu‘cemu’l-Evsat. Thk. Ebû Muâz, Ebu’l-Fadl. 10 Cilt. Kahire: Dâru’l-Harameyn, 1995.
• Taberânî, Süleyman b. Ahmed b. Eyyûb. (360/971). et-Tefsîru’l-Kebîr Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. Thk. Hişâm b. Abdilkerîm. 6 Cilt. Ürdün: Dâru’l-Kitâbi’s-Sekâfî, 2008.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmulî et-Taberî el-Bağdâdî. (310/923). Câmiu’l-Beyân An Te’vîli Âyi’l-Kur’ân. Thk. Abdullâh b. Abdulmuhsin et-Türkî. 26 Cilt. Kahire: Dâru’l-Hicr, 2001.
• TDK. Büyük Türkçe Sözlük (2018). 12 Haziran 2018 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=MESLEK adresinden alındı.
• Üçal, Turgay; Malcolm, Derek. Hıristiyan Ahlâkı. İstanbul: Ön Asya Yay., 2000. 23 Ocak 2019 tarihinde http://www.hristiyan.net/hristiyanahlaki/8.htm adresinden alındı.
• Vâhidî, Ebu’l-Hasen Ali b. Ahmed b. Muhammed en-Nîsâbûrî. (468/1076). et-Tefsîru’l-Basît. Thk. Muhammed b. Hamd b. Abdillâh el-Muhaymîd. 25 Cilt. Riyad: Câmiatü’l-İmâm Muhammed b. Suûd el-İslâmiyye, h. 1430.
• Vâhidî, Ebu’l-Hasen Ali b. Ahmed b. Muhammed en-Nîsâbûrî. (468/1076). Esbâbu Nuzûli’l-Kur’ân. Thk. Isâm b. Abdilmuhsin el-Humeydân. Demmâm: Dâru’l-Islâh, 1992.
• Weber, Max. Protestan Ahlakı ve Kapitalizm’in Ruhu. Çev. Zeynep Gürata. Ankara: Ayraç Yayınevi, 1999.
• Yıldız, Halil. “Çalışma Üzerine Sosyolojik Perspektif”. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi. (58), 129-161.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî ez-Zemahşerî. (538/1144). el-Keşşâf An Ğavâmidi’t-Tenzîl Ve Uyûni’l-Ekâvîl Fî Vucûhi’t-Te’vîl. Thk. Âdil Ahmed Abdi’l-Vücûd vd.. 6 Cilt. Riyad: Mektebetü’l-Ubeykân, 1998.
• Zencirkıran, Memet; Çalış, Şuayyip vd.. Çalışma Sosyolojisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yay., 2012.
• Zuhaylî, Vehbe ez-Zuhaylî. (1436/2015). et-Tefsîru’l-Münîr Fi’l-Akîde Ve’ş-Şerîa Ve’l-Menhec. 17 Cilt. Dimeşk: Dâru’l-Fikr, 2009.