KÖRLÜK VE BİLGELİK

Year 2023, Volume: 7 Issue: 1, 95 - 110, 25.03.2023

Yunus Bucuka

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1238217

Abstract

Körlük, bir anlam arayışı ve varoluş biçimi olarak bilgelik gibi, kadim bir meseledir. Peygamberler, kâhinler, destan okuyucuları ve ozanlar arasında körler bulunmaktadır. Körlükle, bilgelik ve içten kavrayış arasında bir bağ kurulmaktadır. Birçok kültürde körlerin kalp (gönül) gözlerine dair önemli atıflar mevcuttur. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, bilgelik ve körlük ilişkisinin, modern yansımasının nasıl olduğunu üç sinema filmi üzerinden anlamaya çalışmaktır. Üç farklı kültürden beslenen bu filmlerin ilki Hayallerin Ötesinde (Imagine); Bab'Aziz: Ruhu Üstüne Tefekkür Eden Prens; üçüncüsü ise “Zatôichi: Kör Kılıç Ustası” adlı filmdir. Söz konusu filmler, nitel yöntem çerçevesinde içerik analizi ile kritik edilmiştir. Gerçekleştirilen analiz sonucunda; filmlerde bilgelik ile körlük ilişkisine dair verilere ulaşılmıştır. Her üç filmde de ana karakterler hayatı görmek üstünden değil sezgiler üstünden temellendirmektedirler. Bunun özünde de asıl gerçeğin ‘görünenin’ arkasında olduğuna dair bir anlayış yatmaktadır. Dolayısıyla çağdaş sinemada da körlük ile bilgelik arasında ilişki kurulduğu ileri sürülebilir.

Keywords

Bilgelik, Körlük, Hayallerin Ötesinde, Bab, Zatoichi:Kör Kılıç Ustası

BLINDNESS AND WISDOM

Abstract

Blindness is an ancient issue, as is wisdom as a search for meaning and a mode of existence. Among the blind there are also Prophets, soothsayers, reciters of epics and poets. A relationship is established between blindness and wisdom and insight. In many cultures, there are important references to the 'heart eyes' of the blind. In this direction, the aim of the study is to try to understand the modern reflection of the relationship between wisdom and blindness through three movies. The first of these films, fed by three different cultures, is Beyond Dreams (Imagine); Bab'Aziz: The Prince Contemplating His Spirit; the third is the movie "Zatôichi: The Blind Swordsman". The films at issue were criticized with content analysis within the framework of the qualitative method. As a result of the analysis carried out; data on the relationship between wisdom and blindness in movies have been reached. In all three films, the main characters base life on intuition, not on seeing. At the core of this lies an understanding that the real truth is behind the 'apparent'. Therefore, it can be argued that there is a relationship between blindness and wisdom in contemporary cinema.

Keywords

Bilgelik, Körlük, Hayallerin Ötesinde, Bab, Zatoichi:Kör Kılıç Ustası

References

• Açar, M. (2013). Dünyayı Duyarak Görmek. (Erişim Tarihi: 14.09.2022). https://www.haberturk.com/yazarlar/mehmet-acar/868445-dunyayi-duyarak-gormek. Akman, K. (2011). Buşido:Japon Samuraylarının Felsefesi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi 1(1), s. 132-150.
• Aydınlı, A. 1999. Abdullah İbn Ümmü Mektûm. İslam Ansiklopedisi, (20), s. 434-435. İstanbul:Türkiye Diyanet Vakfı.
• Başarslan, S. N. "Bab'Aziz ve Nacer Khemir", https://www. derindusunce.org /2011/02/22/ bab-aziz-nacer-khemir/ (Erişim Tarihi: 24.09.2022).
• Bell, R. "Imagine". (2012). http://exclaim.ca/film/article/Imagine-directed_by_andrzej_jakimowski. (Erişim Tarihi: 14.09.2022).
• Birren, J. E. ve Svensson C. M. (2005). Wisdom in History. R. J. Sternberg and J. Jordan (Ed.), A Handbook of Wisdom:Psychological Perspectives (s. 3-31). London:Cambridge University Press.
• Boztepe, M. ve Şahin, B. (2017). Parmaklarıyla Gören Ressam. (Erişim Tarihi: 24.09.2022). https://www.aa.com.tr/tr/ yasam/parmaklariyla-goren-ressam-devlet-sanatcisi-olmak-istiyor/899827
• Brisenden S, (1986). Independent Living and the Medical Model of Disability, Disability, Handicap & Society 1(2), s. 173-178, (Erişim Tarihi: 27.09.2022). https://doi.org/10.1080/0267464 8666780171
• Buxton, R. G. A. (1980). Blindness and Limits:Sophokles and the Logic of Myth. The Journal of Hellenic Studies, 100, s. 22-37.
• Caldwell, R. (1989). The Origin Of The Gods:A Psychoanalytic Study Of Greek Theogonic Myth, New York :Oxford University Press.
• Camp, D. (2014). Literary Treatments of Blindness from Sophocles to Saramago. (Erişim Tarihi: 25.10.2022). https://ir.vanderbilt.edu/bitstrea/handle/1803/6424/ Camp ThesisFinalDraft.pdf? sequence=1&isAllowedy Submitted to the Department of English, Vanderbilt University, in partial fulfillment of the requirements for Honors in the Major, April 11.
• Çelikkol, S. (2019). Stoa Felsefesinin Temel Görüşleri Üzerine Bir İnceleme. Bilimname, 37(1), s. 1225-1245 https://doi.org/10.28949/ bilimname.522162
• Çınar, A. (2007). Aristoteles’in Nikomakhos’a Etik’inde Pratik Hikmet Kavramı ve Günümüz Açısından Önemi. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 16(1) s. 171-192.
• Çilingir, L. (2012). Bilgelik Uğraşı Olarak Felsefe. Felsefe Dünyası 1(55), s. 7-38.
• Demirci, M. E. (2005). Homeros'tan Aşık Veysel'e Tarihte Ve Toplum Yaşamında Körler:Bilgelik Mi, Çaresizlik Mi? İstanbul:Boğaziçi Üniversitesi Yay.
• Derin, S. (2016). Tasavvuf Ve Budizm Klasiklerinin Kavramlar Üzerinden Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ardahan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ardahan.
• Ebert, R. Kitano Makes Venerable 'Zatoichi' His Own. (Erişim Tarihi: 05.09.2022). https://www.rogerebert.com/reviews/the-blind-swordsman-zatoichi-2004
• Emin, A. (2012). Arap Edebiyatında Hikmet. (Zeynep ARKAN, çev.), Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14(26), s. 213-217.
• Şimşek, E. (2016). Âşık Veysel’in Âşıklık Geleneği İçerisindeki Yeri Üzerine Bir Değerlendirme. AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi 4(9), s. 117-126.
• Farrell, G. (1969). The Story Of Blindness. London:Oxford University Press.
• Grierson, T. (2012). Hayal Etmek. (Erişim Tarihi: 14.10.2022). https://www.screendaily.com/ Imagine/5046312.article
• Hayhoe, S., Cohen, R. ve Carrizosa, H. G. (2019). Locke and Hume’s Philosophical Theory Of Color is Investigated Through A Case Study Of Esref Armagan, An Artist Born Blind. Journal of Blindness Innovation and Research 9(1), https://doi.org/10.5241/9-149
• Kuvancı, C. (2019). Bilgece Hayat. Bilimname, 37(1), s. 321-351. https://doi.org/ 10.28949/bilimname.460467
• Larrissy, E. (2007). The Blind and Blindness in Literature of the Romantic Period, Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Letoublon, F. To See or not to See Blind People and Blindness in Ancient Greek Myth, (Erişim Tarihi:10.06.2020). https://www.researchgate.net/publication/ 330180151
• Luciani, N. A Lesson in Balance in The Dark. (Erişim Tarihi: 14.10.2022).http://Imaginethefilm.org /doc/LeMonde.jpg.
• Osbeck, L. M. ve Robinson, D. N. (2005). Philosophical Theories of Wisdom. R.J. Sternberg and J. Jordan (Ed.), A Handbook of Wisdom:Psychological Perspectives (s. 61-83). London: Cambridge University Press.
• Önkal, G. Bilgelik Üzerine. (Erişim Tarihi: 13.09.2022). https://www.academia.edu/ 22796397/ Bilgelik_%C3%9Czerine
• Özer, M. Hayallerin Ötesinde Göz olmadan görebiliyor muyuz?. (Erişim Tarihi: 13.08.2022). http://www.beyazperde.com/filmler/film-221357/elestiriler-beyazperde/
• Özköse, K. (2016). İnsanın Yabancılaşmasına Yönelik Sȗfȋ Perspektif. İlahiyat Akademi 3, s. 9-22. Öztürk, R. (2019). Sufism in Cinema:The Case of Bab'Aziz:The Prince Who Contemplated His Soul. Film-Philosophy 23(1), s. 55-71.
• Platon (2017). Devlet. (F. Akderin, çev). İstanbul:Say Yayınları.
• Rising, J. Modern Wisdom. (Erişim Tarihi: 14.09.2022). http://web.mit.edu/jrising/classes /24.202/ wisdom.pdf Sargın, Alev Alikoç. Samuray Tarihi, Kültürü Ve Felsefesinin Anime Örneklerinde Yansıması:“Rurounı Kenshın” Anime Örneğinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo TV ve Sinema Anabilim Dalı İstanbul, 2008.
• Schumann, H. "Movie Review:Imagine. (Erişim Tarihi: 14.10.2022). https:// thecriticalcritics.com /reviews/movie_review-Imagine/.
• Shakespeare, T. (2017). The Social Model of Disability. Lennard J. D. (ed.) S. 190-199. The Disability Studies Reader. New York: Routledge
• Sullivan, M. (1991). From Personal Tragedy To Social Oppression:The Medical Model And Social Theories Of Disability", New Zealand Journal Of Industrial Relations 16, s. 255-272.
• Şenavcu, H. İ. (2016). Tarihsel Süreç İçerisinde Japon Budizmi:Genel Bir Bakış. Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 1, s. 45-64.
• Tabak, Y. (2004). Haftanın Filmleri. (Erişim Tarihi: 14.10.2022). http://www.radikal.com.tr/ hayat/haftanin-filmleri-864728/
• Tan, B. (2014). Farkındalık, Doluluk ve Özdeşim:Dead Poets Society. (Erişim Tarihi: 14.10.2022). https://www.filmhafizasi.com/farkindalik-doluluk-ve-ozdesim-dead-poets-society/ Taşçıyan, A. Seslerle Görebilmek. (Erişim Tarihi: 14.09.2022). https://www.star.com.tr/ yazar/seslerle-gorebilmek-yazi-780081/
• Tek, R. (2016). Edebiyat-Toplum İlişkisi Bağlamında Âşık Veysel’in Şiir Dünyası. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 40, s. 327-350. Tomlin, E. W. (1957). Doğu ve Batı Hikmetleri. (H. G. Yurdaydın, çev.) Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6(1), s. 70-79.
• Topakkaya, A. (2012). ‘Felsefi Bilgelik’ ve ‘Hayranlık Duyma’ Kavramları Arasındaki İlişki Üzerine. Kaygı Dergisi, 18, s. 93-99.
• Torres, J. (2014). Teiresias, the Theban Seer. (F. M. A. Rengakos (Ed.), Trends in Classics. (s. 339–356), https://doi.org/10.1515/tc-2014-0018.
• Tunç, E. Kör Bir Kılıç Ustasının Kanlı Serüvenleri:Zatoichi Filmleri. (Erişim Tarihi:03.09.2022). https://www.otekisinema.com/kor-bir-kilic-ustasinin-kanli-seruvenleri-zatoichi-filmleri/
• Türkmen, S. (2019). Seneca’nın Erdem ve Bilgelik Anlayışının Ekolojik Etiğe Katkısı. Kaygı Dergisi 18(1), s. 257-275.
• Uludağ, S. (1992). "Basiret". İslam Ansiklopedisi, (5), 103. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Uludağ, S. (1996). "Firaset". İslam Ansiklopedisi (13), 116-117. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Web 1: http://www.beyazperde.com/filmler/5280/. (Erişim Tarihi: 14.09.2022).
• Web 2: https://alihasar.blogspot.com/2014/03/nacer-khemir-babaziz-roportaji. html Nacer Khemir İle Söyleşi çev:Ali Hasar, Ayraç Dergisi 52, (2014). (Erişim Tarihi: 14.10.2022).
• Web 3: https://justwerther.wordpress.com/2012/05/21/babaziz-herkesin-cenneti-digeri ninkinden-farklidir (Erişim Tarihi: 04.10.2022).
• Web 4: https://www. greekmythology.com/ Myths/ Mortals/Phineus/ phineus. tml. (Erişim Tarihi: 14.10.2022).
• Web 5: https://www.cinemablend.com/reviews/Blind-Swordsman-Zatoichi-532.html (Erişim Tarihi: 22.09.2022).
• Web 6:https://www.researchgate.net/publication/340792633 The Role of Tiresias in Oedipus Rex). (Erişim Tarihi: 24.10.2022).
• Web 7:https://www.themagger.com/32-istanbul-film-festivalinden-gordukleri mizin- otesinde-bir-film-imagine/ (Erişim Tarihi: 14.09.2022).
• Widemann, D. A Walk in The Dark Under The Sway Of The Senses. (Erişim Tarihi: 14.10.2022). http://Imaginethefilm.org/doc/L'HumaniteENG.pdf.
• Zarb, G. (1995). Modelling The Social Model Of Disability. Critical Public Health 6(2), s. 21-29. (Erişim Tarihi: 20.09.2022). http://www.tandfonline.com/ https://doi.org/10.1080/ 09581599508409049.