EBEVEYN ÇOCUK İLİŞKİSİNİN EBEVEYN MEDENİ DURUMU, BAĞLANMA STİLLERİ VE BAĞLANMA YARALANMA DÜZEYİNE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 4, 1121 - 1136, 30.12.2024

Ecem Ercan , Melike İlerisoy

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1588550

Öz

Bu araştırmada ebeveyn çocuk ilişkisini ebeveynin medeni durumu, bağlanma stilleri ve bağlanma yaralanma düzeylerine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Katılımcılar Google Forms üzerinden demografik bilgilerine ait soruları yanıtladıktan sonra sırasıyla Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri Kısa Formu’nu, Evlilikte Bağlanma Yaralanmaları Ölçeği’ni ve Ebeveyn-Çocuk İlişkisi Ölçeği’ni tamamlamışlardır. Araştırma kapsamında 4-13 yaş arasında çocuk sahibi olan 323 kişiden veri toplanmıştır. Analizler IBM SPSS Statistics 26 yoluyla değerlendirilmiştir. Araştırma soruları tanımlayıcı istatistiksel analizler yoluyla yanıtlanmıştır. Bulgulara göre evli, güvenli bağlanma özelliklerine sahip ve bağlanma yaralanması yüksek olan ebeveynler, çocukların ihtiyaçlarını oldukça yüksek düzeyde giderebilmesine karşın, çocuklarıyla yaşadıkları uyuşmazlıklarda oldukça zorlanmaktadırlar. Evli olmayan ancak güvenli bağlanan ebeveynler ise çocuklarıyla yaşadıkları uyuşmazlıklarda daha az zorlanmaktadırlar. Çalışma bulguları literatür ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bağlanma Stili, Bağlanma Yaralanması, Ebeveyn Çocuk İlişkisi

INVESTIGATION OF PARENT-CHILD RELATIONSHIP ACCORDING TO PARENTAL MARITAL STATUS, ATTACHMENT STYLES AND ATTACHMENT INJURY LEVELS

Öz

This study examines the parent-child relationship in relation to parents’marital status, attachment styles, and levels of attachment injury. Participants provided demographic information via Google Forms and completed the Inventory of Experiences in Close Relationships Short Form, the Marital Attachment Injuries Scale, and the Parent-Child Relationship Scale. Data were collected from 323 parents with children aged 4–13 and analyzed using IBM SPSS Statistics 26 through descriptive statistical methods. Findings reveal that while married parents with secure attachment characteristics and high levels of attachment injury can effectively meet their children’s needs, they face significant challenges in managing conflicts with their children. On the contrary, unmarried parents with secure attachment characteristics experience fewer difficulties in resolving conflicts with their children. These findings are interpreted in the context of existing literature, providing insights into the dynamics of parent-child relationships.

Anahtar Kelimeler

Attachment Style, Attachment Injury, Parent-Child Relationship

Kaynakça

• Antalyalı, Ö. L. ve Özkul, A. S. (2016). Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II Kısa Formu'nun (YIYE-II-KF) Türkçe'ye uyarlanması, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17(Ek.1), 78-87.
• Aytaç, B., Çen, S., ve Yüceol, G. P. (2018). Araştırma Yazıları Ebeveyn-Çocuk İlişkisi Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması: Geçerlilik Ve Güvenilirlik Çalışması. Çocuk ve Ruh Sağlığı Dergisi, 25(3).
• Bertan, M., Haznedaroğlu, D., Koln, P., Yurdakök, K., & Güçiz, B. D. (2009). Ülkemizde erken çocukluk gelişimine ilişkin yapılan çalışmaların derlenmesi (2000-2007). Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 52(1), 1–8.
• Çelebi, E. Z., & Çayır, G. (2021). Ebeveyn-Bebek bağlanmasını etkileyen faktörler: Lisansüstü tezler incelenerek yapılan bir sistematik derleme. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 7(1), 23-47.
• Çeti̇ner, E. S., Sümer, N., Sakman, E., & Engi̇n, S. S. (2019). Anne Ve Babalarin Ortak Ebeveynli̇k Davraniş Ve Algilarinin Romanti̇k Bağlanma İle İlişkisi. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 59(1), 717–741.
• Demi̇rtaş Zorbaz, S. (2018). Ebeveyn Özyetkinliğinin Yordayıcısı Olarak Ebeveyn Çocuk İlişkisi. Buca Faculty of Education Journal / Buca Egitim Fakültesi Dergisi, 46, 144–153.
• Doksat, N. G., & Çiftci, A. D. (2016). Bağlanma ve Yaşamdaki İzdüşümleri. Archives Medical Review Journal / Arsiv Kaynak Tarama Dergisi, 25(4), 489–501. https://ezproxy.ticaret.edu.tr:2641/10.17827/aktd.253561
• Eraslan, Ş. (2023). Evli Ve Boşanmış Babaların Çocuklarıyla İlişkilerine Yönelik Görüşlerinin Karşılaştırılması. Buca Faculty of Education Journal / Buca Egitim Fakültesi Dergisi, 57, 1930–1952.
• Eraslan, Ş., Güney Karaman, N. (2023). Ebeveyni Birlikte ve Ayrı olan Okul Öncesi Dönem Çocukların Bağlanmalarının İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 56(3), 1139–1182.
• Fraley, R. C., Waller, N. G., & Brennan, K. A. (2000). An item response theory analysis of self-report measures of adult attachment. Journal of Personality and Social Psychology, 78(2), 350-365.
• Güçlü, C. H., & Çok, F. (2021). Helikopter anababalık ve gençler üzerindeki gelişimsel etkileri. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 4(8), 134-150.
• Günay, A. R., & Erdem, A. (2021). Evlilik Uyumu, Çocuk Yetiştirme Tutumu Ve Aile İşlevselliği Arasındaki İlişki. Ekev Academic Review / Ekev Akademi Dergisi, 25(86), 149–169.
• Gürmen, M. S. (2019). Çocukla Gelen ve Hiç Bitmeyen İlişki: Ortak Ebeveynlik. Türk Psikoloji Yazıları, 22(44), 15–31.
• Hetherington EM, Clingempeel WG (1992) I. Coping with Marital Transitions: A family systems perspective. Monographs of the Society for Research in Child Development 57: 1–207.
• Johnson, S. M. (1996). The practice of emotionally focused marital therapy: Creating connection. Brunner/Mazel.
• Karaman, A., & Akdağ Aycibin, S. F. (2024). Evlilikte Bağlanma Yaralarının Anne-Baba Bebek Bağlanması Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Ulusal Özgün Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 17-27.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, A. G., & Buğa, A. (2021). Anne Babaların Ebeveyn Davranışlarının Ve Evlilik Doyumlarının İncelenmesi. Journal of Social Policy Studies / Sosyal Politika Çalismalari Dergisi, 21(51), 371–410. https://ezproxy.ticaret.edu.tr:2641/10.21560/spcd.vi.645465
• Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2007). Attachment in Adulthood: Structure, dynamics, and change. New York: Guilford Press.
• Öngören, S. (2017). Boşanma Ve Boşanmanın Erken Çocukluk Dönemi Çocuklar Üzerindeki Etkileri. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, (13), 73-87.
• Özdemir, M. B. (2023). Değişen Dünyada Yeni Bir Ebeveynlik Yaklaşımı: Helikopter Ebeveynlik. Alanyazın, 4(1), 21-31.
• Şahbudak, B. (2018). Aile içi ve aile dışı cinsel istismar mağduru çocuk ve ergenlerin annelerinin geçmiş travma öyküsü ve bağlanma özelliklerinin birbirleriyle ve sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması (Yayımlanmış Tıpta Uzmanlık Tezi). İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi, 2018.
• Selçuk, E., Günaydın, G., Sümer, N., & Uysal, A. (2005). Yetişkin bağlanma boyutları için yeni bir ölçüm: Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II'nin Türk örnekleminde psikometrik açıdan değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları, 8(16), 1-11.
• Tekin, H. (1996). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (10. baskı). Ankara: Yargı Yayınları.
• Terzi İlhan, Ş. ve Işık, Ş. (2021). Evlilikte Bağlanma Yaralanmaları Ölçeği'nin (EBYÖ) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 11(61), 189-208.
• Terzi, S., & Özbay, Y. (2016). Romantik ilişkilerde bağlanma yaralanmaları ölçeğinin geliştirilmesi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 5(13).