İŞ TATMİNİ VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN META ANALİZ YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ: TÜRKİYE BAĞLAMINDA BİR ARAŞTIRMA

Year 2022, Issue: 37, 121 - 142, 11.11.2022

Taner Acuner , Mustafa Özgün Atalay , Pınar Aydemir

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1142872

Cited By: 1

Abstract

Bu meta analiz çalışmasının amacı, iş tatmini ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişki düzeyinin belirlenmesi ile birlikte, iş tatmini ile örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişkide sektör değişkeninin anlamlı etkisinin olup olmadığını tespit etmektir. Bu bağlamda, 2017-2022 yılları arasında, iş tatmini ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişkileri ele alan, korelasyon katsayısı ve örneklem büyüklüğü verilerini içeren ve araştırmanın seçim kriterine uygun olan 22 çalışma mevcut meta analiz çalışmasına dahil edilmiştir. İş tatmini ve örgütsel özdeşleşme arasındaki etki büyüklüğünün belirlenmesinde rastgele etkiler modeli kullanılmış olup bu değerin hesaplanmasında “Fisher Z” katsayısı kullanılmıştır. Araştırma verileri Comprehensive Meta Analysis 3.0. istatistik programı ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, iş tatmini ve örgütsel özdeşleşme arasındaki genel etki büyüklüğünün yüksek düzeyde ve pozitif yönde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, iş tatmini ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişkide sektör değişkeninin düzenleyici etkisinin olduğu görülmüştür.

Keywords

İş Tatmini, Örgütsel Özdeşleşme, Meta Analiz

EXAMINING THE RELEATIONSHIP BETWEEN JOB SATISFACTION AND ORGANIZATIONAL IDENTIFICATION THROUGH META-ANALYSIS: A RESEARCH IN TURKISH CONTEXT

Abstract

The purpose of this meta-analytic study is to determine the magnitude of the relationship between job satisfaction and organizational identification, as well as whether there is a significant effect of sector variable on this relationship. In this context, the current meta-analysis contains 22 papers published between 2017 and 2022 that examined the relationships between job satisfaction and organizational identification, including correlation coefficient and sample size data and met the research's selection criteria. The "Fisher Z" coefficient was applied to compute the effect size between job satisfaction and organizational identity using the random-effect model. Data was analyzed using Comprehensive Meta Analysis 3.0. Based on the findings, the overall effect size between job satisfaction and organizational identification was high and positive. In addition, the relationship between job satisfaction and organizatonal identification was moderated sector variable.

Keywords

Job Satisfaction, Organizational Identification, Meta Analysis

References

• Abramson, J. H. & Abramson, Z. H. (2001). Making Sense of Data: A Self Instruction Manual on the Interpretation of Epidemiological Data. New York: Oxford University Press.
• Akman, O., Ozturk, C., Bektas, M., Ayar, D., ve Armstrong, M. A. (2016). Job Satisfaction and Burnout among Paediatric Nurses. Journal of Nursing Management, 24(7), 923-933.
• Aliyev, Y. ve Işık, M. (2014). Örgütsel Sosyalleşme ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişki: Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 37(1), 131-149.
• Amiot, C. E., Terry, D. J., Jimmieson, N. L. ve Callan, V. J. (2006). A Longitudinal Investigation of Coping Processes During A Merger: Implications for Job Satisfaction and Organizational Identification. Journal of Management, 32(4), 552-574.
• Arvan, M. L., Pindek, S., Andel, S. A., ve Spector, P. E. (2019). Too Good for Your Job? Disentangling the Relationships between Objective Overqualification, Perceived Overqualification, and Job Dissatisfaction. Journal of Vocational Behavior, 115, 1-14.
• Ashforth, B. E. ve Mael, F. (1989). Social Identity Theory and the Organization. Academy of Management Review, 14(1), 20-39.
• Atalay, M. O., Aydemir, P., & Acuner, T. (2022). The Influence of Emotional Exhaustion on Organizational Cynicism: The Sequential Mediating Effect of Organizational Identification and Trust in Organization. SAGE Open, 12(2), 21582440221093343.
• Atalay, M. Ö. (2019). Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkinin Meta Analiz Yöntemiyle İncelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(5), 430-444.
• Avanzi, L., Schuh, S. C., Fraccaroli, F. ve van Dick, R. (2015). Why Does Organizational Identification Relate to Reduced Employee Burnout? The Mediating Influence of Social Support and Collective Efficacy. Work & Stress, 29(1), 1-10.
• Aydemir, P. ve Erdoğan, E. (2013). İş Görenlerin Ücret Tatmini, İş Tatmini ve Performans Algısı. Kamu İş, 13(2), 129-131.
• Bal Akkoç, S. ve Düşükcan, M. (2021). Örgütsel Adaletin İş Tatmini Üzerine Etkisi: Hakkâri İl’i Merkez İlçesi Devlet Okullarında Çalışan Öğretmenler Üzerinde Bir Araştırma. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 12(23), 103-124.
• Bayrak Kök, S. (2006). İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 291-317.
• Baysal, Y. E. ve Mutlu, F. (2019). Cinsiyetin Fen Laboratuvarına Yönelik Tutum Üzerinde Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması (Türkiye Örneği). Kastamonu Education Journal, 27(5), 1911-1920.
• Bedük, A. ve Ertürk, E. (2015). Sosyal Mübadele Teorisi Bağlamında Güç Mesafesi ve Örgütsel Adalet Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi. İşletme Bilimi Dergisi, 3(1), 1-19.
• Benligül, E. M., Bektaş, M. ve Arslan, G. (2022). Meta-Analizi Anlamak ve Yorumlamak: Hemşireler İçin Öneriler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 15(1), 74-86.
• Berry, L. M. (1997). Psychology at Work. San Fransisco: Mc. Graw Hill Companies Inc.
• Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P. ve Rothstein, H. R. (2009). Introduction to Meta-Analysis. WestSussex: JohnWiley&SonsLtd.
• Büyükyılmaz, O., Karakulle, İ. ve Karataş, İ. (2018). Örgütsel Kariyer Yönetiminin Duygusal Bağlılık Üzerinde Etkisinde İş Tatmininin Aracılık Rolü. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-29.
• Carmeli, A., Gilat, G. ve Waldman, D. A. (2007). The Role of Perceived Organizational Performance in Organizational Identification, Adjustment and Job Performance. Journal of Management Studies, 44(6), 972-992.
• Choi, N. H. ve Kim, Y. S. (2011). The Roles of Hotel Identification on Customer‐Related Behavior. Nankai Business Review International, 2(3), 240-256.
• Cohen, L. M. ve Morrison, K. (2007). Research Methods in Education (6. Baskı). New York: Routledge.
• Çekmecelioğlu, H.G. (2005). Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 23-39.
• Çınar, Ö. ve Özyılmaz, F. Z. (2019). İş Tatmini ile Yaşam Tatmini Arasındaki İlişki: Bayburt Üniversitesinde Bir Uygulama. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 533-556.
• Deniz, G. (2018). Örgütsel Özdeşleşme. İçinde, Örgütsel Davranış Odaklı Yönetsel Yaklaşımlar, 265-280 (Ed. Enver Aydoğan). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Dinçer, S. (2014). Eğitim Bilimlerinde Uygulamalı Meta-Analiz. Ankara: Pegem Akademi.
• Dutton, J. E., Dukerich, J. M. ve Harquail, C. V. (1994). Organizational Images and Member Identification. Administrative Science Quarterly, 39(2), 239-263.
• Edwards, M. R. (2005). Organizational Identification: A Conceptual and Operational Review. International journal of Management Reviews, 7(4), 207-230.
• Eren, E. (2012). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi (13.Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Gezer, H. ve Barutçu, E. (2020). Sanal Kaytarma ile İş Tatmini Arasindaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma. Journal of Internet Applications and Management, 11(1), 35-48.
• Gok, S., Karatuna, I., ve Karaca, P. O. (2015). The Role of Perceived Supervisor Support and Organizational Identification in Job Satisfaction. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 177, 38-42.
• Hall, D. T., Schneider, B., ve Nygren, H. T. (1970). Personal Factors in Organizational Identification. Administrative Science Quarterly, 15(2), 176-190.
• Hunter, J.E. ve Schmidt, F.L. (2004). Methods of Meta Analysis: Correcting Error and Bias in Research findings (2.Baskı). California: Sage Publications.
• İmamoğlu, S.Z., Keskin, H. ve Erat, S. (2004). Ücret, Kariyer ve Yaratıcılık ile İş Tatini Arasındaki İlişkiler: Tekstil Sektöründe Bir Uygulama. Yönetim ve Ekonomi, 11(1), 167-176.
• Karadağ, E., Bektaş, F., Çoğaltay, N. ve Yalçın, M. (2015). The Effect of Educational Leadership on Students’ Achievement: A Meta-Analysis Study. Asia Pasific Education Review, 16(1), 79-93.
• Karadal, H. (1999). Yönetici Yaşam Biçimleri ile Yöneticinin Etkinliği ve İş Tatmini Arasındaki İlişki: Bazı Sektörlerde Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Karanika-Murray, M., Duncan, N., Pontes, H. M., ve Griffiths, M. D. (2014). Organizational Identification, Work Engagement, and Job Satisfaction. Journal of Managerial Psychology, 30(8), 1019-1033.
• Kökalan, Ö. (2019). The Effect of Organizational Cynicism on Job Satisfaction: Testing the Mediational Role of Perceived Organizational Spirituality. Management Research Review, 42(5), 625-640.
• Köksal, O. (2012). Sosyal Değişim Teorisi Çerçevesinde Güven ve Algılanan Aidiyet Durumunun Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Saldırgan Davranışlar Üzerine Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Köse, E. ve Pehlivanoğlu, M. Ç. (2020). The Effect of Organizational Identification on Organizational Commitment. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 2151-2160.
• Kuzulugil, Ş. (2012). Kamu Hastaneleri Çalışanlarında İş Tatminini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 41(1). 129-141.
• Lambert, E. G., Tewksbury, R., Otu, S. E., ve Elechi, O. O. (2021). The Association of Organizational Justice with Job Satisfaction and Organizational Commitment among Nigerian Correctional Staff. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 65(2-3), 180-204.
• Lee, S. E., MacPhee, M., ve Dahinten, V. S. (2020). Factors Related to Perioperative Nurses' Job Satisfaction and Intention To Leave. Japan Journal of Nursing Science, 17(1), 1-8.
• Li, M., Pérez-Díaz, P. A., Mao, Y., ve Petrides, K. V. (2018). A Multilevel Model of Teachers’ Job Performance: Understanding the Effects of Trait Emotional Intelligence, Job Satisfaction, and Organizational Trust. Frontiers in Psychology, 9, 1-13.
• Li, Y., Liu, Z., Qin, K., Cui, J., Zeng, X., Ji, M., ... ve Li, Y. (2021). Organizational Trust and Safety Operation Behavior in Airline Pilots: The Mediating Effects of Organizational Identification and Organizational Commitment. Journal of Air Transport Management, 92, 1-12.
• Mackey, J. D., McAllister, C. P., Ellen III, B. P. ve Carson, J. E. (2021). A Meta-Analysis of Interpersonal and Organizational Workplace Deviance Research. Journal of Management, 47(3), 597-622.
• Mael, F. A. ve Tetrick, L. E. (1992). Identifying Organizational Identification. Educational and Psychological Measurement, 52(4), 813-824.
• Mael, F. ve Ashforth, B. E. (1992). Alumni and Their Alma Mater: A Partial Test of the Reformulated Model of Organizational Identification. Journal of Organizational Behavior, 13(2), 103-123.
• Morrison, E. W. ve Robinson, S. L. (1997). When Employees Feel Betrayed: A Model of How Psychological Contract Violation Develops. Academy of Management Review, 22, 226–256.
• Neubert, M. J. ve Halbesleben, K. (2015). Called to Commitment: An Examination of Relationships Between Spiritual Calling, Job Satisfaction, and Organizational Commitment. Journal of Business Ethics, 132(4), 859-872.
• Peng, J., Li, M., Wang, Z. ve Lin, Y. (2021). Transformational Leadership and Employees’ Reactions to Organizational Change: Evidence from a Meta-Analysis. The Journal of Applied Behavioral Science, 57(3), 369-397.
• Platis, C., Reklitis, P., ve Zimeras, S. (2015). Relation Between Job Satisfaction and Job Performance İn Healthcare Services. PROCEDIA-Social and Behavioral Sciences, 175, 480-487.
• Pratt, M. G. (1998). Central Questions in Organizational Identification. Identity in Organizations, 24(3), 171-207.
• Ravishankar, M. N. ve Pan, S. L. (2008). The Influence of Organizational Identification on Organizational Knowledge Management (KM). Omega, 36(2), 221-234.
• Riketta, M. ve van Dick, R. (2005). Foci of Attachment in Organizations: A Meta-Analytic Comparison of the Strength and Correlates of Workgroup Versus Organizational Identification and Commitment. Journal of Vocational Behavior, 67, 490–510.
• Rousseau, D. M. (1998). Why Workers Still Identify with Organizations. Journal of Organizational Behavior, 19(3), 217-233.
• Rousseau, D.M. (1989). Psychological and Implied Contracts in organizations. Employee Responsibilities and Rights Journal, 2, 121–139.
• Sevimli, F. ve İşcan, Ö. F. (2005). Bireysel ve İş Ortamına Ait Etkenler Açısından İş Doyumu. Ege Akademik Bakış Dergisi, 5(1), 55-64.
• Shrestha, GK. ve Singh, B. (2010). Job Satisfaction among Nurses in a Hospital. Journal of Nepal Health Research Council, 8(2), 82-85.
• Smidts, A., Pruyn, A. T. H. ve Van Riel, C. B. (2001). The Impact of Employee Communication and Perceived External Prestige on Organizational Identification. Academy of Management Journal, 44(5), 1051-1062.
• Stinglhamber, F., Marique, G., Caesens, G., Desmette, D., Hansez, I., Hanin, D. ve Bertrand, F. (2015). Employees’ Organizational Identification and Affective Organizational Commitment: An Integrative Approach. PloS One, 10(4), 1-23.
• Tajfel, H. (1978). Social Categorization, Social Identity and Social Comparison. İçinde, Differentiation Between Social Groups: Studies in the Social Psychology of Intergroup Relations, 61-76 (Ed. Henri Tajfel). London: Academic Press.
• Tiryaki, T. (2005). Örgüt Kültürünün Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Tokgöz, E. ve Seymen, O. A. (2013). Örgütsel Güven, Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Bir Devlet Hastanesinde Araştırma. Öneri Dergisi, 10(39), 61-76.
• Unanue, W., Gómez, M. E., Cortez, D., Oyanedel, J. C. ve Mendiburo-Seguel, A. (2017). Revisiting the Link Between Job Satisfaction and Life Satisfaction: The Role of Basic Psychological Needs. Frontiers in Psychology, 8, 1-17.
• van Dick, R., Christ, O., Stellmacher, J., Wagner, U., Ahlswede, O., Grubba, C., ... ve Tissington, P. A. (2004). Should I Stay or Should I Go? Explaining Turnover Intentions with Organizational Identification and Job Satisfaction. British Journal of Management, 15(4), 351-360.
• van Dick, R., Grojean, M. W., Christ, O. ve Wieseke, J. (2006). Identity and the Extra Mile: Relationships between Organizational Identification and Organizational Citizenship Behaviour. British Journal of Management, 17(4), 283–301.
• van Dick, R., van Knippenberg, D., Kerschreiter, R., Hertel, G. ve Wieseke, J. (2008). Interactive Effects of Work Group and Organizational Identification on Job Satisfaction and Extra-Role Behavior. Journal of Vocational Behavior, 72(3), 388-399.
• Vroom, V. H. (1967). Work And Motivation. New York: John Wiley and Sons Inc.
• Yürür, S. ve Nart, S. (2016). Örgütsel Adalet Algısı Kamu Çalışanlarının İhbar Etme Niyetinin Belirleyicisi Midir?. Amme İdaresi Dergisi, 49(3), 117-148.
• Zeb, A. S. F. ve Saifullah, K. (2011). The Effect of Self-Esteem and Organizational Identification on Organizational Citizenship Behavior: A Case of Pakistani Public Sector University. African Journal of Business Management, 5(9), 3448-3456.
• Zhang, L. ve Deng, Y. (2016). Guanxi with Supervisor and Counterproductive Work Behavior: The Mediating Role of Job Satisfaction. Journal of Business Ethics, 134(3), 413-427.