THE IMPACT OF PUBLIC EDUCATION AND HEALTH EXPENDITURES ON EMPLOYMENT IN TÜRKİYE: A PANEL DATA ANALYSIS (2014-2023)

Year 2025, Issue: 49, 127 - 148

Gözde Nalbant Efe

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1667953

Abstract

Public education and health services are key fiscal policy instruments that enhance employment opportunities by fostering human capital development and promoting greater social welfare. This study investigates the impact of public education and health expenditures on the employment rate in Türkiye. Utilizing data from NUTS-2 level regions over the 2014–2023 period, the analysis employs panel data techniques, specifically the Fixed Effects Driscoll-Kraay estimator and the Bias-Corrected Least Squares Dummy Variable (LSDV) method. The empirical findings indicate a positive and statistically significant relationship between real per capita public education and health expenditures and regional employment rates. Additionally, higher investment rates and greater openness are associated with increased employment, while rising labor productivity and the COVID-19 pandemic exert a negative effect. Another key result of the study is that unionization rates do not have a statistically significant impact on employment. Based on these results, the study recommends allocating greater public resources to education and health sectors as a strategy to enhance employment in Türkiye.

Keywords

Public Education Expenditures , Public Health Expenditures , Employment , Panel Data Analysis

TÜRKİYE’DE KAMU EĞİTİM VE SAĞLIK HARCAMALARININ İSTİHDAMA ETKİSİ: PANEL VERİ ANALİZİ (2014-2023)

Abstract

Kamu kesimi tarafından sunulan eğitim ve sağlık hizmetleri, ülkenin beşeri sermayesinin artışına katkı sağlayarak istihdam olanaklarını artıran, toplumsal refahın daha yüksek düzeyde gerçekleşmesini mümkün kılan önemli maliye politikası araçlarıdır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de kamu eğitim ve sağlık harcamalarının istihdam oranı üzerindeki etkisini incelemektir. Bu amaçla İBBS Düzey-2 bölgelerinin 2014-2023 dönemi verileri analiz edilmiştir. Çalışmada yöntem olarak panel veri analizi kullanılmış, kurulan modeller sabit etkiler Driscoll-Kraay tahmincisi ve Sapması Düzeltilmiş GEKK ile tahmin edilmiştir. Bu çalışmanın bulguları Türkiye’de kişi başına düşen reel kamu eğitim harcamaları ve kişi başına düşen reel kamu sağlık harcamaları ile bölgesel istihdam oranı arasında pozitif bir ilişkinin varlığını ortaya koymaktadır. Bununla birlikte yatırım oranı ve dışa açıklık arttıkça istihdam oranının arttığı, işgücü verimlilik artışı ile COVID-19 pandemisinin istihdamı azaltıcı etki gösterdiği, sendikalaşma oranının ise istihdam üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığı çalışmanın diğer bulguları arasında yer almaktadır. Sonuç olarak Türkiye’de istihdam oranının artırılması için kamu eğitim ve sağlık hizmetlerine daha fazla kaynak ayrılması önerilmektedir.

Keywords

Kamu Eğitim Harcamaları , Kamu Sağlık Harcamaları , İstihdam , Panel Veri Analizi

References

• Adeem, M. A., Sibt-e-Ali, M. ve Akhtar, R. (2019). Socio-Economic Determinants of Employment: A Case Study of Pakistan. Journal of Accounting and Finance in Emerging Economies, 5(1), 71-82.
• Akgül Yılmaz, G. (2020). Kamu Maliyesi (6. Baskı). İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Akgül Yılmaz, G. ve Nalbant Efe, G. (2021). Vergi Takozunun İstihdam Üzerindeki Etkileri: OECD Ülkeleri Karşılaşırmalı Analizi. A. B. Doğrusöz, A. Güner ve G. A. Yılmaz (Eds.). Güncel Maliye Tartışmaları-3, Dr. Veysi Seviğ’e Armağan içinde (49-86). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Akgül Yılmaz, G. ve Nalbant Efe, G. (2023). Türkiye’nin Vergi Yükü Haritası: Bölgeler ve İller İtibarıyla Brüt ve Net Vergi Yükü. Yılmaz, A. VE Dumludağ, D. (Eds.). Değişen Dünya ve Türkiye Ekonomisi (255-310). Ankara: Efil Yayınevi.
• Akgül Yılmaz, G. ve Nalbant Efe, G. (2025). Kadın İstihdamını Etkileyen Ekonomik ve Mali Faktörler: Türkiye Geneli ve SEGE Bölgeleri İçin Panel Veri Analizi. Öneri Dergisi, 20(63), 117-147. DOI: 10.14783/maruoneri.1576956
• Akıncı, A. (2017). Türkiye’de Eğitim Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi. Maliye Dergisi, 173, 387-397.
• Altun, Y., İşleyen, Ş. ve Görür, Ç. (2018). Türkiye’de Eğitim ve Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyümeye Etkisi: 1999-2017. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 39, 223-244.
• Anowor, O. F., Ichoku, H. E., Onodugo, V. A., Ochinanwata, C. ve Uzomba, P. C. (2023). Does Investment in Education and Health Impact Youth Employment Outcomes? Evidence from Sub-Saharan Africa. Cogent Economics & Finance, 11, 2160128. https://doi.org/10.1080/23322039.2022.2160128
• Asaleye, A. J., Ojo, A. P., and Olagunju, O. E. (2023). Asymmetric and Shock Effects of Foreign Aid on Economic Growth and Employment Generation. Research in Globalization, 6, 100123. https://doi.org/10.1016/j.resglo.2023.100123
• Ataç, B. (2006). Maliye Politikası. Gelişimi, Amaçları, Araçları ve Uygulama Sorunları. Eskişehir: Etam A. Ş. Matbaası.
• Atılgan, E., Kılıç, D. ve Ertuğrul, H. M. (2017). The Dynamic Relationship Between Health Expenditure and Economic Growth: Is the Health-Led Growth Hypothesis Valid for Turkey?, The European Journal of Health Economics, 18(5), 567-574.
• Attinasi, M. G., Berardini, F., De Stefani, R. ve Osterloh, S. (2016). The Effects of Labour Income Taxes on Labour Market Performance: An Empirical Analysis. Erişim Adresi https://www.bancaditalia.it/pubblicazioni/altri-atti-convegni/2016-current-issues-fiscal-policy/Attinasi_Berardini_DeStefani_Osterloh.pdf
• Avdiu, B., Pela, K. ve Froy, C. A. (2023). What We Are Reading About Productivity Growth and Jobs. Jobs and Development, Erişim Adresi: https://blogs.worldbank.org/en/jobs/what-were-reading-about-productivity-growth-and-jobs
• Aydıner-Avşar, N. ve Onaran, Ö. (2010). The Determinants of Employment: A Sectoral Analysis for Turkey. The Developing Economies, 48(2), 203–31.
• Balcı, M. B. (2022). Mekansal Ekonometri Analizi ile Türkiye’de İstihdamın Belirleyicileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Kütahya.
• Baltagi, B. H. (2021). Econometric Analysis of Panel Data (6th ed.). Switzerland: Springer.
• Barro, R. J. (1990). Government Spending in a Simple Model of Endogenous Growth. Journal of Political Economy, 98(1), 103-117.
• Barro, R. J. (2013). Health and Economic Growth. Annuals of Economics and Finance, 14(2), 305-342.
• Barro, R. J. ve Sala-i-Martin, X. (2004). Economic Growth (2nd ed.). Cambridge: The MIT Press.
• Behera, D. K. ve Tiwari, M. (2014). Growth and Determinants of Employment in Indian Agriculture. Journal of Land and Rural Studies, 2(1), 43–55.
• Blundell, R. and Bond, S. (1998). Initial Conditions and Moment Restrictions in Dynamic Panel Data Models. Journal of Econometrics, 87(1), 115- 143.
• Bun, M. J. G. and Kiviet, J. F. (2003). On the Diminishing Returns of Higherorder Terms in Asymptotic Expansions of Bias. Economic Letters, 79(2), 145-152.
• Chang, J., Shaw, M. ve Lai, C. (2007). A “Managerial” Trade Union and Economic Growth. European Economic Review, 51, 365-384.
• Cömertler Şimşir, N. Çondur, F., Bölükbaş, M. ve Alataş, S. (2015). Türkiye’de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar, 52(604), 43-54.
• Contreras, D., de Mello, L. ve Puentes, E. (2011). The Determinants of Labour Force Participation and Employment in Chile. Applied Economics, 43, 2765–2776.
• Coşkun Yılmaz, S. (2023). The Effect of Health and Education Expenditures on the Employment: Empirical Evidence from Türkiye. Journal of Economics and Research, 4(2), 21-34.
• Çelik, O. (2021). Türkiye’de Kamu Yatırımlarının İstihdamdaki Cinsiyet Eşitsizlikleri Üzerine Etkisi: Mekansal Panel Veri Analizi. Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 39(2), 191-209.
• Çöğürcü, İ. ve Çoban, O. (2011). Dış Borç Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1980-2009). KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(21), 133-149.
• Dachito, A. C., Alemu, M. ve Alemu, B. (2020). The Impact of Public Education Expenditures on Graduate Unemployment: Cointegration Analysis to Ethiopia. Journal of International Trade, Logistics and Law, 6(2), 62-78.
• Dew-Becker, I. ve Gordon, R. J. (2012). The Role of Labour-market Changes in the Slowdown of Europen Productivity. Review of Economics and Institutions, 3(2), 1-45.
• Doğan, M. (2023). Kamu Eğitim Harcamalarının Gelir Eşitsizliği ve İstihdamla İlişkisinin Panel Veri Yöntemiyle Analizi. Maliye Dergisi, 184, 171-196.
• Dolenc, P. ve Laporsek, S. (2012). Labour Taxation and Its Impact on Employment Growth. Managing Global Transitions, 10(3), 301-318.
• Elburz, Z. ve Çubukçu, K. M. (2021). Spatial Effects of Transport Infrastructure on Regional Growth: The Case of Turkey. Spatial Information Research, 29(1), 19–30. https://doi.org/ 10.1007/s41324-020-00332-y
• Erol, H. ve Aytur, G. (2017). Türkiye’de İşsizlik ve Sendikalaşma Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 2(2), 116-127.
• Faridi, M., Malik, S. ve Ahmad, I. (2010). Impact of Education and Health on Employment in Pakistan: A Case Study. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 18, 58-68.
• Göze Kaya, D., Durgun Kaygısız, A. ve Altuntepe, N. (2015). Türkiye’de Kamu Harcamalarının Toplam İstihdama Etkisi Üzerine Bir Değerlendirme. AKÜ İİBF Dergisi, 17(1), 83-96.
• Grimaccia, E., ve Lima, R. (2013). Public Expenditure on Education, Education Attainment and Employment: A Comparison Among European Countries. XXVIII Conference of the Italian Association of Labour Economists (AIEL), 1-18, Rome. Erişim Adresi https://www.academia.edu/64557208/Public_expenditure_on_education_education_attainment_and_employment_a_comparison_among_European_countries
• Hausman, J. A. (1978). Specification Tests in Econometrics. Econometrica, 46(6), 1251-1271. doi: 10.2307/ 1913827
• ILO (2025). Employment. Erişim Adresi https://www.ilo.org/resource/employment-1#:~:text= Persons%20in%20employment%20or%20the,services%20for%20pay%20or%20profit.
• Kar, M. ve Taban, S. (2003). Kamu Harcama Çeşitlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(03), 145-169.
• Karagöz, B. C. (2024). Döviz Kuru Oynaklığının İstihdama Etkisi: Türkiye Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çankırı Karatekin Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çankırı.
• Kenny, V. S. (2019). Effects of Human Capital Investment on Unemployment Volatility in Nigeria (1981-2015). MPRA Paper, No: 93295. Erişim Adresi https://mpra.ub.uni-muenchen.de/93295/
• Keynes, J. M. (1936). The General Theory of Employment, Interest and Money. London: Palgrave Macmillian Publishing Company.
• Kiper, K. (2024). Türkiye’s Shifting Fiscal Policy Landscape after 2000: An Evaluation of Public Investment. In A. Akıncı (Ed.), Theory and Applied Fiscal Policy: Empirical and Theoretical Studies (pp. 377-387). Peter Lang.
• Kurt, S. (2015). Government Health Expenditures and Economic Growth: A Feder-Ram Approach for the Case of Turkey. International Journal of Economics and Financial Issues, 5, 441-447.
• Lucas, R. (1988). On the Mechanics of Economic Development. Journal of Monetary Economics, 22, 3-42.
• Mercan, M. (2013). The Relationship Between Education Expenditure and Economic Growth in Turkey: Bounds Testing Approach. European Academic Research, 1/6, 1155-1172.
• Moody, C. E. (1974). The Measurement of Capital Services by Electrical Energy. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 36(1), 45–52.
• Nalbant Efe, G. ve Akgül Yılmaz (2022). OECD Ülkelerinde Vergi Takozunun Kadın ve Erkek İstihdamına Etkilerinin Panel Veri Yöntemi ile Analizi. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 8(1), 179-202.
• OECD (2025). Employment Rate in OECD Countries. Erişim Adresi https://www.oecd.org /en/data/indicators/employment-rate.html?oecdcontrol-40985420ae-var3=1955
• Özaydın, Ö. Ve Dağdemir, A. (2023). The Role of Education Expenditures on Norway’s Employment. International Conference on Humanity and Social Sciences, 38-47, Muş. Erişim Adresi https://www.researchgate.net/publication/376797803_The_Role_of_Education_Expenditures_on_Norway's_Employment
• Pehlivan, O. (2011). Kamu Maliyesi. Trabzon: Murathan Yayınevi.
• Pirim, Z., Owings, W. A. ve Kaplan, L. S. (2014). The Long-Term Impact of Educational and Health Spending on Unemployment Rates. European Journal of Economic and Political Studies, 7, 46-65.
• Romer, P. M. (1986). Increasing Returns and Long-Run Growth. Journal of Political Economy, 94, 1002-1037.
• Sağır, M. ve Kaplan, S. (2024). Türkiye'de Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1), 157-175.
• Sarıca, S. (2023). Türkiye’de Sendikalaşma Oranı, Ticari Açıklık Oranı ve Kamu Nihai Tüketim Harcamalarının İşsizlik Üzerine Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz. Sosyoekonomi, 31(56), 411-440.
• Seyhan, B. ve Seyhan, N. (2024). Eğitim, Sağlık ve İstihdam İlişkisi: Almanya Örneği. Uluslararası İleri Doğa Bilimleri ve Mühendislik Araştırmaları Dergisi, 8, 866-873.
• Solow, R. M. (1956). A Contribution to the Theory of Economic Growth. The Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65-94.
• Sulistyowati, N. (2013). The Effect of Educational, Health, Infrastructure Expenses on the Workforce Employment and Poverty. International Journal of Administrative Science & Administration, 20(3), 121-128.
• Susam, N. (2016). Kamu Maliyesi, Temel Kavram ve Esaslar. İstanbul: Beta Basım.
• Şener, B. (2009). Employment Growth in A Cross-Section of Turkish Districts: A Spatial Analysis. (Unpublished Master’s Thesis). Koç University, Graduate School of Social Sciences & Humanities, İstanbul.
• Şenol, N. ve Onaran, S. (2022). The Relationship between Economic Growth and Health, R&D Expenditures and Unemployment in Turkey. Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi, 6 (1), 141-155.
• T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) (2025). Çalışma Hayatı İstatistikleri. Erişim Adresi https://www.csgb.gov.tr/%C4%B1statistikler/calisma-hayati-%C4%B1statist ikleri/resmi-%C4%B1statistik-programi/calisma-hayati-%C4%B1statistikleri/
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü (2025). İller İtibarıyla Merkezi Yönetim Bütçe İstatistikleri. Erişim Adresi https://muhasebat.hmb.gov.tr/iller-itibariyle-merkezi-yonetim-butce-istatistikleri-2004-2019
• Taban, S. (2010). İçsel Büyüme Modelleri ve Türkiye. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Tarı, R. ve Bakkal, H. (2017). Türkiye’de İşsizliğin Belirleyicileri. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 1-18.
• Tığtepe, E. (2020). Dış Ticaretin İstihdama Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine bir Uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Topal, M. H. ve Bölükbaş, M. (2020). OECD Ülkelerinde Vergi Takozunun Emek Piyasası ve Üretim Üzerindeki Etkileri. Vergi Raporu, 253, 150-181.
• TÜİK (2025a). İşgücü İstatistikleri. Erişim Adresi https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori? p=Istihdam,-Issizlik-ve-Ucret-108
• TÜİK (2025b). Bölgesel İstatistikler. Erişim Adresi https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik /sorguGiris.do
• Tunehed, P. (2019). Labour Taxation and Its Effect on Employment. A Study of Labour Taxation in 13 Countries. (Unpublished Master Thesis). Umea University, Master of Science in Economics, Sweden.
• Uçan, O. ve Yeşilyurt, H. (2016). Türkiye'de Eğitim Harcamaları ve Büyüme İlişkisi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(2), 179-185.
• Ünsal, E. (2016). İktisadi Büyüme. Ankara: BB101 Yayınları.
• Vermeend, W., Ploeg, R. ve Timmer, J. W. (2008). Taxes and the Economy, A Survey on the Impact of Taxes on Growth, Employment, Investment, Consumption, and the Environment. USA: Edward Elgar Publishing.
• Voyvoda, E. (2012). Türkiye Ekonomisinde Kamu Maliye Politikaları ve Büyüme İlişkisi Üzerine bir Değerlendirme (No. 2012/ 72). Discussion Paper. https://www.econstor.eu/bitstream/ 10419/81621/1/723858187.pdf
• Võrk, A., Leetmaa, R., Paulus, A. ve Anspal, S. (2007). Tax-benefit Systems in the New Member States and Their Impact on Labour Supply and Employment. PRAXIS Center for Policy Studies, Working Paper, No: 26.
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2018). Panel Veri Ekonometrisi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Yılmaz, Ö. ve Akıncı, M. (2012). İktisadi Büyüme ve Makroekonomik Belirleyicileri. Ankara: Nobel Yayın.
• Zimcik, P. (2017). Tax Wedge in OECD Countries-A New Evidence. International Scientific Conference Economic Policy in Global Environment, 311-320, Ostravica, Czech Republic. Erişim Adresi https://www.narodacek.cz/wp-content/uploads/2019/10/Proceedings_ 2017_Part_II_web-144-153.pdf