Rumeli Fatihi Osmanlı Şehzadesi: Gazi Süleyman Paşa

Yıl 2009, Cilt: 18 Sayı: 1, 279 - 297, 01.01.2009

Salih Pay

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

Rumeli Fatihi Osmanlı Şehzadesi: Gazi Süleyman Paşa

Öz

Bu araştırma Süleyman Paşa’nın Rumeli’ye yönelik askerî faaliyetleri ile Rumeli’yi Türkleştirme ve İslâmlaştırma çerçevesinde izlediği yöntemleri tanıtmayı amaçlamaktadır. Süleyman Paşa, Orhan Gazi’nin büyük oğlu olup genç yaşta vefat etmiştir. O, Bizans İmparatorluğu’ndaki taht mücadeleleri ve bölgede meydana gelen şiddetli depremin de etkisiyle savunmasız hale gelen Rumeli’yi, tecrübeli diğer Türk beylerinin de desteğini alarak fethetmişti. Onun, gayrimüslim halka hoşgörüyle davranması, imar faaliyetlerinde bulunması ve çok sayıda Türkmen aileyi bölgeye yerleştirmesi, Rumeli’de Türk-İslâm kültürünün ve Osmanlı hâkimiyetinin oluşması ve gelişmesinde etkili olmuştur

Anahtar Kelimeler

Süleyman Paşa, Osmanlı Devleti, Rumeli, Balkanlar, Gelibolu

Kaynakça

• Ahmed Refik, Bizans Karşısında Türkler, Marifet Matbaası, İstanbul
• Ahmedî, Dâstân ve Tevârîh-i Mülûk-i Âl-i Osman, düzenleyen N. Atsız Çiftçioğlu, Türkiye Yayınevi, İstanbul 1949.
• Aksun, Ziya Nur, Osmanlı Tarihi, Ötüken Neşriyat, I-VI, c. I, İstanbul 1994.
• Aktepe, Münir, “Osmanlı’ların Rumeli’de ilk Fethettikleri Çimbi Kal’ası”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, c. I, sy. 1–2, İstanbul 1949–1950, ss. 283–307.
• -------, “Çimbi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c. VIII, İstanbul 1993, ss. 317–318.
• Âşık Paşa-zâde Ahmed Âşıkî, Tevârîh-i Âl-i Osmân, neşr. Âlî Bey, Matbaa‘-i âmire, İstanbul 1332.
• Ayverdi, Ekrem Hakkı, Osmanlı Mimarisinin İlk Devri, İstanbul 1966.
• -------, “Gazi Süleyman Paşa Vakfiyesi ve Tahrîr Defterleri”, Vakıflar Dergisi, sy. VII, 1968, ss. 19-28.
• Barkan, Ömer Lütfi, “Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskân ve Kolonizasyon Metodu Olarak Vakıflar ve Temlikler I İstilâ Devirlerinin Kolonizatör Türk Dervişleri ve Zaviyeler”, Vakıflar Dergisi, sy. II, Ankara 1942, ss. 279 – 304.
• Beyoğlu, Ahmet, “Hun Akınları Çağında Balkanlar”, Balkanlar El Kitabı, derleyenler Osman Karatay – Bilgehan A. Gökdağ, I-III, c. I, Ankara 2006, ss. 69–85.
• Çetin, Osman, Selçuklu Müesseseleri ve Anadolu’da İslâmiyet’in Yayılışı, Marifet Yayınları, İstanbul 1981.
• Çoban, Erdal, “Ana Hatlarıyla Erken Dönem Macar Ortaçağına Bir Bakış”, Balkanlar El Kitabı, derleyenler Osman Karatay – Bilgehan A. Gökdağ, I-III, c. I, Ankara 2006, ss. 165–184.
• De Lamartine, Alphonse, Osmanlı Tarihi, I-II, Sabah Yayınları, İstanbul 1991.
• Emecen, Feridun M., İlk Osmanlılar ve Batı Anadolu Beylikler Dünyası, Kitabevi, İstanbul 2001.
• -------, “Gelibolu”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c. XIV, İstanbul 1996, ss. 1–6.
• Gibbons, Herbert Adams, Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşu, trc. Ragıb Hulûsi, Devlet Matbaası, İstanbul 1928.
• Hammer, Baron Joseph Von Purgstall, Devlet-i Osmaniye Tarihi, trc. Mehmed Atâ, c. I, İstanbul 1329.
• Hoca Sadeddin, Tacü’t-Tevârih, Tab‘hâne-i âmire, c. I, İstanbul 1279.
• Hussey, J. M., The Byzantine World, Harper-Row Yayınları, Newyork
• Imber, Colin, Osmanlı İmparatorluğu 1300 – 1650, çev. Şiar Yalçın, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2006.
• İbn Kemal, Kemal Paşa-oğlu Şemsüddin Ahmed, Tevârih-i Âl-i Osman, yayına hazırlayan Şerafettin Turan, TTK Basımevi, II. Defter, Ankara 1991.
• İnalcık, Halil, “Rumeli”, İslâm Ansiklopedisi, Milli Eğitim Basımevi, c. IX, İstanbul 1964, ss. 766-773.
• -------, “Osmanlı Tarihine Toplu Bir Bakış”, Osmanlı, editör Güler Eren, I-XII, c. I, Ankara 1999, ss. 37-117.
• İnbaşı, Mehmet, “Balkanlar’da Osmanlı Hâkimiyeti ve İskan Siyaseti”, Türkler, editör Hasan Celal Güzel, Yeni Türkiye Yayınları, c. IX, Ankara 2002, ss.154–164.
• İsen, Mustafa, Künhü’l Ahbâr’ın Tezkire Kısmı, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara 1994.
• Jorga, Nicolae, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi (1300 – 1451), çev. Nilüfer Epçeli, Yeditepe Yayınevi, c. I, İstanbul 2005.
• Karatay, Osman, “Avar Hakimiyeti ve Balkanların Slavlaşması”, Balkanlar El Kitabı, derleyenler Osman Karatay – Bilgehan A. Gökdağ, I-III, c. I, Ankara 2006, ss. 86–93.
• Karpat, Kemal H., “Balkanlar”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c.V, İstanbul 1992, ss. 25-32.
• -------, “Dobruca”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c. IX, İstanbul 1994, ss. 482–486.
• Kazıcı, Ziya, İslâm Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, Kayıhan Yayınları, İstanbul 1999.
• Kayapınar, Ayşe, “Bulgarların Balkanlara Göçü ve Tuna Bulgar Devleti”, Balkanlar El Kitabı, derleyenler Osman Karatay – Bilgehan A. Gökdağ, I-III, c. I, Ankara 2006, ss. 105–128.
• Kepecioğlu, Kâmil, Bursa Kütüğü, I-IV, Bursa Yazma ve Eski Basma Eserler Kütüphanesi, Genel no. 4519 – 4522.
• Kinross, Lord, Osmanlı İmparatorluğunun Yükselişi ve Çöküşü, çev. Meral Gaspıralı, Altın Kitaplar, İstanbul 2008.
• Köprülü, Fuad, Osmanlı Devletinin Kuruluşu, TTK Basımevi, Ankara 1991.
• Lowry, Heat W., Osmanlı Döneminde Balkanların Şekillenmesi 1350- 1550, çev. Ahmet Cemal, Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2008.
• Mantran, Robert, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, I-II, Say Yayınları, İstanbul 1991.
• Mehmed Neşrî, Kitâb-ı Cihan-nümâ, hazırlayanlar Faik Reşit Unat - Mehmed Altay Köymen, TTK Basımevi, c. I, Ankara 1949. (Neşrî)
• Mustafa Nuri Paşa, Netâyicü’l-Vukûât, Uhuvvet Matbaası, c. I, 2. Baskı, İstanbul 1327. (Netâyicü’l-Vukûât)
• Nicol, Donald M., Bizans’ın Son Yüzyılları (1261 - 1453), çev. Bilge Umar, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1999.
• -------, Bizans ve Venedik Diplomatik ve Kültürel İlişkileri Üzerine, trc. Gül Çağalı Güven, Sabancı Üniversitesi Yayını, İstanbul 2000.
• Nişancı Mehmed Paşa, Târîh-i Nişancı Mehmed Paşa, Tab‘hane-i âmire, İstanbul 1279.
• Ocak, Ahmet Yaşar – Faruki, Süreyya, “Zâviye”, İslâm Ansiklopedisi, ME Basımevi, c. XIII, İstanbul 1986, ss. 468-476.
• Oğuzoğlu, Yusuf, “Balkanlardaki Türk Varlığının Tarih İçindeki Gelişmesi”, Balkanlar’daki Türk Kültürünün Dünü-Bugünü- Yarını Uluslararası Sempozyum (26–28 Ekim 2001) Bildiri Kitabı, yayına hazırlayan Hasan Basri Öcalan, Bursa 2002, ss.1–19.
• Ostrogorsky, Georg, Bizans Devleti Tarihi, çev. Fikret Işıltan, TTK Yayını, 4. baskı, Ankara 1995.
• Parmaksızoğlı, İsmet, “Süleyman Paşa”, Türk Ansiklopedisi, c. XXX, Ankara 1981, ss. 95.
• Shaw, Stanford J., Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, I-II, E Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 1994.
• Selçuk, Hava, “Tapu Tahrir ve Maliyeden Müdevver Defterlere Göre Rumeli’de Üniversitesi) Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sy. 12, yıl 2002, ss. 89-104.
• Sezgin, İbrahim, “Osmanlıların Rumeli’ye Geçişi ve İlk Fetihler”, Osmanlı, editör Güler Eren, Yeni Türkiye Yayınları, I-XII, c. I, Ankara 1999, ss. 212–216.
• Şükrullah, Behcetüttevârîh, düzenleyen ve çev. N. Atsız Çiftçioğlu, Türkiye Yayınevi, İstanbul 1949.
• Tekindağ, Şehabeddin, “Süleyman Paşa”, İslâm Ansiklopedisi, Milli Eğitim Basımevi, c. XI, İstanbul 1979, ss. 190–194.
• Turan, Osman, Selçuklular Târihi ve Türk-İslâm Medeniyeti, Boğaziçi Yayınları, 4. Baskı, İstanbul 1993.
• -------, Selçuklular Zamanında Türkiye, Boğaziçi Yayınları, 5. Baskı, İstanbul 1998.
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi, TTK Basımevi, c. I, 5. baskı, Ankara 1988.
• Yücel, Mualla Uydu, “Balkanlarda Peçenekler, Uzlar ve Kumanlar”, Balkanlar El Kitabı, derleyenler Osman Karatay – Bilgehan A. Gökdağ, I-III, c. I, Ankara 2006, ss. 185–214.
• Zachariadou, Elizabeth A., “İlk Osmanlılara Dair Tarih ve Efsaneler”, çev. Yunus Koç, Söğüt’ten İstanbul’a Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu Üzerine Tartışmalar, derleyenler Oktay Özel – Mehmet Öz, İmge Kitabevi, İstanbul 2000, ss. 341-394.