Hadislerden İnanç Esası Tesbiti
Yıl 2006,
Cilt: 15 Sayı: 2, - , 01.06.2006
Tevfik Yücedoğru
Öz
Hadislerden inanç esasları tespiti usul tartışmalarının en hararetli kısmını oluşturmaktadır. Özellikle hicri ikinci asırdan itibaren uydurma hadis faaliyetlerinin hız kazanması kelâm âlimlerini ilke tespitine yöneltmiş ve buna bağlı olarak bazı prensiplerin benimsenmesini beraberinde getirmiştir. Bu makale, hadislerden itikâdî ilke tespitinde gerekli olan usûlleri konu edinmektedir
Kaynakça
- Ahmed b. Hanbel, er-Red ale’z-Zenâdika ve’l-Cehmiyye, Kahire 1399. el-Bağdâdî, Ebû Mansûr Abdulkâdir b. Tâhir Abdulkâhir,
- Usûlu’d-Dîn, İstanbul, 1346/1928 el-Bâkıllânî, Ebû Bekr Muhammed b. Tayyib b. Muhammed,
- Kitabu’t-Temhîd, (nşr. Richard J. Mc Carty),El-Mektebetü’ş- Şarkıyye, Beyrut, 1957
- …….., İ’câzu’-l Kur’ân, (thk, Muhammed Şerîf Sükker), Beyrut, 1411h/1990
- Bekir Topaloğlu, Kelâm İlmi Giriş, İstanbul, 1993, Beşinci Basım, İstanbul, 1993
- Beyâzî, Kemâlüddîn Ahmed b. Hasan, İşârâtü’l-Merâm min ‘Ibârâti’l-İmâm, (tahkik, Muhammed Zahid el-Kevseri), İstanbul, 1949 el-Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâîl, el-Câmi’u’s
- Sahîh, I-VIII, Pamuk Yayınları, İstanbul, tsz. el-Câbiri, Arap-İslam Kültürünün Akıl Yapısı, (Çev. Burhan Köroğlu, Hasan Hacak, Ekrem Demirli), Kitabevi yay., İstanbul,1999 el-Cürcânî, Ebû’l-Hasen Seyyid Şerîf Ali b. Muhammed b. Ali,
- Kitâbu’t-Ta’rîfât, İstanbul, tsz el-Cüveynî,Ebû’l-Meâlî Abdulmelik, Kitâbu’l-İrşâd ilâ Kavâtı’i’l-Edilleti fî Usûli’l-İ’tikâd, (nşr. M.Yûsuf Mûsa-Ali Abdulmun’im Abdulhamîd), Mısır, İmâmu’l-Harameyn Rukneddîn Ebû Hanîfe, İmâm-ı A’zam Nu’man b. Sâbit, el-Âlim ve’l- Müteallim, (İmâm-ı Azam’ın Beş Eseri içinde, çev. Mustafa Öz), İstanbul, 1981 Ebû’l-Mu‘în
- Muhammed, Tebsiratü’l-Edille fî Usûli’d-Dîn, (nşr. Claude Salame), Dımaşk, 1993 el-Eş’arî, Ebû’l-Hasen İbn Ebû Bişr Ali b. İsmail b. İshak,
- Kitâbu’l-Luma’ fi’r-Redd ‘alâ Ehli’z-Zeyği ve’l-Bida’, (nşr., Richard J. Mc Carthy), Beyrut, 1952.
- ……., el-İbâne ‘an Usûli’d-Diyâne, Medine, 1975
- Fazlurrahman, Ana Konularıyla Kur’an, (çev.Alpaslan Açıkgenç), Ank.,1996 el-Gazzâlî, Muhammed b.Muhammed, Faysalu’t-Tefrika beyne’l-İslâm ve’z-Zendeka, İslâm’da Müsamaha, (çev.
- Süleyman Uludağ), İstanbul,1990
- Hayri Kırbaşoğlu, İslam Düşüncesinde Hadis Metodolojisi, Ankara Okulu Yayınları, Ankara,1999
- ……., “Hz.İsa(AS)’yı Gökten İndiren Hadislerin Tenkidi”, İslamiyat, III (2000), Sayı 4, Ankara,2000, s.158.
- Hüseyin Avni, Cerîde-i İlmiye, Sayı 57, s.1817, İstanbul,1339.
- Hüseyin Hansu, Mutezile ve Hadis, Ankara Okulu Yayınları, Ankara,2004
- Hüseyin Kahraman, Matüridilikte Hadis Kültürü, Arasta Yayınları, Bursa, 2001 İbn
- Abdulhalîm, el-Furkân beyne Evliyâi’r-Rahmân ve Evliyâi’ş- Şeytân, Mısır, tsz …….., el-‘Akîdetü’l-Vâsıtıyye, Kahire, tsz. İsmail Hakkı Ünal, İmam Ebû Hanife’nin Hadis Anlayışı ve Hanefi Mezhebinin Hadis Metodu, DİB. İlmî Eserler 60, Ankara,1994
- İzmirli İsmail Hakkı, Yeni İlm-i Kelâm, Birinci Kitap, Evkâf-ı İslâmiyye Matbaası, İstanbul 1339–1341
- Kâdî Abdülcebbâr,Ebû’l-Hasen Abdulcebbâr b. Ahmed, el- Muğnî fî Ebvâbi’t-Tevhîd ve’l-Adl, (nşr. İbrahim Medkûr editörlüğünde heyet), Kahire, 1960–65
- ……., Fadlu’l-İ’tizâl ve Tabakâtü’l-Mu’tezile, (nşr.Fuâd Seyyid), Tunus, 1986, s. 193 vd.
- ……., Şerhu’l- Usûli’l-Hamse, (nşr. Abdulkerîm Osman), Kahire, 1975, el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed,
- Tefsîru’l-Kur’âni’l-‘Azîm el-Müsemmâ Te’vîlâtü Ehli’s-Sünne, (thk., Fâtıma Yûsuf el-Haymî),I-V, Beyrut, 1425h/2004
- ……., Kitâbu’t-Tevhîd, (nşr. Fethullah Huleyf), İstanbul, , Meymûn b. Muhammed b. Ebû’l-Abbâs Takıyyuddîn Ahmed b.