Kıbrıs’ta Dinî Hayat: Tatlısu Örneği

Yıl 2017, Cilt: 26 Sayı: 1, 39 - 80, 05.06.2017

Halil Aydınalp

Öz

Bu makalede, Tatlısu bölgesinden hareketle, Kıbrıs’taki dinî hayat ele alınmaktadır. Dinî hayat inanç, ibadet, dinin sosyal etkileri ve gelenekselleşmiş dinî davranışlar açısından tahlil edilirken; özellikle dindarlıkta cinsiyet, yaş, ekonomi ve Kıbrıslılık durumuna göre nasıl bir farklılaşma olduğu gözlem altına alınmaktadır.  Yaşları 15 ilâ 70 arasında değişen 200 kişiye, “Dinî Eğilim Ölçeği-I: İnanç ve İbadet” ve “Dinî Eğilim Ölçeği-II: Sosyal Hayat” ölçekleri uygulanan araştırmada, inanç esaslarına katılımın yüksek olduğu tespit edilmiştir.  İbadetler ise, katılım ve düzen problemi olmasına rağmen, önemsenmeye devam edilmektedir. Cinsiyete ve Kıbrıslılık durumuna göre bütün boyutlarda anlamlı bir farklılaşma varken, yaş ve ekonomik duruma göre dinî hayatta anlamlı bir farklılaşma tespit edilmemiştir.

Anahtar Kelimeler: Kıbrıs, Tatlısu, Dinî Hayat, Dindarlık, Sosyal Farklılaşma.

Kaynakça

• Akdoğan, Ali, Geleneksel Toplumdan Modern Topluma Geçişte Dinî Hayat (Rize Örneği), Rağbet Yayınları, İstanbul 2002.
• Arslan, Mustafa, Türk Popüler Dindarlığı (Çorum Örneği), Dem Yayınları, İstanbul 2004.
• Arslantürk, Zeki-Amman, Tayfun, Sosyoloji, Kaknüs Yayınları, 4.Bsk., İstanbul 2001.
• Atalay, Talip, Geçmişten Günümüze Kıbrıs: İdari Yapılanma ve Din Eğitimi, Mehir Vakfı Yayınları, Konya 2003.
• Aydınalp, Halil, Din Kurumu Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma: Gerede’de Dinî Hayat, Gerede Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul 2012.
• Ayten, Ali, Empati ve Din: Türkiye’de Yardımlaşma ve Dindarlık Üzerine Psiko-sosyal Bir Araştırma, İz Yayıncılık, 2. Baskı, İstanbul, 2013.
• Bağışkan, Tuncer, “Akatu (Tatlısu) ile çevresinin tarihi geçmişi”, http://www.yeniduzen.com/Ekler/adres-kibris/106/akatu-tatlisu-ile-cevresinin-tarihi-gecmisi/384, 21.03.2016.
• Berger, Peter L., “Dinî ve Toplumsal Kurumların Değişimi”, Din ve Modernlik -Toplumbilim Yazıları-1, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2002.
• ______, Kutsal Şemsiye, Çev.Ali Coşkun, Rağbet Yayınları, 2.Bsk., İstanbul 2000.
• Bilgiseven, A. Kurtkan, Din Sosyolojisi, Filiz Kitabevi, İstanbul 1985.
• Çelik, Celalettin Şehirleşme ve Din (Konya Örneği), Çizgi Yayınları, Konya 2002.
• Diyanet İşleri Başkanlığı, Dinî Hayat Araştırması, Ankara 2014.
• Emre, Yusuf-Yapıcı, Asım, “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Vatandaşlarının Değer Yönelimleri”, Turkish Studies, Volume 10/2, Winter 2015.
• Er, İzzet, Sosyal Gelişme ve İslam, Furkan Yayınları, Bursa 1994.
• Ermiş, Hacı, Kıbrıs’ta Sosyal ve Dini Hayat: Mesarya Örneği, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2016.
• Fox, Jonathan-Sandler, Shmuel, “The Question of Religion and World Politics”, Terrorism and Political Violence, 17, 2005.
• Freyer, Hans, Din Sosyolojisi, Çev.Turgut Kalpsüz, Ankara Ü. İ. F. Yayınları, Ankara 1964.
• Furseth, Inger- Repstad, Pal, Introduction to the Sociology of Religion: Classical And Contemporary Perspectives, Ashgate Publishing, 2006.
• Günay, Ünver, Din Sosyolojisi, İnsan Yayınları, 3. Bsk., İstanbul 2000.
• ______, Erzurum ve Çevre Köylerinde Dinî Hayat, Erzurum Kitaplığı, İstanbul 1999.
• http://ww1.emu.edu.tr/tr/699, 04.05.2016.
• http://www.kktcsecimler.com/bolge-sonuclari.html?bolge=15, 23.03.2016.
• http://www.tatlisubelediyesi.org/icerik.php?id=11, 16.03.2016
• http://www.tatlisubelediyesi.org/icerik.php?id=11, 16.03.2016
• http://www.tatlisubelediyesi.org/icerik.php?id=11, 16.03.2016
• Karaşahin, Hakkı, Bir Batı Anadolu Kasabasında Dinî Hayat-Gördes Örneği-, Birleşik Yayınları, Ankara 2008.
• Kurt, Abdurrahman, Din Sosyolojisi, Dora Yayınları, Bursa 2011.
• Kehrer, Günter, Din Sosyolojisi, Çev.Semahat Yüksel, Kubbealtı Neşriyat, İstanbul 1992.
• Kirman, M. Ali, Yeniyayla’da Dinî Hayat, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1994.
• Koştaş, Münir, Üniversite Öğrencilerinde Dine Bakış, T.D.V. Yayınları, Ankara 1995.
• Köktaş, M. Emin Türkiye’de Dinî Hayat (İzmir Örneği), İşaret Yayınları, İstanbul 1993.
• Müftüler, Habibe Gülsüm, Modernleşme Sürecinde Yaşlılık Açısından Kurumsallaşma ve Maneviyat, Basılmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Din Sosyolojisi Bilim Dalı, İstanbul 2016.
• Newman, David, “Gush Emunim”, Encyclopedia of the Modern Middle East and North Africa, (Edt.) Philip Mattar, Vol. 2., 2nd ed., Macmillan Reference, New York 2004.
• Okumuş, Ejder, Dinin Meşrulaştırma Gücü, Ark Kitapları, İstanbul 2005.
• ______, Toplumsal Değişme ve Din, İnsan Yayınları, İstanbul 2003.
• Özel, Ahmet, İslam ve Terör: Fıkhî Yaklaşım, Küre Yayınları, İstanbul 2004.
• Rory McVeigh-David Sıkkınk, “God, Politics, and Protest: Religious Beliefs and the Legitimation of Contentious Tactics”, Social Forces, V.79, N.4, June 2001.
• Sezen, Yümni, İslamın Sosyolojik Yorumu, Birleşik Yayıncılık, İstanbul 2000.
• ______, Sosyolojik Açıdan Din, İFAV Yayınları, 3.Bsk., İstanbul 1998, s.110.
• ______, Türk Toplumunun Laiklik Anlayışı, İFAV Yayınları, İstanbul 1993.
• Soboul, Albert, Fransız İhtilali Tarihi, Cem Yayınevi, Trc. Şerif Hulusi, İstanbul 1969.
• Taş, Kemalettin, Türk Halkının Gözüyle Diyanet, İz Yayıncılık, İstanbul 2002.
• Turan, Osman, Türk Cihan Hakimiyeti Mefküresi Tarihi I-II, Boğaziçi Yayınları, 13.bsk., İstanbul 2000.
• Uysal, Veysel, “İslamî Dindarlık Ölçeği Üzerine Bir Pilot Çalışma”, İslâmî Araştırmalar, C.VIII, S.3-4.
• ______, Türkiye’de Dindarlık ve Kadın, Çamlıca Yayınları, İstanbul 2003.
• Ülgener, F. Sabri, İktisadi Çözülmenin Ahlak ve Zihniyet Dünyası, Der Yayınları, İstanbul 1981.
• Weber, Max, Protestan Ahlakı ve Kapitalizm Ruhu, Çev. Zeynep Aruoba, Hill Yayınları, İstanbul 1997.
• Wilson, Bryan, Religion in Sociological Perspective, Oxford University Press, London 1989.
• Yapıcı, Asım-Emre, Yunus, “Türkiye Göçmeni ve Yerli Kıbrıslılarda Dindarlık: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Örneği”, Dini Araştırmalar, C.18, S.47, Temmuz-Aralık 2015.