Simülasyon Çalışması ile Deprem Senaryosu Oluşturulması ve Kırıkkale İli Kayıp Tahmin Analizi

Year 2020, Volume: 12 Issue: 2, 603 - 617, 30.06.2020

Sema Çiftçi , Zeynep Çakırer , Ümit Sakallı

https://doi.org/10.29137/umagd.705067

Cited By: 2

Abstract

Depremler doğal afetlerin en sık görülenlerinden biridir ve güçlü depremlerin etkileri yıkıcı olabilir. Türkiye jeopolitik konumu itibariyle deprem açısından oldukça riskli bir bölgede yer almaktadır. Gelişen teknolojiye rağmen dünyanın hiçbir yerinde depremlerin yeri ve zamanı hala tahmin edilememektedir. Deprem senaryoları, olası bir deprem sonucunda ortaya çıkabilecek kayıpların tahminini sağlar. Olası bir deprem durumunda oluşabilecek hasarın tahmin edilebilmesi, deprem sonrası sürecin planlanmasını daha etkili bir hale getirecektir; bu da daha az can ve mal kaybı anlamına gelmektedir. Bu çalışmada Kırıkkale ilinde yer alan 28 merkez mahalle için simülasyon modeli geliştirilerek, oluşabilecek bir deprem sonucunda kayıplar tahmin edilmiştir. Simülasyonda kullanılan parametreler, mahallelerin zemin profil bilgisi ve bina kat sayılarıdır. İki parametre arasındaki ilişkiye göre kayıplar tahmin edilmiştir. Deprem senaryosu çıktıları; kitlesel bir vaka durumunda, yaralı önceliklendirilebilmesi için uygulanan triyaj işlemine göre ağır yaralı, geciktirilebilir yaralı, hafif yaralı ve ölü olmak üzere dört farklı sonuç elde edilmiştir. Simülasyon ile deprem senaryosu esnek bir şekilde tasarlandığı için, farklı deprem büyüklükleri ve bölgeler içinde kullanılabilmesi önem taşımaktadır. Bununla birlikte yapılacak çalışma, Kırıkkale ili için geliştirilen ilk deprem senaryosu örneğidir.

Keywords

Deprem, Deprem Senaryosu, Kayıp Tahmini

Supporting Institution

Kırıkkale Üniversitesi

Creating Earthquake Scenario with Simulation Study and Analysis of Loss Prediction in Kırıkkale Province

Abstract

Earthquakes are one of the most prevalent natural disasters and its effect may be devastating. Turkey is located on a high seismicity region. In spite of the comprehensive technology, the location and time of earthquakes are still unpredictable anywhere on the earth. Constructing earthquake scenarios make easier to predict the damages for a possible earthquake. Nevertheless, estimating the damage that might take place on an earthquake event will enable effective post-earthquake planning, which is essential for reducing loss of lives and economy. In this paper, the probable damages related to a possible earthquake has been predicted by using a simulation program for 28 central neighborhoods in Kırıkkale. The parameters used in the simulation are “the soil profile of the neighborhoods” and “the number of the stories of the buildings”. The possible damages have been estimated according to the correlation between these parameters. According to the earthquake scenario outputs, in case of a mass casualty case, four different results have been obtained according to the triage process applied for prioritizing the injured; immediate, urgent, delayed and dead. Since the simulation and the earthquake scenarios are flexibly designed, it is important to be able to be used for different earthquake magnitudes and regions. Besides, this is the first earthquake scenario study developed for Kırıkkale region.

Keywords

Earthquake, Earthquake Scenario, Damage Estimation, Triage Process

References

• Akbaş, B., & Akdeniz, N., & Aksay, A., & Altun, İ., & Balcı, V., & Bilginer, E., & Bilgiç, T., &Duru, M., & Ercan, T., & Gedik, İ., & Günay, Y., & Güven, İ.H., & Hakyemez, H. Y., & Konak, N., & Papak, İ., & Pehlivan, Ş., & Sevin, M., & Şenel, M., &Tarhan, N., & Turhan, N., & Türkecan, A., & Ulu, Ü., & Uğuz, M.F., & Yurtsever, A. ve diğerleri, Türkiye Jeoloji Haritası Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Yayını. Ankara Türkiye.
• Babüroğlu, S. (1998). Deprem ve Devlet. Ankara: TBMM Vakıf Ofset Tesisi Yayını.
• Crozi, M., & Galetto, R., & Spalla, A., (2005). A Web GIS for Managing Post-Earthquake Emergencies. First International Symposium on Disaster Management Gi4DM, Delft, Mart 21-23, 2005, 1269-1270.
• Doğan, M. (2015). İl bazında afet lojistiği: Kocaeli ili örneği. Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Dursun, R., & Görmeli, C. A., & Görmeli, G. (2012). 2011 Van depremi sonrası Van bölgesi Eğitim ve Araştırma Hastanesine başvuran olguların değerlendirilmesi. Ulus Travma Acil Cerrahi Dergisi, 18(3), 260-264. doi: 10.5505/tjtes.2012.05863
• Emre, Ö. & Duman, T.Y., & Özalp, S., & Elmacı, H., & Olgun, Ş. & Şaroğlu, F. (2013), 1/1.250.000 Ölçekli Türkiye Diri Fay Haritası, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Özel Yayınlar Serisi, Ankara, Türkiye
• Fahjan, Y., & Pakdamar, F., & Eryılmaz, Y., & Kara, İ. (2015). Afet planlamasında deprem riski belirsizliklerinin değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Doğal Afetler ve Araştırma Dergisi.
• Işık, E., & Sağır Ç., & Tozlu, Z., & Ustaoğlu, Ü. S., (2019). Farklı deprem senaryolarına göre Kırşehir ili kayıp tahmin analizleri. Artvin Çoruh Üniversitesi Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(1): 80-93, doi: 10.21324/dacd.432592
• Işık, Ö.,& Aydınlıoğlu, H. M., & Koç, S., Gündoğdu, O., & Korkmaz, G., & Ay, A. (2012), Afet yönetimi ve afet odaklı sağlık hizmetleri. Okmeydanı Tıp Dergisi, 28(Ek sayı 2), 82-123 doi:10.32003/iggei.424675.
• JICA, 2000. Japan International Cooperation Agency and Istanbul Metropolitan Municipality (IMM), The Study on A Disaster Prevention/Mitigation Basic Plan in Istanbul Including Seismic Microzonation in the Repuclic of Turkey, Aralık Final Raporu.
• Karaman, H., (2008). Afet planlamasında deprem riski belirsizliklerinin değerlendirilmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Karaman, H., & Şahin, M. (2009). Zeytinburnu ilçesi için deprem hasar tahmini çalışması. İTÜ Dergisi/d Mühendis, 8(3), 91-101.
• Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KOERİ), (2003). Earthquake Risk Assessment for Istanbul Metropolitian Area, Boğaziçi Üniversitesi, Deprem Mühendisliği Bölümü Mayıs Final Raporu.
• Koçyiğit, A. (2000). Orta Anadolu’nun genel neotektonik özellikleri ve depremselliği, Haymana-Tuzgölü-Ulukışla Basenleri uygulamalı çalışma. Türkiye Petrol Jeologları Özel Sayı 5, 1-26.
• Koçyiğit, A., (2008). Ankara’nın depremselliği ve 2005-2007 Afşar (Bala-Ankara) Depremlerinin kaynağı. MTA Doğal Kaynaklar ve Ekonomi Bülteni, No 6, 1-7, 2008.
• Küçükçoban, S.,2004. Development of a Software for Seismic Damage Estimation:CaseStudies. Doktora Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özmen, B., & Can, H. (2016). Ankara için deterministik deprem tehlike analizi. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, 31(1), 9-18. doi:31. 10.17341/gummfd.12493.
• Özmen, B. (2002). İstanbul ili için deprem senaryoyosu. TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Yayını Türkiye Mühendislik Haberleri, S;417.
• Pektaş, T. (2012). İlçe bazında afet lojistiği: Başakşehir uygulaması. Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Sönmezer, B. Y., & Çeliker, M., & Kılınç, Y. M. (2012). Kırıkkale ili Bahçelievler ve Fabrikalar Mahallelerinin sıvılaşma potansiyelinin coğrafi bilgi sistemlerinde analizi. International Journal of Engineering Research and Development, 4(1), 33-40.
• Sönmezer, B. Y., & Akbaş, S. O., & Işık N. S. (2015). Kirikkale ili yerleşim alani için en büyük ivme, zemin büyütmesi ve hakim titreşim periyodu özelliklerinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 30(4), 711-721.
• Rojay, B., & Koçyiğit, A. (2009). Kuzey Anadolu Fay Sistemi’ nin orta kesimi içinde aktif bir birleşik çek-ayır havza: Merzifon-Suluova Havzası. Türkiye” 62. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara, 822-823.
• Taşlıova, K., (2010). İstanbul ili esenler ilçesi deprem hasar tahmin analizi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Temur, G. T., & Turgut, Y., & Yılmaz, A., & Arslan, Ş., & Camcı, A.(2019). Deprem sonrası planlamaya yönelik lojistik ağ tasarımı: Ümraniye bölgesinde farklı deprem senaryoları için bir uygulama. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 25(1), 98-105. doi: 10.5505/pajes.2018.11736
• Türkiye Diri Fay Haritası Kırşehir paftası, (2015). (NJ 36-3) Seri no 25, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara,
• Walker, G., (1999). Flood Loss Estimation – It Can Be Done, AII Flood Seminar, 21Mayıs, 1999, GRW Aon Re Australia.
• Wilson, D., & Hawe, G., & Coates, G., & Crouch, R. (2013). A multi-objective combinatorial model of casualty processing in major incident response. European Journal of Operational Research, 230. 643–655. doi:10.1016/j.ejor.2013.04.040.