CHRONICLES AND MODERN RESEARCHES RELATED WITH MYRIOKEPHALON BATTLE

Year 2017, Issue: 6, 65 - 94, 26.09.2018

Adnan Eskikurt

Abstract

The Myriokephalon Battle which ended with victory in the year 1176 on 17th of September in

behalf of the Turkey Seljuk State, has a big place and importance in Turkish history. Because, the

desire of Byzantium to possess Anatolia again came to an end with this unsuccessful attempt. The

Byzantium administrators whom had to concede that the peninsula became a Turkish homeland,

didn’t find opportunity to undertake such a campaign again, except to protect the existing lands. In

the last quarter of XIIth century most part of the peninsula united under Turkey Seljuk State rule as

well. The Turkish‐Muslim sources make no mention of the battle significantly, which eventuated

841 years ago. But we have considerable knowledge about the event through some East (Byzantium,

Assyrian and Armenian) and West chronicles, most of which are contemporary of the event. These Medieval chronicles has been utilized considering as if they mention the eventuating of the battle,

it’s venue and the developments that took place afterwards. There are local and foreign researches

published on the subject and some of them are intended to find the location of the war.

Keywords

Myriokephalon Battle, Medieval Chronicles and Modern Researches

MYRİOKEPHALON SAVAŞI’NA DAİR KRONİKLER VE MODERN ÇALIŞMALAR

Abstract

Türkiye Selçuklu Devleti adına 17 Eylül 1176 yılında zaferle sonuçlanan Myriokephalon

Savaşı’nın Türk tarihinde büyük bir yeri ve önemi vardır. Zira Bizans’ın Anadolu’ya yeniden

hâkim olma arzusu bu başarısız girişimle son bulmuştur. Yarımadanın artık bir Türk yurdu haline

geldiğini kabullenmek zorunda kalan Bizans idarecileri, mevcut arazileri korumak dışında böylesi

bir mücadeleye bir daha girişme imkânı bulamamışlardır. XII. asrın son çeyreğinde de yarımadanın

büyük kısmı Türkiye Selçuklu Devleti idaresinde birleşmiştir. 841 yıl önce yaşanan bu savaş

hakkında Türk‐İslâm kaynakları önemli ölçüde suskundur. Ancak birçoğu hadisenin çağdaşı bazı

Doğu (Bizans, Süryani ve Ermeni) ve Batı kronikleri sayesinde hakkında hayli bilgimiz vardır. Bu

Ortaçağ kronikleri, savaşın cereyanı, yeri ve sonrası gelişmelere değinmeleri dikkate alınarak

değerlendirilmişlerdir. Konu hakkında yayınlanmış uluslararası ve ulusal araştırmalar da vardır ve

bir bölümü savaşın yerini tespite yöneliktir.

Keywords

Myriokephalon Savaşı, Ortaçağ Kronikleri ve Modern Araştırmalar

References

• Abdullah Bakır, “Myriokephalon Savaşı Esnasında Anadolu’da Siyasi Durum ve Uluborlu Coğrafyasında Savaşın Yeri”, Isparta Bölgesinin Tarihi Coğrafyası ve Myriokephalon Savaşı Sempozyumu (19‐20 Haziran 2014), SDÜ. Sosyal Bilimler Dergisi Özel Sayısı Isparta 2014 ss. 71‐96.
• Abdülkerim Özaydın, “İbnü’l‐İbrî”, DİA., XXI, İstanbul 2000.
• Adnan Eskikurt, Musul Atabegliği (Zengilerin Son Devri ve Lü’lü’ Ailesi), Çamlıca yay., İstanbul 2014.
• Adnan Eskikurt, Mehmet Akif Ceylan, Selçuklu‐Bizans Münasebetlerinde Bir Dönüm Noktası Myriokephalon Savaşı (Beyşehir‐Bağırsak Boğazı 17 Eylül 1176), Çamlıca Basım yay., İstanbul 2015.
• Ahmet Savran, A Critical Edition of the Artukid Section in Târîkh Meyyâfârıkīn wa Âmid, Erzurum 1987.
• Ahmet Savran, İbnü’l Ezrâk el‐Fârikī mad., DİA, XXI, İstanbul 2000.
• Albert von Stade, Annales Stadenses (ed. J. M. Lappenberg), Monumenta Germaniae Historica, XVI, Impensis Bibliopolii Aulici Hahniani, Hannover 1859.
• Alexander Alexandrovich Vasiliev, “Das Genaue Datum der Schlacht von Myriokephalon (1176)”, Byzantinische Zeitschrift, band XXVII, Leipzig & Berlin 1927.
• Alexander Alexandrovich Vasiliev, “Manuel Comnenus And Henry Plantagenet”, Byzantinische Zeitschrift, band XXIX, Leipzig & Berlin, 1929‐30.
• Ali Sevim ve Yaşar Yücel, Türkiye Tarihi, Fetih, Selçuklu ve Beylikler Dönemi, TTK, Ankara 1989.
• Ali Sevim, Anadoluʹnun Fethi Selçuklular Dönemi, TTK., Ankara 1993.
• Anonim, Anadolu Selçukluları Devleti Tarihi III, Histoire Des Seldjoukides D’Asie Mineure, par un Anonyme (trc. Feridun Nafiz Uzluk), Ankara 1952.
• Anonim, Tārix‐e Āl‐e Saljuq Dar Ānātoli, Compiled by Unknown Author (ed. Nādere Jalāli, Tehran 1999.
• Anonim, Selçuknâme (trc. Halil İbrahim Gök‐Fahrettin Coşguner), Atıf yay., Ankara 2014.
• Bedevî Abdüllatîf Avad, Târîhu’l‐Fâriki, Kahire 1959.
• Benedict of Peterborough, Gesta Regis Henrici Secundi Benedicti Abbatis, (The Chronicle of the Reigns of Henry II. and Richard I. A. D. 1169‐1192), (ed. William Stubbs), v. I, Oxford 1867.
• Bilge Umar, Türkiye’deki Tarihsel Adlar, İnkılâp Kitabevi, İstanbul 1993.
• Carole Hillenbrand, A Muslim Principality in Crusader Times, İstanbul 1990.
• Catia Galatoriotou, The Making of a Saint: the Life, Times and Sanctification of Neophytos the Recluse, Cambridge University press, New York 1994.
• David Corner, “The Gesta Regis Henrici Secundi and Chronica of Roger, Parson of Howden”, Bulletin of the Institute of Historical Research, v. 56, 1983.
• Doris M. Stenton, ʺRoger of Howden and Benedictʺ, English Historical Review, v. 68, 1953.
• Ercan Gümüş, “İbnü’l‐Ezrâk ve Eseri “Meyyâfârikîn ve Âmîd Tarihi” Üzerine Türkiye’de Yapılan Çalışmalar Işığında Bir Değerlendirme”, e‐Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, sayı VII, Nisan, Diyarbakır 2012, ss. 1‐13.
• Erdoğan Merçil, Müslüman Türk Devletleri Tarihi, TTK., Ankara 1993.
• Ekkehard Eickhoff, “Der Ort Der Schlacht von Myriokephalon”, VIII. Türk Tarih Kongresi, II, (Ayrıbasım), TTK., Ankara 1981.
• Ferdinand Chalandon, Les Comnène, Etudes sur l’empire Byzantin au XIe et au XIIe siècles, Jean II Comnène (1118‐1143) et Manuel I Comnène (1143‐1180), tome II, Burt Franklin Research & Source Works Series 2, New York, 1960.
• Ferdinand Wüstenfeld, Die Geschichtschreiber der Araber und ihre Werke, Göttingen 1882.
• Feridun Dirimtekin, Konya ve Düzbel (1146 ve 1176), Ahmet Sait Matbaası, İstanbul 1944.
• Feridun Dirimtekin, “Selçukluların Anadolu’ya Yerleşmelerini ve Gelişmelerini Sağlayan İki Zafer”, Malazgirt Armağanı, TTK., Ankara 1972.
• Franz Grabler, Die Krone der Komnenen (1118‐1180), Abenteurer auf dem Kaiserthron (1180‐ 1195) ve Die Kreuzfahrer erobern Konstantinopel (1195‐1206), Graz, Vienna and Cologne 1958.
• Franz Taeschner, “Anadolu/Anatolia [Beşeri Kısmı]”, Encyclopaedia of Islam, New Edition, v. 1, Leiden 1960.
• Georgios Kodinos, “The chronicle of Pseudo‐Kodine,” Die Byzantinischen Kleinchroniken, vol. 1, (ed. P. Schreiner), Verlag der Österreichen Akademie der Wissenchaften, Vienna 1975.
• Gregory Ebu’l‐Farac, The Chronography of Gregory Ebu’l‐Farac (trc. Ernest A. Wallis Budge), I‐II, Oxford University Press, London 1932.
• Gregory Ebu’l‐Ferec, Abu’l‐Farac Tarihi (trc. Ö. R. Doğrul), I‐II, Ankara 1987.
• Harry J. Magoulias, O City of Byzantium, Annals of Niketas Choniates, Wayne State University Press, Detroit 1984.
• Henry Frederick Amedroz, “ The Marwanid Dynasty at Mayyafariqin in the Tenth and Eleventh Centuries”, JRAS, London 1903.
• el‐Herevi (Ebü’l‐Hasen Takıyyüddîn Alî b. Ebî Bekr b. Alî el‐Herevî el‐Mevsılî), Kitâbü’lİşârât İlâ Maՙrifeti’z‐Ziyârât (Guide Des Lieux De Pelerinage), (trc. Janinne Sourdel‐ Thomine), Institut Français De Damas, Damas 1957.
• Héthoum (Comte De Gorigos/Count of Gor’igos), “Table Chronologique”, Recueil Des Historiens Des Croisades Document Arméniens, Tome Premier, Publie Par Les Soins De L’Academie Des Inscriptions Et Belles‐Lettres, Paris 1869.
• Hethoum, King Het’um II (trc. Robert Bedrosian), (http://www.documentacatholicaomnia.eu/03d/1289 1307,_King_Hetʹum_II,_Chronicle_[The_Armenia_History],_EN.pdf).
• Hüseyin Şekercioğlu, “Miryofatlon Zaferi ve Yerin Stratejik Önemi”, Türk Kültürü Dergisi, c. V, sayı 59, Ankara 1967.
• Hüseyin Şekercioğlu, “17 Eylül 1176 Gelendost‐Miryofatlın Zaferinin 796. Yılı”, Türk Kültürü Dergisi, c. X, sayı 119, Ankara 1972.
• Ioannes Kinnamos, Ioannes Kinnamos’un Historia’sı (1118‐1176), (haz. I. Demirkent), TTK., Ankara 2001.
• İbnü’l‐Ezrâk, Iz Istori’i Mayyafarikina, Trudi Instituta Istori’i Akademii Nauk Azerbaycan, sy. 2, Bakü 1957.
• İbnü’l‐Ezrâk, Meyyâfârikîn ve Âmid Tarihi (Artuklular Kısmı), (trc. Ahmet Savran), Erzurum 1992.
• Jakob Ljubarskij, “Мануил I глазами Киннама и Хониата”, Vizantiyskiy vremennik, 64, 2005.
• Jean‐Louis van Dieten, Nicetae Choniatae historia, Berlin 1975.
• Kardinal Boso, Boso’s Life of Alexander III (trc. G. M. Ellis), Basil Blackwell, Oxford 1973.
• Kemal Turfan, Myriokephalon Savaşı ve Türk Askeri Tarihindeki Önemi, Birinci Askeri Tarih Semineri Bildiriler II, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayını, Ankara 1983.
• Kemal Turfan, “Recherches Récentes sur la Bataille de Myriokephalon”, Revue Internationale d’Histoire Militaire, no. 67, Ankara 1988.
• Kemal Turfan, “Myriokephalon Savaşı’nın Yeri Üzerinde Yeni Araştırmalar”, X. Türk Tarih Kongresi, Cilt 2 (Ayrıbasım), TTK.,, Ankara 1991.
• Kemal Turfan, “Myriokephalon Savaşı Üzerine Yeni Görüşlerimiz ve Anadolu’nun Bir Türk Vatanı Oluşu”, Myriokephalon Savaşı I. ve II. Sempozyum Bildirileri, Çivril Belediyesi Kültür Hizmetleri yay., no. 1, Denizli 1997.
• Kyle James Sinclair, War Writing In Middle Byzantine Historiography. Sources, Influences and Trends, Centre for Byzantine, Ottoman and Modern Greek Studies, Institute of Archaeology and Antiquity, College of Arts and Law, University of Birmingham. Kudret Ayiter, “Myriokephalon Savaşı Nerede Olmuştur”, VIII. Türk Tarih Kongresi, cilt 2 (Ayrıbasım), TTK., Ankara 1981.
• Martin Konečny, “Bitka Pri Myriokefalone, 1176: Posledná Ofenzíva Manuela Komnéna”, Vojenská Histórıa, Vydáva Vojenský Historický Ústav V Bratislave, 2, 2011.
• Mehmet Abdulhalûk Çay, Anadolu’nun Türkleşmesinde Dönüm Noktası Sultan II. Kılıç Arslan ve Karamıkbeli (Myriokefalon) Zaferi, Orkhun yayınevi, İstanbul 1984.
• Mehmet Abdulhalûk Çay, II. Kılıç Arslan, Kültür ve Turizm Bakanlığı yay., Ankara 1987.
• Mehmet Akif Ceylan, “Myriokephalon Savaşı’nın Yeri Konusuna Coğrafi Bir Yaklaşım”, Türk Dünyası Araştırmaları, sayı 187, İstanbul 2010, ss. 159‐196.
• Mehmet Akif Ceylan, “Coğrafî Perspektiften Myriokefalon Savaşı’nın Yeri ve Konya Bağırsak Boğazı”, USAD, Güz 2016; (5), Selçuk Üniversitesi yay, Konya 2016.
• Mehmet Akif Erdoğru, “Akşehir Sancağı’ndaki Dirliklerin III. Murad Devrindeki Durumu ve 1583/991 Tarihli Akşehir Sancağı İcmal Defteri”, OTAM, I, Ankara 1990. Mehmet Akif Erdoğru, 1466 Tarihli Akşehir Mufassal Defteri (Metin ve İnceleme), TTK. Ankara 2015.
• Mehmet Altay Köymen, “801. Yıldönümü Münasebetiyle Miriyokefalon Meydan Muharebesi”, Milli Kültür Dergisi, sayı 9, Ankara 1977.
• Mehmet Emin Bozarslan, Mervânî Kürtleri Tarihi, İstanbul 1985.
• Michael F. Hendy, Studies in the Byzantine Monetary Economy: c. 300‐1450, Cambridge University Press, Cambridge, 1985.
• Neophytos the Recluse, Βυζαντινά και μεταβυζαντινά εγκώμια εις τον Άγιον Δημήτριον (Byzantine and post‐Byzantine praise in the Holy Demetrios), (ed. Βασίλειος Λαούρδας/Basil Laourdas), Makedonika, v. 4, Selânik 1960.
• Niketas Khoniates, Historia (Ioannes ve Manuel Komnenos Devirleri), (trc. F. Işıltan), TTK, Ankara 1995.
• Norbert Mersich, “Tzibritze. Zum Austragungsort der Schlacht von Myriokephalon”, Byzantios: Festschrift für Herbert Hunger zum 70. Geburtstag (ed. W. Hörander vd.), Vienna 1984.
• Osman Turan, Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul 1993.
• Otto Kresten, “Der ‘Anredestreit’ zwischen Manuel I Komnenos und Friedrich I. Barbarossa nach der Schlacht von Myriokephalon,” Römische Historische Mitteilungen, 34‐35, 1993.
• Paul Magdalino, The Empire of Manuel I Komnenos 1143‐1180, Cambridge University Press, New York 1993.
• Peter Thonemann, The Maeander Valley, A Historical Geography From Antiquity to Byzantium, Cambridge University Press, Cambridge 2011.
• Ralph Johannes Lilie, “Die Schlacht von Myriokephalon (1176): Auswirkungen auf das byzantinische Reich im ausgehenden 12. Jahrhundert”, Revue des études Byzantines, 35, Paris 1977.
• Ralph Johannes Lilie, Byzantium and Crusader States 1096‐1204, Clarendon Press, Oxford 1993.
• Ramazan Topraklı, Değişen Coğrafya ve Miryokefalon Savaşı, Semih Ofset, Ankara 2011.
• Robert de Mont (of Torigny), Cronica (ed. D. L. C. Bethmann), Monumenta Germaniae Historica, VI, Impensis Bibliopolii Aulici Hahniani, Hannover 1844.
• Robert de Mont (of Torigny), The Chronicals of Robert De Monte (Latince’den trc. Joseph Stevenson), The Church Historians of England, v. 4, part II, London 1856.
• Roger de Hoveden, The annals of Roger de Hoveden, Comprising the History of England and of Other Countries of Europe from A.D. 732 to A.D. 1201 (Latince’den İngilizce tercüme, Henry T. Riley), v. I, London 1853.
• Roger de Hoveden, Chronica Magistri Rogeri de Houedene (ed. William Stubbs), II, Longmans Grenn and Co, London 1869.
• Romualdi of Salerno, Annales Romualdi (ed. Wilhelm Arndt), Monumenta Germaniae Historica, XIX, Impensis Bibliopolii Aulici Hahniani, Hannover 1866.
• Sěmpad, “Chronique Du Royaume De La Petite Arménie Par Le Connétable Sěmpad”, Recueil Des Historiens Des Croisades Documents Arméniens, Publie Par Les Soins De L’Academie Des Inscriptions Et Belles‐Lettres, Tome Premier, Paris 1869.
• Smbat Sparapet, Chronicle (translated from Classical Armenian by Robert Bedrosian), Sources of the Armenian Tradition, New Jersey 2005 (http://rbedrosian.com / Downloads / Chronicle_Smbat_Sparapet.pdf).
• Süryanî Mihael, Chronique De Michel Le Syrien (ed. J. B. Chabot), tome III, Ernest Leroux, Paris 1905.
• Süryanî Mihael, The Chronicle of Michael the Great, Patriarch of the Syrians (trc.RobertBedrosian),https://archive.org/details/ChronicleOfMichaelTheGreatPatriarc hOfTheSyrians William Mitchell Ramsay, The Cities and Bishoprics of Phrygia, v. I, Oxford 1895.
• William Mitchell Ramsay, Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, (trc. Mihri Pektaş), MEB. yay., İstanbul 1960.
• Wilhelm Tomaschek, Zur Historischen Topographie von Kleinasien im Mittelalter, Sitzungsberichte Philosophisch‐Historische Classe, band CXXIV (124), Wien 1891.
• William of Tyre, A History of Deeds Done Beyond The Sea (trc. E. A. Babcock & A. C. Krey), v. I‐II, Columbia University Press, New York 1943 (Fransızca neşri: Guillaume De Tyr Et Ses Continuateurs, Histoire, Histoire Générale Des Croisades Par Les Auteurs Contemporains (trc. M. Paulin), tome I‐II, Paris 1879‐1880).