İskendernâme'deki Anlama ve Anlatma Becerileri ile İlgili Unsurlar ve Bunların İlköğretim Türkçe Dersi (6,7,8. Sınıflar) Öğretim Programındaki Yeri

Year 2013, , 313 - 331, 02.06.2013

Gülbike Yıldırım Selcen Çifci

https://doi.org/10.12780/UUSBD166

Abstract

In this study, Iskendername is one of the most important literal works of Old Anatolian Turkish period, analyzed in terms of four basic language skills. Concepts of reading and listening skills (comprehension skills) and concepts of talking and writing skills (narrative skills) are identified and examined. Altough there is no native language education in Moslem theoretical schools in these years, Iskendername’s contributions to education in mother-tongue language are examined through the hidden curriculum. Also, relations between achievements of 6-8. Class of present-day Turkish Education Programs and Iskendername’s contributions are researched. This study is a descriptive study conducted using the scan model. During the scan of Iskendername, terms/words- words groups, which are from the first 4000 distiches and related to comprehension skills and narrative skills are tried to reach.

Keywords

Old Anatolian Turkish, Mother Tongue Education, Speaking, Writing, Listening, Reading, Hidden Curric

İskendernâme'deki Anlama ve Anlatma Becerileri ile İlgili Unsurlar ve Bunların İlköğretim Türkçe Dersi (6,7,8. Sınıflar) Öğretim Programındaki Yeri

Abstract

Bu çalışmada Eski Anadolu Türkçesi döneminin önemli eserlerinden olan İskendernâme dört temel dil becerisi yönünden incelenmiş ve eser oluşturulurken başvurulan anlama ve anlatma becerileri üzerinde durulmuştur. Anlama becerilerinden olan okuma ve dinleme ile anlatma becerilerinden olan konuşma ve yazma becerisi ile ilgili terim, kelime/kelime grupları tespit edilmiştir. Medreselerde ana dili eğitimine yer verilmeği bir dönemde örtük program aracılığıyla İskendernâme’nin ana dil eğitimine katkısı incelenmiş ve günümüz İlköğretim Türkçe Dersi (6,7,8. Sınıflar) Öğretim Programındaki (MEB, 2006) bulunan 6-8. sınıf kazanımlarıyla ilgisi araştırılmıştır. Bu çalışma betimsel bir çalışma olup tarama modeli kullanılarak yapılmıştır. Tarama sırasında 8754 beyit olan İskendernâme’nin ilk 4000 beyiti incelenmiştir. Bunun sonucunda 712 beyitte anlama ve anlatma becerilerine rastlanmış ve beyitlerin günümüz İlköğretim Türkçe Dersi (6,7,8. Sınıflar) Öğretim Programındaki (MEB, 2006) bulunan 6-8. sınıf kazanımlarıyla ilgili olduğu görülmüştür.

Keywords

Anahtar kelimeler: Eski Anadolu Türkçesi, Ana Dili Eğitimi, Konuşma, Yazma, Dinleme, Okuma, Örtük Program, Ahmedi, İskendernâme

References

• Akdoğan, Y. Ahmedi-İskendernâme. Erişim: 20.12.2012. ekitap.kulturturizm.gov.tr/.../ahmedİskendernâmeyasarakdogan.pdf
• Bağcı, S. (1989). Minyatürlü Ahmedi İskendernâmeleri: İkonografik bir deneme. (Yayımlanmış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bölükbaşı, F. (2007). Türkçe Öğretimi. İstanbul: Lisans Yayınları
• Calp, M. (2005). Özel Öğretim Alanı Olarak Türkçe Öğretimi. Konya: Eğitim Kitap Evi.
• Crawford, H. (2004). Sümer ve Sümerler. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Çifci, M. (2001). Dinleme Eğitimi ve Dinlemeyi Etkileyen Faktörler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 165-177.
• Demirbilek, S. (2000). Ahmedi`Nin İskendernâme Adlı Eseri Üzerinde İnceleme (Ses Bilgisi-Şekil Bilgisi-Cümle Bilgisi) Metnin Transkripsiyonu, Sözlük Çalışması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Trakya Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Demirel, Ö. (1999). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Demirel, Ö. (2002). Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Göçer, A. (2007). Türkçe Öğretimi. Ankara: Öncü Kitap.
• Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Öğretimi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• İlköğretim Türkçe Dersi (6,7,8. Sınıflar) Öğretim Programı. Erişim: 20.12.2012. http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx/program2. aspx?islem=1&kno=158. Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kavcar, C., Oğuzkan, F., Sever, S. (1998). Türkçe Öğretimi. Ankara: Engin Yayınları. Özbay, M. (2009). Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri. Ankara: Öncü Kitap. Sever, S. (2000). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık. Temizel, A. (2003). Ahmedî’nin Bedâyi‘u’s-Sihr fî Sanây‘i’ş-Şi‘r adlı eserindeki Türkçe ve Farsça Şiirleri, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü-Türkiyat Araştırmaları Dergisi, , 89-105, DOI: 1300-5766. Türkçe Sözlük. (2011). Ankara: TDK Yayınları. Atasözü ve Deyimler Sözlüğü. (2011). Ankara: TDK Yayınları. Türkdoğan, M., G. (2010).Siyasetnâmeler ve Bir Siyasetnâme Örneği Olarak Ahmedî’nin İskendernâme’si. Uluslar arası Sosyala Araştırmalar Dergisi, 3, 418-430.
• Ünver, İ. (1983). Ahmedi-İskendernâme. Ankara: TDK Yayınları.
• Yangın, B. (1999). İköğretimde Türkçe Öğretimi Etkili Öğretme ve Öğrenme Öğretmen El Kitabı Modül 4. Ankara: Meb Yayınları