The Foreign Organizations in Rumelia and Aegean Islands in the early Twentieth Century

Year 2008, Volume: 1 Issue: 1, 1 - 10, 01.06.2008

Adnan Şişman

Abstract

Ottoman Sate after the conquest of Istanbul gave some religious freedoms to minorities such as Greeks, Armenians, and Jewish people. In this freedom environment, the first time French began to establish many hospitals, schools, and orphanages to reach and protect those people through capitulations. With the beginning of 19th century, United States and other European Countries began to establish the same kind of cultural, religious and economical foundations or establishments in Ottoman State. In 19 and 20th centuries, those economical, cultural and missionary religious activities corresponding the purposes of foreign countries (the United State, French, Germany, United Kingdom, Italy, and Austria) reached their peak levels and played an important role in the collapsing of Ottoman State. In this context, in the soils of Ottoman state, schools, hospitals, orphanages, churches, and dispensaries were opened by those countries mentioned above especially in the areas that Christian population were the majority. In this paper, the foreign establishments opened by the foreign countries and found in the Aegean Islands and Trace except Istanbul were examined and compared with the other areas.

Keywords

Missionary, establishment, The United State, Germany, United Kingdom, French, Austria, Italy

XX. YÜZYIL BAŞLARINDA RUMELİ VE ADALARDAKİ YABANCI MÜESSESELER

Abstract

Osmanlı Devleti İstanbul’un fethinden sonra azınlıklara, yani Ortodoks, Ermeni ve Yahudi gibi gayr-i Müslim cemaatlere din ve vicdan serbestliği tanımıştır. Bu serbestlik ortamı içinde gayr-i Müslimlere koruyuculuk kisvesi altında destekte bulunan Fransa ilk olarak Kanuni devrinde verilen kapitülasyonlarla birlikte Osmanlı ülkelerinde birçok okul, yetimhane, hastane gibi müesseseleri kurmaya başlamıştır. XIX. Yüzyıl başlarından itibaren de Amerika ve diğer Avrupa devletleri bu dini ve ekonomik amaçlı kültür faaliyetlerine girişmişlerdir. XIX. ve XX. Yüzyıl başlarında hat safhaya varan misyonerlik, ekonomik amaçlı kültürel faaliyetleri yabancı devletlerin (Amerika, Fransa, Almanya, İngiltere, Avusturya İtalya ve Rusya) siyasî amaçlarıyla örtüşerek, Osmanlı Devleti’nin yıkılmasında önemli rol oynamıştır. Bu doğrultuda Osmanlı ülkesinde özellikle Hıristiyan toplulukların bulunduğu bölgelerde okullar, hastaneler, yetimhaneler, kiliseler, dispanserler açılmıştır. Bu yazıda İstanbul dışında Rumeli’de ve Adalardaki yabancı devletlerin açtıkları müesseseler Osmanlı Devleti’nin diğer yerleşim alanlarında bulunanlarla birlikte karşılaştırmalar yapılarak ele alınmıştır.

Keywords

Misyonerlik, müessese, Amerika, Almanya, İngiltere, Fransa, Avusturya, İtalya