Televizyon Dizilerindeki Kriminal Yanılgılar Üzerine Disiplinlerarası Bir Çalışma

Year 2025, Issue: 17, 77 - 95, 25.03.2025

Doğukan Ölmez , Oğuz Han Öztay

https://doi.org/10.47994/usbad.1621144

Abstract

Bu çalışma, televizyon dizilerindeki adli olayların yanlış temsillerinin toplumsal etkilerini ve adli süreçlere olan olumsuz etkilerini incelemektedir. Televizyon, izleyicilerin bilgi edinme, haber alma ve eğlence amaçlı kullandığı önemli bir kitle iletişim aracıdır. Son yıllarda Türkiye’de televizyon izleme alışkanlıklarına yönelik yapılan çalışmalarda, televizyonda çoğunlukla dizilerin izlendiği bulunmuştur. Ayrıca, Türk televizyonlarında çoğunlukla dram ve polisiye/aksiyon /gerilim türünde dizilerin izlendiği de alan yazında belirtilmiştir. Ancak, polisiye türündeki dizilerde adli olayların yanlış bir şekilde sunulması, izleyicilerin hatalı değerlendirmeler yapmasına yol açabilir. Bu durum, adaletin sağlanmasını zorlaştırabilir ve kamu güvenini zedeleyebilir. Disiplinlerarası olarak yürütülen bu çalışmada, Türkiye'deki 2006-2023 yılları arasında televizyonda yayınlanan polisiye türündeki diziler arasından içeriğinde adli olayların olduğu dizilerden rastgele örneklem yöntemi ile diziler seçilmiş ve olay yeri inceleme sahneleri içerik analizi yöntemiyle incelenmiş, bu sahnelerdeki yanlışlıklar ve eksiklikler tespit edilmiştir. Olay yeri güvenliği, delil toplama ve inceleme prosedürleri sıklıkla hatalı şekilde sunulmakta; bu da gerçek adli süreçlerle uyumsuzluk yaratmaktadır. Yanlış temsiller, izleyicilerde adli işlemlere dair yanlış algılar oluşturabilir ve adli birimlere olan güveni zedeleyebilir. Sonuç olarak, medya içeriklerinin gerçeğe uygun hale getirilmesi, kamu bilincinin artırılması ve yasal düzenlemelerle bu yanlış temsillerin engellenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Olay yeri inceleme sürecinin doğru bir şekilde anlaşılması ve uygulanması, adli olayların etkili çözümü için kritik öneme sahiptir.

Keywords

Televizyon, Polisiye Dizi, İletişim Çalışmaları, Suç, Adli Bilimler

An Interdisciplinary Study on Criminal Misconceptions in Television Series

Abstract

This study examines the social effects of misrepresentations of judicial events in television series and their negative impact on judicial processes. Television is an important mass communication tool that viewers use for information, news, and entertainment. In recent studies on television viewing habits in Turkey, it has been found that TV series are mostly watched on television. In addition, it is also stated in the literature that drama and crime/action/thriller series are mostly watched on Turkish television. However, misrepresenting forensic events in crime dramas may lead viewers to make erroneous evaluations. This may make it difficult to ensure justice and damage public trust. In this interdisciplinary study, among the crime dramas broadcasted on television in Turkey between 2006 and 2023, dramas with forensic events were randomly sampled crime scene investigation scenes were analyzed by content analysis method, and inaccuracies and deficiencies in these scenes were identified. Crime scene security, evidence collection, and investigation procedures are often presented inaccurately, which creates incompatibility with real forensic processes. Misrepresentations may create false perceptions of judicial proceedings among viewers and undermine trust in judicial bodies. As a result, it is emphasized that these misrepresentations should be prevented by making media content truthful and raising public awareness and legal regulations. A proper understanding and implementation of the crime scene investigation process is critical for the effective resolution of forensic incidents.

Keywords

Television, Crime Series, Communication Studies, Crime, Forensic Sciences

References

• Afşin H. & Günçe, E. M. (2002). Adli diş hekimliği açısından olay yeri incelemesi. Adli Tıp Dergisi, 16 (2-4), 94-105.
• Baran,T. & Baran, S. (2014). Televizyon programları, sembolik tüketim ve toplumsal yansımaları. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si, 16(1), 171-175.
• Çalışır, G. & Dudu, E. (2015). Türkiye deki televizyon kanallarinda gösterilen dizilerde şiddet olgusunun sunumu Kara para aşk Poyraz karayel. Uluslararasi Hakemli İletişim Ve Edebiyat Araştirmalari Dergisi.8, 175-205.
• Dursun, Z. (2024). 2019-2023 yılları arasında türk televizyon kanallarında yayınlanan dizi türleri üzerine bir inceleme. TRT Akademi, 9(21), 406-433. https://doi.org/10.37679/trta.1451592
• Kriminal Polis Laboratuvarları Dairesi Başkanlığı (2005). Olay Yeri İnceleme Teknikleri Temel Eğitim Kitabı, 10, 72 Tasarım Ltd. Şti.
• KDB OYİ Şube Müdürlüğü (2019). Olay Yeri Temel Eğitim Kitabı.
• İşman, A., & Yağlıcı, M. (2023). Türkiye’deki Ulusal Kanallarda Yayınlanan Dizilerde Suçun ve Suçlu Profilinin Analizi. Erciyes İletişim Dergisi, 10(2), 949-962.
• Özkan, M. (2019). Türk televizyon dizilerinde suç ve adalet olgusu: Kanıt dizisi örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.Selçuk Üniversitesi.
• Öztay, O. H. (2021). Televizyon ve dijital platformlarda yer alan dizilerin kuşaklar üzerindeki etkilerinin incelenmesi: Van ili örneği. Yüksel, H. (Ed.) Geleneksel yayıncılıktan dijital yayıncılığa: Televizyon mecrası. Kriter Yayınevi.
• RTÜK (2023). https://www.rtuk.gov.tr/
• Serimli, Ö. (2007). Türk televizyon tarihi. Epsilon Yayınları.
• TİAK (2023). TİAK televizyon izleyici ölçümü / 2023 yılı izleme davranışları https://tiak.com.tr/duyurular/tiak-televizyon-izleyici-olcum-paneli-arastirma-kunyesi&no=1
• Xsight (2021). İzleyici gülmekle ağlamak arasında.https://www.xsights.co.uk/tr/izleyici-gulmekle-aglamak-arasinda/
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• URL-1: Yargı 14. Bölüm [Video] Puhu TV. https://puhutv.com/yargi-14-bolum-izle
• URL-2: Çember 7. Bölüm [Video] Dailymotion. https://www.dailymotion.com/video/x62716x
• URL-3: Behzat Ç. 14. Bölüm. [Video] YouTube https://www.youtube.com/watch?v=8beAy33yDVQ
• URL-4: Behzat Ç. 76. Bölüm [Video] Puhu TV. https://puhutv.com/behzat-c-76-bolum-izle