Examining the differentiation of psychological flexibility and subjective well-being according to dominant self states

Year 2024, Volume: 6 Issue: 11, 329 - 352, 09.10.2024

Abdullah Tunç , Ahmet Özpolat

Abstract

The main purpose of this study is to investigate whether the psychological Flexibility and subjective well-being levels of adult individuals change according to the dominant self/ego state. In order to determine whether there is a significant difference in the study, a descriptive screening model was used. Within the scope of the research, data were collected from 435 participants over the age of 18. In the data collection process, Demographic Information Form, Ego-Status Scale, Life Satisfaction Scale, Psychological Flexibility Scale and Positive-Negative Emotion Scale (PANAS) were used. In order to be able to determine the source of the significant difference in the analysis process of the data, SPSS.25 use One-Way Analysis of Variance (ANOVA) in the package program.
Results, there was a significant difference between subjective well-being and psychological flexibility scores according to the ego situations that adults use. When the levels of psychological flexibility are examined according to the dominant ego state, the adult ego state is significantly higher than the other dominant ego states, while the ego state with the lowest level of psychological flexibility is the adepted child ego state. When the subjective well-being levels are examined according to the dominant ego state, the adult ego state has the highest level of well-being again, while the adapted child ego state has the lowest level of subjective well-being.
In future studies, it is proposed to address the relationship of dominant ego states with parental attachment styles, childhood traumas, emotional intelligence, early maladaptive schemas and addiction issues in interpersonal relationships.

Keywords

Transactional Analysis, Dominant Ego States, Psychological Flexibility, Subjective Well-Being

Psikolojik esneklik ve öznel iyi oluşun baskın ben durumlarına göre farklılaşmasının incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı yetişkin bireylerin psikolojik esneklik ve öznel iyi oluş düzeylerinin, baskın ben/ego durumuna göre değişip değişmediği incelemektir. Araştırmada anlamlı farkın olup olmadığını tespit edebilmek için betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma kapsamında veriler, 18 yaş üzeri 435 katılımcılardan toplanmıştır. Veri toplama sürecinde Demografik Bilgi Formu, Ben Durumları Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği, Psikolojik Esneklik Ölçeği ve Pozitif-Negatif Duygu Ölçeği (PANAS) kullanılmıştır. Verilerin analiz sürecinde anlamlı farkın kaynağı tespit edebilmek için SPSS.25 paket programında Tek Yönlü Varyans Analiz (ANOVA) kullanıştır.
Bulgular, yetişkinlerin baskın olarak kullandıkları ben durumlarına göre öznel iyi oluş ve psikolojik esneklik puanları arasında anlamlı fark olduğunu göstermiştir. Psikoloji esneklik düzeyleri baskın ben durumuna göre incelendiğinde, yetişkin ben durumu diğer baskın ben durumlarına göre anlamlı olarak yüksekken en düşük psikolojik esneklik düzeyine sahip ben durumu ise uygulu çocuk ben durumudur. Öznel iyi oluş düzeyleri baskın ben durumuna göre incelendiğinde yetişkin ben durumu yine en yüksek iyi oluş düzeyine sahipken, uygulu çocuk ben durumu ise en düşük öznel iyi oluş düzeyine sahiptir.
Gelecekte yapılacak çalışmalarda baskın ben durumlarının ebeveyn bağlanma stilleri, çocukluk çağı travmaları, duygusal zekâ, erken dönem uyumsuz şemaları ve kişilerarası ilişkilerde bağımlılık konuları ile ilişkisinin ele alınması önerilmektedir.

Keywords

Transaksiyonel Analiz, Baskın Ben Durumları, Psikolojik Esneklik, Öznel İyi Oluş

References

• Abbey, A., Andrews, F. M., & Halman, L. J. (1992). Infertility and subjective well-being: The mediating roles of self-esteem, internal control, and interpersonal conflict. Journal of Marriage and the Family, 54(2), 408-417.
• Akbağ, M. (2000). Stresle başa çıkma tarzlarının üniversite öğrencilerinde olumsuz otomatik düşünceler, transaksiyonel analiz ego durumları ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. [Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Akbağ, M., & Deniz, L. (2003). Öğretim elemanı ve öğretmen adaylarının birbirlerine yönelik algıları: Transaksiyonel analiz açısından bir değerlendirme. Educational Science: Theory& Practice, 3 (2), 263-293.
• Akkoyun, F. (1998). Transaksiyonel analiz. Nobel.
• Akkoyun, F., & Bacanlı, H. (1990). Adjective check list'in Türkçeye uyarlaması: TA ego durumları ve semantik diferansiyel kategorileri üzerinde bir çalışma. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, 8, 777-783.
• Akkoyun, F. (2011). Transaksiyonel analiz: Psikolojide işlemsel çözümleme yaklaşımı. (4. basım). Nobel.
• Andrews, F. M. & Withey, S. B. (1976). Social Indicators of Well-being: Americans' Perceptions of Life Quality. Plenum.
• Arı, R. (1989). Üniversite öğrencilerinin baskın ben durumları ile bazı özlük niteliklerinin, ben durumlarına, atılganlık ve uyum düzeylerine etkisi. [Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Atabil, İ. F. (2019). Psikoloji öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Çağ Üniversitesi.
• Bedel, A. & Ulubey, E. (2015). Ergenlerde başa çıkma stratejilerini açıklamada bilişsel esnekliğin rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 291-300.
• Berghoff, C. R., McDermott, M. J., & Dixon-Gordon, K. L. (2018). Psychological flexibility moderates the relation between PTSD symptoms and daily pain interference. Personality and Individual Differences, 124, 130-134.
• Berne, E. (2019). İnsanların oynadığı oyunlar-insan ilişkilerinin psikolojisi. (Çev. H. Ünlü Haktanır). Diyojen. (1964).
• Berne, E. (2011). Games people play: The basic handbook of transactional analysis. Tantor eBooks.
• Bettencourt, B. & Sheldon, K. (2001). Social roles as mechanism for psychological need satisfaction within social groups. Journal Of Personality and Social Psychology, 81(6), 1131.
• Bonanno, G. A. (2004). Loss, trauma, and human resilience: Have we underestimated the human capacity to thrive after extremely aversive events? American Psychologist, 59(1), 20
• Bothelius, K., Jernelöv, S., Fredrikson, M., McCracken, L. M., & Kaldo, V. (2015). Measuring acceptance of sleep difficulties: The development of the sleep problem acceptance questionnaire. Sleep, 38(11), 1815–1822. https://doi.org/10.5665/sleep.5170
• Brief, A. P., Butcher, A. H., George, J. M., & Link, K. E. (1993). Integrating bottom-up and top-down theories of subjective well-being: the case of health. Journal of personality and social psychology, 64(4), 646.
• Buluş, M., & Atan, A. (2016). Öğretmen adaylarında ego durumlarının bağlanma tarzlarını yordama gücü. Ege Eğitim Dergisi, 17(1), 36-61.
• Carp, F. M. & Carp, A. (1982). Perceived environmental quality of neighborhoods: Development of assessment scales and their relation to age and gender. Journal of Environmental Psychology, 2(4), 295-312.
• Çiçek, E. (2021). Problemli internet kullanımı, psikolojik esneklik süreçleri ve yaşam doyumu ilişkisi. [Doktora Tezi]. İbn Haldun Üniversitesi.
• Ciucur, D. (2013). A Transactional Analysis Group Psychotherapy Programme For Improving The Qualites and Abilities of Future Psychologist, Procedia- Social and Behavioral Sciences, 78, 576- 580.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2. baskı). Erlbaum.
• Dağlı, A., & Baysal, N. (2016). Yaşam Doyumu Ölçeğinin Türkçe ’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59).
• Diener, E. (1984). Subjective well being. Psychological Bulletin. 95(3), 542-75.
• Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49 (1), 71-75.
• Diener, E. & Biswas-Diener, R. (2008). Happiness: Unlocking the mysteries of psychological wealth. Blackwell Publishing.
• Diener, E., Suh, E. M., Lucas, R. E., & Smith, H. L. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological bulletin, 125(2), 276.
• Dember, W. N. & Penwell, L. (1980). Happiness, depression, and the Pollyanna principle. Bulletin of the Psychonomic Society, 15(5), 321-323.
• Deniz, M. E. (2002). Üniversite öğrencilerinin karar verme stratejileri ve sosyal beceri düzeylerinin TA-baskın ben durumları ve bazı özlük niteliklerine göre karşılaştırmalı olarak incelenmesi. [Doktora Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Duman, S. (2016). Üniversite öğrencilerinde öznel iyi oluş ve benlik saygısının stresle başa çıkma tarzlarıyla ilişkisinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Beykent Üniversitesi.
• Elaad, E. (1993). Detection of deception: A transactional analysis perspective. Journal of Psychology, 127 (1), 5-15.
• Emmons, R. A., & Diener, E. (1985). Personality correlates of subjective well-being. Personality and Social Psychology Bulletin, 11(1), 89-97.
• Ertaş, İ. (2020). Lise öğrencilerinin algıladıkları ebeveyn tutumları ve stresle baş edebilme yaklaşımının öznel iyi oluş düzeylerini yordaması. [Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Eryılmaz, A. & Ercan, L. (2010). An analysis of the relationship between subjective well being and perceived control. Elementary Education Online, 9(3).
• Francis, A. W., Dawson, D. L. & Golijani-Moghaddam, N. (2016). The development and validation of the Comprehensive assessment of Acceptance and Commitment Therapy processes (CompACT). Journal of Contextual Behavioral Science. 5, 134-145.
• Gençöz, T. (2000). Pozitif ve negatif duygu ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 15(46), 19-26. Gülaçtı, F. (2009). Sosyal beceri eğitimine yönelik programın üniversite öğrencilerinin, sosyal beceri, öznel ve psikolojik iyi olma düzeylerine etkisi. [Doktora Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Hampton, S. J. (2004). Domain Mismatches, Scruffy Engineering, Exaptations and Spandrels. Theory & Psychology, 14(2), 147–166. https://doi.org/10.1177/0959354304042014
• Harris, A. H., Luskin, F., Norman, S. B., Standard, S., Bruning, J., Evans, S., & Thoresen, C. E. (2006). Effects of a group forgiveness intervention on forgiveness, perceived stress, and trait‐anger. Journal of Clinical Psychology, 62(6), 715-733.
• Harris, T.A. (2021). Ben Ok’im- Sen Ok'sin. (19.bs.) (M. Şahin, Çev. Ed.) (N. Sağlam, H. Uğur ve D. Akıncı, Çev.). Okyanus.
• Harris, R. (2016). ACT’i kolay öğrenmek: İlkeler ve ötesi için hızlı bir başlangıç. (1.baskı) (H.T., Karatepe, Çev.). Litera.
• Hayes, S. C., Strosahl, K. D. ve Wilson, K. G. (1999). Acceptance and commitment therapy: An experiential approach to behavior change. Guilford Press.
• James, M., & Jongeward, D. (2019). Kazanmak İçin Doğarız; Gestalt Deneyleriyle Kişiler Arası İlişkiler Analizi. (4.bs.) (B. Konur, Çev.). Sola Unitas. (1971).
• Johnsson, R. (2011). Transactional analysis psychotherapy-three methods describing a transactional analysis group therapy. [Doktora Tezi]. Lund University.
• Kaba, K. (2021). Evli bireylerde bağlanma stilleri ve aldatma eğilimlerinin transaksiyonel analiz kuramındaki baskın ben durumları açısından incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Düzce Üniversitesi.
• Kaçar, B. (2008). Lise öğrencilerinin karar stratejileri ve transaksiyonel analiz ego (Ben) durumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi [Yüksek Lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Kara, M. (2020). Karate branşındaki sporcuların karar verme stilleri ile bilişsel esneklik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi.
• Karababa, A. (2016). Ergenlerde transaksiyonel analiz ego durumları, yaşam pozisyonları ve insani değerler açısından yalnızlık. [Doktora Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Karakaya, İ. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (Ed. A. Tanrıöğen ) (ss. 57-87). Anı.
• Karakuş, S. & Akbay, S. E. (2020). Psikolojik Esneklik Ölçeği: Uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 32-43.
• Keler, H. (2008). Liseli ergenlerin transaksiyonel analiz ego durumları ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi
• Kohtala, A., Muotka, J., & Lappalainen, R. (2018). Changes in mindfulness facets and psychological flexibility associated with changes in depressive symptoms in a brief acceptance and value based intervention: An exploratory study. International Journal of Psychology and Psychological Therapy, 18(1).
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi
• Leahy, R. L., Tirch, D. D., & Melwani, P. S. (2012). Processes underlying depression: Risk aversion, emotional schemas, and psychological flexibility. International Journal of Cognitive Therapy, 5(4), 362-379.
• Lim, L. L. & Kua, E. H. (2011). Living alone, loneliness,ve psychological well-being of older persons in Singapore. Current Gerontology ve Geriatrics Research, 1,1-9.
• Lundgren, T., Luoma, J. B., Dahl, J., Strosahl, K., & Melin, L. (2012). The bull's-eye values survey: A psychometric evaluation. Cognitive and Behavioral Practice, 19(4), 518-526.
• Luthar, S. S., Cicchetti, D., & Becker, B. (2000). The construct of resilience: A critical evaluation and guidelines for future work. Child development, 71(3), 543-562.
• Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American psychologist, 56(3), 227.
• Masuda, A. & Tully, E. C. (2012). The role of mindfulness and psychological flexibility in somatization, depression, anxiety, and general psychological distress in a nonclinical college sample. Journal of Evidence-Based Complementary & Alternative Medicine, 17(1), 66-71.
• Masuda, A., Mandavia, A., & Tully, E. C. (2013). The role of psychological inflexibility and mindfulness in somatization, depression, and anxiety among Asian Americans in the United States. Asian American Journal of Psychology, 5(3), 230-236.
• Masuda, A., Le, J., & Cohen, L. L. (2014). The role of disordered-eating cognitions and psychological flexibility on distress in Asian American and European American college females in the United States. International Journal for the Advancement of Counselling, 36(1), 30–42. https://doi.org/10.1007/s10447-013-9188-6
• Mercan, O. (2019). Ergenlerde karar verme stillerinin öznel iyi oluş ve umut ile ilişkisi. [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi
• Meşe, H. R. (2021). Çocukluk çağı travmaları, psikolojik katılık ve psikolojik esneklik ile depresyon, anksiyete ve stres arasındaki ilişkilerin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Nelson-Jones. R. (1982). Danışma psikolojisi kuramları. (F. Akkoyun, Çev. Ed.). Nobel
• Özer, G. (2009). Öz belirleme kuramı çerçevesinde ihtiyaç doyumu, içsel güdülenme ve bağlanma stillerinin üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluşlarına etkileri. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Ryan, R. M. & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American psychologist, 55(1), 68.
• Schmutte, P. S. & Ryff, C. D. (1997). Personality and well-being: reexamining methods and meanings. Journal of personality and social psychology, 73(3), 549.
• Sheldon, K. M., Elliot, A. J., Ryan, R. M., Chirkov, V., Kim, Y., Wu, C., ... & Sun, Z. (2004). Self-concordance and subjective well-being in four cultures. Journal of cross-cultural psychology, 35(2), 209-223.
• Silberstein, S. D., Holland, S., Freitag, F., Dodick, D. W., Argoff, C., & Ashman, E. (2012). Evidence-based guideline update: pharmacologic treatment for episodic migraine prevention in adults: report of the Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology and the American Headache Society. Neurology, 78(17), 1337-1345.
• Stewart, I. & Joines, I. (2021). Günümüzde TA: Transaksiyonel analiz’e yeni bir giriş (4.baskı). (F. Akkoyun, S. Tekinsav-Sütcü, O. Sürgvil-Dalkılıç ve N. Sağlam-Uras, Çev.). Eski Kitaplar.
• Şamatacı, G. (2013). Romantik ilişkilerde affetme: Transaksiyonel analiz ego durumları açısından bir inceleme. [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Şengör, Y. (2020). İyi oluşun yordayıcıları olarak yalnızlık ve nomofobi. [Yüksek Lisans Tezi]. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Pearson Education Limited.
• Thompson, M. & McCracken, L. M. (2011). Acceptance and related processes in adjustment to chronic pain. Current pain and headache reports, 15(2), 144-151.
• Tuzgöl Dost, M. (2004). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri. Etkisi [Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Tümkaya, S., Hamarta, E., Deniz, M., Çelik, M. & Aybek, B. (2008). Duygusal zekâ mizah tarzı ve yaşam doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerine bir araştırma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30), 1-18.
• Ulubay, G. (2020). Çok boyutlu psikolojik esneklik envanterinin Türkçeye uyarlanması. [Yüksek Lisans Tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Uygur, S. S. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik esneklik düzeylerinin yordanmasında duygusal şemaların rolü: Buca Eğitim Fakültesi örneği. International Journal of Social Science, 70, 135-151.
• Yetim, Ü. (2001). Toplumdan bireye mutluluk resimleri. Bağlam Yayıncılık
• Yüksel, C. G. (2019). Üniversite öğrencilerinde bilinçli farkındalığın duygusal şemalar ve psikolojik esneklik üzerindeki etkisi. [Yayımlamış Yüksek Lisans Tezi]. Beykent Üniversitesi.
• Watson, D., Clark, L. A., & Tellegen, A. (1988). Development and validation of brief measures of positive and negative affect: the PANAS scales. Journal of Personality and Social Psychology,