METODOLOJİK BİR DİNİ YAKLAŞIM OLARAK EHL-İ HADİS

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 5, 39 - 47, 29.06.2020

Bayram Çınar

Öz

İslam Mezhepleri’nin sınıflandırılmasına ilişkin birbirinden farklı birçok deneme yapılmıştır. Farklı kriterlerden hareket edilmesi sebebiyle bir ekol farklı eserlerde farklı ekol çatısı altında ele alınabilmiştir. Çoğu zaman bu tasnif farklılıkları, çeşitli değerlendirme sorunlarına da yol açar. Bu anlama sorunları, çeşitli algılama sorunlarını da beraberinde getirir.
Bu araştırmada Akıl–nakil üzerinden yapılan bir değerlendirme ile Ehl-i hadis olarak bilinen ekolün hangi ekolleri çatısı altında bulundurduğunu tespit etme çabası güdülecektir.

Anahtar Kelimeler

İslam Mezhebi, Mezheb, Akıl-Nakil, Ehl-i Hadis, Ehl-i Sünnet

AHL AL HADİTH AS A METHODOLOGICAL RELIGIOUS APPROACH

Öz

Many attempts have been made on the classification of Islamic Sects. Due to the different criteria of the Historians of Sects, a school could be handled under different schools in different works. Often these classification differences lead to various perception problems. These classification problems bring along various evaluation problems.
In this research, a classification based on “Akl-Naql” will attempt to determine which schools are under the roof of the school known as Ahl al- hadith.

Anahtar Kelimeler

İslamic sect, Madhab, Akl-Naql, Ahl al- Hadith, Ahl al- Sunna

Kaynakça

• Kaynakça Cûveyni, İmâmü’l-Haremeyn. Kitabu’l-İrşad. Çeviren A. Bülent ve diğerleri Baloğlu. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2012.
• Cürcânî, Seyyid Şerif. Şerhu’l-Mevâkıf. Çeviren Ömer Türker. Cilt 3. 3 cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığ, 2015.
• Durguti, Abdylkader. « Mezhepleşme Çerçevesinde Muhammed b. Kerrâm ve Kerrâmiyye Mezhebi.» Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, 2018.
• Ebu Yâ’lâ el -Ferra', El-Kadi. el Mu’temed fi Usulu’d-Din (Thk: Vedi Zeydan Haddad). Beyrut: Daru’l- Meşrik, 1974.
• el-Bağdadî, Abdülkahir. el-Fark Beyne’l-Fırâk (Thk.Muhammed Osman el-Huşi) . Kahire: Mektebetü İbn Sina, tarih yok.
• el-Cûşemî, Hâkim. Risaletu İblis İla'l- İhvanihi Menâhis (Thk.Hüseyin Muderrisî). Beyrut: Daru'l Muntahabu'l Arabî, 1995.
• —. er Risale fi Nasihati'l Amme . 1438.
• El-Makdisî, Ebu’l Ferec b. Abdulvâhid. et-Tabsıra fi Usulu'd- Din Ala Mezhebi Ahmed b. Hanbel (Thk. Yusuf b. Abdullah b. Muammed es -Sem'anî. Riyad: Daru'l Me'sur, 1434.
• en-Nesefî, Ebu'l-Mûin. Tabsiratu’l Edille fi Usuli’d Din (Thk.Hüseyin Atay,Şaban Ali Düzgün). Cilt 1. 2 cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2004.
• en-Nesefî, Mekhûl. Kitâbu’r-Red ale’l-Bida’ ve’l-Ehvâi’d-Dâlle (Thk. Seyit Bahçıvan). Konya : Hikmetevi Yayınları, 2013.
• Eren, Muhammet Emin. Hadis Tarih ve Yorum: 73 Fırka Hadisi Üzerine Bir İnceleme. İstanbul: Kuramer Yayınları, 2017.
• Eş'arî, Ebu’l-Hasan. el-İbâne ‘an usûli’d-diyâne (Thk. Fevkiye Hüseyin Mahmûd). 2 cilt. Kahire: Dâru'l Ensar, 1977.
• Eşʻarî, Ebu'l Hasan. Makalatü’l-İslâmiyyîn (Thk. Helmut Ritter). 2 cilt. Wiesbaden, 1980.
• Goldziher, Ignace. Zâhirîler: Sistem ve Tarihleri. Çeviren Cihad Tunç. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1982.
• Hanbel b. İshak, b. Hanbel. Zikru Mihneti Ahmed b. Hanbel ( Thk. Muhammed Nağş). Kahire, 1983.
• İbn Ebî Yâ’lâ, el-Ferra’. Tabakâtu’l-Hanâbile(thk. Muhammed Hâmid el-Fakî). Cilt 2. 2 cilt. Kahire: Matbaatü's-Sünneti'l-Muhammediyye, tarih yok.
• İbn Hazm, Ebû Muhammed ‘Ali b. Ahmed. El-Fasl :Dinler ve Mezhepler Tarihi. Çeviren Halil İbrahim Bulut. Cilt 2. 3 cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2017.
• İbn Kudame, Ebu Muhammed Muvaffakuddin. Tahru'n-Nazar fi Kutubi'l Kelam (Thk. Abdurrahman b. Muhammed b. Said el Dimeşkiye). Riyad: Alam al- Kutub, 1990. İbn Nedim. El-Fihrist . Beyrut: Daru'l-Ma'rife, tarih yok.
• İbn Teymiyye, Takiyuddin. Risaletu't-Tedmuriyye. Kahire: Mektebetu's -Suneti'l -Muhammediye , tarih yok.
• İbnü’l-Cevzî, Abdurrahman Ebu'l Ferec. Telbîsu İblis. Beyrut: Daru'l Kalem , 1994.
• İcî, Adududdin. el-Mevâkıf fi İlmi’l-Kelâm. Beyrut: Âlemu’l-Kutub, 2005.
• İsferâyînî, Ebu’l-Muzaffer. et-Tabsir fi Usuli’d-Din ani'l- Fırak u'l- Halikin (Thk.Kemal Yusuf el-Hut). Beyrut: Alemu'l Kutub, 1983.
• Kadı Abdulcabbar. Şerhu’l Usulu’l Hamsa (Thk.Abdulkerim Osman). Kahire: Mektebeti Vehbe, 1996.
• Kutlu, Sönmez. Tarihsel Din Söylemleri Üzerine Zihniyet Çözümlemeleri. Ankara: Otto, 2012.
• Özafşar, Mehmet Emin. İdeolojik hadisçiliğin tarihî arka planı. Ankara: Otto Yayınları, 2015.
• Şehristânî, Ebû’l-Feth Muhammed Abdulkerim. el-Milel ve’n-Nihal, (Thk. Ahmed Fehmi Muhammed). Cilt 1. 3 cilt. Beyrut: Daru'l Kutubu'l İlmiye, 1992.
• Watt, W. Montgomery. Geçmişten Günümüze Müslüman–Hıristiyan Diyalogu. Çeviren Fuat Aydın. İstanbul: Birey Yayıncılık, 2000.
• —. İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri. Çeviren Ethem Ruhi Fığlalı. Ankara: Umran Yayınları, 1981.
• Zehebî, Ebû Abdillah Şemsüddîn. Mîzânü’l-Îtidâl fî Nakdi’r-Ricâl (Thk. Ali Muhammed el-Bicâvî). Cilt 4. 4 cilt. Beyrut: Darul' Marife, 1963.
• —. Siyerü A’lâmi’n-Nübelâ (Thk.Şuayb el-Arnaût,Ali ebu Zeyd). Cilt 7. 29 cilt. Beyrut: Muessesetu'r risale, 1982.