Hazır Yemek Sektörü Çalışanlarının İş Sağlığı ve Güvenliğine Kaderci Bakış Açılarının Değerlendirilmesi
Year 2021,
, 1 - 13, 30.06.2021
Hakan Gezgel
,
Abdullah Dikici
Abstract
Bu çalışmada hazır yemek sektörü çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliğine kaderci bakış açıları araştırılmıştır. Hazır yemek sektörü, gıda sanayi ve çalışan sayısının büyüklüğü açısından önemli bir alan olmakla birlikte iş güvenliğine yeterince önem verilmemesi veya meydana gelen iş kazalarının büyük çoğunluğunun bireysel basit yaralanma ağırlıklı olmasından kaynaklı önemsenmemesi nedeniyle iş sağlığı ve güvenliği açısından yeterli önemin verilmediği bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma, Ankara ilinde hazır yemek sektöründe çalışan 160 kişiyle yüz yüze görüşülerek anket uygulanması şeklinde yürütülmüştür. Anket sonucunda çalışanların kazaları kadercilik anlayışı ile örtüştürdüğü ve bu anlayışın cinsiyet ve iş sağlığı ve güvenliği bilgi seviyesine göre değiştiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca katılımcıların iş yerinin iş sağlığı ve güvenliği kapsamında aldığı tedbirlerle ilgili bilgi verme konusunda tereddüt ettiği görülmüştür. Yapılan bu çalışma, hazır yemek sektörünün iş sağlığı ve güvenliği açısından yeterince önemsenmediğini ortaya koymaktadır. Çalışma sonucunda elde edilen bilgiler sektörde iş sağlığı ve güvenliği bilincinin geliştirilmesine ve kadercilik anlayışının kabul edilebilir seviyeye indirilmesine katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.
References
- Referans1 A. Murat, C. Erdem, Ç. Elif, A. Y. Berna, ve E. B. Deniz, “Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Algısı”, Ankara, 2017.
- Referans2 S. BAYRAKTAROĞLU, M. Mustafa, ve E. ATAY, “Çalışanlarda İş Güvenliği ve İş Kazası Algısı: Mavi Yakalılar Üzerine Bir Araştırma”, Uluslararası Yönetim ve Sos. Araştırmalar Derg., c. 5, sayı 9, ss. 1–15, Oca. 2018.
- Referans3 Ü. SORMAZ, B. M. DEMİRÇİVİ, ve M. YEŞİLTAŞ, “Dışarıya Yemek Hizmeti Veren (Catering) İşletmelerde Çalışanların İş Güvenliği Bilgilerinin Değerlendirilmesi”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilim. Fakültesi Derg., c. 6, sayı 2, ss. 61–76, Tem. 2014.
- Referans4 İnternet, “4857 Sayılı İş kanunu”, T.C. Resmi Gazete, 2003. [Çevrimiçi]. Available at: www.resmigazete.com.tr. [Erişim: 06-Kas-2018].
- Referans5 İnternet, “İş Sağliği ve Güvenli̇ği̇ Kanunu”, T.C. Resmi Gazete, 2015. [Çevrimiçi]. Available at: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120630-1.htm. [Erişim: 11-Kas-2018].
- Referans6 İnternet, “SGK Yıllık İstatiskleri”, http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari. [Çevrimiçi]. Available at: http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari. [Erişim: 09-Kas-2018].
- Referans7 İnternet, “İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği”, T.C. Resmi Gazete, 2012.
- Referans8 S. U. ÖZER, D. TÜZÜNKAN, ve B. Ç. KÖSE, “Turi̇zm sektöründe i̇ş kazalari ve meslek hastaliklarina yöneli̇k tespi̇tler ve tedbi̇rler”, içinde 14. Turizm Kongresi, 2013, ss. 1136–1149.
- Referans9 K. Kaya, G. Sevinç, M. R. Sevinç, ve V. Asoğlu, “Hazır Yemek İşletmelerinin Sorunları ve Çözüm Önerileri: Şanlıurfa Örneği”, Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilim. Fakültesi Derg., c. 5, sayı 8, ss. 1–9, 2015.
- Referans10 B. Ö. Ö. ÇALIŞKAN ve V. L. TÜZÜNER, “Çalışanların Kadercilik Algılarının İş Güvenliği Endişelerine İlişkin Algılarına Etkisi: Depo Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”, Kesit Akad. Derg., c. 18, ss. 60–70, 2019.
- Referans11 H. İ. AKKUŞ ve K. TAŞ, “Türkiye’de İş Kazaları ve Kader Anlayışı Üzerine Tipolojik Bir Araştırma: İş Kazaları ve Kader Ölçeği”, Turkish Stud. Relig. Stud., c. 14, sayı 4, ss. 591–602, 2019.
- Referans12 B. Y. Jeong, “Cooking Processes and Occupational Accidents in Commercial Restaurant Kitchens”, Saf. Sci., c. 80, ss. 87–93, 2015.
- Referans13 S. Demirel, “Hazır Yemek Üretimi Yapan İşletmelerde Çalışanların Hijyen Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi”, Namık Kemal Üniversitesi, 2009.
- Referans14 S. DURSUN, “Güvenli̇k Kültürünün Güvenli̇k Performansı Üzeri̇ne Etki̇si̇ne Yöneli̇k Bi̇r Uygulama”, Uludağ Üniversitesi, 2011.
- Referans15 M. H. Üner ve H. S. AYBERK, “Düzce İlindeki Mutfak Çalışanlarının Genel Bilgileri ile Kaza Geçirme Oranlarının İncelenmesi”, Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknol. Derg., c. 7, sayı 1, ss. 861–871, Oca. 2019.
- Referans16 R. Eren, O. Nebioğlu, ve A. Şık, “Knowledge Levels on Food Safety of Employees Working in Hotel Enterprises’ kitchen: The example of Alanya”, J. Multidiscip. Acad. Tour., c. 2, sayı 1, ss. 47–64, Kas. 2017.
- Referans17 P. ACAR ve S. KILIÇ, “GÜVENLİK İKLİMİ ALGISININ DEMOGRAFİK FAKTÖRLERE GÖRE ALAN KURAMI BAĞLAMINDA İNCELENMESİ: İNŞAAT SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA”, Elektron. Sos. Bilim. Derg., c. 18, sayı 71, ss. 1066–1088, Tem. 2019.
- Referans18 S. YILDIZ ve M. YILMAZ, “Türk İnşaat Sektöründe Çalışanların Güvenlik Kültürü Düzeyinin ve Güvenlik Performansı ile İlişkisinin İncelenmesi”, Politek. Derg., c. 20, sayı 1, ss. 137–149, Mar. 2017.
- Referans19 E. S. H. Bindu ve M. V Reddy, “Occupational Hazards among Cooks in Commercial Kitchens”, Int. J. Sci. Res., c. 5, sayı 6, ss. 970–974, 2016.
- Referans20 M. Doğdubay ve İ. Karan, “Otel Mutfaklarında Sistematik İşyeri Düzenleme Planı (SİDP) Modelinin Uygulanması”, Aydın Gastron., c. 1, sayı 1, ss. 9–23, 2017.
- Referans21 İnternet, “Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği”, 2018. [Çevrimiçi]. Available at: https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/42504. [Erişim: 21-Ara-2018].
Evaluation of the Fatalistic Perspectives of the Catering Sector Employees to Occupational Health and Safety
Year 2021,
, 1 - 13, 30.06.2021
Hakan Gezgel
,
Abdullah Dikici
Abstract
In this study, the fatalistic perspectives of workers in the catering sector on occupational health and safety were investigated. Although the catering sector is an important area in terms of the food industry and the size of the number of employees, it is an area where occupational health and safety is not given sufficient importance due to the insufficient attention to occupational safety or the fact that the majority of occupational accidents that occur are simple injuries. This study was conducted as a survey with 160 people working in the catering sector in Ankara. As a result of the survey, it was concluded that the employees associate the accidents with the fatalism and this varies according to the gender and occupational health and safety knowledge level. In addition, it was observed that the participants were hesitant to provide information about the measures taken by the workplace within the scope of occupational health and safety. This study reveals that the fast food sector is underestimated in terms of occupational health and safety. It is considered that the result of the study will contribute to the development of occupational health and safety awareness in the catering sector.
References
- Referans1 A. Murat, C. Erdem, Ç. Elif, A. Y. Berna, ve E. B. Deniz, “Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Algısı”, Ankara, 2017.
- Referans2 S. BAYRAKTAROĞLU, M. Mustafa, ve E. ATAY, “Çalışanlarda İş Güvenliği ve İş Kazası Algısı: Mavi Yakalılar Üzerine Bir Araştırma”, Uluslararası Yönetim ve Sos. Araştırmalar Derg., c. 5, sayı 9, ss. 1–15, Oca. 2018.
- Referans3 Ü. SORMAZ, B. M. DEMİRÇİVİ, ve M. YEŞİLTAŞ, “Dışarıya Yemek Hizmeti Veren (Catering) İşletmelerde Çalışanların İş Güvenliği Bilgilerinin Değerlendirilmesi”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilim. Fakültesi Derg., c. 6, sayı 2, ss. 61–76, Tem. 2014.
- Referans4 İnternet, “4857 Sayılı İş kanunu”, T.C. Resmi Gazete, 2003. [Çevrimiçi]. Available at: www.resmigazete.com.tr. [Erişim: 06-Kas-2018].
- Referans5 İnternet, “İş Sağliği ve Güvenli̇ği̇ Kanunu”, T.C. Resmi Gazete, 2015. [Çevrimiçi]. Available at: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120630-1.htm. [Erişim: 11-Kas-2018].
- Referans6 İnternet, “SGK Yıllık İstatiskleri”, http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari. [Çevrimiçi]. Available at: http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari. [Erişim: 09-Kas-2018].
- Referans7 İnternet, “İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği”, T.C. Resmi Gazete, 2012.
- Referans8 S. U. ÖZER, D. TÜZÜNKAN, ve B. Ç. KÖSE, “Turi̇zm sektöründe i̇ş kazalari ve meslek hastaliklarina yöneli̇k tespi̇tler ve tedbi̇rler”, içinde 14. Turizm Kongresi, 2013, ss. 1136–1149.
- Referans9 K. Kaya, G. Sevinç, M. R. Sevinç, ve V. Asoğlu, “Hazır Yemek İşletmelerinin Sorunları ve Çözüm Önerileri: Şanlıurfa Örneği”, Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilim. Fakültesi Derg., c. 5, sayı 8, ss. 1–9, 2015.
- Referans10 B. Ö. Ö. ÇALIŞKAN ve V. L. TÜZÜNER, “Çalışanların Kadercilik Algılarının İş Güvenliği Endişelerine İlişkin Algılarına Etkisi: Depo Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”, Kesit Akad. Derg., c. 18, ss. 60–70, 2019.
- Referans11 H. İ. AKKUŞ ve K. TAŞ, “Türkiye’de İş Kazaları ve Kader Anlayışı Üzerine Tipolojik Bir Araştırma: İş Kazaları ve Kader Ölçeği”, Turkish Stud. Relig. Stud., c. 14, sayı 4, ss. 591–602, 2019.
- Referans12 B. Y. Jeong, “Cooking Processes and Occupational Accidents in Commercial Restaurant Kitchens”, Saf. Sci., c. 80, ss. 87–93, 2015.
- Referans13 S. Demirel, “Hazır Yemek Üretimi Yapan İşletmelerde Çalışanların Hijyen Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi”, Namık Kemal Üniversitesi, 2009.
- Referans14 S. DURSUN, “Güvenli̇k Kültürünün Güvenli̇k Performansı Üzeri̇ne Etki̇si̇ne Yöneli̇k Bi̇r Uygulama”, Uludağ Üniversitesi, 2011.
- Referans15 M. H. Üner ve H. S. AYBERK, “Düzce İlindeki Mutfak Çalışanlarının Genel Bilgileri ile Kaza Geçirme Oranlarının İncelenmesi”, Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknol. Derg., c. 7, sayı 1, ss. 861–871, Oca. 2019.
- Referans16 R. Eren, O. Nebioğlu, ve A. Şık, “Knowledge Levels on Food Safety of Employees Working in Hotel Enterprises’ kitchen: The example of Alanya”, J. Multidiscip. Acad. Tour., c. 2, sayı 1, ss. 47–64, Kas. 2017.
- Referans17 P. ACAR ve S. KILIÇ, “GÜVENLİK İKLİMİ ALGISININ DEMOGRAFİK FAKTÖRLERE GÖRE ALAN KURAMI BAĞLAMINDA İNCELENMESİ: İNŞAAT SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA”, Elektron. Sos. Bilim. Derg., c. 18, sayı 71, ss. 1066–1088, Tem. 2019.
- Referans18 S. YILDIZ ve M. YILMAZ, “Türk İnşaat Sektöründe Çalışanların Güvenlik Kültürü Düzeyinin ve Güvenlik Performansı ile İlişkisinin İncelenmesi”, Politek. Derg., c. 20, sayı 1, ss. 137–149, Mar. 2017.
- Referans19 E. S. H. Bindu ve M. V Reddy, “Occupational Hazards among Cooks in Commercial Kitchens”, Int. J. Sci. Res., c. 5, sayı 6, ss. 970–974, 2016.
- Referans20 M. Doğdubay ve İ. Karan, “Otel Mutfaklarında Sistematik İşyeri Düzenleme Planı (SİDP) Modelinin Uygulanması”, Aydın Gastron., c. 1, sayı 1, ss. 9–23, 2017.
- Referans21 İnternet, “Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği”, 2018. [Çevrimiçi]. Available at: https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/42504. [Erişim: 21-Ara-2018].