Fâtiha, Fîl-Nâs Arası Sûrelerin Değerlerinin Günümüze Taşınması Merkezinde Bir Tefsir Denemesi

Yıl 2012, Cilt: 17 Sayı: 17, 7 - 38, 01.06.2012

İlhami Günay

Öz

Kur’ân-ı Kerîm, hayatın mana ve maksatlarını doğru kavramakta ve taşıdığı değerlerle hayatı inşa etmekte insanoğlunun rehberidir. Müfessirin görevi, onun değerlerini yaşadığı çağın idrak seviyesine sunmak, böylece bu değerleri muhataplarına açık, anlaşılır ve güncel bir dil ve üslûp içinde doğrudan ulaştırmaktır. Nasr sûresi hâriç, tamamı Mekki olan bu surelerin taşıdığı değerler, kulun Allah, insan ve diğer varlıklarla ilişkilerini tanzim etmektedir. Birinci şıkta değerlerin kaynağı olan Yüce Allah kuluna; Zât’ını ve yaratan, yaşatan, yöneten, hesaba çeken ve affeden vasıfları başta olmak üzere bazı sıfatlarını tanıtmaktadır. Buna mukabil kulundan; Zât’ını hakkıyla takdir etmesini, ihlâsla kulluk yapmasını, hakkı tutmasını ve nankör olmamasını istemektedir. Beşeri ilişkilerinde; samimi, sabırlı ve haklara saygılı olmak, iyiliği çoğaltmak, zayıfları kollamak ve yardımlaşmak gibi değerlerle donanmasını telkin etmektedir

Anahtar Kelimeler

Fâtiha, Fîl-Nâs, sûre, değer, tefsir

Kaynakça

• Kur’ân-ı Kerîm.
• Bayraktar Bayraklı, Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’ân Tefsiri, XXI/463, Bayraklı Yayınları, II. Baskı, İstanbul, 2007.
• Cârullah Mahmud b. Ömer ez-Zemahşeri, el-Keşşâf an Hakâiki Gavâmizi’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîl fî vücûhi’t-Te’vîl, Tahk. Adil Ahmed vd. Mektebetü’l-Ubeykân, I. Baskı, Riyâd, 1998.
• Celalü’d-Din es-Suyuti, ed-Dürrü’l-Mensûr fi’t-Tefsiri bi’l-Me’sûr, Tahk. Abdu’l-Muhsin et-Türki, Merkezu Hicr li’l-Buhûsi ve’d-Dirasati’l-İslâmiyye I. Baskı, Kahire,
• Ebu Bekir el-Cezâirî, Eyseru’t-Tefâsîr li Kelâmi’l-Aliyyi’l-Kebir, Mektebetu’l-Ulum ve’l- Hikem, Medine, ts.
• Ebû Cafer Muhammed b. Cerir et-Taberi, Câmiu’l-Beyân an Te’vîl-i Âyi’l-Kur’ân, Tahk. Abdullah et-Türkî, Merkezü’l-Buhûsi ve’d-Dirasâti’l-Arabiyyeti ve’l-İslâmiyye, I. Baskı, Kâhire, 2001.
• Ebu İshak Ahmed es-Sa’lebî, el-Keşfu ve’l-Beyân, Tahk. Muhammed b. Aşûr, I. Baskı, Dâru İhyâi’t-Türasi’l-Arabi, Beyrut, 2002.
• Ebu’l-A’lâ Mevdûdi, Tefhîmu’l-Kur’ân, Terc. Heyet, İnsan Yayınları, İstanbul, 1996.
• Emin Işık, “Kureyş Suresi Üzerine Bir Tefsir Denemesi”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 3, İstanbul, 1985.
• Ethem Ruhi Fığlalı, “Dârunnedve”, DİA, İstanbul, 1993.
• Fahreddîn er-Râzi, Mefâtîhu’l-Gayb, Dâru’l-Fikr, 1401/1981.
• Halil b. Ahmed el-Ferâhîdî, Kitabu’l-Ayn, Thk. Abdulhamid el-Hemdâvi, Dâru’l- Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2003.
• Hayreddin Karaman ve -dğr-, Kur’ân Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2007.
• İlhami Günay, “Değerin Kaynağı ve Üretkenliği”, Bakırköy’de Eğitim Dergisi, Bakırköy İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, sayı: 9, 2011.
• İlhami Günay, Kur’ân’da Gençlik ve Gençler, Pınar Yayınları, İstanbul, 2010.
• İmadu’d-Din Ebu’l-Fidâ İsmail İbn Kesir, Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azim, Daru’l-Ma’rife, Beyrut,1988.
• İsmail Hakkı el-Burûsevi, Tefsiru Rûhi’l-Beyân, Mektebetü Eser, İstanbul, 1389.
• Konyalı Mehmed Vehbi, Hülâsatu’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân (Büyük Kur’an Tefsiri) Üçdal Neşriyat, 4. Baskı, İstanbul, 1969.
• M. Asım Köksal, “Dârulerkâm” DİA, İstanbul, 1993.
• Muhammed Ali es-Sâbûni, Safvetu’t-Tefâsîr, Dâru’l-Hadîs, X. Baskı, Kâhire, ts.
• Muhammed b Ali eş-Şevkânî, Fethu’l-Kadîr, Thk. Abdurrahmân Umeyra, Dâru’l-Vefâ, ts.
• Muhammed Ebû Zehre, Zehratü’t-Tefâsîr, Dâru’l-Fikri’l-Arabi, Trhz.
• Muhammed Fuad Abdu’l-Bâkî, el-Mu’cemu’l-Müfehres li Elfâzi’l-Kur’ân-i’l-Kerîm, Dâru’d-Da’ve, İstanbul, 1986.
• Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, Eser Neşriyat, İstanbul, Tarihsiz.
• Muhammed Hamidullah, İslam Peygamberi, Terc. Salih Tuğ, İmaj, Ankara, 2003.
• Muhammed Tâhir İbn Âşûr, Tefsîru’t-Tahrîr ve’t-Tenvîr, ed-Dâru’t-Tûnisiyyetü li’n- Neşr, Tûnus, 1984.
• Mustafa Sıbâi, es-Sîratu’n-Nebeviyye Dürûsun ve İber, el-Mektebu’l-İslâmî, 8. Baskı, Beyrut, 1985.
• Rağıb el-Isfehânî, el-Müfredât fi Garîbi’l-Kur’ân, “Samed”, Dâru Kahraman, İstanbul,
• Sadık Kılıç, Kur’ân Dildeki Sonsuz Mucize, Gelenek Yayıncılık, 1. Basım, İstanbul, 2003.
• Seyyid Kutub, Fî Zılâli’l-Kur’ân, Dâru’ş-Şurûk, 32. Baskı, Kahire, 2003.