Behçet Hastalarının Uyku Kalitesi, Depresyon Düzeyi ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2020, , 145 - 150, 01.08.2020

Can Araz , Altuğ Güner , Seda Pehlivan , Yavuz Pehlivan

https://doi.org/10.32708/uutfd.702504

Öz

Çalışma, Behçet hastalarının uyku kalitesi, depresyon düzeyleri ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Çalışmaya katılmayı kabul eden 44 Behçet hastası çalışmaya dahil edildi. Çalışmanın verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan “Hasta Bilgi Formu”, “Pitsburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ)”, “Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ)”, Behçet Hastalığı Yaşam Kalitesi Ölçeği (BHYKÖ)” ve “Behçet Hastalığı Güncel Aktivite Formu” ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde, Mann Whitney U ve Spearman korelasyon analizleri yapıldı. Hastaların yaş ortalamasının 37,38±8,33 yıl, %90,9'unun erkek ve hastalık süresi ortalamasının 7,54±4,72 yıl olduğu belirlendi. Genital ülseri olan hastaların PUKİ puanının anlamlı olarak yüksek olduğu saptandı (p<0,05). Diğer tanımlayıcı özellikler açısından PUKİ, BDÖ, BHYKÖ puanları arasında anlamlı bir fark bulunmadı (p>0,05). Hastalık aktivite skoru ile PUKİ, BDÖ, BHYKÖ puanları arasında anlamlı ilişki olduğu belirlendi (p<0,05). Ayrıca üç ölçek arasında da anlamlı pozitif korelasyon olduğu görüldü (p<0,05). Behçet hastalarında hastalık aktivitesinin uyku kalitesi, depresyon düzeyi ve yaşam kalitesi açısından önemli bir belirleyici olduğu sonucuna varıldı. Hastalık aktivitesi kontrol altında tutularak Behçet hastalarının uyku kalitesi, depresyon düzeyi ve yaşam kalitesinin iyileştirilebileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Behçet hastalığı, depresyon, yaşam kalitesi, uyku kalitesi

Sleep Quality, Depression Level and Affecting Factors of Behçet's Patients

Öz

The study was carried out descriptively to determine the quality of sleep, depression levels and factors affecting Behçet patients. 44 Behçet patients who agreed to participate in the study were included in the study. The data of the study were collected with the “Patient Information Form” prepared by the researchers, “Pitsburg Sleep Quality Index”, “Beck Depression Scale Behçet's Disease Quality of Life Scale” and “Behçet's Disease Current Activity Form”. In the evaluation of the data, Mann Whitney U and Spearman correlation analyzes were performed. It was determined that the mean age of the patients was 37.38 ± 8.33 years, 90.9% of them were male and the mean duration of the disease was 7.54 ± 4.72 years. It was found that patients with genital ulcers had a significantly higher PSQI score (p <0.05). In terms of other descriptive features, there was no significant difference between PSQI, BDI, BDIQ scores (p> 0.05). It was determined that there was a significant relationship between the disease activity score and PSQI, BDI, SCQQ scores (p <0.05). In addition, there was a significant positive correlation between the three scales (p <0.05). It was concluded that disease activity was an important determinant in Behçet's patients in terms of sleep quality, depression level and quality of life. It is thought that the quality of sleep, depression level and quality of life of Behçet patients can be improved by keeping disease activity under control.

Anahtar Kelimeler

Behçet's disease, depression, sleep quality, quality of life.

Kaynakça

• Evereklioglu C. Current concepts in the etiology and treatment of Behcet disease. Surv Ophthalmol 2005;50:297-350.
• Onder M, Gurer MA. The multiple faces of Behcet's disease and its aetiological factors. J Eur Acad Dermatol Venereol 2001;15:126-136.
• Ghate JV, Jorizzo JL. Behcet's disease and complex aphthosis. J Am Acad Dermatol 1999;40:1-18.
• Pay S. Behçet hastalığı: etiyoloji ve patogenez. T Klin J Int Med Sci 2005;1:10-18.
• Arca E, Gür AR. Behçet Hastalığı. T Klin J Med Sci 2003;23:261-268.
• Doğanavşargil E, Keser G. Behçet hastalığı. T Klin J Int Med Sci 2005;1:80-91.
• Boyvat A. Behçet hastalığının etiyopatogenezi. T Klin J Dermatol 2004;1415-1421.
• Yurdakul S, Hamuryudan V, Yazici H. Behçet syndrome. Curr Opin Rheumatol. 2004;16(1):38‐42.
• Hegab S, Al-Mutawa S. Immunopathogenesis of Behçet’s disease. Clin Immunol 2000;96: 174-86.
• Yurdakul S, Tüzün Y, Mat MC, Özyazgan Y, Yazıcı H. Behçet sendromu. Dermatoloji Ed. Tüzün Y, Koto¤yan A, Aydemir EH, Baransü O. Istanbul 1994;393-8.
• Gül A. Behçet hastalığının immünolojisi. Aktüel Tıp Dergisi 1997;2: 76-8.
• Akpolat T, Koc Y, Yeniay I, et al. Familial Behçet’s disease. Eur J Med 1992;1: 391-5
• Marshall SE. Behçet’s disease. Best Pract Res Clin Rheumatol. 2004; 18:291–311
• Stojanovich L. Stress and autoimmunity. Autoimmun Rev, 2010, 9: 271–276
• Calıkoglu E, Onder M, Cosar B, Candansayar S. Depression, anxiety levels and general psychological profile in Behçet’s disease. Dermatology, 2001, 203.3: 238-240.
• Karlıdağ R, Unal S, Evereklioglu C, Sipahi B, Er H, Yologlu S. Stressful life events, anxiety, depression and coping mechanisms in patients with Behçet's disease. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 2003, 17.6: 670-675.
• Sharma P, Avasthi A, Chakrabarti S. Depression among hospitalised medically ill patients: a two stage screening study. J Affect Disord. 2002, 70:205–209
• Uguz F, Dursun R, Kaya N, Cilli AS. Behçet hastalarında ruhsal belirtiler ve yaşam kalitesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2006;7:133-139
• Alpsoy E. Behçet hastalığının deri ve mukoza belirtileri. TÜRKDERM 2003;37:92-99.
• Köse O, Gür AR. Dermatolojide yaþam kalitesi ve ölçümü. T Klin Dermatol 2000;10:270-274
• Tascilar NF, Tekin NS, Ankarali H, et al. Sleep disorders in Behçet's disease, and their relationship with fatigue and quality of life. J Sleep Res. 2012;21:281–288.
• Melikoglu MA, Melikoglu M. The relationship between disease activity and depression in patients with Behcet disease and rheumatoid arthritis. Rheumatol Int 2010; 30:941–94.
• Buysse DJ, Reynolds CF 3rd, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburgh Sleep Ouality Index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Res 1989;28(2):193-213.;
• Ağargün MY, Kara H, Anlar Ö. Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi’nin Geçerliliği ve Güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1996;7(2):107-115.
• Pehlivan S, Karadakovan A, Pehlivan Y, Onat AM. Sleep quality and factors affecting sleep in elderly patientswith rheumatoid arthritis in Turkey. Turk J Med Sci. 2016;46(4):1114-21. doi: 10.3906/sag-1506-82.
• Beck AT, Ward C, Mendelson M. Beck depression inventory (BDI). Arch Gen Psychiatry, 1961;4(6):561-571.
• Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji dergisi, 1989;7(23):3-13.
• Gilworth G et al. Development of the BD-QoL: A quality of life measure specific to Behcet’s disease. J Rheumatol 2004;31(5):931-937.
• Erdoğan Z, Pinar R. Evaluation of quality of life in Behçet’s disease. Eur J Intern Med 2009;20(suppl 1):s156-7.
• Tuğrul Ayanoğlu B, Gürler A, Erdoğan FG, Gündüz Ö, Alhan A. Behçet ve rekürren aftöz stomatit hastalarında yaşam kalitesi. Turkderm - Arch Turk Dermatol Venerology 2015;49:276-84. doi: 10.4274/turkderm.00868.
• Bhakta BB, Brennan P, James TE, Chamberlain MA, Noble BA, Silman AJ. Behcet's disease: evaluation of a new instrument to measure clinical activity. Rheumatology, 1999;38(8):728-733.
• Hamuryudan V, Fresko I, Direskeneli H, et al. Evaluation of the Turkish translation of a disease activity form for Behçet's syndrome. Rheumatology, 1999;38(8):734-736.
• Shimizu T, Ehrlich GE, Inaba G, Hayashi K. "Behçet disease (Behçet syndrome)." Seminars in arthritis and rheumatism. 1979;8(4):223-60.
• Soylu M, Şekeroğlu HT, Erdem E, Demircan N. Behçet’s Disease: The Clinical and Demographic Characteristics of 406 Patients. Turk J Rheumatol 2012;27:115-20.
• Karabacak E, Aydın E, Doğan B, et al. "Behçet hastalığı: 182 hastanın klinik ve demografik özellikleri." Archives of the Turkish Dermatology & Venerology/Turkderm 2014;48(3):121-6.
• Tursen U, Gurler A, Boyvat A. Evaluation of clinical findings according to sex in 2313 Turkish patients with Behçet’s disease. Int J Dermatol 2003;42:346- 51.
• Dogan B, Taskapan O, Harmanyeri Y. Prevalance of pathergy test positivity in Behçet's disease in Turkey. J Eur Acad Dermatol Venereol 2003;17:228-9.
• Özyazgan Y. Behçet Hastalığında Göz Tutulumu. Turkderm 2009;43 Özel Sayı:48-53
• Bang D, Lee J, Lee E, et al. Epidemiological and clinical survey of Behcet’s disease in Korea: the first multicenter study. J Korean Med Sci 2001;16:615-8.
• El Menyawi MM, Raslan HM, Edrees A. Clinical features of Behcet's disease in Egypt. Rheumatol Int 2009;29:641-6.
• Akman-Demir G. Behçet Hastalığında Nörolojik Tutulum. Turkderm 2009;43 Özel Sayı:61-4.
• Oshima Y, Shimizu T, Yokohari R, et al. Clinical studies on Behçet's syndrome. Ann Rheunz Dis 1963;22:36-45.
• Yurdakul S, Tuzuner N, Yurdakul I, et al. Gastrointestinal involvement in Behçet’s syndrome: a controlled study. Ann Rheum Dis 1996;55:208-10.
• Taner E, Burhanoğlu S, Coşar B, Önder M. Behçet hastalığı olan hastalarda anksiyete ve depresyonun psoriyazis hastalarıyla karşılaştırılması. Türkiye'de psikiyatri 2006;8:27-29.
• Havlucu DY, Inanır I, Aydemir Ö. Behçetli hastalarda yaşam kalitesi, anksiyet,depresyon ve hastalık hakkındaki bilgiler. Anatol J Clin İnvestig 2011:5;82-88.
• Eren I, Şahin M, Cüre E, Çivi-İnanlı I, Tunç ŞE. Psychiatric symptoms and quality of life in patients with Behcet's disease. 2006;13:169-174.
• Koca I, Savas, E., Ozturk, Z. et al. The relationship between disease activity and depression and sleep quality in Behçet’s disease patients. Clinical rheumatology, 2015; 34(7): 1259-1263.
• Herdi, O., & Cankorur, V. Ş. Behçet Hastalığı Olanlarda Uyku Kalitesinin ve Uyku Kalitesi ile Hastalık Aktivitesi Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Kriz Dergisi, 26(3), 1-1.
• Yılmaz Y. Behçet hastalarındaki yaşam kalitesi, cinsel sorunlar, anksiyete ve depresyon düzeylerinin psoriyazis hastaları ve sağlıklı gönüllüler ile karşılaştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2011.