Yük
taşıyan insanlar bir devletin sosyal ve siyasi hayatında ne kadar etkili
olabilirler? Anadolu’nun farklı kentlerinde ve bilhassa başkent İstanbul’da,
daha çok iskele ve limanlarda çalışan Ermeni hamallar incelendiğinde bu soruya
çok ilginç cevaplar bulunabilir. Mahallelerden ziyade han ve bekâr odalarında
yaşayan ve sayıları on binlerle ifade edilen bu güçlü topluluk, bazen Avusturya
gibi bir devletin boykotunda bazen de kilise ve mekteplerin iane tedarikinde ya
da Hınçak ve Taşnak gibi Ermeni komitelerinin tertiplediği etnik bir isyanda
karşımıza çıkmaktadır. Zamanla hamallık mesleğinden farklı bir kimliğe bürünen
bu potansiyel güç, lokal sevkle memleketlerine gönderilmelerine rağmen önemli
bir kısmı bağımsız Ermenistan düşüncesi nedeniyle Romanya ve Bulgaristan gibi
Balkan coğrafyasını ikinci vatanları gibi görüp I. Dünya Savaşı’nda Rus ordusunun
gönüllü neferleri haline gelmişlerdir. Dolayısıyla sosyal tabakanın en alt
grubu sayılan hamalların Osmanlı Devleti’nde dengeleri değiştirebilecek
ağırlığa sahip oldukları söylenebilir.
How could effective
porters be in the social and political life of a state? Some interesting
answers can be found to this question by evaluating the Armenian porters who
worked in all around Anatolia and particularly in the ports of the Ottoman
capital, Istanbul. The Armenian carriers, whose amount reached tens of
thousands, lived in bachelor rooms rather than neighborhoods. They were so
strong that they supported Habsburg boycott, that they supplied the church and
the schools, and that they participated in the ethnic rebellions, which were
triggered by Armenian committees like Dashnak and Hınchak. Although Armenian
Carriers was sent to their home cities with local exportation because of their
potential threat to public security, they cooperated with the Russian Army in
the Great War for the establishment of their nation-state as Bulgaria and
Romania. Therefore, porters, who belonged to the lowest class of society had
the power to change the balances of the Ottoman State.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | October 16, 2018 |
Submission Date | July 23, 2018 |
Published in Issue | Year 2018 Volume: 3 |
This work is licensed under a Creative Commons BY-NC-SA 2.0 (Attribution-Non Commercial-Share Alike).