İlahiyat Fakültesi Öğrencilerine Verilen Arapça Hazırlık Eğitimine Dair Bir İnceleme

Yıl 2019, , 144 - 161, 15.12.2019

İsmail Ekinci

https://doi.org/10.5281/zenodo.3566872

Öz

Kadim bir dil olan Arapça,
İslamiyet’in gelişiyle birlikte kutsal bir kitap olan Kur’an-ı Kerim’in dili
olmuş, günümüze kadar varlığını ve önemini korumuştur. Anadili Arapça
olmayanlara bu dilin öğretilmesi için farklı coğrafya ve farklı dönemlerde
medreselerde veya devletin resmi eğitim kurumlarında Arapça dersleri
verilmiştir. Verilen Arapça eğitimlerinde nahiv ve sarf temelli bir eğitim
uygulanmıştır. Gramere dayalı bu dil eğitimi İlahiyat veya İslami İlimler
fakültelerinde verilen eğitimlerle daha ileri bir seviyeye taşınmaya
çalışılmıştır. İlahiyat veya İslami İlimler fakültelerinde verilen Arapça
eğitimleri temelde dört beceriyi (okuma, yazma, konuşma, dinleme) kazandırma
odaklı hazırlanmıştır. Ancak gramer odaklı verilmeye çalışılan Arapça
eğitimlerinde hedeflenen başarı elde edilememektedir.

Bu araştırmanın konusu,
İlahiyat veya İslami İlimler fakültelerinde okutulan Arapça hazırlık eğitiminin
değerlendirilmesi ve bu eğitimin kalitesinin arttırılması için yapılması
gerekenlerdir. Bu doğrultuda bu çalışmada Bitlis Eren Üniversitesi İslami
İlimler Fakültesi %30 Zorunlu Arapça Hazırlık Sınıflarının 2018-2019 Eğitim ve
Öğretim Yılında aldıkları Arapça eğitimi model alınmıştır. Hazırlık Sınıflarında
Arapça eğitimi alan 90 öğrenciye 33 sorudan oluşan anket uygulanmıştır. Anket
sonuçları değerlendirilmiş ve verilen Arapça eğitiminin kalitesi ortaya
konulmuştur. Elde edilen sonuçlardan hareketle, verilen eğitimde eksik ve
hatalı durumlar tespit edilerek, eğitimin daha kaliteli bir düzeye
ulaştırılması için önerilerde bulunulmuştur.

Giriş bölümünde İlahiyat veya
İslami İlimler fakültelerindeki Arapça eğitimi hakkında bilgiler verilmiştir.
Sonrasında çalışmanın amacı, önemi, sınırlılıkları, problemi ve örneklem ortaya
konulmuştur. Fakültede uygulanan Arapça hazırlık eğitimi hakkında bilgiler
verilmiş ve uygulanan anket çalışmaya eklenmiştir. Son olarak bulgular ve
yorumlar verilerek çalışma sonuç ve öneriler ile sonlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili ve Belagatı, Anket, Hazırlık Eğitimi, Nahiv, Sarf

A Study on Arabic Preparatory Education for Faculty of Theology Students

Öz

Arabic, an ancient
language, has became the language of the Qur'an with the advent of Islam, and
thus it retained its originality and has became the center of great interest by
the people. Therefore in order to teach this language to non-native speakers of
Arabic, Arabic classes have been given in official educational institutions of
the states in different geographies and periods in the world. In Arabic
education, grammar and vocabulary based approach was applied. This
grammar-based language education has been tried to be taken to a higher level
with the education given in the faculties of Theology or Islamic Sciences. The
Arabic education offered at the faculties of Theology or Islamic Sciences is
mainly focused on acquiring four skills (reading, writing, speaking,
listening). However, it is not possible to achieve the desired success in
grammar-oriented Arabic training.

The subject of this
research is the evaluation of Arabic language preparatory education in the
faculties of Theology or Islamic Sciences and the things that should be done to
improve the quality of this education. Accordingly, in this study, Arabic
education model of the  Compulsory Arabic
Preparatory Classes of the Faculty of Islamic Sciences of Bitlis Eren
University in the 2018-2019 Academic Year was taken as a basic. A questionnaire
consisting of 33 questions was administered to 90 students who studied Arabic
in preparatory classes. The results of the survey were evaluated and the
quality of the Arabic education given was demonstrated. Based on the results
obtained, deficiencies in education were identified and suggestions were made
to improve the quality of education. In the research primarily, information
about Arabic education in the faculties of Theology or Islamic Sciences is
given. Moreover, information was given about the Arabic preparatory education
applied in the faculty and the questionnaire was added to the study. Finally,
findings and comments were given and the study was concluded with conclusions
and recommendations.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language and Rhetoric, Questionnaire, Preparatory Education, Grammar, Vocabulary

Kaynakça

• Cebeci, Suat. “Cumhuriyet Döneminde Yüksek Din Öğretimi”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 39/2 (1999): 227-235.
• Deliçay, Tahsin - Muslim, Enes. Arapça Konuşalım 1-2 (Netekellem el-ʻArabiyyete’l-Hadîse). İstanbul: Cantaş Yayınları, 2018.
• Erdoğan, Ayhan - Tasa, Muhammet v.dğr. el-Mutûnu’l-Vadıhatu. Konya: Sebat Ofset Matbaacılık, 2015.
• Eryılmaz, Mesut - Ortaç, Ahmet. el-Luġatu’l-Arabiyye. Trabzon: Kalem Yayınları, ty.
• Günday, Hüseyin - Şahin, Şener, Arapça Sarf Alıştırma Kitabı. 3. Baskı. Bursa: Emin Yayınları, 2015.
• Günday, Hüseyin - Şahin, Şener. Arapça Dil Bilgisi-Nahiv Bilgisi. 11. Baskı. İstanbul: Alfa Yayınları, 2016.
• Koştaş, Münir. “Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi (Dünü Bugünü)”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 39/2 (1999) : 141-184.
• Resmi Gazete. “Sayı: 29805”. Erişim: 08.08.2019 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/08/20160818.pdf.
• Soysaldı, Mehmet. “Türkiye’deki İlahiyat Fakültelerinde Arapça Öğretiminde Karşılaşılan Problemler ve Çözüm Yolları”. EKEV Akademi Dergisi 45 (2010) : 247-279.
• Soyupek, Hasan. İkinci Meşrutiyet’ten Günümüze Kadar Türkiye’de Arapça Öğretimi. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, 2004.
• Tasa, Muhammet. Arapça Yazı Defteri. Konya: Kervan Yayınevi, 2010.
• Uzun, Tacettin - Tasa, Muhammet v.dğr. el-İnşâu’l-Vadıhatu. Konya: Sebat Ofset Matbaacılık, 2015.
• Youtube. “Selahaddin (Salahuddin) 1.Bölüm - Necmetu Faris”. Erişim: 08.08.2019. https://www.youtube.com/watch?v=nnZBHhw0a9g.
• Zengin, Zeki Salih. Medreseden Darülfünuna Türkiye’de Yüksek Din Eğitimi. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2011.