Diş Hekimlerinin Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgınına Karşı Bilgi Düzeyi ve Davranışlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: COVID-19 Özel Sayı, 1 - 9, 29.09.2020

Ahu Dikilitaş , Fatih Karaaslan

Öz

Amaç: Koronavirüs enfeksiyonu 2019 (COVİD-19) ile enfekte olan bireylerin nazofarengeal bölgesinde ve tükürük sekresyonunda bu virüsün bulunması ve solunum damlacığı ve temas yoluyla bulaşıcılık göstermesi nedeniyle diş hekimleri büyük risk altındadır ve hastalığın taşıyıcıları haline gelmişlerdir. Yüksek risk altında olan diş hekimlerinin bu konuda farkındalığının arttırılarak yeterli bilgiye sahip olması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı; diş hekimlerinin Covid-19 bilgi düzeyi ve farkındalığının araştırılmasıdır.

Gereç ve Yöntem: Bu çalışmaya 168 özel muayenehanede çalışan ve 137 kamuda çalışan diş hekimi katılmıştır. Çalışmaya katılan bireylere hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla online ortamda oluşturulan 3 bölümden oluşan 14 soru sorulmuştur. Oluşturulan kapalı uçlu sorular daha önceki literatürlerden örnek alınarak hazırlanmıştır.

Bulgular: Diş hekimleri COVID-19’un hangi virüs ailesine ait olduğu, en uzun kuluçka süresi, kanıtlanmış bir tedavisi olup olmadığı, nasıl bulaştığı ile ilgili yeterli bilgi düzeyine sahiptir. COVID-19’un kanıtlanmış bir tedavisi olup olmadığı sorusuna doğru cevabı veren kamuda çalışan diş hekimlerinin oranı (%100) özel muayenehanede çalışan diş hekimlerinin oranından (%95,2) anlamlı derecede yüksektir. Hekimlerin koruyucu ekipman, klinikte alacakları önlemler konusunda yeterli davranış şekli benimsemektedir. Gelen hastanın ateşi ve yurt dışı seyahati ile ilgili soruda; doğru cevabı veren kamu diş hekimleri oranı (%80,3), özel diş hekimlerinin (%63,1) oranından anlamlı derecede yüksektir (p <0,05, Ki-kare testi).

Sonuç: Diş hekimlerinin COVID-19 enfeksiyonu, bulaşması ve korunma yolları hakkındaki yeterli bilgiye sahip olması enfeksiyon kontrol pratiğinde çok önemli olmaktadır. Diş hekimi hastalığın inkübasyon süresine karşı çok uyanık olmalı ve elektif tedavileri bulaşma riski geçene kadar ertelemelidir.

Anahtar Kelimeler

koronavirüs enfeksiyonu, diş hekimliği, bilgi düzeyi

Kaynakça

• Ather A, Patel B, Ruparel NB, Diogenes A, Hargreaves KM. Coronavirus disease 19 (covıd-19): implications for clinical dental care. J Endod. 2020;46(5):1-12 Chen N, Zhou M, Dong X, Qu J, Gong F, Han Y, Qiu Y, Wang J, Liu Y, Wei Y, et al. Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study. Lancet. 2020;395(10223):507–513.
• Gorbalenya AE, Baker SC, Baric RS, Raoul JG, Drosten C, Gulyaeva AA, Haagmans BL, Lauber C, Leontovich AM, Neuman BW, Penzar D, Perlman S, Poon LLM, Samborskiy The species Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus: classifying 2019-nCoV and naming it SARS-CoV-2. Nat Microbiol. 2020;2:1-9.
• Khan MU, Shah S, Ahmad A, Fatokun O. Knowledge and attitude of healthcare workers about middle east respiratory syndrome in multispecialty hospitals of Qassim, Saudi Arabia. BMC Public Health. 2014;14(1):1281.
• Kohn WG, Collins AS, Cleveland JL, Harte JA, Eklund KJ, Malvitz DM; Centers for Disease Control and Prevention. 2003. Guidelines for infection control in dental health-care settings. MMWR Recomm Rep. 2003;19(52):1-61.
• Meng L, Hua F, Bian Z. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): Emerging and Future Challenges for Dental and Oral Medicine. J Dent. Res. 2020. doi: 10.1177/0022034520914246.
• Nour MO, Babilghith AO, Natto HA, Al-Amin FO, Alawneh SM. Knowledge, attitude and practices of healthcare providers towards MERS-CoV infection at Makkah hospitals, KSA. International Research Journal of Medicine Sciences. 2015;3(4):103-112.
• Rothe C, Schunk M, Sothmann P, Bretzel G, Froeschl G, Wallrauch C, et al. Transmission of 2019-nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany. N Engl J Med. 2020;5(382):970-971.
• Samaranayake LP, Reid J, Evans D. The efficacy of rubber dam isolation in reducing atmospheric bacterial contamination. J Dent Child 1989;56:442-4. Samaranayake PL, Peiris M. Severe acute respiratory syndrome and dentistry. JADA. 2004;135:1292-1302.
• Seto WH, Tsang D, Yung RW, et al. Effectiveness of precautions against droplets and contact in prevention of nosocomial transmission of severe acute respiratory syndrome (SARS). Lancet. 2003;361:1519-1520.
• Sohrabi C, Alsafi Z, O’Neill N, Khan M, Kerwan A, Al-Jabir A, Iosifidis C, Agha R. World Health Organization declares global emergency: A review of the 2019 novel coronavirus (COVID-19). Int J Surg. 2020;76:71-76.
• Spagnuolo G, De Vito D, Rengo S, Tatullo M. COVID-19 Outbreak: An Overview on Dentistry. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(6):2094. Thu TA, Anh NQ, Chau NQ, Hung NV. Knowledge, attitude and practices regarding standard and isolation precautions among Vietnamese health care workers: A multicenter cross-sectional survey. 2012. Intern Med, 2(4):115.
• Vandenberghe B, Jacobs R, Bosmans H. Modern dental imaging: a review of the current technology and clinical applications in dental practice. Eur Radiol. 2010;20(11):2637-2655.
• Wax RS, Christian MD. Practical recommendations for critical care and anesthesiology teams caring for novel coronavirus (2019-nCoV) patients. Can J Anaesth. 2020. doi: 10.1007/s12630-020-01591-x.
• World Health Organization. Summary on major findings in relation to coronavirus by members of the WHO multicenter collaborative network on SARS aetiology and diagnosis. Available at: “www.who.int/ csr/sars/findings/en”. Accessed July 19, 2004.