Deneysel Diyabet Modeli Oluşturulan Ratlarda Gebelik Süresince Hipokampusta Piramidal Nöron Sayısındaki Değişimin Stereolojik Olarak İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 2, 136 - 141, 31.08.2022

Azize Yıldız , Murat Çetin Ragbetli , Neşe Çölçimen

https://doi.org/10.52976/vansaglik.1012527

Öz

Amaç: Diyabetes mellitus, dünya çapında hızla artan insülin eksikliği ya da insülin direnci sebebiyle oluşan karbonhidrat, lipid ve protein metabolizması bozukluğu ile belirgin yüksek mortalite ve morbiditeye sahip endokrin ve metabolik bir hastalıktır. Hipokampustaki nöronal sistem üzerinde de etkileri olduğu çalışmalarda gösterilmiştir. Çalışmamızın amacı deneysel diyabet oluşturulan ve normal sıçanlarda, gebelik döneminin her trimesterinde hipokampustaki piramidal nöron sayısına etkilerini stereolojik yöntemlerle değerlendirmektir.
Materyal ve Metot: Çalışma için sıçanlar rastgele olmak üzere iki gruba ayrıldı. Kontrol grubu(n:18), Diyabetes Mellitus grubu(n:18); Streptozotosin (STZ) ile deneysel diyabet oluşturulan Diyabetes mellitus grubuna tek doz 45mg/kg Streptozotosin intraperitoneal(i.p) olarak uygulandı. Kontrol grubuna herhangibir işlem uygulanmadı. Uygulamadan 72 saat sonra her iki gruptaki sıçanların açlık kan şekerleri ölçüldü. Diyabet grubunda açlık kan şekeri değeri 200 mg/dl üzerinde olanlar diyabet olarak kabul edildi. Vaginal smear ve vaginal plak izlemi yapılarak gebelik tespiti yapıldı. Gebelik trimester dönemleri olan 7, 14 ve 21. günlerde anestezi altında sıçanlardan beyin dokuları çıkarılarak rutin ışık mikroskobik histolojik takip yapıldı. Her iki grup için sayısal yoğunluk hesaplaması amacıyla fiziksel disektör kesitleri 5 μm kalınlığında her altıncı kesit olmak üzere toplam beş kesit alındı. Kesitler Hematoksilen&Eozin ile boyandı. Işık mikroskobunda incelenerek, fotoğraflandı. Stereolojik incelemede tarafsız sayım çerçevesiyle nöron sayımı yapıldı. İstatistiksel analizde Mann-Whitney U testi kullanıldı.
Bulgular: Stereolojik hesaplamalar sonucunda diyabet ve kontrol grupları arasındaki hipokampal nöron sayısında istatistiksel açıdan anlamlı fark bulundu(p<0.05). Ancak trimesterler arasında gruplarda herhangi bir istatistiksel fark bulunmadı.
Sonuç: Diyabetin vücutta birçok zararlı etkisi olduğu bilinmekte olup çalışmamızda gebe sıçanlarda hipokampal nöron sayısında anlamlı azalmaya neden olduğu tespit edildi.

Anahtar Kelimeler

Diyabet,, gebelik,, hipokampus,, stereoloji,, streptozotosin

Kaynakça

• 1. Ertörer ME. Diabetes Mellitus ve Bilişsel Fonksiyonlar. Derleme. Turkiye Klinikleri J Endocrin. 2014; 9: 6-12.
• 2. Golalipour MJ, Kaboli Kafshgiri S, Ghafari S. Gestational diabetes induced neuronal loss in CA1 and CA3 subfields of rat hippocampus in early postnatal life. Folia Morphol. 2012; 71: 71-77.
• 3. Hami J, Vafaei-nezhad S, Ghaemi K, Sadeghi A, Ivar G, Shojae F, et al. Stereological study of the effects of maternal diabetes on cerebellar cortex development in rat. Metab Brain Dis. 2016; 31: 643-652. doi: 10.1007/s11011-016-9802-5.
• 4. Kannan P, Vijayaraj A, Sesh PSL, Narayanan V, Thangavel A and Pandiyan V. Antioxidant status in streptozotocin induced diabetic rats treated with vanadium complex. Indian J. Anim. Res. 2016; 50: 57-62. doi: 10.18805/ijar.8564.
• 5. Köroğlu Ş, Aşçıoğlu M, Küçük A. Sıçanlarda Deneysel Diyabetin Öğrenmeye Etkisi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2004; 13: 52-58.
• 6. Koç Okudur S. Ratlarda Hipokampus ve Subventriküler Zonda Hücresel Senesens Üzerine Kurkuminin Etkisi. Uzmanlık Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2013.
• 7. Mayhew TM, Gundersen HJG. If you assume, you can make an ass out of u and me’: a decade of the disector for stereological counting of particles in 3D space. Review. J. Anat. 1996; 188: 1–15.
• 8. Tanbek K. Streptozotosin ile indüklenmiş Diyabetik Sıçan Modelinde Metforminin Diyabetik Nöropati ve Bilişsel Fonksiyonlar Üzerine Etkisinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2015.
• 9. Ünal E, Akan O, Üçler S. Diyabet ve Nörolojik Hastalıklar. Okmeydanı Tıp Dergisi 2015; 31: 45-51.doi: 10.5222/otd.2015.045.
• 10. Yonguç GN. Sıçanlarda Streptozotosin ile oluşturulan Deneysel Diyabetin Uzaysal öğrenme ve Hippocampus Nöron Sayısına Etkisi. Uzmanlık Tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2009.
• 11. Zhao F, Li J, Mo L, Tan M, Zhang T, Tang Y, et al. Changes in Neurons and Synapses in Hippocampus of Streptozotocin-Induced Type 1 Diabetes Rats: A Stereological Investigation. Anat Rec. 2016; 299: 1174-1183.doi:10.1002/ar.23344.