ÖRGÜT KÜLTÜRÜ: TEORİK BİR İNCELEME

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 16, 201 - 217, 31.12.2023

Duygu Nural , Faruk Kalay

https://doi.org/10.54831/vanyyuiibfd.1296250

Öz

Öz
Bir organizasyonun başarısında önemli etkenlerden biri olan örgüt kültürü, organizasyonun performansı ve etkinliğinde kilit rol oynamaktadır. Bu kavram çalışanların morali ve üretkenliği, motivasyonu, çalışanları elde etme becerisi gibi birçok faktörü etkilemektedir. İşletmelerin örgüt kültürünü geliştirmeleri ve devam ettirebilmeleri hem kısa hem de uzun vadede başarılı olmaları açısından önem arz etmektedir. Örgüt kültürü birçok yazar tarafından insanlarla, örgütün benzersiz kalitesi ve tarzıyla ve örgütlerde işlerin yapılma biçimiyle ilgili bir şey olarak nitelendirilmiştir. Örgüt üyeleri karşılaştıkları sorunların çözümünde değerler, inançlar ve normlar gibi örgüt kültürünün temel değerlerini esas almaktadırlar. Dolayısıyla bu durum örgüt üyelerinin tutum ve davranışlarına da yansımaktadır. Bu çerçevede bu çalışmanın amacı literatürde yer alan teorik ve ampirik çalışmalardan hareketle, örgüt kültürü kavramının daha iyi anlaşılmasını sağlamak, örgüt kültürü modellerine değinilerek, örgüt kültürünün işletmeler açısından önemini ele almaktır.

Anahtar Kelimeler: Örgüt Kültürü, Örgüt Üyeleri, Performans ve Etkinlik
Jel Kodları : Jel M10

Anahtar Kelimeler

Örgüt Kültürü, Örgüt Üyeleri, Performans ve Etkinlik

ORGANIZATIONAL CULTURE: A THEORETICAL INVESTIGATION

Öz

Organizational culture, which is one of the important factors in the success of an organization, plays a key role in the performance and effectiveness of the organization. This concept affects many factors such as employee morale and productivity, motivation, ability to recruit employees. It is important for businesses to develop and maintain organizational culture in terms of their success both in the short and long term. Organizational culture has been characterized by many authors as something related to the people, the unique quality and style of the organization, and the way things are done in organizations. Organization members take the basic values of the organizational culture such as values, beliefs and norms as a basis in solving the problems they encounter. Therefore, this situation is reflected in the attitudes and behaviors of the members of the organization. In this context, the aim of this study is to provide a better understanding of the concept of organizational culture, based on the theoretical and empirical studies in the literature, to address the importance of organizational culture in terms of businesses by referring to organizational culture models.
Keywords: Organizational Culture, Organization Members, Performance and Effectiveness
Jel Classification : Jel M10

Anahtar Kelimeler

Organizational Culture, Organization Members, Performance and Effectiveness

Kaynakça

• Abu-Jarad, I. Y., Yusof, N. A., & Nikbin, D. (2010). A review paper on organizational culture and organizational performance. International Journal of Business And Social Science, cilt1, sa 3, 26-46
• Aktaş, E., Çiçek, I., & Kıyak, M. (2011). The effect of organizational culture on organizational efficiency: The moderating role of organizational environment and CEO values. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 24, 1560-1573.
• Alzubi, Y. Z. W. (2018). Turnover intentions in Jordanian Universities: The role of leadership behaviour, organizational commitment and organizational culture. International Journal of Advanced and Applied Sciences, 5(1), 177-192.
• Aranki, D. H., Suifan, T. S., & Sweis, R. J. (2019). The relationship between organizational culture and organizational commitment. Modern Applied Science, cilt 13, sa 4, 137-154
• Attafar, A., Forouzan, B. & Shojaeı, M., (2012). “Evaluation of Organizational Excellence Based On Peters and Watermen’s Model In Tuka Stell Investment Holding”, American Journal of Scientific Research, (50), pp. 119-137.
• Azeem, M., Ahmed, M., Haider, S., & Sajjad, M. (2021). Expanding competitive advantage through organizational culture, knowledge sharing and organizational innovation. Technology in Society, 66, 1-16
• Barnard, C. (1994) The Functions of Executive. Cambridge:Harward University Press
• Belias, D., & Koustelios, A. (2014). Organizational culture and job satisfaction: A review. International Review of Management and Marketing, 4(2), 132-149.
• Bozoğlu, G., (2011). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık Açısından Eğitim Sektöründe Yalova İlinde Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yalova.
• Cacciattolo, K. (2014). Understanding organisational cultures. European Scientific Journal. sa2, 1-7
• Cameron, K. Ve Quinn, R. S. (1992), Report on “Diagnosing and Changing Organizational Culture”, Adison-Wesley, Massachusetts.
• Carvalho, C. R. S. P., Castro, M. A. R., Silva, L. P., & Carvalho, L. O. P. (2018). The relationship between organizational culture, organizational commitment and job satisfaction. Revista Brasileira de Estrategia, 11(2), 201.
• Chi, H. K., Yeh, H. R., & Yu, C. H. (2008). The effects of transformation leadership, organizational culture, job satisfaction on the organizational performance in the non-profit organizations. The Journal of Global Business Management, 4(1), 129-137.
• Çalışkan, N., & Özkoç, A. G. (2016). Örgütlerde paternalist liderlik algısına etki eden ulusal kültür tiplerinin belirlenmesi. Yaşar Üniversitesi e-Dergisi, cilt.11, sa. 44, 240-250.
• Deal, T.E. & Kennedy, A.A. (2000). The New Corporate Cultures. Basic Books, New York.
• Demir, M. (2017). Örgüt Kültürü ile Örgütsel Yapı Arasındaki İlişkinin İki Farklı Ulusa Ait İşletmeler Üzerinde Karşılaştırmalı Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum.
• Denison, D. R., & Mishra, A. K. (1995). Toward a theory of organizational culture and effectiveness. Organization science, cilt. 6, sa.2, 204-223.
• DeSarbo, W. S., Anthony Di Benedetto, C., Song, M., & Sinha, I. (2005). Revisiting the Miles and Snow strategic framework: uncovering interrelationships between strategic types, capabilities, environmental uncertainty, and firm performance. Strategic management journal, cilt26, sa1, 47-74.
• Dobson, P., Starkey, K.&Richards, J., (2004). Strategic Management. Issues And Cases. Blackwell Publishing.
• Egin, M. (2016). Örgüt Kültürünün Yönetici Karar Sürecine Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Eren Gümüştekin, G. & Emet, C. (2007). Güçlendirme Algılarındaki Değişimin Örgütsel Kültür ve Bağlılık Üzerinde Etkileşimi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.17.
• Eren, E. (2020). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayıncılık
• Flamholtz, E., & Randle, Y. (2011). Corporate Culture: The Ultimate Strategic Asset. Stanford, CA: Stanford University Press.
• Gochhayat, J., Giri, V. N., & Suar, D. (2017). Influence of organizational culture on organizational effectiveness: The mediating role of organizational communication. Global Business Review, 18(3), 691-702.
• Göçer, A. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının dil kültür ilişkisi üzerine görüşleri: Fenomenolojik bir araştırma. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (2), 25-38.
• Gürer, G. T., & Çalık, T. (2022). Türkiye’deki Örgüt Kültürü Konulu Tezlere İlişkin Bir İçerik Analizi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42 (2), 1463-1495.
• Habib, S., Aslam, S., Hussain, A., Yasmeen, S., & Ibrahim, M. (2014). The impact of organizational culture on job satisfaction, employees commitment and turn over intention. Advances in Economics and Business, 2(6), 215-222.
• Hezek, E. (2016). Örgüt Kültürünün Kaliteye Etkisi; Kalite Olgunluk Modeli Yaklaşımı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Hofstede G. (1993), "Cultural Constraints in Management Theories", The Academy of Management Perspectives, 7 (1), 81-94
• Hofstede, G. (1980a). Culture’s Consequences. London: Newbury Park
• Hofstede, G. (1994). Management Scientists are Human. Management Science, 40 (1).
• Joiner, T. A. (2001). The influence of national culture and organizational culture alignment on job stress and performance: evidence from Greece. Journal of Managerial Psychology, 16(3), 229-242.
• Karadirek, G. & Genç K. Y. (2020). Örgüt Kültürü. Astana Yayınları.
• Kawiana, I. G. P., Dewi, L. K. C., Martini, L. K. B., & Suardana, I. B. R. (2018). The influence of organizational culture, employee satisfaction, personality, and organizational commitment towards employee performance. International Research Journal of Management, IT and Social Sciences, 5(3), 35-45.
• Kırca, C., (2015). Karizmatik Liderlik ve Örgüt Kültürü. Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kızıloğlu, M., (2017). Denison Örgüt Kültürü Modeli Bağlamında Örgüt Kültürü ve Örgütsel Güç İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli
• Kolancıoğlu, B. (2017). Örgüt Kültürünün Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi ve Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Korkmaz, O., Aydemir, S., & Uysal, H. T. (2017). Örgütsel özdeşleşme üzerinde örgüte hâkim kurum kültürünün etkisi. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 62-81.
• Kotter, J. P., & Heskett, J. L. (1992). Corporate Culture and Performance. New York, NY: Kotter Associates.
• Köse, S., Tetik, S. & Ercan, C. (2001). Örgüt kültürünü oluşturan faktörler. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 7 (1), 224-226.
• Lin, C., Tsai, H. L., & Wu, J. C. (2014). Collaboration strategy decision-making using the Miles and Snow typology. Journal of Business Research, 67 (9), 1979-1990.
• Lok, P., & Crawford, J. (2004). The effect of organisational culture and leadership style on job satisfaction and organisational commitment: A cross‐national comparison. Journal of Management Development, 23(4), 321-338.
• Lumbantoruan, R.S., Nazaruddin, S. & Pujangkoro, S. (2020). Analysis of small and medium enterprises (SMEs) strategy using miles and snow typology: A literature review. IOP Conf Ser Mater Sci Eng 1003, 012120.
• MacIntosh, E. W., & Doherty, A. (2010). The influence of organizational culture on job satisfaction and intention to leave. Sport Management Review, 13(2), 106-117.
• Macit, G., & Erdem, R. (2020). Örgüt kültürü ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15 (2), 765-792.
• Malinowski, B. (1990). İnsan ve Kültür. Çev. Fatih Gümüş. Ankara: Verso Yayıncılık
• Mushtaque, T., & Siddiqui, D. A. (2019). Impact of organizational culture on job stress and employee engagement in Pakistan. Available at SSRN 3510644.
• Oğuz, E. S. (2011). Toplum bilimlerinde kültür kavramı. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 28 (2), 123-139.
• Öncül, M. S., Deniz, M., & İnce, A. R. (2016). Hofstede’nin örgüt kültürü modelinin potansiyel girişimcilerin yetiştiği çevresel özellikler kapsamında değerlendirilmesi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 7 (1), 255-269.
• Özdevecioğlu, M., Akın, M. (2013). Yöneticilerin örgüt kültürü ve örgütler arası vatandaşlık davranışları algılamaları. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (2), 112-131
• Peters, J. Thomas, Waterman H. Robert. (1982). In Search of Excellence, Harper & Row.
• Purwadi; Darma, Dio Caisar; Febrianti, Widya; Mirwansyah, Dedy. (2020). Exploration of leadership, organizational culture, job satisfaction, and employee performance. Technium Soc. Sci. J., 6, 116.
• Putriana, L., Umar, H., & Riady, H. (2015). The impact of organizational culture on job satisfaction, organizational Commitment and job Performance: Study on Japanese Motorcycle Companies in Indonesia. Int J Edu Res, 3, 103-14.
• Robbins, S.P & Coulter, M. (2007). Management, 9th Edition, Pearson Education International, New Jersey, U.S.A
• Schein, E. H. (2004). Organizational Culture and Leadership, London: Jossey- Bass Publishers.
• Schein, E.H. (1992). Organizational Culture and Leadership 2. Ed., Jossey Bass Publishers. San Fransisco.
• Sezal, N. (2019). Örgüt Kültürünün, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Tükenmişlik Üzerine Etkisi: Kahramanmaraş Tekstil Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Shahzad, F., Luqman, R. A., Khan, A. R., & Shabbir, L. (2012). Impact of organizational culture on organizational performance: An overview. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business. 3 (9), 975-985
• Sişman, M. (2002). Örgütsel ve Kültürler. Ankara: Pegem Yayincilik.
• Sunstein, Cass R. (1996). Social Norms and Social Roles. Columbia Law Review, 96 (4,) 903-968.
• Şahin, A. (2010). Örgüt kültürü-yönetim ilişkisi ve yönetsel etkinlik. Maliye Dergisi, 159 (2), 21-35.
• Şenol, L. (2022). Örgüt Kültürü, Çalışan Davranışı ve Yenilikçi Davranış İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 7 (1), 149-159.
• Şişman, M. (1994). Örgüt Kültürü. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Terzi, A. R. (2000). Örgüt Kültürü. Ankara: Nobel Yayınları, Ankara.
• Thomas, K. W., & Kilmann, R. H. (2010). Conflict mode instrument profile and interpretation report. Sunnyvale: CPP.
• Vayni, T. (2017). Örgüt Kültürünün İşletmelerde İnovasyon Etkinliği Üzerine Etkisi: Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Wallach, E. (1983). Individuals and organizations: the cultural match. Training and Developement Journal, 29-36.
• Warrick, D. D. (2017). What leaders need to know about organizational culture. Business Horizons, 60 (3), 395-404.
• Yahyagil, M. Y. (2004). Denison örgüt kültürü ölçme aracının geçerlik ve güvenirlik çalışması: Ampirik bir uygulama. İÜ İşletme İktisadı Enstitüsü, Yönetim Dergisi, 47, 53-76.
• Yıldırım, K., (2021). Algılanan Örgüt Kültürü ile Çalışmaya Tutkunluk İlişkisinde Liderlik Tarzı ve Güvenin Rolü. Doktora Tezi. İstanbul Okan Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.