THE EFFECT OF SUPPLY CHAIN MANAGEMENT ON BUSINESS PERFORMANCE: AN EXAMPLE OF BURSA AUTOMOTIVE SUB-INDUSTRY

Year 2025, Volume: 59 Issue: 3, 481 - 502, 21.07.2025

Eda Vardar , İbrahim Sabuncu

https://doi.org/10.51551/verimlilik.1600447

Abstract

Purpose: This research aims to examine the effects of supply chain management practices on business performance in companies operating in Bursa automotive sub-industry. In addition, whether company characteristics have an effect or not is also included in the research.
Methodology: Data were obtained from businesses operating in the automotive sub-industry in 4 regions of Bursa. Data were collected from 108 companies selected by convenience sampling method from the universe of 283 companies using the survey method. Data were obtained through both e-mail and face-to-face interviews and analyzed with SPSS 27.0 program. Reliability, normality, correlation, regression analyses and difference tests were used in the analyses.
Findings: Research findings indicate that supply chain management practices positively impact business performance. Additionally, company characteristics such as operational duration and number of employees significantly affect the effectiveness of supply chain management processes. Firms with longer operational histories and more employees manage their supply chain practices more effectively. These results highlight the critical role of business size and experience in the success of supply chain management.
Originality: There are not enough studies in the literature about the effects of these applications on Bursa automotive sub-indusrty. This research aims to fill this gap with sector-specific data and analysis.

Keywords

Supply Chain Management , Supply Chain Management Applications , Business Performance

Tedarik Zinciri Yönetiminin İşletme Performansına Etkisi: Bursa Otomotiv Yan Sanayi Örneği

Abstract

Amaç: Bu araştırma, Bursa otomotiv yan sanayisinde faaliyet gösteren firmalarda tedarik zinciri yönetimi uygulamalarının (TZYU) işletme performansına etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca şirket niteliklerinin etkisinin olup olmadığı da araştırmaya dahil edilmiştir.
Yöntem: Veriler, Bursa ilinde otomotiv yan sanayi alanında faaliyet gösteren 4 bölge içerisindeki işletmelerden elde edilmiştir. 283 firmanın yer aldığı evrenden kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 108 firmadan veri toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Veriler hem e-posta hem de yüz yüze görüşmeler sonucu elde edilmiş ve SPSS 27.0 programı yardımıyla analiz edilmiştir. Analizlerde güvenilirlik, normallik, korelasyon, regresyon analizleri ile fark testleri kullanılmıştır
Bulgular: Araştırma kapsamında elde edilen bulgular, TZYU’nın işletme performansı üzerinde pozitif ve anlamlı etkiler yarattığını göstermektedir. Ayrıca, faaliyet süresi, çalışan sayısı gibi şirket niteliklerinin, tedarik zinciri yönetimi süreçlerinin etkinliği üzerinde belirgin etkiler yarattığı gözlemlenmiştir. Daha uzun süredir faaliyet gösteren ve çalışan sayısı fazla olan firmaların, tedarik zinciri uygulamalarını daha etkin bir şekilde yönettikleri tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, işletme büyüklüğü ve deneyiminin, tedarik zinciri yönetimi başarısında kritik bir rol oynadığını ortaya koymaktadır.
Özgünlük: Literatürde, bu uygulamaların Bursa otomotiv yan sanayi özelindeki etkileri hakkında yeterli çalışma bulunmamaktadır. Bu araştırma, sektöre özgü veriler ve analizlerle bu boşluğu doldurmayı hedeflemektedir.

Keywords

Tedarik Zinciri Yönetimi , Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulamaları , İşletme Performansı

References

• Acar, A.Z., Kara, K. ve Gülsoy, E. (2021). “Tedarik Zinciri Uygulamalarının Otel İşletmelerinin Performansına Etkisi: Bursa İli Örneği”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(78), 569-589. https://doi.org/10.17755/esosder.718619
• Baki, R. (2019). “Bilgi Teknolojileri ve Üst Yönetim Desteğinin Tedarik Zinciri Performansına Etkisi: Türkiye İçin Ampirik Bir Yaklaşım”, European Journal of Science and Technology, (17), 916-926. https://doi.org/10.31590/ejosat.654828
• Bıçakcı, P.S. ve Üreten, S. (2017). “Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulamalarının Zincir Performansı Üzerindeki Etkileri: Bir Uygulama”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 367–386.
• Bülbül, H., Özçifçi, V. ve Özoğlu, B. (2014). “Tedarik Zinciri Ve İşletme Performansına Bilişim Teknolojilerinin Etkisi”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 95-106.
• Byrd, T. A. and Davidson, N. W. (2003). “Examining Possible Antecedents of IT Impact on The Supply Chain and Its Effect on Firm Performance”, Information and Management, 41(2), 243–255. https://doi.org/10.1016/S0378-7206(03)00051-X
• Chileshe, M.J. ve Phiri, J. (2022). “The Impact of Supply Chain Management Practices on Performance of Small and Medium Enterprises in Developing Countries: A Case of Agro-Dealers in Zambia”, Open Journal of Business and Management, 10(02), 591–605. https://doi.org/10.4236/ojbm.2022.102033
• Christopher, M. (2016). “Logistics and Supply Chain Management”, 5th Edition, Pearson, London.
• Civelek, A. (2016). “Konaklama İşletmelerinde Müşteri İlişkileri Yönetiminin İşletme Performansına Etkisi: 5 Yıldızlı Oteller Üzerine Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 19(2), 233-253.
• Çakmur, H. (2012). “Araştırmalarda Ölçme-Güvenilirlik-Geçerlilik”, TAF Preventive Medicine Bulletin, 11(3), 339-344. https://doi.org/10.5455/pmb.1-1322486024
• Doğanay, A., Ataizi, M., Şimşek, A., Balaban Salı, J. ve Akbulut, Y. (2018). “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri”, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Erdem, G. (2013). “Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulamalarının Benimsenmesinin, Tedarik Zinciri ve İşletme Performansına Etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Çorum.
• Gandhi, A.V., Shaikh, A. ve Sheorey, P.A. (2017). “Impact of Supply Chain Management Practices on Firm Performance: Empirical Evidence From a Developing Country”, International Journal of Retail & Distribution Management, 45(4), 366-384. https://doi.org/10.1108/IJRDM-06-2015-0076
• Güleş, H.K. ve Çağlıyan, V. (2003). “İleri İmalat Teknolojileri Kulanımının İşletme Performansına Etkileri: Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi İşletmelerinde Bir Uygulama”, Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(5), 63-85.
• Güleş, H.K. ve Çağlıyan, V. (2010). “Tedarik Zinciri Yönetimi Bağlamında Ürün Yeniliğine Tedarikçi Katılımı”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(1), 30-40.
• Gültekin, A.N. (2022). “Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulamalarının Tedarik Zinciri ve İşletme Performansına Etkisi: Konya Otomotiv Yan Sanayi Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Gültekin, A. ve Onuk, M. (2020). “Bursa Otomotiv Sanayisinde İnovasyonun Şirket Performansı Üzerine Etkisini İnceleyen Bir Araştırma”, Journal of Economics and Social Research, 7(13), 54–65.
• Kadiane, A., Zhang, G. ve Shi, Y. (2023). “Impact of Supply Chain Management Practices on Firm Performance in Developing Economics: An Empirical Study From Cote D’Ivoire Agrifood Companies”, SSRN Electronic Journal, 1–32. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4335131
• Kim, S. W. (2009). “An Investigation on the Direct and Indirect Effect of Supply Chain Integration on Firm Performance”, International Journal of Production Economics, 119(2), 328–346. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2009.03.007
• Lee, V.H., Ooi, K.B., Chong, A.Y.L. ve Sohal, A. (2018). “The Effects Of Supply Chain Management on Technological Innovation: The Mediating Role of Guanxi”, International Journal of Production Economics, 205, 15-29. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2018.08.025
• Mentzer, J.T., Dewitt, W., Keebler, J.S., Min, S., Nix, N.W., Smith, C.D. ve Zacharia, Z.G. (2001). “Defining Supply Chain Management”, Journal of Business Logistics, 22(2), 1-25. https://doi.org/10.1002/j.2158-1592.2001.tb00001.x
• Nursyamsiah, S. ve Syah, N.F. (2019). “The Impact of Supply Chain Management Practices and Supply Chain Integration on Company Performance Mediated by Competitive Advantage (Empirical Study on Cabbage Agribusiness in Bandungrejo Village, Magelang, Indonesia)”, Review of Integrative Business and Economics Research, 8(4), 333–350.
• Özgüner, Z. ve Yıldız, A. (2021). “Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulamalarının İşletme Performansına Etkisi: Gaziantep İli Örneği”, Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(2), 378-402. https://doi.org/10.47097/piar.996774
• Padem, H., Konaklı, Z. ve Göksu, A. (2012). “Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı”, International Burch University Publications, Sarajevo.
• Quynh, D.V.X. ve Huy, N.H. (2018). “Supply Chain Management Practices, Competitive Advantages and Firm Performance: A Case of Small and Medium Enterprises (SMEs) in Vietnam”, Journal of Modern Accounting and Auditing, 14(3), 136–146. https://doi.org/10.17265/1548-6583/2018.03.004
• Saunders, M., Lewis, P. ve Thornhill, A. (2016). “Research Methods for Business Students”, 7th Edition, Pearson, Harlow.
• Şahin, H. (2018). “Tedarik Zincirinde Bilgi Paylaşımının İşletme Performansına Etkileri”, Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2013). “Using Multivariate Statistics”, 6th Edition, Pearson, Boston, MA.
• Tan, K.C., Kannan, V.R. ve Handfield, R.B. (1998). “Supply Chain Management: Supplier Performance and Firm Performance”, International Journal of Purchasing & Materials Management, 34(3), 1-23.
• Tekin, M. ve Öztürk, D. (2020). “Tedarik Zinciri Yönetiminin İşletme Performansı Üzerindeki Etkisi: Gıda Sektöründe Bir Uygulama”, Research Journal of Business and Management, 7(2), 56-66. https://doi.org/10.17261/Pressacademia.2020.1198
• Truong, H.Q., Sameiro, M., Fernandes, A.C., Sampaio, P., Duong, B.A.T., Duong, H.H. ve Vilhenac, E. (2017). “Supply Chain Management Practices and Firms’ Operational Performance”, International Journal of Quality & Reliability Management, 34(2), 176-193. https://doi.org/10.1108/IJQRM-05-2015-0072
• Ungan, M.C. (2011). “En İyi Tedarik Zinciri Uygulamaları ve Bir Saha Çalışması”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 307-322.
• Urk, H. (2016). “Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulamalarının Tedarik Zinciri Ve Şirket Performansı Üzerine Etkilerinin Ampirik Analizi”, Doktora Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldız, B. ve Çetindaş, A. (2020). “Tedarik Zinciri Entegrasyonunun Firma Performansı Üzerindeki Etkisinde Tedarik Zinciri Esnekliği ve Tedarik Zinciri Çevikliğinin Aracı Rolü”, Verimlilik Dergisi, 3, 175-199.
• Yıldız, D. (2010). “Müşteri İlişkileri Yönetimi̇ (CRM) Uygulamalarının İşletme Performansına Etki̇leri̇ ve Bi̇r Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Zhou, H. ve Li, L. (2020). “The Impact of Supply Chain Practices and Quality Management on Firm Performance: Evidence From China’s Small and Medium Manufacturing Enterprises”, International Journal of Production Economics, 230, 1-13. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2020.107816