PAZARLAMA ARAŞTIRMALARINDA KULLANILAN ÖLÇEKLERE İLİŞKİN BİR DEĞERLENDİRME: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (2002-2005)

Year 2006, Issue: 4, 0 - 0, 10.10.2006

Mehmet Baş

Abstract

Bu çalışmada, müşteri istek,
ihtiyaç ve beklentilerinin ortaya çıkarılması için, tutum, algı, kalite,
performans, pazar yönelimi ve tatminlerinin ölçülebilmesi maksadıyla yürütülen
pazarlama araştırmalarında kullanılan anketlerin ölçekleri, kullanım şekilleri
ve özellikleri konusu ele alınarak araştırmacıların çalışmalarında dikkat
etmeleri gereken önemli noktaların altı çizilmeye çalışılmıştır. Bu nedenle,
Türkiye’de 2002-2005 yılları arasında yayımlanan bilimsel dergilerde yer alan,
pazarlama ile ilgili ve ampirik çalışması olan makalelerden 50 tanesi inceleme
kapsamına alınmıştır. Bu inceleme sonucunda elde edilen bulgular yurt dışında
yapılan çalışmaları konu edinen benzer bir çalışma ile karşılaştırılmış,
araştırmacılara ve pazarlama akademisyenlerine yardımcı olabileceği düşünülen
bulgular, karşılaştırma sonuçları ile birlikte ölçme ve ölçekler hakkında
genel, kısa ve özet bir değerlendirme yapılarak okuyuculara sunulmuştur. 

Keywords

Pazarlama, Ölçme, Ölçek, Ölçek Türleri

References

• • ADA, Erhan; SAVAŞÇI, İpek ve ARACIOĞLU, Burcu ve VENTURA, Keti ve YİĞİT, Kazançoğlu, (2005), “Havayolu ve Karayolu Taşımacılığında Algılanan Hizmet Kalitesinin Değerlendirilmesi”, İktisat İşletme ve Finans İnceleme-Araştırma Dergisi, Yıl:20, Sayı:228, ss.42-55
• • ATALIK, Özlem, (2005), “Sık Uçan Yolcu Programlarının Yolcuların Uçuş ve Havayolu İşletmesi Tercihlerine Olan Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Pi Dergisi, Cilt:4, Sayı:11, ss.14-21.
• • AYDEMİR, Ömer, “Değerlendirme Araçlarının Psikometrik Özellikleri”, http://www.bayar.edu.tr/~saykad/g_omeraydemir1.htm, (Erişim Tarihi:02.05.2005).
• • AYYILDIZ, Hasan ve TOKSOY, Devlet, (2002), “Üniversite Öğrencilerinin Sosyal-Kültürel Özellikleri ve Gelir-Harcama Yapısı: Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Örneği”, Pazarlama dünyası, Yıl:16, Sayı:2002-6, ss.50-57.
• • BAŞAR, Hüseyin, “Araştırmalarda Likert Yanılgıları”, http://yunus.hacettepe.edu.tr/~alerbas/Likert.doc, (Erişim Tarihi 04.05.2005).
• • BİÇKES, Mehmet; ERDEM, Bilal ve KAPLAN, Metin, (2004), “Tüketicilerin Perakende Noktalarına İlişkin Kalite Algılamaları: Nevşehir Örneği”, Pazarlama Dünyası, Yıl:18, Sayı:2004-6, ss.53-62.
• • CINDIK, Hicabi; AKYÜZ, Kadri Cemil ve AKYÜZ, İlker ve SERİN, Hasan, (2003), “Farklı İki İlde Tüketicilerin Mobilya Edinme Biçimleri ve Cinsiyetin Tercihlere Etkisi (Trabzon ve Ordu İli Örneği)”, Pazarlama Dünyası, Yıl:17, Sayı:2003-2, ss.26-31.
• • CÖMERT, Yavuz ve ERSOY, Ali Melik, (2003), “Bankacılıkta İnternet Kullanımı”, Pazarlama dünyası, Yıl:17, Sayı:2003-3, ss.22-25.
• • ÇATI, Kahraman ve YILMAZ, Abdullah, (2002), “Hastaların Hastane Hizmetlerinin Kalitesini Algılama Düzeylerinin Ölçümüne Yönelik Bir Araştırma”, Pazarlama Dünyası, Yıl:16, Sayı:2002-4, ss.46-53.
• • DİNÇ, Yakup ve GÖKDENİZ, Ayhan, (2004), “Tur Operatörlerinin Bölgesel Turizm Pazarlarındaki Yöre Esnafına Etkisi ve Örnek Bir Araştırma”, Pazarlama Dünyası, Yıl:18, Sayı:2004-2, ss.58-63.
• • DUMAN, Teoman; YAĞCI, İsmail ve KAYA, İlke, (2004), “Süremarket Müşterilerinin Satın Alma Sonrası Davranış Eğilimlerinin İncelenmesi: Mersin Örneği”, Pazarlama Dünyası, Yıl:18, Sayı:2004-6, ss.46-51.
• • ERCAN, İlker ve KAN, İsmet. (2004), “Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik”, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(03), ss.211-216.
• • GÜL, Mevlüt ve AKPINAR, M.Göksel. (2002), “Ailelerin Süt ve Süt Mamülleri Satın Alma Davranışları: Isparta İli Kentsel Alan Örneği”, Pazarlama Dünyası, Yıl:16, Sayı:2002-4, ss.15-17.
• • GÜRBÜZ, Esen ve AKIN, Murat, (2004), “Pazarlama Eğitiminin Üniversitelerde Verilme Düzeyine İlişkin Pazarlama Anabilim Dalı Öğretim Üyelerinin Görüşlerinin Araştırılması:Türkiye Üniversiteleri Örneği”, Bahçeşehir Üniversitesi İşletme Fakültesi Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt:2, Sayı:2, ss.75-90.
• • İSLAMOĞLU, A.Hamdi, (2004), “Türkiye’de Yapılan Pazarlama Araştırmalarının Genel Bir Değerlendirmesi”, Pazarlama Dünyası, Yıl:18, Sayı:2004-4, ss.33-35.
• • KARAHAN, Kasım ve VARİNLİ, İnci, (2002), “Pazar Yönlülük ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama”, Pazarlama Dünyası, Yıl:16, Sayı:2002-1, ss.4-11.
• • KARAMAN, Sebahattin ve İLBAY, Oğuzhan, (2003), “Turistik Tüketici Koruma (Alanya Örneği)”, Pazarlama Dünyası, Yıl:17, Sayı:20034, ss.38-45.
• • KESKİN, Gülümser ve KARAMAN, Abdullah, (2002), “Toplu Taşımacılık Hizmetlerinde Çalışanların İş Tatminleri”, Pazarlama Dünyası, Yıl:16, Sayı:2002-1, ss.12-19.
• • KILIÇ, Sabiha ve GÖKSEL, Aykut, (2004), “Tüketici Davranışları:İndirim Kartlarının Tüketici Satın Alma Karar Süreci Üzerindeki Etkisine Dair Ampirik Bir Çalışma”, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2, ss.147-163.
• • KURTULDU, Sabri ve KARA Mehmet, (2003), “Pazarlamada Satış Sonrası Hizmetleri ve Otomotiv Sektörü Servis Hizmetlerinde Müşteri Memnuniyeti, Trabzon Örneği”, Pazarlama Dünyası, Yıl:17, Sayı:2003-6, ss.24-27.
• • KÜÇÜK, Orhan, (2002), “Tüketici Satın Alma Davranışında Ambalajın Rolü”, Pazarlama Dünyası, Yıl:16, Sayı:2002-2, ss.24-31.
• • MARANGOZ, Mehmet, (2005), “Tüketici Pazarlarının Değişen Yüzü:Yaşlı Tüketiciler Pazarı, İhtiyaçları ve Satın Alma Davranışları”, Pi Dergisi, Cilt:4, Sayı:11, ss.22-33.
• • NURTANIŞ VELİOĞLU, Meltem, (2004), “Pazarlama Etiği ve Türkiye Beşeri İlaç Sektöründe Uygulama”, Pi Dergisi, Yıl:2004, Cilt:3, Sayı:9, ss.4-10.
• • OREL, Fatma D. ve NAKIBOĞLU Burak, (2004), “İndirimli Market Müşterilerinin Profili” Pi Dergisi, Cilt:3, Sayı:10, ss.4-12.
• • ÖNCÜL, Mehmet Sadık ve GÜLMEZ, Mustafa, (2003), “Hizmet İşletmelerinde Müşteri Memnuniyeti:Cumhuriyet Üniversitesi Personelinin Sivas İli Otomobil Yetkili Servislerine İlişkin Algılamaları”, Pazarlama Dünyası, Yıl:17, Sayı:2003-3, ss.48-58.
• • ÖRS, Hüsniye, (2003), “Kurumsal Bankacılık Sektöründe Algılanan Toplam Hizmet Kalitesini Ölçmeye Yönelik Olarak Geliştirilen Çok Parçalı Bir Ölçek”, Pazarlama Dünyası, Yıl:17, S:2003-3, ss.16-21.
• • ÖZKAN, Burhan; YILMAZ, Serpil ve YILMAZ, İbrahim ve ÖZÇATALBAŞ, Orhan, (2004), “Antalya Kentsel Alanı Tüketici Davranışlarında Reklamın Rolü ve Etkisi”, Pazarlama Dünyası, Yıl:18, Sayı: 2004-6, ss.31-36.
• • SEKARAN, Uma, (1992), Research Methods For Business, 2 nd Edition, John Wiley & Sons, Inc., USA.
• • SEKRETER, M.Serhan ve AKYÜZ, Gökhan, (2003), “Pazarlama Araştırmalarında Kullanılan Ölçeklere İlişkin Bir Yazın Taraması (1995-2002)”, Akdeniz İİBF Dergisi, (6) 2003, ss.123-150.
• • SELVİ, Murat Selim, (2003), “Kaplıca Merkezinde Devre Tatil Satın Alma Nedenlerinin Tüketicilerin Bazı Demografik Özellikleri İle İlişkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Pazarlama Dünyası, Yıl:17, Sayı2003-4, ss.24-29.
• • TAN, Ahmet ve BEKTAŞ, Fazilet, (2002), “Otobüs Firmaları İyi Hizmet Pazarlayabiliyorlar mı?”, Pazarlama dünyası, Yıl:16, Sayı:2002-3, ss.24-27.
• • TANRIVERDİ, Haluk ve CÖMERT, Tamer, (2003), “Turizm İşletmelerinde Tutundurma Karmasının İncelenmesi: Seyahat Acenteleri ve Otel İşletmeleri Örneği”, Pazarlama Dünyası, Yıl:17, Sayı:2003-4, ss.12-17.
• • TANRIVERDİ, Haluk ve DEMİR, Muhammet, (2002), “İstanbul’da Bulunan Dört ve Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinin Reklam ve Tanıtıma Bakış Açılarının Araştırılması”, Pazarlama Dünyası, Yıl:16, Sayı:2002-5, ss.8-11.
• • TANRIVERDİ, Haluk ve OKTAY, Kutay, (2004), “Pazarlama araştırmalarında Veri Toplama Metodları Üzerine Bir Araştırma”, Pazarlama Dünyası, Yıl:18, Sayı:2004-6, ss.40-45.
• • TONTA, Yaşar, (1999), “Bilimsel Araştırmalarda İstatistik Tekniklerin Kullanımı ve Bulguların Sunumu Üzerine”, Türk Kütüphaneciliği, 13(2), ss.112-124, Haziran 1999. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/yayinlar/istatistik.htm
• • TORLAK, Ömer, (2002), “Üniversite Öğrencilerinin Pazarlamaya Bakış Açıları, Tüketim Alışkanlıkları ve Tatmin Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”, Pazarlama Dünyası, Yıl:16, Sayı:2002-3, ss.32-37.
• • URAL, Tülin; BALIKÇIOĞLU, Betül ve YÜKSELEN, Cemal, (2002), “Pazar Yönlülük, Pazarlama Yönlülük ve İşletme Performansı İlişkisi, Bilgi ve İletişim Sektöründe Bir Araştırma”, Pazarlama Dünyası, Yıl:16, Sayı:2002-1, ss.32-37.
• • ÜNER, M.Mithat. (2003), “Pazarlama Tanımı Üzerine”, Pi Dergisi, Cilt:4, Sayı:4, ss.44-57.
• • UYSAL, Fahriye ve AKSOY, Şafak, (2004), “Müşteri İlişkileri Yönetimindeki Temel Boyutlar ve Tıbbı Malzeme Lojistiği Üzerine Bir Uygulama”, Akdeniz İİBF Dergisi, Cilt:4, Sayı:7, ss.129-144.
• • VURUŞ AKÇAÖZ, Handan, (2002), “Üniversite Yurt Öğrencilerinin Gıda Tüketim Harcamalarının Yapısı ve Sorunları”, Pazarlama Dünyası, Yıl:16, Sayı:2002-2, ss.48-51.
• • YILMAZ, Erol, (2005), “Bilgi İşletmeleri Olarak Üniversite Kütüphanelerinde Müşteri Merkezli Yapılanma ve Kullanıcı Memnuniyeti”, MPM Verimlilik Dergisi, Sayı: 2005-1, ss.113-154.