New Integrated D-CRITIC-SWARA-COPRAS Approach for Port Performance Analysis

Year 2025, Volume: 59 Issue: 1, 61 - 76, 22.01.2025

Elif Satan , Umut Aydın , Üstün Atak

https://doi.org/10.51551/verimlilik.1520629

Abstract

Purpose: The objective of this study is to analyze the performance of 9 selected container ports in Turkey, a developing economy, using data from 2020-2023 using a proposed integrated methodology.
Methodology: In the study, a comparative performance analysis was performed using D-CRITIC (Decision Making Trial and Evaluation Laboratory based on Complex Proportional Assessment), SWARA (Stepwise Weight Assessment Ratio Analysis) and COPRAS (Complex Proportional Assessment) approaches with data from 2020-2023 using 4 criteria and the rankings obtained are reported.
Findings: In all scenarios, Tekirdağ port has the best performance, Mersin ranked second, Aliağa third, Izmir fourth, Antalya fifth and Samsun sixth. Other ports ranked differently according to different scenarios.
Originality: To the best of our knowledge, this is the first time in the literature that the objective weight calculation method D-CRITIC, the subjective weight calculation method SWARA and the alternative ranking approach COPRAS have been used in an integrated manner.

Keywords

D-CRITIC, SWARA, COPRAS, Container Performance Analysis, Multi-Criteria Decision Making

Liman Performans Analizi İçin Yeni Entegre D-CRITIC-SWARA-COPRAS Yaklaşımı

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı; gelişmekte olan ekonomiye sahip Türkiye’nin konteyner limanlarının arasından seçilen 9 limanın 2020-2023 yılları arasındaki verilerini kullanarak önerilen bir entegre metodolojiyle performans analizi gerçekleştirmektir.
Yöntem: Çalışmada D-CRITIC (Decision Making Trial and Evaluation Laboratory based on Complex Proportional Assessment), SWARA (Stepwise Weight Assessment Ratio Analysis) ve COPRAS (Complex Proportional Assessment) yaklaşımlarıyla 2020-2023 yılları arasındaki veriler ile 4 kriter kullanılarak karşılaştırmalı bir performans analizi yapılmış ve elde edilen sıralamalar raporlanmıştır.
Bulgular: Oluşturulan senaryoların hepsinde Tekirdağ limanı en iyi performansa sahipken; Mersin ikinci, Aliağa üçüncü, İzmir dördüncü, Antalya beşinci ve Samsun altıncı sırada yer almıştır. Diğer limanlar farklı senaryolara göre farklı sıralarda yer almıştır.
Özgünlük: Bilindiği kadarıyla objektif ağırlık hesaplama yöntemi D-CRITIC ve sübjektif ağırlık hesaplama yöntemi olan SWARA ile alternatif sıralama yaklaşımı olan COPRAS literatürde ilk defa entegre şekilde kullanılmıştır.

Keywords

D-CRITIC, SWARA, COPRAS, Konteyner Performans Analizi, Çok Kıstaslı Karar Verme

References

• Akbulut, O.Y. (2020). “Finansal Performans İle Pay Senedi Getirisi Arasındaki İlişkinin Bütünleşik CRITIC ve MABAC ÇKVV Teknikleriyle Ölçülmesi: Borsa İstanbul Çimento Sektörü Firmalari Üzerine Ampirik Bir Uygulama”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 40, 471488.
• Akgül, Y. (2021). “Borsa İstanbul’da İşlem Gören Ticari Bankaların Finansal Performansının Bütünleşik Crıtıc CoCoSo Modeliyle Analizi”, Ekonomi ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 71-90.
• Alkan, N. (2024). “Evaluation of Sustainable Development and Utilization-Oriented Renewable Energy Systems Based on CRITIC-SWARA-CODAS Method Using Interval Valued Picture Fuzzy Sets”, Sustainable Energy, Grids and Networks, 38, 101263.
• Amoako, J. (2002). “Forecasting Australia’s International Container Trade”, 25th Australian Transport Research Forum, Canberra October 2002.
• Arslan, H.M. (2023). “Enerji Nakil Sektöründe Swara-Ahp Hibrit Yaklaşımı İle En Uygun Kablo Türünün Belirlenmesi”, Fesa Dergisi, 8(2) ,310-321. https://doi.org/10.29106/fesa.1278679
• Ateş, A. ve Esmer, S. (2015). “Farklı Yöntemler İle Türk Konteyner Limanlarının Verimliliği”, Verimlilik Dergisi, 1, 61-76.
• Awah, P.C., Nam, H. ve Kim, S. (2021). “Short Term Forecast of Container Throughput: New Variables Application for the Port of Douala”, Journal of Marine Science and Engineering, 9(7), 720. https://doi.org/10.3390/JMSE9070720
• Aydın, Y. (2019). “Türkiye'de Hayat Emeklilik Sigorta Sektörünün Finansal Performans Analizi”, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 107-118.
• Bayram, E. (2021). “Türkiye’deki Katılım Bankalarının CRITIC Temelli EDAS Yöntemiyle Performans Değerlendirmesi”, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13(24), 55-72. https://doi.org/10.14784/marufacd.879171
• Bektaş, S. (2022). “Türk Sigorta Sektörünün 2002-2021 Dönemi için MEREC, Lopcow, COCOSO, EDAS ÇKKV Yöntemleri ile Performansının Değerlendirilmesi”, Bddk Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 16(2), 247-283. http://doi.org/10.46520/bddkdergisi.1178359
• Bichou, K. (2011). “Assessing the Impact of Procedural Security on Container Port Efficiency”, Maritime Economics and Logistics, 13(1), 1-28. https://doi.org/10.1057/MEL.2010.16/TABLES/14
• Cullinane, K. Song, D.W., ve Wang, T. (2005). “The Application of Mathematical Programming Approaches to Estimating Container Port Production Efficiency”, Journal of Productivity Analysis, 24(1), 73-92.
• Cullinane, K. ve Song, D.W. (2006). “Estimating the Relative Efficiency of European Container Ports: A Stochastic Frontier Analysis”, Research in Transportation Economics, 16, 85-115. https://doi.org/10.1016/S0739-8859(06)16005-9
• Danladi, C., Tuck, S., Tziogkidis, P., Tang, L. ve Okorie, C. (2024). “Efficiency Analysis and Benchmarking of Container Ports Operating in Lower-Middle-Income Countries: A DEA Approach”, Journal of Shipping and Trade, 9, 7. https://doi.org/10.1186/s41072-024-00163-2
• Duran, Z. (2022). “Yeni Sanayileşen Ülkelerde İnovasyon Performansının CRITIC Tabanlı GİA Yöntemiyle Değerlendirilmesi”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisii 5(1), 150-162. https://doi.org/10.33712/mana.1086836
• Ecemiş, O. ve Avşar, İ. İ. (2023). “Türkiye’nin Önde Gelen Ticaret Ortaklarının Lojistik Verimliliklerinin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemiyle Değerlendirilmesi”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 142-163. https://doi.org/10.21180/iibfdkastamonu.1192728
• Eyceyurt Batır, T. (2023). “Covid-19 Pandemi Sürecinde Bankacilik Sektörü Performansinin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Karşilaştirmali Analizi: CRITIC-EDAS Yaklaşimi Kapsaminda Bir İnceleme”, Uluslararası Muhasebe ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4(2), 186-203
• Ghaemi-Zadeh, N. ve Eghbali-Zarch, M. (2024). “Evaluation of Business Strategies Based on The Financial Performance of The Corporation and Investors' Behavior Using D-CRITIC and Fuzzy MULTI-MOORA Techniques: A Real Case Study”, Expert Systems with Applications, 247, 12318. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2024.123183
• Gil Ropero, A., Turias Dominguez, I. ve Cerbán Jiménez, M. del M. (2019). “Bootstrapped Operating Efficiency in Container Ports: a Case Study in Spain and Portugal”, Industrial Management and Data Systems, 119(4), 924-948.
• Görçün, Ö.F. (2020). “Efficiency Analysis of Black Sea Container Seaports: Application of an Integrated MCDM Approach”, Maritime Policy and Management, 48(5), 672-699. https://doi.org/10.1080/03088839.2020.1783467
• Görçün, Ö.F. ve Küçükönder, H. (2021). “Şehirlerarası Taşımacılıkta Kullanılan Otobüslere İlişkin Seçimlerin AHP ve CRITIC Tabanlı EDAS Yöntemi ile Değerlendirilmesi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(4), 1280-1303.
• Hung, S.W., Lu, W.M. ve Wang, T.P. (2010). “Benchmarking the Operating Efficiency of Asia Container Ports”, European Journal of Operational Research, 203(3), 706-713. https://doi.org/10.1016/J.EJOR.2009.09.005
• Jang, H.M., Park, H. ve Kim, S.Y. (2016). “Efficiency Analysis of Major Container Ports in Asia: Using DEA and Shannon’s Entropy”, International Journal of Supply Chain Management, 5(2), 1-6.
• Katrancı, A. ve Kundakcı, N. (2020). “SWARA Temelli Bulanık COPRAS Yöntemi ile Soğuk Hava Deposu Seçimi”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 7(1), 63-80.
• Keleş, M.K. (2022). “CRITIC Temelli MABAC Yöntemi İle Türk Hava Yollarının Yıllara Göre Performansının Değerlendirilmesi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi. 6(1), 53-67. https://doi.org/10.31200/makuubd.1070559
• Keršuliene, V., Zavadskas, E. K. ve Turskis, Z. (2010). “Selection of rational dispute resolution method by applying new step‐wise weight assessment ratio analysis (SWARA)”, Journal of Business Economics and Management. 11(2), 243-258. https://doi.org/10.3846/jbem.2010.12
• Krishnan, A.R., Kasim, M.M., Hamid, R. ve Ghazali, M.F. (2021). “A Modified CRITIC Method to Estimate the Objective Weights of Decision Criteria”, Symmetry, 13(6), 973.
• Lin, Y., Yan, L. ve Wang, Y.M. (2019). Performance Evaluation and Investment Analysis for Container Port Sustainable Development in China: An Inverse DEA Approach. Sustainability, 11(17), 4617. https://doi.org/10.3390/su11174617
• Macit, N.Ş. (2023). “Tedarikçi Seçimi Probleminin AHP Temelli MAIRCA Yöntemi ile Çözümü”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 37, 42-63.
• Maneengam, A. (2023). “Multi-Objective Optimization of the Multimodal Routing Problem Using the Adaptive ε- Constraint Method and Modified Topsis With the D-Crıtıc Method”, Sustainability, 15, 12066. https://doi.org/ 10.3390/su151512066
• Maruf, M. (2021). “Türkiye’de E- Ticaret Sitelerinin Swara ve Waspas Yöntemleri ile Web Sitesi Performansına Göre Sıralanması”, Troyacademy, 6(2), 411-421. https://doi.org/10.31454/troyacademy.897589
• Öndeş T. ve Özkan T. (2021). “Bütünleşik CRITIC-EDAS Yaklaşımıyla Covid-19 Pandemisinin Bilişim Sektörü Üzerindeki Finansal Performans Etkisi”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(2), 506-522.
• Özekenci, E.K. (2023). “Türkiye’de E-Lojistiğin Kilit Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi: AHP-VIKOR Bütünleşik Yöntem”, Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi, 7(1), 92-103.
• Pham, T.Q.M., Park, G.K. ve Choi, K.H. (2021). “The Efficiency Analysis of World Top Container Ports Using Two-Stage Uncertainty DEA Model and FCM”, Maritime Business Review, 6(1), 2-21. https://doi.org/10.1108/MABR-11-2019-0052
• Schøyen, H. ve Odeck, J. (2013). “The Technical Efficiency of Norwegian Container Ports: A Comparison to Some Nordic and UK Container Ports Using Data Envelopment Analysis (DEA)”, Maritime Economics and Logistics, 15(2), 197-221.
• Schulze, P. M. ve Prinz, A. (2009). “Forecasting Container Transshipment in Germany”, Applied Economics, 41(22), 2809-2815. https://doi.org/10.1080/00036840802260932
• Suárez-Alemán, A., Morales Sarriera, J., Serebrisky, T. ve Trujillo, L. (2016).” When It Comes to Container Port Efficiency, Are All Developing Regions Equal”, Transportation Research Part A: Policy and Practice, 86, 56-77.
• Székely, G.J., Rizzo, M.L. ve Bakirov, N.K. (2007). “Measuring and Testing Dependence by Correlation of Distances”, Annals of Statistics, 35, 2769-2794.
• T.C Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. (2024). Konteyner İstatistikleri. https://denizcilikistatistikleri.uab.gov.tr/konteyner-istatistik
• Türkmen, M. ve Demirel, A. (2022). “SWARA Ağırlıkılı Bulanık COPRAS Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi”, Alanya Akademik Bakış 6(1), 1739-1756. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.986700
• Türkoğlu, M. ve Duran, G. (2023). “G20 Ülkelerinin Lojistik Performanslarının CRITIC Tabanlı GİA ve WASPAS Uygulaması İle Değerlendirilmesi”, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi 15(1), 50-72. https://doi.org/10.53881/hiad.1247196
• Yap, W.Y. ve Ho, J. (2023). “Port Strategy and Perfomance: Empirical Evidence from Major Container Ports and Implications for Role of Data Analytics”, Maritime Policy and Management, 50(5), 608-628. https://doi.org/10.1080/03088839.2021.2017040
• Yazgan, A.E. ve Agamyradova, H. (2021). “Bütünleşik Swara-Maırca Yöntemi ile Personel Seçimi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama”, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 281-290. https://doi.org/10.48145/gopsbad.999847
• Zavadskas, E. K., Kaklauskas, A., & Šarka, V. (1994). “The new method of multicriteria complex proportional assessment of projects” Technological and Economic Development of Economy, 1(3), 131–139.
• Zavadskas, E.K., Turskis, Z., Antucheviciene, J. ve Zakarevicius, A. (2012). “Optimization of Weighted Aggregated Sum Product Assessment,” Elektron. ir Elektrotechnika, 122(6), 3-6.
• Zhang, H. ve Wei, G. (2023). “Location selection of electric vehicles charging stations by using the spherical fuzzy CPT–CoCoSo and D-CRITIC method”, Computational and Applied Mathematics, 42(1). https://doi.org/10.1007/s40314-022-02183-9