Mitolojide Adalet İmgeleri

Year 2017, Issue: 5, 87 - 132, 01.03.2017

Özgür Küçüktaşdemir

Abstract

Adalet bir düşünceye göre hukukun nihai amacını ifade eder. Günümüze kadar pek çok düşünür tarafından tanımlanmış olan adalet, çağımızda dahi genel olarak üzerinde uzlaşılan bir tanıma ulaşmamıştır. Buna karşılık bütün bir yasa kalabalığı içinde hukukçuların her zaman ulaşmaya çalıştıkları bir ideal olmuştur. Adalet imgesi mitolojide de karşımıza çıkar; bu bağlamda mitler, "adalet" kavramının eski insanlar tarafından nasıl algılandığıyla ilgili ışık tutucu niteliğe sahiptir. Enki, Ma'at, Şamaş, Themis, Dike ve Justitia gibi adalet tanrıçaları bu mitleri ve imgeleri oluşturmuşlardır. İmgelem bir kavrama karşılık gelen birçok şeyi açıklama gücüne sahiptir. Bu makalede mitolojideki adalet imgeleri aracılığı ile mitlere dayalı toplumların adalet kavramına yüklediği anlam değerlendirilerek günümüze ışık tutulmaya çalışılacaktır.

Keywords

Hukuk, Adalet, Mitoloji, İmge, Utu, Enki, Maat, Şamaş, Themis, Dike, Justitia

Images of Justice in Mythology

Abstract

According to one opinion justice refers to the ultimate purpose of law. Concept of justice is defined by so many thinkers but they have not reached a generally recognized definition even in our day. On the other justice, has always been an ideal that the lawyers are trying to reach in wilderness of ordinances. The image of justice emerges from mythology. In this context, the myths have a light-holding qualification as to how the concept of "justice" is perceived by ancient people. Justice gods and goddess like Enki, Utu, Ma'at, Shamash, Themis, Dike and Justitia have formed and obtained their images in myths. Imagery has a vast power for explanation of specific concept. In this article, it will be tried to shed light on modern day through antic societies’ concept of justice reflected in their mythological images. 

Keywords

Law, Justice, Mythology, Image, Enki, Utu, Maat, Shamash, Themis, Dike, Justitia

References

• Abram, M. (2011). “A New Look At The Mesopotamian Rod and Ring: Emblems of Time and Eternity”, Studia Antiqua 10, no.1. (htp://scholarsarchive.byu.edu/studiaantiqua/vol10/iss1/5)
• Akıllıoğlu, T. (2001). “Adalet Kavramı ve İnsan Hakları”, Adalet Kavramı, Adnan Güriz (ed.), Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları. (ss.39-48)
• Aristoteles. (2007). Nikomakhos’a Etik, Saffet Babür (çev.), Ankara: Bilgesu. Aurelius, M. (2012). Düşünceler, Şadan Karadeniz (çev.), İstanbul: YKY.
• Bader, D., Christopher, vd. (2010). “Divine Justice: The Relationship Between Images of God and Attitudes Toward Criminal Punishment”, Criminal Justixe Review, 35(1). (s. 90-106)
• Beydilli, C. (2003). Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Ankara: Yurt.
• Black, J., Green, A. (2003). Mezopotamya Mitolojisi Sözlüğü, İstanbul: Aram.
• Bodur H. (2012). "Adalet Tanrı(ça)ları-Themis ve Diğerleri", Yargı: Kurallar, Kurumlar, Kararlar Kolokyumu, Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi- 25. Kitap, İstanbul: İstanbul Barosu Yayınları, (s. 143-167)
• Brumble, H. D. (1998). Classical Myths and Legends in the Middle Ages and Renaissance, England: Fitzroy Dearborn Publishers.
• Burnett, C. (1987). “Justice: Myth and Symbol”, Legal Studies Forum, V.XI, N.1. (ss.79-93) Çankaya, A. (2015). “‘Yasa’ Üzerine İki Farklı Perspektif: Antigone ve Sokrates”, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, S.19. (s.237-248)
• Capers, B. (2006). “On Justitia, Race, Gender, and Blindness”, Michigan Journal of Race & Law, V. 12:203. (ss.203-233)
• Cheney, L. D. G. (2011). “Giorgio Vasari’s Astraea: Symbol of Justice”, Visual Resources, V.19, N.4. (ss.283-305)
• Çığ, M. İ. (2011). Gilgameş, İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Çobanoğlu, Ö. (2016). “Toplumsal ve İktisadi Kökenleriyle Türk Mitolojisi”, Bilim ve Ütopya, Y.22, S.270. (ss.11-35)
• Cömert, B. (1999). Mitoloji ve İkonografi, Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Daniels, M. (2014). Bir Nefeste Dünya Mitolojisi, Pınar Üstel (çev.), İstanbul: Maya.
• De Ville, J. (2011). “Images of Justice”, Law and Literature, Vol.23, No.3. (s.324-364) Eliade, M.(1992). İmgeler Simgeler, Mehmet Ali Kılıçbay (çev.), Ankara: Gece Yayınları.
• Eliade, M. (2001). Mitlerin Özellikleri, Sema Rıfat (çev.), İstanbul: Om Yayınevi.
• Eliade, M., Coulino, I. (1997). Dinler Tarihi Sözlüğü, Ali Erbaş (çev.), İstanbul: İnsan Yayınları.
• Erhat, A. (1996). Mitoloji Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Gemalmaz, M. S. (1997). Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş, İstanbul: Beta.
• Güriz, A. (2001). “Adalet Kavramının Belirsizliği”, Adalet Kavramı, Adnan Güriz (ed.), Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları (s. 7-38).
• Hançerlioğlu, O. (2002). Düşünce Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Havelock, E. (1978) The Greek Concept of Justice, USA: Harvard University Press.
• Hirş, E. (2001). Hukuk Felsefesi ve Hukuk Sosyolojisi Dersleri, Ankara: BTHAE.
• Hooke, S. H. (2002). Ortadoğu Mitolojisi, Alaeddin Şenel (çev.), Ankara: İmge.
• Houle, M. M. (2001). Gods and Goddesses in Greek Mythology, UK: Enslow.
• Jung, C. G. (2009). İnsan ve Sembolleri, Hatice Mukeddes İlgün (çev.), İstanbul: OkyanUs.
• Karenga, M. (2004). Maat, The Moral Ideal in Ancient Egypt, New York: Routledge.
• Kissel, O. (1984) Die Justitia, Reflexionen uber ein Symbol und Seine Sarstellung in der Bildenden Kunst, Berne: Beck.
• Kramer, S. N. (1999). Sümer Mitolojisi, Hamide Koyukan (çev.), İstanbul: Kabalcı.
• Küçük, E. (2007). “XII. Yüzyıl Rönesansı ve “Yeniden Doğan” Roma’yı Günümüze Bağlayan Son Halka Pandekt Hukuku”, AÜHFD. (http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/264/2374.pdf)
• Kuçuradi, I. (2009). Uludağ Konuşmaları, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Law Library Journal (1980) Answer of “What are the “scales of justice?” What do they represent? How has this image been used historically? Where can one find a Picture of “scales of justice?”, Vol.: 73. (ss. 744-746)
• Levi-Strauss, C. (2013). Mit ve Anlam, Gökhan Yavuz Demir (çev.), İstanbul: İthaki. Mircea, E. (2003). Dinler Tarihine Giriş, Lale Arslan (çev.), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Öktem N. (2001). “Adalet Kavramı ve Sosyal Realite”, Adalet Kavramı, Adnan Güriz (ed.), Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları (s. 75-84).
• Öktem, N., Türkbağ, U. (2003). Felsefe, Sosyoloji, Hukuk ve Devlet, İstanbul: Der Yayınları.
• Olstein, K. (1980). “Pandora and Dike in Hesiod’s Work and Days”, Emerita, Vol.48, N.2. (s. 296- 312)
• Özbilgen T. (1976). Eleştirisel Hukuk Başlangıcı Dersleri, İstanbul: Sulhi Garan Matbaası.
• Pierson, C. (2015). Modern Devlet, İstanbul: OkyanUs.
• Pinch, G. (2002). Handbook of Egyptian Mythology, USA: ABC-CLIO.
• Resnik J., Curtis, D. E. (1997). “Images of Justice”, The Yale Law Journal, Vol. 96. (s. 1727-1772)
• Resnik, J., Curtis, D. E. (2013). “Inventing Democratic Courts: A New and Iconic Supreme Court”, Journal of Supreme Court History, V.38, N.2. (s. 207-279)
• Roman, L., Roman, M. (2010). Encyclopedia of Greek and Roman Mythology, USA: Facts On File. Sağlık E. (2016). “Mitler, Masallar, Semboller ve Sanat”, Düşünbil, Y.10, S.52. (s. 16-18)
• Schmkökel, H. (1971). “Sümer Dini”, Mehmet Turhan Özdemir (çev.), (http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/748/9576.pdf)
• Schwarz, F. (2001). Düzensizliğin İçerisinde Düzen Maat ve Eski Mısır’a Dair, Ferim Örücü (çev.), Ankara: Yeni Yüksektepe Yayınları.
• Slanski, Kathryn E. (2012) “The Law of Hammurabi and Its Audience”, Yale Journal Of Law & the Humanities, Vol. 24, I.1, Art.3. (ss.97-110)
• Stammler, R. (2012). “Adalet İdesi”, Ali Acar (çev.), Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2 (2). (ss.165-171)
• Taylor, R. D. (1991). “Reclaiming Our Roots: Law and Mythology”, Duquesne Law Review, V.29:271.
• Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük, (www.tdk.gov.tr)
• Wacks, R. (2015). Hukuk Felsefesine Kısa Bir Giriş, Engin Arıkan (çev.), İstanbul: Tekin.
• Whatham, A. E. (1905). “The Meaning of the Ring and Rod in Babylonian-Assyrian Sculpture”, The Biblical World, Vol. 26, No.2. (s. 120-123)
• Yücel, M. T. (2011). Adalet Psikolojisi, Ankara: Afşar Matbaacılık.