Uluslararası Göç Rejimi İtibarıyla Türkiye’nin Değişen Konumu: Kurumsal Yaklaşımlar ve Kuramsal Açılımlar

Yıl 2018, Sayı: 8, 44 - 66, 18.12.2018

Erdem Ayçiçek , Ömer Çağrı Tecer

Öz

Bu çalışma uluslararası mülteci rejimi içerisinde Türkiye’nin değişen konumunu, kurumsal sorumluluk ve rol dağılımı çerçevesinde inceleyecektir. Jeopolitik bir inceleme üzerinden değerlendirildiğinde, Güney’den Kuzey’e ve Doğu’dan Batı’ya merkezlenen göç akınının tam ortasında yer alan Türkiye, uluslararası göç dalgaları açısından transit ülke konumunda yer almakta idi. Ancak Suriye’deki politik istikrarsızlığın iç savaşa tırmanması ile birlikte Türkiye, sınırın hemen öte yakasında patlak veren krizden doğrudan etkilenmiştir. Bu durum, Türkiye’nin kısa denebilecek bir süre zarfında toplu göçe maruz kalmasıyla sonuçlanmıştır. Suriyeli mülteci krizi ile birlikte Türkiye’nin yaşadığı niteliksel dönüşüm sorgulanacak; bu dönüşümün sancılarını yansıtan eklektik politikalar incelenecek, kurumsal odak noktasında değişiklikler incelendikten sonra karar alma mekanizmalarındaki rol dağılımına dikkat çekilecektir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, göç, misafir, geçici koruma statüsü, koruma-himaye

Changing Position of Turkey in terms of International Migration Regime: Institutional Approaches and Theoretical Expansion

Öz

In this study, Turkey's changing position in terms of the international refugee regime will be examined in the framework of corporate responsibility and role distribution. Based on the on geopolitical analysis, Turkey, which is located at the center where migration flows intensively emerged from North to South and from East to West, is seen a typical example of the transit country category in terms of international migration flows. However, Turkey is one of the countries which have been unprecedentedly affected by the escalation of civil war and political instability in Syria which occured just across the border. As a result of those devolepments, In this case, Turkey has been exposed to the refugee flows. In this frame, qualitative transformation that Turkey goes through will be questioned, painful path of the transformation will be examined and the role distribution between the policy-makers will be paid attention after the existing and possible changes in the institutional focus of the actors will be studied.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Migration, Guest, Temporary Protection Status, Protection

Kaynakça

• Achcar, G. (2014). Halk istiyor: Arap isyanı üzerine radikal bir inceleme (S. Öztürk, Çev.). Ankara: Ayrıntı Yayınları.
• Akpınar, İ. Y. & Uraz, U.T. (2007). Kültürel projeler üzerinden kentsel canlandırma ve Mağusa örneği. 18. Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu. 28-29.05.2007. İstanbul: MSGSÜ.
• Dabaşi, H. (2015). Arap Baharı - Postkolonyalizmin sonu (A. T. Esen, Çev). İstanbul: Sümer Yayıncılık.
• European Commission. (2016). Study on the temporary protection directive final report. Erişim Aralık 10, 2018, https://ec.europa.eu/homeaffairs/sites/homeaffairs/files/elibrary/documents/policies/asylum/temporaryprotection/docs/final_report_evaluation_tpd_en.pdf
• Hancılar, Ö. (2011). Uluslararası hukukta insani müdahale. Çankaya Üniversitesi Hukuk Dergisi, 7/2.
• Keskin, F. (1997). Silahlı çatışmalar hukukunun BM kuvvetlerine uygulanması. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 52(1).
• Keyder, Ç. (1999). Istanbul, between the global and the local. London: Rowman & Littlefield pub.
• Kızılova, Ö. (2014). AFAD odaklı kriz yönetimi: AFAD örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Malkki, L. (1995). Refugees and exile: From ‘refugee studies’ to the national order of things. Annual Review of Anthropology, Vol. 24.
• McClelland, M. (2014). How to build a perfect refugee camp. New York Times. Erişim Aralık 23, 2018, http://www.nytimes.com/2014/02/16/magazine/how-to-build-a-perfect-refugeecamp.html?_r=1
• Migration and Home Affairs. (2018). Temporary Protection. Erişim 23 Aralık, 2018, https://ec.europa.eu/home-affairs/what-we-do/policies/asylum/temporaryprotection_en
• Muhtaseb, S. A. (2007). Extended emergencies and spatialization of resistance in Palestinian refugee camps: The Case Of Al Wihdat, 2007. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Okyay, A. & Zaragoza-Cristiani, J. (2016). The leverage of the gatekeeper: Power and interdependence in the migration nexus between the EU and Turkey. Italian Journal of International Affairs, 51(4).
• Protokol. (2018). Sağlık Bakanlığı, AFAD ve Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Arasında Götürü Bedel Sağlık Hizmeti Protokolü. Erişim Aralık 10, 2018. http://www.ttb.org.tr/goc/gecicikoruma.pdf
• Şeker, G., Tilbe, A., Ökmen, M., Yazgan Hepgül, P., Eroğlu, D. & Sirkeci, I. (2015). Turkish Migration Conference 2015 Selected Proceedings. London: Transnational Press London.
• Tağraf, H. ve Arslan N. T. (2003). Kriz oluşum süreci ve kriz yönetiminde proaktif yaklaşım. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Sayı 1, 149-159.
• TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu. (2012). Erişim Aralık 10, 2018. http://www.children.gov.on.ca/htdocs/English/topics/earlychildhood/speechlanguage/brochure_preschool.aspx
• TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu. (2012). Ülkemize sığınan Suriye vatandaşlarının barındıkları çadırkentler hakkında inceleme raporu. Erişim Aralık 23, 2018, https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/docs/2012/raporlar/28_02_2012_1.pdf , https://www.afad.gov.tr/upload/Node/3931/xfiles/webformatisuriyedenturkiyeyenufushareketleri.pdf.
• T.C. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2017). Erişim Aralık 10, 2018, https://eydb.aile.gov.tr/duyurular/gecici-koruma-statusundeki-suriyelilere-hizmet-sunansivil-toplum-kuruluslarina-yonelik-mevcut-durum-analizi-ve-surec-yonetimi-calistayi-11-aralik-2017-onay-yayimlanmistir
• T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. (2015). AFAD Mevzuat El Kitabı. Erişim Aralık, 10 2018, https://www.afad.gov.tr/upload/Node/2314/-files/AFADmevzuat_el_kitabi+1.pdf
• T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. (2014). Suriye'den Türkiye'ye Nüfus Hareketleri Kardeş Topraklarındaki Misafirlik. Erişim Aralık 10, 2018, https://www.afad.gov.tr/upload/Node/17962/xfiles/suriyeli-misafirlerimiz_1_.pdf
• T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. (2014). Geçici Koruma Altındaki Yabancılara İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesi. Erişim Aralık 10, 2018, https://www.afad.gov.tr/upload/Node/2311/files/2014-4_sayili_Genelge_-_parafsiz.pdf
• T.C. Dışişleri Bakanlığı. (2012). Türkiye ile AB arasında Vize Serbestisi Diyaloğu Mutabakat Metni ve Geri Kabul Anlaşması imzalandı. Erişim Aralık 10, 2018, http://www.mfa.gov.tr/turkiyeile-ab-arasinda-vize-serbestisi-diyalogu-mutabakat-metni-ve-geri-kabul-anlasmasiimzalandi.tr.mfa
• T.C. İçişleri Bakanlığı. (2014). Kabul Ve Barinma Merkezleri İle Geri Gönderme Merkezlerinin Kurulması, Yönetimi, İşletilmesi, İşlettirilmesi Ve Denetimi Hakkinda Yönetmelik. Erişim Aralık 10, 2018, http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?-MevzuatKod=7.5.19614&MevzuatIliski=-0&sourceXmlSearch=kabul
• T.C. İçişleri Bakanlığı. (2013). Geçici Koruma Yönetmeliği. Erişim Aralık 10, 2018, http://www.goc.gov.tr/files/files/03052014_6883.pdf
• Turhan, T. (2009). Uluslararası insancıl hukuk ve İsrail’in Gazze Harekâtı. İ.Ü Siyasal Bilgiler Fakültesi, no:14.
• Turner, L. (2015). Explaining the (non-)encampment of Syrian refugees: security, class and the labour market in Lebanon and Jordan. Mediterranean Politics, 20: 3.
• UNHCR Syria Regional Refugee Response. (2018). Erişim Aralık 23, 2018, https://data2.unhcr.org/en/situations/syria.
• UNHCR Refugees/Migrants Emergency Response: Mediterranean. (2016). Erişim Aralık 23. 2018. https://data2.unhcr.org/en/situations/mediterranean.
• UNHCR Policy on Alternatives to Camps. (2014). Erişim 23 Aralık, 2018, http://www.unhcr.org/5422b8f09.html
• United Nations. (1945). Charter. Erişim Aralık 10, 2018, http://www.un.org/en/sections/uncharter/introductory-note/index.html
• UNHCR. (2015). 2015 UNHCR country operations profile: Turkey. Erişim Aralık 23, 2018, http://www.unhcr.org/ pages/49e48e0fa7f.html
• UNHCR Syria Regional Refugee Response Plan. (2013). Erişim Aralık 10, 2018, https://www.unhcr.org/51b0a6689.html
• UNHCR. (2014). Policy on Alternatives to Camps. Erişim Aralık 10, 2018, https://www.unhcr.org/protection/statelessness/5422b8f09/unhcr-policy-alternativescamps.html
• UNHCR Refugees/Migrants Emergency Response: Mediterranean. (2016). Erişim Aralık 10, 2018, https://data2.unhcr.org/en/situations/mediterranean
• UNHCR. (1951). Mültecilerin Hukuki Durumuna İlişkin Sözleşme. Erişim Aralık 10, 2018, https://www.unhcr.org/1951-refugee-convention.html
• UNHCR. (2018). UNHCR Tarafından Kayıt ve MSB. Erişim Aralık 10, 2018, https://help.unhcr.org/turkey/tr/information-for-non-syrians/reception-registration-andrsd-with-unhcr/
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu. (2013). Erişim Aralık 23, 2018, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6458.pdf
• World Bank. (2015). Turkey’s Response to the Syria Crisis and the Road Ahead. World Bank Report 102184. Erişim Aralık 23, 2018, http://documents.worldbank.org/curated/en/583841468185391586/pdf/102184-WPP151079-Box394822B-PUBLIC-FINALTurkeysResponseToSyrianRefugees-eng-12-17-15.pdf