Yoksulları Hesaplamak: Dünya Yoksulluk İstatistikleri Hakkındaki Gerçek

Yıl 2021, Sayı: 14, 113 - 126, 27.12.2021

Sanjay G. Reddy Çevirmen: Sibel Kibar

Öz

Dünyadaki akut yoksunluğun boyutunu ve zaman içinde ne kadar değiştiğini bilmek, dünyanın durumunu değerlendirmek ve devletler ve uluslararası kurumlar tarafından şu anda izlenen politikaların uygunluğunu tartmak açısından çok önemlidir. Küresel yoksulluk istatistiklerinin üretimi nispeten yeni bir faaliyettir. Banka tarafından benimsenen küresel yoksulluk tahmini yöntemi ve son dönemdeki hemen hemen tüm eleştirmenlerin de benimsediği yöntem, bir “parayla ölçme” [money-metric] yaklaşımı olarak tanımlanabilir. “Parayla ölçme” ifadesi burada, uluslararası yoksulluk sınırının açık bir insan refahı kavrayışından ziyade bir para miktarıyla ilişkili olarak tanımlandığını belirtmek için kullanılmıştır. Küresel yoksulluk tahminine yönelik parayla ölçme yaklaşımı, doğası gereği kusurludur. Hem tutarlı hem de anlamlı değildir. Bu yaklaşımın tutarlılıktan yoksun olmasının sebebi, bir "eşdeğer" satın alma gücü kavramının o satın alma gücüyle amaçlanan şey belirlenmeden tanımlanamayacağıdır. Ancak, tanımı gereği, parayla ölçme yaklaşımı böyle bir anlayıştan yoksundur. Ayrıca bu ölçümler yoksulların mutlak yoksulluktan kaçınabilmeleri için gereken belirli mallar (özellikle gıda maddeleri) yerine, geniş bir meta yelpazesi üzerinde "eşdeğer satın alma gücü" elde etmeyi amaçlamaktadır. Özellikle, satın alma hizmetlerinin (fakir ülkelerde nispeten ucuz olan) maliyetini kapsayan kullanılan dönüştürme faktörleri, gıda gibi temel mallara uygulandığında para birimlerinin satın alma gücünü önemli ölçüde abartmaktadır. Ortaya çıkan yoksulluk tahminleri, bu özel anlamda açıkça çok düşüktür – farklı ülkelerde aynı miktardaki ihtiyaçları satın almanın göreli yerel para birimi maliyetlerini yanlış temsil yansıtırlar.

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, Dünya Bankası, Parayla Ölçme, Günde Bir Dolar