Relationship between Organizational Identification, Organizational Fanatism and Organizational Climate: A Study on A Public Institution in Konya Province

Year 2025, Volume: 16 Issue: 47, 859 - 873, 31.08.2025

Ayşe Yavuz

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1544781

Abstract

In today's intense competitive conditions, businesses that are trying to sustain their existence can be privileged from others by providing sufficient value to their human resources. Employees who feel valued will make more effort for their organization. Organizational identification is the individual's feeling that he/she is a part of the organization and integrating himself/herself into the organization. Organizational fanaticism is the individual's excessive passion for his/her organization. Organizational climate is the name of all the characteristics making the organization different from other organizations, giving it an identity, and affecting the attitudes and behaviors of the employees in the organization. Based on this information, this paper aims to reveal the relationships between organizational identification, organizational fanaticism, and organizational climate. The main purpose of the study is to investigate whether organizational climate is mediating in the relationship between organizational identification and organizational fanaticism. The study was conducted on employees of a public institution in Konya province. Questionnaire was used as a data gathering tool. SPSS 25 and SPSS Macro programs were used to analyze the data. The analysis revealed that organizational climate has a role as a mediator in the relationship between organizational identification and organizational fanaticism.

Keywords

Organizational Identification , Organizational Fanaticism , Organizational Climate , Organization , Mediating Role

Ethical Statement

For this study the approval of ethical committee no 2024/03 dated 17.04.2024 was taken from the Beyşehir Ali Akkanat Faculty of Business Administration Scientific Ethics Committee, Selçuk University.

Örgütsel Özdeşleşme, Örgütsel Fanatiklik ve Örgüt İklimi İlişkisi: Konya İlinde Bir Kamu Kurumu Üzerinde Araştırma

Abstract

Günümüz ağır rekabet şartlarında varlıklarını sürdürmeye çalışan işletmelerin diğerlerinden ayrıcalıklı olabilmesi ancak insan kaynağının yeterli değere kavuşması ile mümkün olabilecektir. Değerli olduğunu hisseden çalışanlar örgütü için daha fazla çaba harcayacaktır. Örgütsel özdeşleşme, bireyin kendisini örgütünün bir parçası gibi hissetmesi ve kendini örgütü ile bütünleştirmesidir. Örgütsel fanatiklik bireyin örgütüne karşı aşırı şekilde tutku ile bağlı olması durumudur. Örgüt iklimi örgütü diğer örgütlerden farklı kılan, ona bir kimlik kazandıran, örgüt çalışanlarının tutum ve davranışlarını etkileyen özelliklerin bütününe verilen addır. Bu bilgiler ışığında bu çalışmada örgütsel özdeşleşme, örgütsel fanatiklik ve örgüt iklimi arasındaki ilişkilerin ortaya konulması hedeflenmiştir. Örgüt ikliminin örgütsel özdeşleşme ve örgütsel fanatiklik arasındaki ilişkide aracı role sahip olup olmadığının ortaya konulması araştırmanın temel amacıdır. Araştırma Konya ilinde faaliyette bulunan bir kamu kuruluşunun çalışanları üzerinde gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS-25 ve SPSS-Macro programlarından faydalanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda örgüt ikliminin örgütsel özdeşleşme ve örgütsel fanatiklik arasındaki ilişkide aracı rolüne sahip olduğu ortaya konulmuştur.

Keywords

Örgütsel Özdeşleşme , Örgütsel Fanatiklik , Örgüt İklimi , Örgüt , Aracılık Rolü

Ethical Statement

Bu çalışma için Selçuk Üniversitesi Beyşehir Ali Akkanat İşletme Fakültesi Bilimsel Etik Kurulundan 2024/03 sayılı ve 17.04.2024 tarihli etik kurul onayı alınmıştır.

References

• Akman, Y. (2017). Öğretmenlerin algılarına göre iş motivasyonu ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişki. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14-1(27), 55-67.
• Aktaş, K. ve Akdemir, B. (2019). İşgörenlerin adanmışlık düzeyi ve örgütsel özdeşleşme ilişkisinin performans algısına etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi. (77), 307-348.
• Ashforth B. E. ve Mael, F. (1989). Social identity and the organization. Academy Of Management Review. (14), 20-39.
• Bağcı İ. S., Erkuş, A. ve Afacan Fındıklı M. (2019). Örgüt iklimi, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel fanatiklik ilişkisi. 7. Örgütsel Davranış Kongresi, (s. 587-596).
• Bandura, A. (1977). Social Learning Theory. Prentice Hall.
• Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory. Prentice-Hall, 94-106
• Baron, M. ve Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
• Bartels J., Pruyn A., De Jong M., ve Joustra I., (2007). Multiple organizational identification levels and the impact of perceived external prestige and communication climate, Journal of Organizational Behavior, 28, 173–190, https://doi.org/10.1002/job.420, 2-s2.0-33847252939.
• Belk, R. W. (2004). Men and their machines. Advances İn Consumer Research, 31(1), 273-278.
• Bird, S. E. (1999). Chatting on Cynthia's porch: Creating community in an e‐mail fan group. Southern Journal of Communication, 65(1), 49-65.
• Bitmiş, M. G., Sökmen, A. ve Turgut, H. (2013). Psikolojik dayanıklılığın tükenmişlik üzerine etkisi: örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 27-40.
• Blau, P. M. (1964). Exchange and Power in Social Life. John Wiley & Sons.
• Bucak, E. B. (2002). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde örgüt iklimi: Yönetimde ast-üst ilişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (7), 1-17.
• Carmeli, A., Gilat, G. ve Weisberg, J. (2006). Perceived external prestige, organizational identification and affective commitment: A stakeholder approach. Corporate Reputation Review, 9, 92-104.
• Cicero, L. ve A. Pierro, 2007. Charismatic leadership and organizational outcomes: the mediating role of employees’ work-group ıdentification, International Journal Of Psychology, 42(5), 297-306.
• Çakınberk, A., Derin, N. ve Demirel, E. T. (2011). Örgütsel özdeşleşmenin örgütsel bağlılıkla biçimlenmesi: Malatya ve Tunceli özel eğitim kurumları örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 3(1), 89-121.
• Çekmecelioğlu, H. G. (2005). Örgüt ikliminin iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 23-39.
• Çekmecelioğlu, H. G. (2006). Örgüt iklimi, duygusal bağlılık ve yaratıcılık arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi: bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 295-310.
• Çetinkaya, M. ve Çimenci, S. (2014). Örgütsel adalet algısının örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi ve örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü: Yapısal eşitlik modeli çalışması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(23), 237-278.
• Forehand, G. A. ve Von Haller, G. (1964). Environmental variation in studies of organizational behavior. Psychological Bulletin, 62(6), 361-382.
• Gautier, C. (2002). Some problems in the characterisation of violence in politics: the example of fanaticism and its causes. International Social Science Journal, 54(174), 463-471.
• Genç, N., Karcıoğlu F. (2000). Örgüt ikliminin gücü, Aşkale çimento örneği. Karizma Yayınları.
• Gök, S. (2009). Örgüt ikliminin çalışanların motivasyonuna etkisi üzerine bir araştırma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 587-605.
• Greenbaum, D. (1999). Fanatic. Lingua Tertii Imperii: the Degeneration of Language Under Dictatorship.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis (7th ed.). Pearson Prentice Hall
• Hashim, H., Ishak, N. A. ve Hilmi, Z. A. G. (2015). Influence of organizational climate on disabled job embeddedness. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 202, 242-251.
• Hayes, A. F. (2018). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis second edition: A regression-based approach. The Guilford Press.
• Hill, R. P. ve Robinson, H. (1991). Fanatic consumer behavior: Athletics as a consumption experience. Psychology & Marketing, 8(2), 79-99.
• Hündür, Ü. (2019). Örgüt ikliminin örgütsel özdeşleşmeye etkisinde lider-üye etkileşiminin aracılık rolü üzerine bir araştırma [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• İlleez, Z. (2012). Örgüt ikliminin işgörenlerin örgütsel bağlılıklarına etkisi: Konaklama işletmelerinde bir uygulama [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Kanten, P. (2012). İşgörenlerde işe adanmanın ve proaktif davranışların oluşumunda örgütsel güven ile örgütsel özdeşleşmenin rolü [Doktora Tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Karabey, C. N. ve İşcan, Ö. F. (2007). Örgütsel özdeşleşme, örgütsel imaj ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi: Bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 231-241.
• Karanika-Murray, Duncan, N., Pontes, H. M. ve Griffiths, M. D. (2015). Organizational identification, work engagement, and job satisfaction. Journal of Managerial Psychology, 30(8), 1019–1033.
• Kıngır, S., Mete, M. ve Aslantaş, M. (2016). İşgörenlerin işe adanma ve fanatiklik davranışı ile işten ayrılma niyetlerinin karşılaştırmalı analizi. 2. International Congress on Economics and Business. (s.1342-1353).
• Koç, E. (2010). Gabriel Marcel’e göre fanatizm. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2010(22), 127-138.
• Koçel, T. (2015). İşletme Yöneticiliği (16. Baskı). Beta Yayınları.
• Korkmaz E. V. (2019). Kadın çalışanlara yönelik destekleyici örgüt ikliminin psikolojik sahiplenme ve yılmazlık düzeyleri üzerine etkisi araştırması [Doktora Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Lipponen, J., Helkama, K., Olkkonen, M. E. ve Juslin, M. (2005). Predicting the different profiles of organizational identification: A case of shipyard subcontractors. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 78(1), 97-112.
• Lipponen, J., Bardi, A. ve Haapamäki, J. (2008). The interaction between values and organizational identification in predicting suggestion‐making at work. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 81(2), 241-248.
• Mael, F. ve Ashforth, B. E. (1992). Alumni and their alma mater: a partial test of the reformulated model of organizational ıdentification, Journal of Organızational Behavior, 13, 103-123.
• Maraz, H. (2018). Fanatizm olgusu ve dinî kült yapılarda eleştirisizliğin eleştirisi. Kader, 16(2), 404-432.
• Öktem, Ş., Kızıltan, B. ve Öztoprak, M. (2016). Örgütsel güven ile örgüt ikliminin örgütsel özdeşleşme, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerine etkileri: Otel işletmelerinde bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(4), 162-186.
• Özdamar, K. (2016). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi. Eskişehir: Nisan.
• Öztorun, Ç. G. (2018). Hemşirelerin örgüt iklimi algılarının ve değişime karşı tutumlarının belirlenmesi Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Pala, Y. (2020). Örgüt iklimi ile örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişki: Sivas örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Paskins, B. (2004). Fanaticism in the Modern Era. In Fanaticism and Conflict in the Modern Age (s. 19-30). Routledge.
• Pehlivan, U. (2009). Atipik istihdamda örgüt iklimi ve örgütsel bağlılık ilişkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Dumlupınar Üniversitesi.
• Perkinson, H. J. (2002). Fanaticism: flight from fallibility. ETC: A Review of General Semantics, 59(2), 170-174.
• Permarupan, P. Y., Saufi, R. A., Kasim, R. S. R. ve Balakrishnan, B. K. (2013). The impact of organizational climate on employee's work passion and organizational commitment. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 107, 88-95.
• Pimentel, R. W., ve Reynolds, K. E. (2004). A model for consumer devotion: Affective commitment with proactive sustaining behaviors. Academy of Marketing Science Review, 2004, 1.
• Polat, M. ve Meydan, C. H. (2010). Örgütsel özdeşleşmenin sinizm ve işten ayrılma niyeti ile ilişkisi üzerine bir araştırma. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 145-172.
• Polat, M. ve Meydan, C. H. (2011). Örgüt kültürü bağlamında güç eğilimi ve örgütsel bağlılık ilişkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 153-170.
• Preacher, K. J. ve Hayes, A. F. (2004). SPSS and SAS procedures for estimating indirect effects in simple mediation models. Behavior research methods, instruments, & computers, 36(4), 717-731.
• Rogg, K. L., Schmidt, D. B., ShuU, C. ve Schmitt, N. (2001). Human resource practices, organizational climate, and customer satisfaction. Journal of Management, 27, 431-449.
• Seers, A., Petty, M. M. ve Cashman, J. F. (1995). Team-member exchange under team and traditional management: A naturally occurring quasi-experiment. Group & Organization Management, 20(1), 18-38.
• Smidts, A., Pruyn, A. T. H. ve Van Riel, C. B. (2001). The impact of employee communication and perceived external prestige on organizational identification. Academy of Management journal, 44(5), 1051-1062.
• Solnet, D. (2006). Introducing employee social identification to customer satisfaction research: A hotel industry study. Managing Service Quality: An International Journal, 16(6), 575-594.
• Süral Özer, P., Topaloğlu, T. ve Timurcanday Özmen, Ö. N. (2013). Destekleyici örgüt ikliminin, psikolojik sermaye ile iş doyumu ilişkisinde düzenleyici etkisi. Ege Academic Review, 13(4), 437-447.
• Taber, K. S. (2018). The use of cronbach’s alpha when developing and reporting research ınstruments in science education. Research in Science Education, 48(6), 1273-1296.
• Tajfel, H. ve Turner, J. C. (1979). An integrative theory of intergroup conflict. Organizational Identity: A Reader, 56-65.
• Tak, B. ve Aydemir, B. A. (2004), Örgütsel özdeşleşme üzerine iki görgül çalışma, 12. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, (s. 59-63).
• Taş, A. (2016). İlk ve ortaokullardaki öğretmenlerin narsistik kişilik eğilimleri ile örgütsel özdeşleşme düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi: Antalya ili örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Taşmektepligil, M. Y., Çankaya, S. ve Tunç, T. (2015). Futbol taraftarı fanatiklik ölçeği. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 6(1), 41-49.
• Taştan, S. B. (2014). Örgüt iklimi ile örgütsel adanmışlık arasındaki ilişkide psikolojik güçlendirme algısının ara değişken olarak incelenmesi ve psikososyal kaynakların rolü: Kamu kesim çalışanları üzerine bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 91-106.
• Temiz, Ü. (2016). Destekleyici örgüt iklimi ve psikolojik sermayenin yenilikçilik eğilimine etkisi: Görgül bir araştırma [Yüksek Lisans Tezi]. Türk Hava Kurumu Üniversitesi.
• Tokgöz, E. ve Seymen, O. A. (2013). Örgütsel güven, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki: Bir devlet hastanesinde araştırma, Öneri Dergisi, 10(39), 61-76.
• Topçu, M. K. (2015). Çalışanların kişilik özelliklerinin örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisinde psikolojik sözleşme algısının rolü [Doktora Tezi]. Kara Harp Okulu.
• Tuna, M. ve Yeşiltaş, M. (2014). Etik iklim, işe yabancılaşma ve örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Otel işletmelerinde bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 105-117.
• Tüzün, İ. K. (2009). The impact of identification and commitment on job satisfaction. Management Research Review, 32(8), 728-738.
• Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2010). Çalışanların algıladıkları örgütsel destek ve iş stresinin örgütsel özdeşleşme ve iş performansına etkisi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 183-206.
• Van Dick, R., Ullrich, J. ve Tissington, P. A. (2006). Working under a black cloud: How to sustain organizational identification after a merger. British Journal of Management, 17(1), 69-79.
• Van Griethuijsen, R. A., Van Eijck, M. W., Haste, H., Den Brok, P. J., Skinner, N. C., Mansour, N., … ve BouJaoude, S. (2015). Global patterns in students’ views of science and interest in science. Research in Science Education, 45, 581-603.
• Van Knippenberg, D. ve Sleebos, E. (2006). Organizational ıdentification versus organizational commitment: self- defination, social exchange and job attitudes, Journal of Organizational Behavior, 27, 571-584.
• Van Knippenberg, B., Martin, L. ve Tyler, T. (2006). Process‐orientation versus outcome‐orientation during organizational change: the role of organizational identification. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 27(6), 685-704.
• Van Veelen, R., Otten, S., Cadinu, M. ve Hansen, N. (2016). An integrative model of social identification: Self-stereotyping and self-anchoring as two cognitive pathways. Personality and social psychology review, 20(1), 3-26.
• Yıldız, F. Z., Gündoğmuş, E., Yener Aydın, B. ve Atalay, E. (2020). Sinemada insan kaynakları yönetimi ve örgütsel davranışın temsilleri: örnek olay çalışması, Turkish Studies- Social, 15(3), 1681-1699. https://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.42166
• Yozgat, U. ve Afacan Fındıklı, M. (2018). Örgütsel fanatiklik ölçeği (ÖFÖ): Çalışanların algısı üzerine bir ölçek geliştirme çalışması. 6. Örgütsel Davranış Kongresi, (s. 824-836).
• Yüceler, A. (2009). Örgütsel bağlılık ve örgüt iklimi ilişkisi: Teorik ve uygulamalı bir çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22), 445-458.
• Ziaei Boukani, A., Rahimnia, F., Maharati, Y. ve Khorakian, A. (2020). Conceptualization and discovery of fanaticism components in the organization with grounded theory approach. Public Management Researches, 13(47), 85-110.