Research Article
BibTex RIS Cite

The Mediating Role of Sense of Calling in the Effect of Human Resources Practices on the Work Meaning: A Research on Tourism Employees

Year 2025, Volume: 16 Issue: 47, 746 - 763, 31.08.2025
https://doi.org/10.21076/vizyoner.1568462

Abstract

The aim of the study is to determine the mediating role of the perception of a sense of calling in the effect of human resource management practices on work meaning, and to reveal the relationship between human resource practices, work meaning, and the sense of calling. The study examines employees in the tourism sector of Antalya in 2024. The study includes 712 employees from tourism enterprises in the Antalya region, selected using the convenience sampling method. This research follows an exploratory and descriptive approach designed in the relational survey model. In the study, the JAMOVI 2.3.28 program is utilized for validating the scales and analyzing the research data. According to the findings, human resource practices in enterprises have a positive and significant effect on work meaning, as well as a positive and significant effect on employees' sense of calling. Additionally, the research finds that employees' sense of calling has a positive and significant effect on work meaning. The results suggest that prioritizing human resource practices in tourism enterprises positively and significantly contributes to employees' work meaning and sense of calling. Therefore, it can be concluded that tourism enterprises should prioritize human resource practices in order to adapt to sustainable competitive conditions.

Ethical Statement

For this study the approval of ethical committee no 152-32 dated 27.09.2024 was taken from the Ethical Committee, Suleyman Demirel University.

References

  • Adams, C. M. (2012). Calling and career counseling with college students: Finding meaning in work and life. Journal of College Counseling, 15(1), 65-80.
  • Afsar, B., Al-Ghazali, B. M., Cheema, S., & Javed, F. (2020). Cultural intelligence and innovative work behavior: The role of work engagement and interpersonal trust. European Journal of Innovation Management, 24, 1082–1109. https://doi.org/10.1108/EJIM-01-2020-0008
  • Akçakanat, T., Erhan, T., & Uzunbacak, H. H. (2019). Meslek aşkının iş tatmini üzerindeki etkisi: Akış deneyiminin aracı rolü. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 80–95.
  • Akhtar, S., Ding, D. Z., & Ge, G. L. (2008). Strategic HRM practices and their impact on company performance in Chinese enterprises. Human Resource Management, 47(1), 15-32.
  • Albrecht, S. L. (2013). Work engagement and the positive power of meaningful work. In A. B. Bakker (Ed.), Advances in positive organizational psychology (1), (p. 237-260). https://doi.org/10.1108/S2046-410X(2013)0000001013
  • Alfes, K., Shantz, A. D., Truss, C., & Soane, E. C. (2013). The link between perceived human resource management practices, engagement, and employee behavior: A moderated mediation model. The International Journal of Human Resource Management, 24(2), 330-351.
  • Altındağ, E., & Akgün, B. (2015). Örgütlerde ödüllendirmenin işgören motivasyonu ve performansı üzerindeki etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(30), 281-297.
  • Amin, M., Khairuzzaman Wan Ismail, W., Zaleha Abdul Rasid, S., Daverson Andrew Selemani, R. (2014). The impact of human resource management practices on performance: Evidence from a Public University, The TQM Journal, 26(2), 125-142. https://doi.org/10.1108/TQM-10-2011-0062
  • Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1984). The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika, 49(2), 155–173. https://doi.org/10.1007/BF02294170
  • Ardıç Yetiş, Ş., & Çalışkan, N. (2020). Turizm sektöründe kadın istihdamı: Mevcut duruma ilişkin bir değerlendirme. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 105-119. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.601634
  • Arısoy, A., & Taş, M. A. (2021). Sosyal çalışmalarda meslek aşkı ve prososyal hizmet davranışları ilişkisi: Yaşamın anlamının aracılık etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(53), 827-854. https://doi.org/10.21560/spcd.vi.787575
  • Arnold, K. A., Turner, N., Barling, J., Kelloway, E. K., & McKee, M. C. (2007). Transformational leadership and psychological well-being: The mediating role of meaningful work. Journal of Occupational Health Psychology, 12(3), 193-203.
  • Arthur, J. B. (1994). Effects of human resource systems on manufacturing performance and turnover. Academy of Management Journal, 37, 670–687.
  • Ashton, A. S. (2018). How human resources management best practices influence employee satisfaction and job retention in the Thai hotel industry. Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 17(2), 175-199.
  • Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173–1182. https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.6.1173
  • Bayraktaroğlu, S. (2008). İnsan kaynakları yönetimi (3. Baskı). Sakarya Dağıtım Yayım.
  • Benligiray, S. (2013). İnsan kaynakları yönetimi ve örgütlenmesi. In R. Geylan & H. Z. Tonus (Ed.), İnsan kaynakları yönetimi (p. 2-33). Anadolu Üniversitesi Yayını.
  • Bingöl, D. (2016). İnsan kaynakları yönetimi. Beta Basım Yayım Dağıtım.
  • Bryman, A., & Cramer, D. (2001). Quantitative data analysis with SPSS release 10 for windows: A guide for social scientists. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203471548
  • Bunderson, J. S., & Thompson, J. A. (2009). The call of the wild: Zookeepers, callings, and the double-edged sword of deeply meaningful work. Administrative Science Quarterly, 54(1), 32-57.
  • Cain, L., Busser, J., & Kang, H. (2018). Executive chefs calling: Effect on engagement, work-life balance, and life satisfaction. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 30(5), 2287-2307.
  • Cania, L. (2014). Impact of strategic human resource management on organizational performance. Economia, Seria Management, 17, 373-383.
  • Choi, Y. E., Cho, E., Jung, H. J., & Sohn, Y. W. (2018). Calling as a predictor of life satisfaction: The roles of psychological capital, work–family enrichment, and boundary management strategy. Journal of Career Assessment, 26(4), 567–582. https://doi.org/10.1177/1069072717723092
  • Colby, A., Sippola, L., & Phelps, E. (2001). Social responsibility and paid work in contemporary American life. In Caring and doing for others: Social responsibility in the domains of family, work, and community (p. 349-399). The University of Chicago Press.
  • Comrey, A. L., & Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
  • Çarıkçı, İ. H., & Akçakanat, T. (2009). İnsan kaynakları yönetiminde performans değerlendirme: Isparta İl Emniyet Müdürlüğü’nde bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 55-80.
  • Çavuş, M. F. (2006). İşletmelerde uygulamalarının personel örgütsel güçlendirme, yaratıcılık ve yenilikçiliğe etkileri üzerine imalat sanayiinde bir uygulama (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi.
  • Demirtaş, H. A. (2003). Sosyal kimlik kuramı, temel kavram ve varsayımlar. İletişim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 123-144.
  • Dik, B. J., & Duffy, R. D. (2009). Calling and vocation at work: Definitions and prospects for research and practice. The Counseling Psychologist, 37(3), 424-450.
  • Dik, B. J., Sargent, A. M., & Steger, M. F. (2008). Career development strivings: Assessing goals and motivation in career decision making and planning. Journal of Career Development, 35(1), 23-41.
  • Dinç, M., Uzunbacak, H., & Akçakanat, T. (2019). Örgütsel nostaljinin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde işin anlamlılığının aracılık rolü. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 36, 349-369.
  • Dobrow, S. R., & Tosti-Kharas, J. (2011). Calling: The development of a scale measure. Personnel Psychology, 64(4), 1001-1049.
  • Duarte, A. P., Gomes, D., & Neves, J. (2015). Satisfaction with human resource management practices and turnover intention in a five-star hotel: The mediating role of perceived organizational support. Dos Algarves. A Multidisciplinary E-Journal, 25, 103-123.
  • Duffy, R. D., Allan, B. A., & Bott, E. M. (2012). Calling and life satisfaction among undergraduate students: Investigating mediators and moderators. Journal of Happiness Studies, 13, 469-479.
  • Duffy, R. D., & Dik, B. J. (2013). Research on calling: What have we learned and where are we going? Journal of Vocational Behavior, 83(3), 428–436. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2013.06.006
  • Duffy, R. D., Dik, B. J., Douglass, R. P., England, J. W., & Velez, B. L. (2018). Work as a calling: A theoretical model. Journal of Counseling Psychology, 65(4), 423–439.
  • Elangovan, A. R., Pinder, C. C., & McLean, M. (2010). Callings and organizational behavior. Journal of Vocational Behavior, 76(3), 428-440.
  • Elrehail, H., Harazneh, I., Abuhjeeleh, M., Alzghoul, A., Alnajdawi, S., & Ibrahim, H. M. H. (2019). Employee satisfaction, human resource management practices, and competitive advantage: The case of Northern Cyprus. European Journal of Management and Business Economics, 29(2), 125-149.
  • Erdogmuş, N., & Şeneldir, O. (2009). Bireysel performans yönetim sisteminin kurulmasında karşılaşılan sorunlara yönelik Kocaeli Bölgesi sanayi işletmelerinde nitel bir araştırma. 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı (p. 162). Osman Gazi Üniversitesi Yayınları.
  • Eren, V. (2006). Personel rejiminde bürokratik modelden işletmeci anlayışa geçiş. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(11), 131-153.
  • Erhan, T., Akçakanat, T., Uzunbacak, H. H., & Yıldırım, A. (2019). Meslek aşkı (calling) ölçeği Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(1), 167-188.
  • Eryiğit, N. (2013). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının yenilik performansına etkisi [Doctoral Thesis]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
  • Evcimen, C., Çakıcı, A., & Çakıcı, C. (2020). İşin anlamlılığının sapma davranışı ve performansa etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(2), 672-683.
  • Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39–50. https://doi.org/10.2307/3151312
  • Froideveaux, A., & Hirschi, A. (2015). Managing the transition to retirement: From meaningful work to meaning in life at retirement. In A. De Vos & B. I. J. M. Van der Heijden (Ed.), Handbook of research on sustainable careers (p. 350-363). Cheltenham, Elgar.
  • García, M. (2005). Training and business performance: The Spanish case. International Journal of Human Resource Management, 16, 1691-1710.
  • George, D., & Mallery, P. (2001). SPSS for Windows: Step by step. Allyn & Bacon.
  • Gorsuch, R. (1983). Factor analysis (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Gould-Williams, J., & Davies, F. (2005). Using social exchange theory to predict the effects of HRM practice on employee outcomes. Public Management Review, 7(1), 1–24.
  • Grant, A. M. (2007). Relational job design and the motivation to make a prosocial difference. Academy of Management Review, 32(2), 393-417.
  • Güler, M., Turgut, H., & Basım, H. N. (2021). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının işe yabancılaşma üzerindeki etkisi: Sessizliğin ve ayrımcılığın düzenleyicilik rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3), 804–820. https://isarder.org/index.php/isarder/article/view/656
  • Hackman, J. R., & Oldham, G. R. (1975). Development of the job diagnostic survey. Journal of Applied Psychology, 60(2), 159-170. https://doi.org/10.1037/h0076546
  • Hair, J., Black, W., Babin, B., Anderson, R., & Tatham, R. (2006). Multivariate data analysis (6th ed.). Pearson Prentice Hall.
  • Harpaz, I., & Fu, X. (2002). The structure of the meaning of work: A relative stability amidst change. Human Relations, 55(6), 639-667.
  • Harzer, C., & Ruch, W. (2012). When the job is a calling: The role of applying one’s signature strengths at work. The Journal of Positive Psychology, 7(5), 362-371.
  • Haznedar, B. (2006). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının firma performansına etkileri [Master's Thesis]. Gebze Teknik Üniversitesi.
  • Huang, T. C. (1997). The effect of participative management on organizational performance: The case of Taiwan. International Journal of Human Resource Management, 8, 677-689.
  • Hunter, P. G., Schellenberg, E. G., & Schimmack, U. (2010). Feelings and perceptions of happiness and sadness induced by music: Similarities, differences, and mixed emotions. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 4(1), 47–56. https://doi.org/10.1037/a0016873
  • Isaksen, J. (2000). Constructing meaning despite the drudgery of repetitive work. Journal of Humanistic Psychology, 40(3), 84-107.
  • Jouda, A. A., Ahmad, U. N. U., & Dahleez, K. A. (2016). The impact of human resource management practices on employee performance: The case of Islamic University of Gaza in Palestine. International Review of Management and Marketing, 6, 1080-1088.
  • Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Scientific Software International.
  • Karaca, M., Bayram, A., & Harmancı, Y. (2020). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), 199-208.
  • Kaygısız, Ö. C. (2014). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarına yönelik çalışan algılarının, iş tatminine ve örgütsel bağlılığa etkileri: Kamu kesiminde bir araştırma [Doctoral Thesis]. Gebze Teknik Üniversitesi.
  • Khalaf, A. (2017). The impact of human resource management practices on improvement of job performance [Master's Thesis]. Türk Hava Kurumu Üniversitesi.
  • Kline, R. B. (1998). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford Press.
  • Lam, W., Chen, Z., & Takeuchi, N. (2009). Perceived human resource management practices and intention to leave of employees: The mediating role of organizational citizenship behavior in a Sino-Japanese joint venture. The International Journal of Human Resource Management, 20(11), 2250-2270.
  • Lee, H. S., Lee, E. S., & Shin, Y. J. (2020). The role of calling in a social cognitive model of well-being. Journal of Career Assessment, 28(1), 59-75.
  • Leech, N. L., Barrett, K. C., & Morgan, G. A. (2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates.
  • Lomax, R. G., & Hahs-Vaughn, D. L. (2013). An introduction to statistical concepts. Routledge.
  • Manap Davras, G. (2024). İnsan kaynakları uygulamalarının önem performans analizi ile önceliklendirilmesi: Otel çalışanları üzerinde bir uygulama. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(1), 28-44.
  • May, D. R., Gilson, R. L., & Harter, L. M. (2004). The psychological conditions of meaningfulness, safety, and availability and the engagement of the human spirit at work. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77, 11-37.
  • Meyer, J. P., & Smith, C. A. (2000). HRM practices and organizational commitment: Test of a mediation model. Canadian Journal of Administrative Sciences, 17(4), 319-331.
  • Morrison, E. W. (1996). Organizational citizenship behavior as a critical link between HRM practices and service quality. Human Resource Management, 35(4), 493-512.
  • Ngo, H. Y., Lau, C. M., & Foley, S. (1998). Strategic human resource management, firm performance, and employee relations climate in China. Human Resource Management, 47(1), 73-90.
  • Noe, R. A., Hollenbeck, J. R., Gerhart, B. A., & Wright, P. S. M. (2007). Human resource management: Gaining a competitive advantage. McGraw Hill.
  • Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory (2nd ed.). McGraw-Hill.
  • Nwachukwu, C., & Chladkova, H. (2017). Human resource management practices and employee satisfaction in microfinance banks in Nigeria. Trends in Economics and Management, 28(1), 23-35.
  • O’Brien, D. P., & Shaffer, G. (1992). Vertical control with bilateral contracts. The RAND Journal of Economics, 23(3), 299–308. https://doi.org/10.2307/2555864
  • Peçen, Ü. (2012). İnsan kaynakları yönetimi uygulamaları ve organizasyonel iklimin firma yenilikçilik düzeyi üzerindeki etkileri: ABD firmaları ve Türk firmaları karşılaştırması [Doctoral Thesis]. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü.
  • Pekdemir, I., Koçoğlu, M., & Gürkan, G. Ç. (2014). Özerklik ve ödüllendirme algılarının çalışan performansı üzerindeki etkisinde çalışanın inovasyona yönelik davranışının aracılık rolüne yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 43(2), 332-350.
  • Rosso, B. D., Dekas, K. H., & Wrzesniewski, A. (2010). On the meaning of work: A theoretical integration and review. Research in Organizational Behavior, 30, 91-127.
  • Ryan, A. M., Schmit, M. J., & Johnson, R. (1996). Attitudes and effectiveness: Examining relations at an organizational level. Personnel Psychology, 49(4), 853-882.
  • Saeed, R., Lodhi, R. N., Iqbal, A., Sandhu, M. A., Munir, M., & Yaseen, S. (2013). The effect of human resource management practices on organization’s performance. Middle-East Journal of Scientific Research, 16(11), 1548-1556.
  • Schuler, R. S., & Jackson, S. E. (1989). Organizational strategy and organization level as determinants of human resource management practices. Human Resource Planning, 10(3).
  • Solunoğlu, A., Örgün, E., & Erol, G. (2021). Meslek aşkı, işin anlamlılığı ve mutluluk ilişkisi: Turizm eğitimi alan öğrenciler üzerine bir araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1), 333-345.
  • Sözbilir, F. (2018). İşbaşı eğitim uygulamaları, öz-yeterlilik ve yenilikçilik davranışı arasındaki ilişki. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1), 119-142.
  • Steger, M. F. (2017). Creating meaning and purpose at work. In L. G. Oades, M. Steger, A. Delle Fave, & J. Passmore (Ed.), The wiley blackwell handbook of the psychology of positivity and strengths‐based approaches at work (p. 60-81). Hoboken: Wiley
  • Steger, M. F., & Dik, B. J. (2010). Work as meaning: Individual and organizational benefits of engaging in meaningful work. In P. A. Linley, S. Harrington, & N. Garcea (Ed.), Oxford handbook of positive psychology and work (p. 131–142). Oxford University Press.
  • Steger, M. F., Dik, B. J., & Duffy, R. D. (2012). Measuring meaningful work: The work and meaning inventory (WAMI). Journal of Career Assessment, 20(3), 322-337. https://doi.org/10.1177/1069072711436160
  • Steijn, B. (2004). Human resource management and job satisfaction in the Dutch public sector. Review of Public Personnel Administration, 24(4), 291-303.
  • Sun, L. Y., Aryee, S., & Law, K. S. (2007). High-performance human resource practices, citizenship behavior, and organizational performance: A relational perspective. Academy of Management Journal, 50(3), 558-577.
  • Tang, T. W., & Tang, Y. Y. (2012). Promoting service-oriented organizational citizenship behaviors in hotels: The role of high-performance human resource practices and organizational social climates. International Journal of Hospitality Management, 31(3), 885-895.
  • Thomas, K. W., & Velthouse, B. A. (1990). Cognitive elements of empowerment: An interpretive model of intrinsic task motivation. Academy of Management Review, 15(4), 666-681. https://doi.org/10.5465/amr.1990.4310926
  • Thompson, J. A., & Bunderson, J. S. (2019). Research on work as a calling and how to make it matter. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 6, 421-443.
  • Tompkins, J. (1995). Human resource management in government: Hitting the ground running. Harper Collins College Publishers.
  • Türkmenoğlu, İ. (2017). Pozitif yönetim: İşyerinde keyifli ortam yaratmak. Elma Yayınevi.
  • Uzunbacak, H. H., Akçakanat, T., & Erhan, T. (2019). Meslek aşkı ve mutluluk ilişkisi: İşin anlamının rolü. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(19), 294-317. https://doi.org/10.33692/avrasyad.628307
  • Ward, S. J., & King, L. A. (2017). Work and the good life: How work contributes to meaning in life. Research in Organizational Behavior, 37, 59-82.
  • Wheaton, B., Muthén, B., Alwin, D. F., & Summers, G. (1977). Assessing reliability and stability in panel models. Sociological Methodology, 8(1), 84-136.
  • Wood, S., & de Menezes, L. (1998). High commitment management in the U.K.: Evidence from the Workplace Industrial Relations Survey and Employers’ Manpower and Skills Practices Survey. Human Relations, 51, 485–515.
  • Yener, S. (2018). Kadın çalışanların kadınsı cinsiyet normları ve işin anlamlılığı arasındaki etkileşimde cinsiyet rol stresinin aracı rolü. İş'te Davranış Dergisi, 3(1), 42-56.
  • Yetiş, Ş. A., & Katlav, E. Ö. (2017). Turizm eğitimi veren akademisyenlerinin iş tatmin ve performans düzeylerinin bireysel özelliklerine göre değişmesi. Verimlilik Dergisi, 1, 7-27.
  • Yong, A.G. and Pearce, S. (2013) A Beginner’s guide to factor analysis: Focusing on exploratory factor analysis. tutorials in quantitative methods for psychology, 9, 79-94. https://doi.org/10.20982/tqmp.09.2.p079
  • Yuliawati, L., & Ardyan, E. (2020). The role of life planning in finding purpose and living out one’s career calling among Indonesian emerging adults. Journal of Career Development. https://doi.org/10.1177/0894845320950834
  • Yüksel, Ö. (2004). İnsan kaynakları yönetimi (5. ed.). Gazi Kitabevi.

İnsan Kaynakları Uygulamalarının İşin Anlamına Etkisinde Meslek Aşkının Aracılık Etkisi: Turizm Çalışanları Üzerine Bir Araştırma

Year 2025, Volume: 16 Issue: 47, 746 - 763, 31.08.2025
https://doi.org/10.21076/vizyoner.1568462

Abstract

Bu çalışmada, insan kaynakları yönetimi uygulamalarının işin anlamına etkisinde meslek aşkı algısının aracılık rolünü belirlemek ve insan kaynakları uygulamaları, işin anlamı ve meslek aşkı arasındaki ilişkileri ortaya koymak amaçlanmaktadır. Araştırmanın kapsamını 2024 yılında Antalya bölgesinde turizm sektöründe çalışan işgörenler oluşturmaktadır. Antalya bölgesinde hizmet sunan turizm işletmelerinde çalışanlardan kolayda örnekleme metodu kullanılarak 712 çalışan araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde tasarlanmış keşifsel ve tanımlayıcı araştırma niteliğindedir. Araştırma verilerinin analizinde ve ölçeklerin geçerliliğini test etmek için JAMOVİ 2.3.28 programından yararlanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, turizm işletmelerinin insan kaynakları uygulamaları, işin anlamı üzerinde ve meslek aşkı üzerinde pozitif ve anlamlı etkisi söz konusudur. Araştırmanın bir diğer sonucuna göre işgörenlerin meslek aşkı, işin anlamı üzerine pozitif ve anlamlı etkide bulunmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre turizm işletmeler tarafından insan kaynakları uygulamalarına önem verilmesi çalışanların işin anlamına ve meslek aşkına pozitif ve anlamlı bir şekilde katkı sağladığı görülmektedir. Buradan hareketle turizm işletmelerinin sürdürülebilir rekabet şartlarına uyum sağlayabilmeleri için insan kaynakları uygulamalarına önem vermeleri gerektiği ifade edilebilir.

Ethical Statement

Bu çalışma için Süleyman Demirel Üniversitesi Etik Kurulundan 152-32 sayılı ve 27.09.2024 tarihli etik kurul onayı alınmıştır.

References

  • Adams, C. M. (2012). Calling and career counseling with college students: Finding meaning in work and life. Journal of College Counseling, 15(1), 65-80.
  • Afsar, B., Al-Ghazali, B. M., Cheema, S., & Javed, F. (2020). Cultural intelligence and innovative work behavior: The role of work engagement and interpersonal trust. European Journal of Innovation Management, 24, 1082–1109. https://doi.org/10.1108/EJIM-01-2020-0008
  • Akçakanat, T., Erhan, T., & Uzunbacak, H. H. (2019). Meslek aşkının iş tatmini üzerindeki etkisi: Akış deneyiminin aracı rolü. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 80–95.
  • Akhtar, S., Ding, D. Z., & Ge, G. L. (2008). Strategic HRM practices and their impact on company performance in Chinese enterprises. Human Resource Management, 47(1), 15-32.
  • Albrecht, S. L. (2013). Work engagement and the positive power of meaningful work. In A. B. Bakker (Ed.), Advances in positive organizational psychology (1), (p. 237-260). https://doi.org/10.1108/S2046-410X(2013)0000001013
  • Alfes, K., Shantz, A. D., Truss, C., & Soane, E. C. (2013). The link between perceived human resource management practices, engagement, and employee behavior: A moderated mediation model. The International Journal of Human Resource Management, 24(2), 330-351.
  • Altındağ, E., & Akgün, B. (2015). Örgütlerde ödüllendirmenin işgören motivasyonu ve performansı üzerindeki etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(30), 281-297.
  • Amin, M., Khairuzzaman Wan Ismail, W., Zaleha Abdul Rasid, S., Daverson Andrew Selemani, R. (2014). The impact of human resource management practices on performance: Evidence from a Public University, The TQM Journal, 26(2), 125-142. https://doi.org/10.1108/TQM-10-2011-0062
  • Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1984). The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika, 49(2), 155–173. https://doi.org/10.1007/BF02294170
  • Ardıç Yetiş, Ş., & Çalışkan, N. (2020). Turizm sektöründe kadın istihdamı: Mevcut duruma ilişkin bir değerlendirme. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 105-119. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.601634
  • Arısoy, A., & Taş, M. A. (2021). Sosyal çalışmalarda meslek aşkı ve prososyal hizmet davranışları ilişkisi: Yaşamın anlamının aracılık etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(53), 827-854. https://doi.org/10.21560/spcd.vi.787575
  • Arnold, K. A., Turner, N., Barling, J., Kelloway, E. K., & McKee, M. C. (2007). Transformational leadership and psychological well-being: The mediating role of meaningful work. Journal of Occupational Health Psychology, 12(3), 193-203.
  • Arthur, J. B. (1994). Effects of human resource systems on manufacturing performance and turnover. Academy of Management Journal, 37, 670–687.
  • Ashton, A. S. (2018). How human resources management best practices influence employee satisfaction and job retention in the Thai hotel industry. Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 17(2), 175-199.
  • Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173–1182. https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.6.1173
  • Bayraktaroğlu, S. (2008). İnsan kaynakları yönetimi (3. Baskı). Sakarya Dağıtım Yayım.
  • Benligiray, S. (2013). İnsan kaynakları yönetimi ve örgütlenmesi. In R. Geylan & H. Z. Tonus (Ed.), İnsan kaynakları yönetimi (p. 2-33). Anadolu Üniversitesi Yayını.
  • Bingöl, D. (2016). İnsan kaynakları yönetimi. Beta Basım Yayım Dağıtım.
  • Bryman, A., & Cramer, D. (2001). Quantitative data analysis with SPSS release 10 for windows: A guide for social scientists. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203471548
  • Bunderson, J. S., & Thompson, J. A. (2009). The call of the wild: Zookeepers, callings, and the double-edged sword of deeply meaningful work. Administrative Science Quarterly, 54(1), 32-57.
  • Cain, L., Busser, J., & Kang, H. (2018). Executive chefs calling: Effect on engagement, work-life balance, and life satisfaction. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 30(5), 2287-2307.
  • Cania, L. (2014). Impact of strategic human resource management on organizational performance. Economia, Seria Management, 17, 373-383.
  • Choi, Y. E., Cho, E., Jung, H. J., & Sohn, Y. W. (2018). Calling as a predictor of life satisfaction: The roles of psychological capital, work–family enrichment, and boundary management strategy. Journal of Career Assessment, 26(4), 567–582. https://doi.org/10.1177/1069072717723092
  • Colby, A., Sippola, L., & Phelps, E. (2001). Social responsibility and paid work in contemporary American life. In Caring and doing for others: Social responsibility in the domains of family, work, and community (p. 349-399). The University of Chicago Press.
  • Comrey, A. L., & Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
  • Çarıkçı, İ. H., & Akçakanat, T. (2009). İnsan kaynakları yönetiminde performans değerlendirme: Isparta İl Emniyet Müdürlüğü’nde bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 55-80.
  • Çavuş, M. F. (2006). İşletmelerde uygulamalarının personel örgütsel güçlendirme, yaratıcılık ve yenilikçiliğe etkileri üzerine imalat sanayiinde bir uygulama (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi.
  • Demirtaş, H. A. (2003). Sosyal kimlik kuramı, temel kavram ve varsayımlar. İletişim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 123-144.
  • Dik, B. J., & Duffy, R. D. (2009). Calling and vocation at work: Definitions and prospects for research and practice. The Counseling Psychologist, 37(3), 424-450.
  • Dik, B. J., Sargent, A. M., & Steger, M. F. (2008). Career development strivings: Assessing goals and motivation in career decision making and planning. Journal of Career Development, 35(1), 23-41.
  • Dinç, M., Uzunbacak, H., & Akçakanat, T. (2019). Örgütsel nostaljinin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde işin anlamlılığının aracılık rolü. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 36, 349-369.
  • Dobrow, S. R., & Tosti-Kharas, J. (2011). Calling: The development of a scale measure. Personnel Psychology, 64(4), 1001-1049.
  • Duarte, A. P., Gomes, D., & Neves, J. (2015). Satisfaction with human resource management practices and turnover intention in a five-star hotel: The mediating role of perceived organizational support. Dos Algarves. A Multidisciplinary E-Journal, 25, 103-123.
  • Duffy, R. D., Allan, B. A., & Bott, E. M. (2012). Calling and life satisfaction among undergraduate students: Investigating mediators and moderators. Journal of Happiness Studies, 13, 469-479.
  • Duffy, R. D., & Dik, B. J. (2013). Research on calling: What have we learned and where are we going? Journal of Vocational Behavior, 83(3), 428–436. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2013.06.006
  • Duffy, R. D., Dik, B. J., Douglass, R. P., England, J. W., & Velez, B. L. (2018). Work as a calling: A theoretical model. Journal of Counseling Psychology, 65(4), 423–439.
  • Elangovan, A. R., Pinder, C. C., & McLean, M. (2010). Callings and organizational behavior. Journal of Vocational Behavior, 76(3), 428-440.
  • Elrehail, H., Harazneh, I., Abuhjeeleh, M., Alzghoul, A., Alnajdawi, S., & Ibrahim, H. M. H. (2019). Employee satisfaction, human resource management practices, and competitive advantage: The case of Northern Cyprus. European Journal of Management and Business Economics, 29(2), 125-149.
  • Erdogmuş, N., & Şeneldir, O. (2009). Bireysel performans yönetim sisteminin kurulmasında karşılaşılan sorunlara yönelik Kocaeli Bölgesi sanayi işletmelerinde nitel bir araştırma. 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı (p. 162). Osman Gazi Üniversitesi Yayınları.
  • Eren, V. (2006). Personel rejiminde bürokratik modelden işletmeci anlayışa geçiş. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(11), 131-153.
  • Erhan, T., Akçakanat, T., Uzunbacak, H. H., & Yıldırım, A. (2019). Meslek aşkı (calling) ölçeği Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(1), 167-188.
  • Eryiğit, N. (2013). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının yenilik performansına etkisi [Doctoral Thesis]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
  • Evcimen, C., Çakıcı, A., & Çakıcı, C. (2020). İşin anlamlılığının sapma davranışı ve performansa etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(2), 672-683.
  • Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39–50. https://doi.org/10.2307/3151312
  • Froideveaux, A., & Hirschi, A. (2015). Managing the transition to retirement: From meaningful work to meaning in life at retirement. In A. De Vos & B. I. J. M. Van der Heijden (Ed.), Handbook of research on sustainable careers (p. 350-363). Cheltenham, Elgar.
  • García, M. (2005). Training and business performance: The Spanish case. International Journal of Human Resource Management, 16, 1691-1710.
  • George, D., & Mallery, P. (2001). SPSS for Windows: Step by step. Allyn & Bacon.
  • Gorsuch, R. (1983). Factor analysis (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Gould-Williams, J., & Davies, F. (2005). Using social exchange theory to predict the effects of HRM practice on employee outcomes. Public Management Review, 7(1), 1–24.
  • Grant, A. M. (2007). Relational job design and the motivation to make a prosocial difference. Academy of Management Review, 32(2), 393-417.
  • Güler, M., Turgut, H., & Basım, H. N. (2021). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının işe yabancılaşma üzerindeki etkisi: Sessizliğin ve ayrımcılığın düzenleyicilik rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3), 804–820. https://isarder.org/index.php/isarder/article/view/656
  • Hackman, J. R., & Oldham, G. R. (1975). Development of the job diagnostic survey. Journal of Applied Psychology, 60(2), 159-170. https://doi.org/10.1037/h0076546
  • Hair, J., Black, W., Babin, B., Anderson, R., & Tatham, R. (2006). Multivariate data analysis (6th ed.). Pearson Prentice Hall.
  • Harpaz, I., & Fu, X. (2002). The structure of the meaning of work: A relative stability amidst change. Human Relations, 55(6), 639-667.
  • Harzer, C., & Ruch, W. (2012). When the job is a calling: The role of applying one’s signature strengths at work. The Journal of Positive Psychology, 7(5), 362-371.
  • Haznedar, B. (2006). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının firma performansına etkileri [Master's Thesis]. Gebze Teknik Üniversitesi.
  • Huang, T. C. (1997). The effect of participative management on organizational performance: The case of Taiwan. International Journal of Human Resource Management, 8, 677-689.
  • Hunter, P. G., Schellenberg, E. G., & Schimmack, U. (2010). Feelings and perceptions of happiness and sadness induced by music: Similarities, differences, and mixed emotions. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 4(1), 47–56. https://doi.org/10.1037/a0016873
  • Isaksen, J. (2000). Constructing meaning despite the drudgery of repetitive work. Journal of Humanistic Psychology, 40(3), 84-107.
  • Jouda, A. A., Ahmad, U. N. U., & Dahleez, K. A. (2016). The impact of human resource management practices on employee performance: The case of Islamic University of Gaza in Palestine. International Review of Management and Marketing, 6, 1080-1088.
  • Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Scientific Software International.
  • Karaca, M., Bayram, A., & Harmancı, Y. (2020). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), 199-208.
  • Kaygısız, Ö. C. (2014). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarına yönelik çalışan algılarının, iş tatminine ve örgütsel bağlılığa etkileri: Kamu kesiminde bir araştırma [Doctoral Thesis]. Gebze Teknik Üniversitesi.
  • Khalaf, A. (2017). The impact of human resource management practices on improvement of job performance [Master's Thesis]. Türk Hava Kurumu Üniversitesi.
  • Kline, R. B. (1998). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford Press.
  • Lam, W., Chen, Z., & Takeuchi, N. (2009). Perceived human resource management practices and intention to leave of employees: The mediating role of organizational citizenship behavior in a Sino-Japanese joint venture. The International Journal of Human Resource Management, 20(11), 2250-2270.
  • Lee, H. S., Lee, E. S., & Shin, Y. J. (2020). The role of calling in a social cognitive model of well-being. Journal of Career Assessment, 28(1), 59-75.
  • Leech, N. L., Barrett, K. C., & Morgan, G. A. (2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates.
  • Lomax, R. G., & Hahs-Vaughn, D. L. (2013). An introduction to statistical concepts. Routledge.
  • Manap Davras, G. (2024). İnsan kaynakları uygulamalarının önem performans analizi ile önceliklendirilmesi: Otel çalışanları üzerinde bir uygulama. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(1), 28-44.
  • May, D. R., Gilson, R. L., & Harter, L. M. (2004). The psychological conditions of meaningfulness, safety, and availability and the engagement of the human spirit at work. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77, 11-37.
  • Meyer, J. P., & Smith, C. A. (2000). HRM practices and organizational commitment: Test of a mediation model. Canadian Journal of Administrative Sciences, 17(4), 319-331.
  • Morrison, E. W. (1996). Organizational citizenship behavior as a critical link between HRM practices and service quality. Human Resource Management, 35(4), 493-512.
  • Ngo, H. Y., Lau, C. M., & Foley, S. (1998). Strategic human resource management, firm performance, and employee relations climate in China. Human Resource Management, 47(1), 73-90.
  • Noe, R. A., Hollenbeck, J. R., Gerhart, B. A., & Wright, P. S. M. (2007). Human resource management: Gaining a competitive advantage. McGraw Hill.
  • Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory (2nd ed.). McGraw-Hill.
  • Nwachukwu, C., & Chladkova, H. (2017). Human resource management practices and employee satisfaction in microfinance banks in Nigeria. Trends in Economics and Management, 28(1), 23-35.
  • O’Brien, D. P., & Shaffer, G. (1992). Vertical control with bilateral contracts. The RAND Journal of Economics, 23(3), 299–308. https://doi.org/10.2307/2555864
  • Peçen, Ü. (2012). İnsan kaynakları yönetimi uygulamaları ve organizasyonel iklimin firma yenilikçilik düzeyi üzerindeki etkileri: ABD firmaları ve Türk firmaları karşılaştırması [Doctoral Thesis]. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü.
  • Pekdemir, I., Koçoğlu, M., & Gürkan, G. Ç. (2014). Özerklik ve ödüllendirme algılarının çalışan performansı üzerindeki etkisinde çalışanın inovasyona yönelik davranışının aracılık rolüne yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 43(2), 332-350.
  • Rosso, B. D., Dekas, K. H., & Wrzesniewski, A. (2010). On the meaning of work: A theoretical integration and review. Research in Organizational Behavior, 30, 91-127.
  • Ryan, A. M., Schmit, M. J., & Johnson, R. (1996). Attitudes and effectiveness: Examining relations at an organizational level. Personnel Psychology, 49(4), 853-882.
  • Saeed, R., Lodhi, R. N., Iqbal, A., Sandhu, M. A., Munir, M., & Yaseen, S. (2013). The effect of human resource management practices on organization’s performance. Middle-East Journal of Scientific Research, 16(11), 1548-1556.
  • Schuler, R. S., & Jackson, S. E. (1989). Organizational strategy and organization level as determinants of human resource management practices. Human Resource Planning, 10(3).
  • Solunoğlu, A., Örgün, E., & Erol, G. (2021). Meslek aşkı, işin anlamlılığı ve mutluluk ilişkisi: Turizm eğitimi alan öğrenciler üzerine bir araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1), 333-345.
  • Sözbilir, F. (2018). İşbaşı eğitim uygulamaları, öz-yeterlilik ve yenilikçilik davranışı arasındaki ilişki. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1), 119-142.
  • Steger, M. F. (2017). Creating meaning and purpose at work. In L. G. Oades, M. Steger, A. Delle Fave, & J. Passmore (Ed.), The wiley blackwell handbook of the psychology of positivity and strengths‐based approaches at work (p. 60-81). Hoboken: Wiley
  • Steger, M. F., & Dik, B. J. (2010). Work as meaning: Individual and organizational benefits of engaging in meaningful work. In P. A. Linley, S. Harrington, & N. Garcea (Ed.), Oxford handbook of positive psychology and work (p. 131–142). Oxford University Press.
  • Steger, M. F., Dik, B. J., & Duffy, R. D. (2012). Measuring meaningful work: The work and meaning inventory (WAMI). Journal of Career Assessment, 20(3), 322-337. https://doi.org/10.1177/1069072711436160
  • Steijn, B. (2004). Human resource management and job satisfaction in the Dutch public sector. Review of Public Personnel Administration, 24(4), 291-303.
  • Sun, L. Y., Aryee, S., & Law, K. S. (2007). High-performance human resource practices, citizenship behavior, and organizational performance: A relational perspective. Academy of Management Journal, 50(3), 558-577.
  • Tang, T. W., & Tang, Y. Y. (2012). Promoting service-oriented organizational citizenship behaviors in hotels: The role of high-performance human resource practices and organizational social climates. International Journal of Hospitality Management, 31(3), 885-895.
  • Thomas, K. W., & Velthouse, B. A. (1990). Cognitive elements of empowerment: An interpretive model of intrinsic task motivation. Academy of Management Review, 15(4), 666-681. https://doi.org/10.5465/amr.1990.4310926
  • Thompson, J. A., & Bunderson, J. S. (2019). Research on work as a calling and how to make it matter. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 6, 421-443.
  • Tompkins, J. (1995). Human resource management in government: Hitting the ground running. Harper Collins College Publishers.
  • Türkmenoğlu, İ. (2017). Pozitif yönetim: İşyerinde keyifli ortam yaratmak. Elma Yayınevi.
  • Uzunbacak, H. H., Akçakanat, T., & Erhan, T. (2019). Meslek aşkı ve mutluluk ilişkisi: İşin anlamının rolü. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(19), 294-317. https://doi.org/10.33692/avrasyad.628307
  • Ward, S. J., & King, L. A. (2017). Work and the good life: How work contributes to meaning in life. Research in Organizational Behavior, 37, 59-82.
  • Wheaton, B., Muthén, B., Alwin, D. F., & Summers, G. (1977). Assessing reliability and stability in panel models. Sociological Methodology, 8(1), 84-136.
  • Wood, S., & de Menezes, L. (1998). High commitment management in the U.K.: Evidence from the Workplace Industrial Relations Survey and Employers’ Manpower and Skills Practices Survey. Human Relations, 51, 485–515.
  • Yener, S. (2018). Kadın çalışanların kadınsı cinsiyet normları ve işin anlamlılığı arasındaki etkileşimde cinsiyet rol stresinin aracı rolü. İş'te Davranış Dergisi, 3(1), 42-56.
  • Yetiş, Ş. A., & Katlav, E. Ö. (2017). Turizm eğitimi veren akademisyenlerinin iş tatmin ve performans düzeylerinin bireysel özelliklerine göre değişmesi. Verimlilik Dergisi, 1, 7-27.
  • Yong, A.G. and Pearce, S. (2013) A Beginner’s guide to factor analysis: Focusing on exploratory factor analysis. tutorials in quantitative methods for psychology, 9, 79-94. https://doi.org/10.20982/tqmp.09.2.p079
  • Yuliawati, L., & Ardyan, E. (2020). The role of life planning in finding purpose and living out one’s career calling among Indonesian emerging adults. Journal of Career Development. https://doi.org/10.1177/0894845320950834
  • Yüksel, Ö. (2004). İnsan kaynakları yönetimi (5. ed.). Gazi Kitabevi.
There are 105 citations in total.

Details

Primary Language English
Subjects Human Resources Management
Journal Section Research Articles
Authors

Ahmet Yıldırım 0000-0002-1208-071X

Early Pub Date August 31, 2025
Publication Date August 31, 2025
Submission Date October 16, 2024
Acceptance Date February 27, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 16 Issue: 47

Cite

APA Yıldırım, A. (2025). The Mediating Role of Sense of Calling in the Effect of Human Resources Practices on the Work Meaning: A Research on Tourism Employees. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 16(47), 746-763. https://doi.org/10.21076/vizyoner.1568462