Hakkari’de Kadın Girişimciliği: Girişimci Kişilik Özellikleri Üzerine Bir Araştırma

Year 2025, Volume: 16 Issue: 47, 814 - 829, 31.08.2025

Hava Yaşbay Kobal , Savaş Şimşek , Necdet Tan

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1580421

Abstract

Farklı geçmişlere sahip kadın girişimcilere ve kadın girişimciliğine olan ilginin artmasıyla birlikte bu konular ile ilgili yayın sayısında artış olmuştur. Ancak bu çalışmaların kadın girişimcilerin karşılaştıkları engeller ekseninde olduğu görülmekte; kadın girişimcilerin kişilik özelliklerine dair az sayıda yayın bulunmaktadır. Bu boşluğu gidermek için bu çalışmada, Hakkari’de faaliyet gösteren kadın girişimcilerin girişimci kişilik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Girişimci kişilik özelliklerinin belirlenmesinde Koh (1996) tarafından geliştirilen ve Bozkurt (2005) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Girişimci Kişilik Özellikleri Ölçeğinden yararlanılmıştır. Örneklemde yer alan kadın girişimcilerin yüksek düzeyde girişimci kişilik özelliklerine sahip olduğu görülmektedir. Boyutlar açısından değerlendirildiğinde kadın girişimcilerin belirsizlik toleransının diğer boyutlara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Ayrıca kadın girişimcilerin başarı ihtiyacı ve risk alma alt boyutlarında yaş grupları açısından anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmanın sonuçlarının girişimci olmak adına koşulların zorlu olduğu bir ilde gerekli destekler sağlandığında kadın girişimcilerin girişimlerini orta ve büyük ölçekli işletmelere dönüştürebilme potansiyeline sahip olduğunu göstermesi bakımından önemli olduğu düşünülmektedir.

Keywords

Kadın Girişimci , Kadın Girişimciliği , Girişimci Kişilik Özellikleri

Ethical Statement

Bu çalışma için Hakkari Üniversitesi Etik Kurulundan 2024/133-01 sayılı ve 02.09.2024 tarihli etik kurul onayı alınmıştır.

Women’s Entrepreneurship in Hakkari: A Research on Entrepreneurial Personality Traits

Abstract

With the increasing interest in women entrepreneurs with different backgrounds and in women entrepreneurship, the number of publications on these topics has increased. However, it is seen that these studies are focused on the obstacles faced by women entrepreneurs; there are few publications on the personality traits of women entrepreneurs. To fill this gap, the study aims to determine the entrepreneurial personality traits of women entrepreneurs operating in Hakkari. In determining the entrepreneurial personality traits, the Entrepreneurial Personality Traits Scale, developed by Koh (1996) and adapted to Turkish by Bozkurt (2005) is used. It is observed that women entrepreneurs in the sample have high level entrepreneurial personality traits. When evaluated in terms of dimensions, it is determined that the uncertainty tolerance of women entrepreneurs is higher than other dimensions. In addition, it is determined that there is a significant difference in the need for success and risk taking sub-dimensions of women entrepreneurs in terms of age groups. The results of the study are thought to be important that they show that women entrepreneurs have the potential to transform their enterprises into medium and large-scale enterprises when the necessary support is provided in a province where conditions are difficult for entrepreneurs.

Keywords

Women Entrepreneur , Women Entrepreneurship , Entrepreneurial Personality Traits

Ethical Statement

For this study the approval of ethical committee no 2024/133-01 dated 02.09.2024 was taken from the Ethical Committee, Hakkari University.

References

• Acar, S. (2018). Kırsal bölge kadın girişimciliği bağlamında Bartın kadınlar pazarı (Galla Bazarı). İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 1097-1123. https://doi.org/10.15869/itobiad.409042
• Ahmad, S. Z. (2011). Evidence of the characteristics of women entrepreneurs in the Kingdom of Saudi Arabia. International Journal of Gender and Entrepreneurship, 3(2), 123-143. https://10.1108/17566261111140206
• Altuntepe, N. (2019). İş hayatında kadın: Kadın girişimcilerin temel sorunları ve yerel ekonomik kalkınmada kadın girişimcilerin etkisi- Hakkari ili örneği. Cumhuriyet Devrinin Bir Serhat Vilayeti Hakkari Uluslararası Sempozyumu, 2-4 Mayıs/May 2019- Hakkari, 25-57.
• Arslan, İ. K., & Toksoy, M. D. (2017). Türkiye’de kadın girişimciliğe yönelten faktörler karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, 1(1), 123-148.
• Bakay, M., E., Müftüoğlu, M., Nalbantoğlu, A., & Çoçan, E. (2020). Kırsal kesimlerdeki kadın girişimciliği ve girişimci kadınların karşılaştıkları sorunlar üzerine nitel bir araştırma: Manisa-Demirci örneği. Journal of Yasar University, 15(Special Issue), 295-306.
• Bedük, A. (2005). Türkiye’de çalışan kadın ve kadın girişimciliği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 3(12), 106-117. https://doi.org/10.61524/fuuiibfdergi.1459134 Bernardo, A. E., & Welch, I. (2001). On the evolution of overconfidence and entrepreneurs. Journal of Economics and Management Strategy, 10(3), 301-330. https://doi.org/10.1111/j.1430-9134.2001.00301.x
• Bozkurt, Ö. (2005). Girişimci kişilik özellikleri ve Sakarya Üniversitesi örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Chell, E. (2008). Entrepreneurial personality. Routledge.
• Cohoon, J. M., Wadhwa, V., & Mitchell, L. (2010). The anatomy of an entrepreneur are successful women entrepreneurs different from men?. Kauffman Foundation.
• Cromie, S. (2000). Assessing entrepreneurial inclinations. European Journal Of Work And Organizational Psychology, 9(1), 7-30. https://doi.org/10.1080/135943200398030
• Deshpande, A., & Gupta, A. (2023). Personality traits and entrepreneurship in women. Central European Management Journal, 31(1), 90-100. https://doi.org/10.57030/23364890.cemj.31.1.9
• Ece, S. (2019). Comparison of entrepreneurial personality characteristics of male and female entrepreneurs. Journal of Yasar University, 14(54), 208-214. https://doi.org/10.19168/jyasar.496597
• Entrialgo, M., Fernandez, E., & Vazguez, C. (2000). Psychological characteristics and process: The role of entrepreneurship in Spanish SMEs. European Journal of Innovation Management, 3(3), 137-149. http://dx.doi.org/10.1108/14601060010334894
• Erol, Y., & Çiçek, A. (2020). Kadın girişimcilerin iş kurma süreçlerinde karşılaştığı sorunlar ve demografik faktörlerle ilişkisi: Orta Anadolu örneği. International Journal Entrepreneurship and Management Inquiries, 4(1), 72-94.
• Fredericks, N., & Deemer, C. (2006). Cam tavan üstünde dans. Optimist Yayınları.
• Ganesan, R., Kaur, D. & Maheshwari, R.C. (2002). Women entrepreneurs: problems and prospects. The Journal of Entrepreneurship, 11(1), 75-93. https://doi.org/10.1177/097135570201100105
• Gerke, A., Ianiro-Dahm, P., Muck, P., Lehmann-Willenbrock, N. & Hell, B. (2023). How do female entrepreneurs differ from male entrepreneurs? Distinguishing personality traits throughout the entrepreneurial journey. The Journal of Entrepreneurship, 32(3), 525–552.
• Goldsmith, R. E., & Foxall, G. R. (2003). The measurement of innovativeness. The International Handbook on Innovation, Elsevier Science, Oxford UK, 321-330. https://doi.org/10.1016/B978-008044198-6/50022-X
• Gül, M., & Gül, K. (2018). Balıkesir ilinde kadın girişimci profili ve sorunları: Yiyecek sektöründe bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 56, 82-96.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Gürol, Y., & Atsan, N. (2006). Entrepreneurial characteristics amongst university students. Education + Training, 48(1), 25-38. https://doi.org/10.1108/00400910610645716
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis. Pearson Education.
• Hallak, R., Brown, G., & Lindsay, N. J. (2012). The place identity- Performance relationship among tourism entrepreneurs: A structural equation modelling analysis. Tourism Management, 33(1), 143-154. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2011.02.013
• Hisrich, R., & Öztürk, S. A. (1999). Women entrepreneurs in a developing economy. Journal of Management Development, 18(2), 114‐124. https://doi.org/10.1108/02621719910257639
• İlhan, S., & Oruçlu, F. (2023). Diyarbakırlı kadın girişimciler üzerine bir araştırma. Sosyolojik Bağlam Dergisi, 4(2), 119-133. https://doi.org/10.52108/2757-5942.4.2.2
• Karabulut, A. T. (2016). Personality traits on entrepreneurial intention. Procedia Social and Behavioral Sciences, (229), 12-21. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.07.109
• Karadeniz, E. (2019). Türkiye’de girişimcilik ve uluslararası karşılaştırma. Yeditepe Üniversitesi Yayınevi.
• Karaturhan, B., Ünsal, G., Issabek, B., & Güler, D. (2017). İzmir ilinde kırsal kadın girişimciliği ve bunu etkileyen faktörler. Tarım Ekonomisi Dergisi, 23(1), 85-91. https://doi.org/10.24181/tarekoder.325625
• Katkat Özçelik, M. (2017). Çalışma hayatında kadının yeri ve kariyer gelişim engelleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(52), 49-70. https://doi.org/10.16992/ASOS.12492
• Kaufmann, J. P., Welsh, H. B. D., & Bushmarin, N. (1995). Locus of control and entrepreneurship in the Russian Republic. Entrepreneurship Theory and Practice, 20(1), 43-56. https://doi.org/10.1177/104225879502000103
• Keskin, S. (2014). Türkiye’de kadın girişimcilerin durumu. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 9(1), 71-94. https://doi.org/10.29029/busbed.1119269
• Kocacık, F., & Gökkaya, V. B. (2005). Türkiye’de çalışan kadınlar ve sorunları. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 195-219.
• Koh, H. C., (1996). Testing hypotheses of entrepreneurial characteristics: A study of Hong Kong MBA students. Journal of Managerial Psychology, 11(3,) 12-25, https://doi.org/10.1108/02683949610113566
• Konaklıoğlu, E., & Kaleözü, S. (2023). Turizm sektöründeki kadın girişimcilerin motivasyon faktörleri ve kişilik özelliklerine ilişkin nitel bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15 (1), 274-285. https://doi.org/10.1016/j.wsif.2025.103121
• KOSGEB. (2020). Yeni girişimci desteği nihai değerlendirme raporu (New entrepreneur support final evaluation report). Retrieved May 10, 2024 from https://webdosya.kosgeb.gov.tr/Content/Upload/Dosya/Tablo%20ve%20Raporlar/DegerlendirmeRaporlari/Giris%CC%A7imcilik_Destek_Program%C4%B1_Yeni_Giris%CC%A7imci_Desteg%CC%86i_Nihai_Deg%CC%86erlendirme_....pdf
• Langan-Fox, J., & Roth, S. (1995). Achievement motivation and female entrepreneurs. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 68, 209-218. https://doi.org/10.1111/j.2044-8325.1995.tb00582
• Littunen, H. (2000). Entrepreneurship and the characteristics of entrepreneurial personality. International Journal of Entrepreneurship behaviour and Research, 6(6), 296-309. https://doi.org/10.1108/13552550010362741
• Luca, M. R. (2017). Entrepreneurial personality and entrepreneurial behaviour. Bulletin of the Transilvania University of Braşov Series VII: Social Sciences, 10(59), 19-28. https://doi.org/10.1007/978-3-030-04402-2_2
• Mat, Z. C., Yusoff, M. N. H., Zainol, F. A., & Afthanorhan, A. (2020). Risk-taking propensity & personality of women entrepreneurs in Malaysia. Journal of Critical Reviews, 7(6), 1214-1221. http://dx.doi.org/10.31838/jcr.07.06.217
• Mathew, V. (2010). Women entrepreneurship in Middle East: understanding barriers and use of ICT for entrepreneurship development. International Entrepreneurship and Management Journal, 6(2), 163-181.
• McClelland, D. C. (1961). The achieving society. Van Nostrand.
• McClelland, D. C. (1965). N Achievement and entrepreneurship: A longitudinal study. Journal of Personality and Social Psychology, 1, 389-392. https://doi.org/10.1037/h0021956
• Mueller, S. L., & Thomas, A. S. (2000). Culture and entrepreneurıal potantial: An nine country study of locus of control and innovativeness. Journal of Business Venturing, 16, 51–75. https://doi.org/10.1016/S0883-9026(99)00039-7
• Narin, M., Marşap, A., & Gürol, M. A. (2006). Global kadın girişimciliğinin maksimizasyonunu hedefleme: Uluslararası arenada örgütlenme ve ağ oluşturma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 65-78.
• Nevi, G., Ancillai, C., Pascucci, F., & Palladino, R. (2025). Investigating female entrepreneurship: A micro-perspective of drivers and barriers for aspiring and experienced women entrepreneurs. International Entrepreneurship and Management Journal, 21(1), 1–28. https://doi.org/10.1007/s11365-0 24-01012-1
• Olson, D. E. (2000). The role of entrepreneurial personality characteristic on entry decisions in a simulated market, USASBE/SBIDA, 1-13.
• Ören, K., & Biçkes, M. (2011). Kişilik özelliklerinin girişimcilik potansiyeli üzerindeki etkileri :Nevşehir’deki yüksek öğrenim öğrencileri üzerinde yapılan bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 67-86.
• Raman, K., Anantharaman, R. N., & Ramanathan, S. (2013). Environmental, personality and motivational factors: A comparison study between women entrepreneurs and women non entrepreneurs in Malaysia. International Journal of Business and Management, 8(13), 15-23.
• Rauch, A., & Frese, M. (2007a). Born to be an entrepreneur? Revisiting the personality approach to entrepreneurship. In J. R. Baum, M. Frese, & R. A. Baron (Ed.), The psychology of entrepreneurship (p. 41–65). Psychology Press.
• Rauch, A., & Frese, M. (2007b). Let's put the person back into entrepreneurship research: A meta-analysis on the relationship between business owners' personality traits, business creation, and success. European Journal of Work and Organizational Psychology, 16(4), 353-385. https://doi.org/10.1080/13594320701595438
• Robinson, P. B., Stimpson, D. V., Huefner, J. C., & Hunt, H. K. (1991). An attitude approach to the prediction of entrepreneurship. Entrepreneurship Theory and Practice, 15(4), 13-31. https://doi.org/10.1177/104225879101500405
• Rotter, J. B. (1954). Social learning and clinical psychology. Englewood Cliffs, Prentice Hall.
• Rotter, J. B. (1966). Generalized expectancies for internal versus external locus of control of reinforcement. Psychological Monographs: General and Applied, 80, 1-28. https://doi.org/10.1037/h0092976
• Rudhumbu, N., Du Plessis, E. C., & Maphosa, C. (2020). Challenges and opportunities for women entrepreneurs in Botswana: revisiting the role of entrepreneurship education. Journal of International Education in Business, 13(2), 183-201. https://doi.org/10. 1108/JIEB-12-2019-0058
• Saray, G. (1993). Türkiye’de kadın girişimciliği. Kadını Girişimciliğe Özendirme ve Destekleme Paneli, Devlet Bakanlığı Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Eğitim Serisi, Ankara, 117-125.
• Sayın, E. (2011). Kadın girişimcilerin sorunlarının betimleyici analizi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(1), 23-32.
• Sexton, D. L., & Bowman-Upton, N. (1985). The entrepreneur: A capable executive and more. Journal of Business Venturing, 1(1), 129-140. https://doi.org/10.1016/0883-9026(85)90012-6
• Schneider, K. (2017). Entrepreneurial competencies of women entrepreneurs of micro and small enterprises. Science Journal of Education, 5(6), 252-261. https://doi.org/10.11648/j.sjedu.20170506.14
• Sitkin, S., & Weingart, L. R. (1995). Determinants of risky decision-making behavior: A Test of the mediating role of risk perceptions and propensity. The Academy of Management Journal, 38(6), 1573-1592. https://doi.org/10.2307/256844
• Soysal, A. (2010). Türkiye’de kadın girişimciler: Engeller ve fırsatlar bağlamında bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 65(1), 83-114. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002153
• Schumpeter, J. A. (1949), The theory of economic development: An inquiry into profits, capital, credit, ınterest and the business cycle, translated from the German by Redvers Opie, Harvard University Press.
• Teoh, H. Y., & Foo, S. L. (1997). Moderating effects of tolerance for ambiguity and risk taking propensity on the role conflict percived performance relationship: Evidence from Singaporean entrepreneurs. Journal of Business Venturing, 12(1), 67-81. https://10.1016/S0883-9026(96)00035-3
• Tulan, D., & Türko, E. S. (2018). Kadın girişimciliği: Erzurum İlinde bir uygulama. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 285-306.
• Ummah, S., & Gunapalan, S. (2012). Factors influencing on entrepreneurial success: An empirical study on women headed families in Ampara and Batticaloa district in Sri Lanka. International Journal of Business, Economics and Law, 1(1), 141-148.
• Uygun, T., & Günaydın, C. (2019). Kadın girişimciliğine genel bir bakış ve Türkiye’deki kadın girişimcilerin analizi. Ekonomi, İşletme ve Yönetim Dergisi, 3(1), 34-64.
• Vural, Ü. (2017). Kadın ve erkek girişimcilerin oranlarının coğrafi bakımdan karşılaştırılması. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 46, 97-112.
• Weiler, S., & Bernasek, A. (2001). Dodging the glass ceiling? Networks and the new wave of women entrepreneurs. The Social Science Journal, 38, 85-103. https://doi.org/10.1016/S0362-3319(00)00111-7
• Winn, J. (2005). Women Entrepreneurs: Can We Remove the Barriers?. International Entrepreneurship and Management Journal, 1, 381–397.
• Yan, J. (2010). The impact of entrepreneurial personality traits on perception of new venture opportunity. New England Journal of Entrepreneurship, 13(2), 21-35.
• Yamane T. (1967). Statistics: an introductory analysis. Harper and Row.