Job Desperation Scale: Turkish Validity and Reliability Study

Year 2025, Volume: 16 Issue: 47, 890 - 902, 31.08.2025

İbrahim Rençber

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1581295

Abstract

The study aims to analyze the Turkish validity and reliability of the job desperation scale developed by Stevenor and Zickar (2023). The study sample consists of 426 individuals aged 18-65 living in Türkiye. Data are collected via an online survey using the convenience sampling method between 25 July and 17 October 2024. The data are analyzed using the SPSS 25 and AMOS 21 programs. For the linguistic equivalence test, the English and Turkish versions of the scale are administered to 31 fluent individuals in both languages, with a two-week interval. Confirmatory factor analysis is conducted to test the construct validity of the scale. As in the original study, the model showed a good fit for individuals in Türkiye. Regarding criterion-related validity, the relationships between job desperation, perceived stress, job search behavior, and job satisfaction are examined. The internal consistency coefficient is determined to be 0.965 for the reliability of the scale. In light of all the findings, it is concluded that the Turkish version of the job desperation scale can be used with individuals of working age, regardless of their employment status.

Keywords

Job Desperation , Scale Adaptation , Validity and Reliability

Ethical Statement

For this study the approval of ethical committee no 2024/498 dated 14.06.2024 was taken from the Social and Human Sciences Scientific Research Ethics Committee, Necmettin Erbakan University.

İş Çaresizliği Ölçeği: Türkçe Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Stevenor ve Zickar’ın (2023) geliştirdiği iş çaresizliği ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirlik analizlerini yapmaktır. Araştırmanın örneklemi Türkiye’de yaşayan 18-65 yaş arası 426 bireyden oluşmaktadır. Veriler, 25 Temmuz-17 Ekim 2024 tarihleri arasında, kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak çevrimiçi anket ile toplanmıştır. Veriler SPSS 25 ve AMOS 21 programları kullanılarak analiz edilmiştir. Dilsel eşdeğerlilik testi için ölçeğin İngilizce ve Türkçe sürümleri, her iki dile hakim 31 bireye, iki hafta ara ile uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğinin sınanması için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar, orijinal çalışma ile benzer şekilde Türkiye’deki bireyler için de model iyi seviyede uyum göstermiştir. Ölçüt-bağıntılı geçerlik kapsamında algılanan stres, iş arama davranışı ve iş tatmini değişkenleriyle iş çaresizliği arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Ölçeğinin güvenirliği kapsamında iç tutarlılık katsayısı 0,965 olarak belirlenmiştir. Elde edilen tüm bulgular ışığında, Türkçeye uyarlanan iş çaresizliği ölçeğinin, istihdam durumu fark etmeksizin çalışma çağındaki bireyler üzerinde kullanılabileceği değerlendirilmektedir.

Keywords

İş Çaresizliği , Ölçek Uyarlama , Geçerlik ve Güvenirlik

Ethical Statement

Bu çalışma için Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler Bilimsel Araştırmalar Etik Kurulundan 2024/498 sayılı ve 14.06.2024 tarihli etik kurul onayı alınmıştır.

References

• Akgündüz, Y. (2021). Örgütsel davranış teorileri. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Barutçu, E. ve Çöllü, B. (2020). Öğrenilmiş çaresizlik ile motivasyon arasındaki ilişki: Pamukkale Üniversitesi öğrencileri üzerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 1-13.
• Başol, O. ve Çömlekçi, M. F. (2020). İş tatmini ölçeğinin uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 1(2), 16-29.
• Blau, G. (1994). Testing a two-dimensional measure of job search behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 59(2), 288-312. https://doi.org/10.1006/obhd.1994.1061
• Brayfield, A. H. ve Rothe, H. F. (1951). An index of job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 35(5), 307–311. https://doi.org/10.1037/h0055617
• Brislin, R. W., Lonner, W. J. ve Thorndike, R. M. (1973). Cross-cultural research methods. John Wiley.
• Büyüköztürk, Ş. (2024). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem Akademi.
• Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming (2. Baskı). Taylor and Francis Group.
• Cohen, S., Kamarck, T. ve Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24(4), 385-396. https://doi.org/10.2307/2136404
• Cumhuriyet. (2023, 07 Kasım). İş bulma davranışları değişti: Çalışanlar ilk maaşını almadan yeni iş arıyor! Cumhuriyet. https://www.cumhuriyet.com.tr/ekonomi/is-bulma-davranislari-degisti-calisanlar-ilk-maasini-almadan-yeni-is-2138571 adresinden 10 Haziran 2024 tarihinde alınmıştır.
• Deci, E. L. ve Ryan, R. M. (1985). The general causality orientation scale: Self-determination in personality. Journal of Research in Personality, 19(2), 109–134. http://doi.org/10.1016/0092-6566(85)90023-6
• Deci, E. ve Ryan, R. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: human needs and the self determination of behaviour. Psychological Inquiry, 11(4), 227-269.
• Erkuş, A. ve Selvi, H. (2021). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme III: Ölçek uyarlama ve norm geliştirme. Pegem Akademi
• Eskin, M., Harlak, H., Demirkıran, F. ve Dereboy, Ç. (2013). Algılanan stres ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Güvenirlik ve geçerlik analizi. New Symposium Journal, 51(3), 132-140.
• Feather, N. T. (1992). Values, valences, expectations, and actions. Journal of Social Issues, 48(2), 109–124. https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.1992.tb00887.x
• Forbes. (2021, 12 Temmuz). 3 mistakes job seekers make when they’re desperate for a new job. Forbes. https://www.forbes.com/sites/heidilynnekurter/2021/07/12/3-mistakes-job-seekers-make-when-theyre-desperate-for-a-new-job/ adresinden 10 Haziran 2024 tarihinde alınmıştır.
• Fornell, C. ve Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50. https://doi.org/10.2307/3151312
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, W. J. ve Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis (7. Baskı). Pearson.
• Hartung, P. J. ve Cadaret, M. C. (2017). Career adaptability: Changing self and situation for satisfaction and success. K. Maree (Ed.) Psychology of Career Adaptability, Employability and Resilience içinde (s. 15-28). Springer International Publishing.
• Isaacowitz, D. M. ve Seligman, M. E. P. (2007). Learned helplessness. Elsevier Inc.
• Judge, T. A., Locke, E. A., Durham, C. C. ve Kluger, A. N. (1998). Dispositional effects on job and life satisfaction: The role of core evaluations. Journal of Applied Psychology, 83(1), 17-34. https://doi.org/10.1037/0021-9010.83.1.17
• Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Lee, J.-Y. ve Podsakoff, N. P. (2003). Common method biases in behavioral research: A critical review of the literature and recommended remedies. Journal of Applied Psychology, 88(5), 879-903. https://doi.org/10.1037/0021-9010.88.5.879
• Quarstein, V. A., McAfee, R. B. ve Glassman, M. (1992). The situational occurrences theory of job satisfaction. Human Relations, 45(8), 859-873. https://doi.org/10.1177/001872679204500806
• Rudolph, C. W., Lavigne, K. N. ve Zacher, H. (2017). Career adaptability: A meta-analysis of relationships with measures of adaptivity, adapting responses, and adaptation results. Journal of Vocational Behavior, 98, 17-34. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2016.09.002
• Rue, L. ve Byars, L. (1995). Management Skills and Application (7. Baskı). Richard Irwin Inc.
• Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2017). Self-determination theory: Basic psychological needs in motivation, development, and wellness. The Guilford Press. https://doi.org/10.1521/978.14625/28806
• Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2020). Intrinsic and extrinsic motivation from a self determination theory perspective: Definitions, theory, practices, and future directions. Contemporary Educational Psychology, 61(101860). https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2020.101860
• Savickas, M. L. (2002). Career construction: A developmental theory of vocational behavior. D. Brown ve Associates (Ed.) Career choice and development (4th Ed) içinde (s. 149–205). Jossey-Bass.
• Savickas, M. L. (2013). Career construction theory and practice. R. W. Lent ve S. D. Brown (Ed.) Career development and counseling: Putting theory and research to work (2nd Ed) içinde (s. 147–183). Wiley.
• Spector, P. E. (1985). Measurement of human service staff satisfaction: Development of the Job Satisfaction Survey. American Journal of Community Psychology, 13(6), 693–713. https://doi.org/10.1007/BF00929796
• Steffy, B. D., Shaw, K. N. ve Noe, A. W. (1989). Antecedents and consequences of job search behaviors. Journal of Vocational Behavior, 35(3), 254–269. https://doi.org/10.1016/0001-8791(89)90029-8
• Stevenor, B. A. ve Zickar, M. J. (2023). Job desperation: Scale development and construct validation. Journal of Career Assessment, 31(4), 739-755. https://doi.org/10.1177/10690727221149395
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6. Baskı). Allyn and Bacon.
• van Hooft, E. A. J., Kammeyer-Mueller, J. D., Wanberg, C. R., Kanfer, R. ve Basbug, G. (2021). Job search and employment success: A quantitative review and future research agenda. Journal of Applied Psychology, 106(5), 674–713. https://doi.org/10.1037/apl0000675
• Vansteenkiste, M., Lens, W., De Witte, S. D., De Witte, H. D. ve Deci, E. L. (2004). The ‘why’ and ‘why not’ of job search behaviour: Their relation to searching, unemployment experience, and well-being. European Journal of Social Psychology, 34(3), 345-363. https://doi.org/10.1002/ejsp.202
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.