"MANUSCRIPT STUDIES ON LOGIC AND PHİLOSOPHY IN THE" "MANUSCRIPTS LIBRARY OF ZİYA GÖKALP IN DİYARBAKIR."

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 45 - 70, 30.05.2016

Şerafeddin Adsoy

Öz

In this study, the names and registration numbers of manuscripts

of logic and philosophy in Diyarbakır Ziya Gokalp Manuscripts

Library are given. In the works listed, there are works with

postscript and kind of commentary as well as main texts. In some

main texts there are more than one postcripts and commentary

having more than one copies. Postcripts and commentary had

long been taught as a textbook in madrasas. Thus, the effects

of the Works have continued for centuries. The presence of that

quality and variety of works on logic and philosophy shelved in

Diyarbakir Manuscripts Library is of great importance as it demonstrates

the intellectual dept with continued training activities

in madrassas as well as the idea level of the society. Having important

roles in the history of Islamic thought, İt is inevitable for

thinkers and researchers to comprehend those works in order to

carry out new constructions. Despite having little quantity values,

those works mentioned in the library are of incalculable quality.

Anahtar Kelimeler

MANUSCRIPT STUDIES, MANUSCRIPTS LIBRARY OF ZİYA GÖKALP

Diyarbakır Ziya Gökalp Yazma Eserler Kütüphanesi’nde Bulunan Mantık ve Felsefe ’ye Dair Yazma Eserler

Öz

Bu çalışmada Diyarbakır Ziya Gökalp Yazma Eserler Kütüphanesindeki

Mantık ve Felsefe ile ilgili yazma eserlerin isim ve kayıt

numaraları verilmiştir. Sıralanan eserler içerisinde ana metinler

olduğu gibi şerh ve haşiye türünde olan eserler de bulunmaktadır.

Bazı ana metinlere ait birden çok farklı şerh ve haşiye olduğu

gibi bu şerh ve haşiyelerin de birden çok farklı nüshası bulunmaktadır.

Başta ana metinler olmak üzere şerh ve haşiyeler

uzun süre medreselerde ders kitabı olarak okutulmuştur. Böylece

eserlerin etkisi yüzyıllar boyunca devam ede gelmiştir. Diyarbakır

Ziya Gökalp Yazma Eserler Kütüphanesindeki Mantık ve Felsefe

ile ilgili bu nitelik ve çeşitlilikte eserlerin varlığı geçmişte Diyarbakır

ve çevresinde eğitim faaliyeti sürdüren medreselerdeki fikrî

derinlilikle beraber toplumun düşünce düzeyini de göstermesi bakımından

son derece önem arz etmektedir. Burada ismi verilen,

İslâm düşüncesi tarihi içerisinde önemli roller ifa etmiş olan bu

eserler düşünür ve araştırmacıların yeni inşâları gerçekleştirebilmeleri

için bu eserleri idrâk etmelerini kaçınılmaz kılmaktadır.

Söz konusu kütüphanedeki eserlerin nicelik değeri az olsa da nitelik

değeri ölçülemez boyuttadır.

Anahtar Kelimeler

mantık, kütüphane

Kaynakça

• Alper, Ömer Mahir, “İbn Sînâ”, DİA, Ankara 1999, c. 20
• Arıcı, Mustakim, “Gelenek Oluşturan Bir Felsefe Klasiği Olarak Hikmetü’l‘Ayn ve Etkileri”, Uluslar arası 13. Yüzyılda Felsefe Sempozyumu Bildirileri, Ankara 2014
• Necmeddin el-Kâtibî ve Metafizik Düşüncesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul 2011
• Arslan, Ahmet, Orta Çağ İslâm Dünyasında Din-Felsefe İlişkileri ve Hocazâde’nin Tehâfüt’ü, Uluslararası Hocazâde Sempozyumu Bildirileri, Bursa 2011
• Bingöl Abdülkuddûs, “Esiruddin Ebheri”, DİA, Ankara 1994
• Celal, Vahit, Buharalı Muhammed B. Mübarekşah’ın Hayatı ve Felsefi Mirası, International Journal of Science Culture and Sport, 2015 Özel Sayı: 4
• Çaldak, Hüseyin, Necmeddin Ali Bin Ömer el- Kâtibî el Kazvinî, Hayatı, Eserleri ve Şemsiyye’si, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sivas 1999
• Durusoy, Ali, “el-İşârât ve’t-Tenbîhât”, DİA, Ankara 2001, c. 23 “eş-Şemsiyye”, DİA, Ankara 2010, c. 38
• İbn Haldûn, Mukaddime II, (Çev. Halil Kendir), Ankara 2004
• İhsanoğlu, Ekmeleddin, vd. Osmanlı Astronomi Literatürü Tarihi, İstanbul 1997.
• Karlığa, H. Bakir, “Gazzâlî”, DİA, Ankara 1996, c. 13
• Kaya, Mahmut, “Fârâbî”, DİA, Ankara, 1995, c.12
• Köz, İsmail, İslam Mantık Külliyatının Teşekkülü, Felsefe Dünyası, Ankara, 1992/2.
• Özervarlı, M. Sait, “Tehzîbü’l-Mantık ve’l-Kelâm”, DİA, Ankara 2011, c. 40
• Yavuz, Yusuf Şevki, “Ali b. Ömer Kâtibî, DİA, Ankara 2002, c. 25
• “Münâzara”, DİA, Ankara 2006, c. 31
• Yormaz, Abdullah, Hidayetü’l-hikme’nin Tenkitli Neşri, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi